胡銓(1102-1180年),字邦衡,號澹庵,吉州(zhou)廬陵(ling)縣(xian)(今(jin)江西省吉安市青原區值夏鎮(zhen))人。南(nan)(nan)宋名臣、文學家,廬陵(ling)“五忠一節”之(zhi)一,與李(li)綱、趙鼎、李(li)光并稱(cheng)“南(nan)(nan)宋四(si)大名臣”。
建炎(yan)二年(1128年),進士及第(di),起(qi)家撫州軍(jun)事判官,招(zhao)募鄉(xiang)丁,捍御(yu)金軍(jun),出任(ren)樞密院(yuan)(yuan)編修。紹興(xing)八年(1138年),面(mian)對秦(qin)檜(gui)主和,抗疏乞斬秦(qin)檜(gui)、孫近(jin)、王倫,聲振朝野(ye),坐罪除名,出任(ren)昭(zhao)州知州、知吉陽軍(jun)。秦(qin)檜(gui)死后,出任(ren)衡州知州。宋孝宗即(ji)位,知饒州,歷任(ren)國史院(yuan)(yuan)編修官、兵部侍郎(lang),以資政(zheng)殿(dian)學士致仕。
淳熙七年(nian)(1180年(nian)),胡銓去世,追贈通(tong)議大夫,謚號“忠簡(jian)”,著有(you)《澹(dan)庵集》等傳(chuan)世。
胡(hu)銓自小潛心學問(wen)(wen),強記(ji)博覽。建炎二(er)年(nian)(1128年(nian)),宋高宗(zong)在淮海策(ce)(ce)問(wen)(wen)進士,胡(hu)銓對御題問(wen)(wen)“治(zhi)道(dao)本天,天道(dao)本民”,回答(da)說:“湯(tang)、武(wu)順(shun)從(cong)民眾(zhong)而(er)興起,桀、紂順(shun)應天道(dao)而(er)滅亡。現在陛(bi)下起于干戈(ge)鋒鏑之間,外亂內訌,而(er)策(ce)(ce)問(wen)(wen)臣(chen)下數十(shi)條,都質問(wen)(wen)于天道(dao),而(er)不(bu)傾聽民眾(zhong)呼(hu)聲。”又說:“現在的(de)宰相不(bu)比過去的(de)晏殊,樞密、參政又不(bu)是過去的(de)韓琦、杜衍、范(fan)仲(zhong)淹。”答(da)問(wen)(wen)長達一(yi)萬多字,高宗(zong)看到(dao)而(er)驚異,打算把他(ta)列為第一(yi)名(ming),有人忌恨他(ta)的(de)耿直,移為第五名(ming)。
登第(di)之后,胡(hu)銓被授為撫州(zhou)(zhou)(今江西撫州(zhou)(zhou))軍事判官,未上任,恰逢(feng)隆佑太后(孟皇后)為避金(jin)(jin)兵逃到贛州(zhou)(zhou),金(jin)(jin)兵隨(sui)后追擊,胡(hu)銓以漕司檄文統(tong)攝本州(zhou)(zhou)幕僚,召募鄉丁輔(fu)佐官軍抵御。
因功受賞,轉官承直郎。后為父服(fu)喪,并(bing)隨鄉人蕭楚學習(xi)《春(chun)秋》。
紹興五(wu)年(1135年),張浚設都督(du)府,辟(pi)舉胡(hu)銓任(ren)湖北倉屬,胡(hu)銓沒有赴任(ren)。有詔令到(dao)都堂審察,兵部尚書呂祉以賢良方正推薦他,獲(huo)高宗賜對,任(ren)樞密院編修。
紹興(xing)八年(1138年),金國(guo)派遣張通古(gu)、蕭(xiao)哲(zhe)二人作為“江南(nan)詔諭(yu)使”,攜帶國(guo)書,在王倫(lun)的陪同下,來(lai)到(dao)南(nan)宋都城(cheng)臨安進行和(he)談。金使態度極其傲(ao)慢,目中無入(ru),對南(nan)宋當局百般(ban)侮辱。但高宗和(he)秦檜一味茍且偷安,不惜卑躬屈膝與金使議和(he)。此(ci)舉(ju)激起(qi)(qi)了朝中大(da)多數大(da)臣與全國(guo)軍民的義憤,紛紛起(qi)(qi)來(lai)反(fan)對。
胡銓反對議(yi)(yi)和(he)最(zui)為激烈(lie),他(ta)(ta)上書高宗(zong),對金國(guo)議(yi)(yi)和(he)的陰謀(mou)進行揭(jie)露,而且(qie)要求高宗(zong)斬(zhan)下秦(qin)檜、王(wang)倫、孫近的首(shou)級。他(ta)(ta)還(huan)表(biao)示,如果不這(zhe)樣(yang)做(zuo)的話,他(ta)(ta)寧愿投(tou)東海而死,也決不在小朝廷里求活(huo)。
