淡豆豉,中藥名,為植物黑(hei)大豆的(de)(de)成熟(shu)種子的(de)(de)發酵加(jia)工品。淡豆豉的(de)(de)功效與(yu)作用(yong)(yong)主要(yao)是解表(biao),除煩(fan),宣發郁熱。常用(yong)(yong)于(yu)外感(gan)表(biao)證(zheng),熱病(bing)煩(fan)悶。注意,脾胃(wei)虛弱,又易作惡心者慎用(yong)(yong)。
淡(dan)豆豉,中藥(yao)名,為植物黑(hei)大(da)豆的成熟種子經過一定的炮制方法加工(gong)而成。
據《中(zhong)國(guo)藥典》1990年版(ban)規定,淡(dan)豆豉的來源為豆科植物(wu)大(da)(da)豆的成(cheng)熟種子。據maigoo小編了解到,大(da)(da)豆的品(pin)種很多(duo),從種皮顏色上可以(yi)分為黃豆,黑豆等等。
而古(gu)代,明·李時珍(zhen)《本草綱(gang)目》云,“造淡(dan)豉(chi)法,用(yong)黑豆二、三(san)斗......”。
清·張璐《本草逢(feng)源》云,“淡豆(dou)豉,用黑豆(dou)淘凈......”。
可見(jian)古代炮制淡豆(dou)豉是以(yi)黑大豆(dou)為原料,而不是泛指大豆(dou)。
另外(wai),《全國中藥炮制規范》也標(biao)明,使(shi)用豆(dou)科(ke)植物黑大豆(dou)黑色(se)種子為宜。
淡(dan)豆(dou)(dou)豉(chi)也叫香豉(chi)、淡(dan)豉(chi)、杜(du)豆(dou)(dou)豉(chi)。
淡豆豉:呈扁橢圓形(xing),表(biao)面黑色略(lve)皺縮,上附有黃灰色膜狀物(wu),皮松(song)脆(cui),偶有脫(tuo)落,種仁(ren)棕黃色,質堅(jian)。氣香,味微甜。
炒豆豉:形如(ru)淡(dan)豆豉,表面有焦斑氣微香。
解表,除煩,宣發(fa)郁熱。
外(wai)感表(biao)證:淡豆(dou)豉辛(xin)散(san)輕(qing)浮,能疏散(san)表(biao)邪,且發汗解表(biao)之力頗為平穩,無論風寒(han)、風熱表(biao)證,皆可配伍使用(yong)。
熱病煩(fan)悶:淡豆豉(chi)辛散苦(ku)泄性(xing)涼,既能透散外(wai)邪(xie)(xie),又(you)能宣散邪(xie)(xie)熱、除煩(fan)。
適用于(yu)(yu)醫診為感(gan)冒、流行性(xing)感(gan)冒、急性(xing)支氣管炎(yan)、急性(xing)氣管炎(yan)、病毒(du)性(xing)肺炎(yan)等(deng)屬(shu)于(yu)(yu)外(wai)感(gan)表證者,傳染性(xing)紅斑癥(zheng)(第五(wu)疾(ji)病)、手足及口病、回歸熱等(deng)屬(shu)于(yu)(yu)邪熱郁胸者。
淡豆豉有(you)微(wei)弱的發汗作用(yong),并有(you)健胃、助(zhu)消化作用(yong)。
淡豆豉蔥白水的功效:發汗、解(jie)表,止嗽。適用(yong)于外感病初起,邪(xie)在衛分者,癥(zheng)見惡(e)寒發熱(或微(wei)惡(e)風寒);頭痛、四肢(zhi)酸(suan)痛、苔薄(bo)白、脈浮數,或鼻塞、咳嗽等。
淡豆豉蔥白做法:淡豆豉20克,蔥白10根,水適量。蔥白切段,與淡豆豉入鍋,加水煮開后飲用。詳細>>
淡豆豉(chi)副作(zuo)用很小,買購網(wang)健康編(bian)輯提醒你注意,脾胃虛弱(ruo),又易作(zuo)惡心者(zhe)慎用;乳少的人(ren)不(bu)宜服用;寒邪入(ru)(ru)里,直(zhi)入(ru)(ru)三陰經(jing)者(zhe)禁用。