胡銓這篇奏疏一經(jing)傳(chuan)出,立(li)即產生強烈(lie)反(fan)響。宜興進士吳師古(gu)迅(xun)速將此書刻(ke)版付印散發,吏(li)民爭(zheng)相(xiang)傳(chuan)誦。
金(jin)(jin)人聽說此事后,急忙用千金(jin)(jin)求購此書,讀后,君臣(chen)大驚(jing)失色(se),連連稱“南朝有人”、“中(zhong)國不(bu)可(ke)輕”。
奏(zou)疏上報之后,秦(qin)檜認為胡(hu)銓(quan)狂(kuang)妄(wang)兇悖,鼓眾(zhong)劫持(chi),詔令除名,貶送昭州(今廣(guang)西平樂(le))管制,并降(jiang)詔傳告朝廷內外。給事中勾龍(long)如(ru)淵、諫議大夫李(li)誼(yi)、戶(hu)部(bu)尚書李(li)彌(mi)遜、侍御史鄭剛中等人(ren)紛紛想方設法出面(mian)營(ying)救(jiu),秦(qin)檜迫于公論,只得(de)改派胡(hu)銓(quan)去廣(guang)州監管鹽倉。
紹興九年(1039年),改(gai)為簽書威武軍判(pan)官。
紹興十二年(nian)(1142年(nian)),諫官羅(luo)汝(ru)楫彈劾胡銓飾非橫議,詔令除名(ming),貶送新(xin)州(zhou)(今廣東新(xin)興)管制。
紹興十八年(nian)(1148年(nian)),新州守臣張棣攻(gong)訐胡(hu)銓(quan)與賓客唱酬對(dui)答,誹(fei)謗怨恨(hen)朝(chao)廷,胡(hu)銓(quan)再(zai)被(bei)貶至吉(ji)陽(yang)軍(今海南崖縣崖城(cheng))。
紹興二十六(liu)年(1156年),秦檜死,胡銓(quan)量移至衡州。
紹興三十一年(1161年),胡(hu)銓獲準隨意居住。
紹(shao)興(xing)三十二年(1162年),宋孝(xiao)宗(zong)(zong)趙昚(shen)即位,胡銓復(fu)職奉(feng)議郎、知饒州。孝(xiao)宗(zong)(zong)召他入(ru)對,胡銓上奏修(xiu)德、結(jie)民、練(lian)兵、觀釁(xin)四(si)事。孝(xiao)宗(zong)(zong)說(shuo):“朕(zhen)很早就聽(ting)說(shuo)你耿直誠實。”任命他為吏部郎官。
隆興(xing)元年(nian)(1163年(nian)),遷任秘(mi)書少監、擢任起居郎。針(zhen)對(dui)自隆興(xing)北伐失敗后朝中的議和之風,胡銓多次(ci)上表予(yu)以反對(dui)。
當時發生旱災、蝗(huang)災和星變(bian),孝(xiao)宗下詔垂(chui)詢政事缺失,胡銓應詔上書數(shu)千言,全篇引用(yong)《春秋》記(ji)載災異(yi)(yi)的方法(fa),論述政令缺失的情(qing)況(kuang)(kuang)有(you)十(shi)種,而(er)(er)上下情(qing)不合的情(qing)況(kuang)(kuang)也(ye)有(you)十(shi)種,并說(shuo):“堯(yao)、舜(shun)四(si)目明白,四(si)耳通(tong)達(da),雖有(you)共、鯀之亂(luan),不能堵塞。秦二世以(yi)趙(zhao)高為腹心,劉邦、項羽(yu)橫行(xing)而(er)(er)沒(mei)(mei)(mei)有(you)聽(ting)(ting)說(shuo);漢成帝(di)殺(sha)(sha)死王章,王氏移(yi)鼎(ding)而(er)(er)沒(mei)(mei)(mei)有(you)聽(ting)(ting)說(shuo);漢靈(ling)帝(di)殺(sha)(sha)死竇武、陳蕃,天(tian)下崩潰而(er)(er)沒(mei)(mei)(mei)有(you)聽(ting)(ting)說(shuo);梁(liang)武帝(di)信(xin)任(ren)(ren)朱異(yi)(yi),侯景斬關(guan)奪隘而(er)(er)沒(mei)(mei)(mei)有(you)聽(ting)(ting)說(shuo);隋煬(yang)帝(di)信(xin)任(ren)(ren)虞(yu)世基,李密稱(cheng)帝(di)而(er)(er)沒(mei)(mei)(mei)有(you)聽(ting)(ting)說(shuo);唐(tang)明皇驅(qu)逐張(zhang)九齡,安(an)、史包藏禍胎而(er)(er)沒(mei)(mei)(mei)有(you)聽(ting)(ting)說(shuo)。