內(nei)服:水(shui)煎服,6-12g。
風熱感冒,或溫病初起,發熱、微惡風寒,頭痛口渴,咽痛等癥:常與金銀(yin)花、連翹、薄荷、牛蒡子等藥同用(yong),如銀(yin)翹散(《溫病(bing)條辨》);若風寒(han)感冒(mao)初(chu)起,惡寒(han)發熱(re)、無(wu)汗、頭痛(tong)、鼻塞(sai)等癥(zheng),常配蔥(cong)白,如蔥(cong)豉湯(《肘(zhou)后(hou)備(bei)急方》,簡(jian)稱《肘(zhou)后(hou)方》)。
外感熱病,邪熱內郁胸中,心中懊惱,煩熱不眠:常與清熱瀉火除煩的梔子(zi)同用,如(ru)梔子(zi)豉湯(tang)(《傷寒(han)論(lun)》)。
發汗吐下后,虛煩不得眠,心中懊憹:梔(zhi)子十四(si)個(ge)(擘),香豉四(si)合(he)(綿裹)。上二味,以水四(si)升,先煎梔(zhi)子,得二升半(ban),納豉,煮取一升半(ban),去(qu)滓。分為二服,溫進一服,得吐者(zhe)止后(hou)服。(《傷寒論(lun)》梔(zhi)子豉湯(tang))
傷寒暴下及滯痢腹痛:豉一(yi)升(sheng),薤(xie)白一(yi)把(寸切)。上二物,以水(shui)三升(sheng),煮令薤(xie)熟,去滓,分為再服,不瘥復作。(《范汪(wang)方》鼓(gu)薤(xie)湯)
斷奶乳脹:豆(dou)豉半(ban)斤,水煎(jian),服(fu)一小碗,余下洗乳房。(廣西《中草藥(yao)新(xin)醫療法處方集(ji)》)
小兒丹毒破作瘡,黃水出:焦炒(chao)豉(chi),令煙絕為(wei)末,油調敷之。(姚和眾)
《名醫別錄》:“主(zhu)傷寒(han)頭痛(tong),寒(han)熱(re),瘴(zhang)氣惡毒,煩(fan)躁(zao)滿悶,虛(xu)勞喘急,兩(liang)腳疼冷。”
《本草綱目》:“下(xia)氣,調中。治(zhi)傷寒溫毒(du)發斑,嘔(ou)逆。”
《藥性論》:"治時(shi)疾熱病發(fa)汗;熬末,能(neng)止盜汗,除煩;生(sheng)搗為(wei)丸服(fu),治寒熱風,胸中生(sheng)瘡;煮服(fu),治血痢腹痛(tong)。"
《日華子本草》:"治(zhi)中(zhong)毒藥,瘧疾,骨蒸;并治(zhi)犬咬。"
《珍珠囊》:"去心中懊憹,傷寒頭痛,煩躁。"
《綱目》:"黑(hei)豆性平,作豉則溫。既經蒸罯,故能升能散;得(de)蔥則發汗(han),得(de)鹽則能吐,得(de)酒則治風,得(de)薤則治痢,得(de)蒜則止血;炒熟則又能止汗(han),亦麻黃根節之(zhi)義也。"
取(qu)黑(hei)大豆洗凈(jing)。另(ling)取(qu)桑(sang)葉、青蒿(hao)加水煎煮,濾(lv)過,將煎汁拌(ban)入凈(jing)大豆中,待湯液被吸(xi)盡(jin)后(hou),置蒸(zheng)制容器(qi)內蒸(zheng)透取(qu)出稍涼置容器(qi)內,用煎過汁的桑(sang)葉、青蒿(hao)渣覆蓋,在(zai)溫度(du)25-28℃,相對濕度(du)80%的條件下,悶至(zhi)發酵,長(chang)滿黃衣時(shi),取(qu)出,去藥渣,加適量水攪(jiao)拌(ban),撈出,置容器(qi)內,保持溫度(du)50-60℃,悶15-20天,充分(fen)發酵,有(you)香(xiang)氣逸(yi)出時(shi),取(qu)出,略蒸(zheng),干燥。
淡豆豉:取原藥材,除(chu)去雜(za)質。
炒豆豉:取凈豆豉(chi),置鍋(guo)內(nei),用文(wen)火炒至表面(mian)微焦,有香氣逸出時,取出放涼。