陛下(xia)自從即(ji)位以(yi)后(hou),號召延攬賓(bin)客(ke),與我同時召來(lai)的(de)張(zhang)燾、辛(xin)(xin)次膺、王(wang)(wang)(wang)大(da)寶(bao)、王(wang)(wang)(wang)十(shi)朋(peng)(peng),現在(zai)張(zhang)燾已離(li)(li)開(kai)朝廷(ting)了(le),辛(xin)(xin)次膺離(li)(li)開(kai)朝廷(ting)了(le),王(wang)(wang)(wang)十(shi)朋(peng)(peng)離(li)(li)開(kai)朝廷(ting)了(le),王(wang)(wang)(wang)大(da)寶(bao)也將(jiang)離(li)(li)去,只有(you)臣還(huan)在(zai)。以(yi)言論為避(bi)諱,而想堵塞災(zai)異的(de)根源,臣知道必然(ran)不(bu)能(neng)做到(dao)。”
胡銓又說(shuo)(shuo):“過去周(zhou)世(shi)(shi)宗(zong)被劉(liu)旻擊敗(bai),周(zhou)世(shi)(shi)宗(zong)處斬敗(bai)將何徽(hui)等七十(shi)人,軍(jun)威大震,果(guo)然打敗(bai)劉(liu)旻,奪(duo)取淮南(nan),撫定三關。一(yi)天之(zhi)(zhi)內處死七十(shi)位(wei)將領(ling),哪里還有將領(ling)可以(yi)使用(yong)?但周(zhou)世(shi)(shi)宗(zong)終(zhong)能恢復失地,這(zhe)難道不(bu)(bu)是(shi)因為(wei)無能懦弱的(de)人離開,而勇敢的(de)人出來了嗎?近來宿(su)州之(zhi)(zhi)敗(bai),將士死于敵(di)手的(de)布滿原(yuan)野,而敗(bai)軍(jun)之(zhi)(zhi)將以(yi)得到的(de)金(jin)銀賄(hui)賂(lu)權貴(gui)以(yi)求得自解,上天以(yi)災(zai)異昭示(shi)人們,陛(bi)下必(bi)須(xu)信賞必(bi)罰(fa)以(yi)順(shun)應天道變化。”他又談論臺諫官說(shuo)(shuo):“今朝廷大臣以(yi)箴(zhen)默不(bu)(bu)言為(wei)賢,取悅陛(bi)下為(wei)忠(zhong),導致唐德宗(zong)時(shi)‘賣直’那(nei)樣的(de)事發生,正所(suo)謂‘一(yi)言喪邦’。”孝(xiao)宗(zong)說(shuo)(shuo):“不(bu)(bu)是(shi)你,我聽不(bu)(bu)到這(zhe)些話。”
金(jin)朝請求和議,胡(hu)銓說:“金(jin)朝知(zhi)道陛下銳意恢復中(zhong)原,因(yin)此用(yong)好(hao)話欺騙我,希(xi)望絕口(kou)不要(yao)說‘和’字。”孝宗將邊防事宜全部交付張浚,而王之望、尹(yin)穡等(deng)人專主議和排擠(ji)張浚,胡(hu)銓當廷斥責(ze)他們。
胡(hu)銓(quan)兼任權中書舍(she)人、同修國史。張浚兒子張軾被賜金紫,胡(hu)銓(quan)收繳(jiao)上奏(zou),認為不應當這樣對待勛臣子弟(di)。張浚與(yu)胡(hu)銓(quan)交情深厚,胡(hu)銓(quan)不顧忌這一(yi)點。
十(shi)(shi)一月(yue),孝(xiao)宗就戰和問題(ti)向朝臣(chen)征求(qiu)意(yi)見,與會(hui)的(de)(de)十(shi)(shi)四(si)人(ren)(ren)中,力主(zhu)和議的(de)(de)占(zhan)一半,模(mo)棱(leng)兩可的(de)(de)占(zhan)一半,反對(dui)議和的(de)(de)不過胡銓一人(ren)(ren)。朝廷任命他為(wei)宗正少卿,胡銓請求(qiu)外任,沒(mei)被允許(xu)。
早(zao)先,金將蒲(pu)察徒穆、大周仁以泗(si)州地(di)投(tou)(tou)(tou)(tou)降(jiang),蕭琦率(lv)兵一百人投(tou)(tou)(tou)(tou)降(jiang),詔令都(dou)(dou)授(shou)予他們節度使。胡銓說:“接受投(tou)(tou)(tou)(tou)降(jiang)自古以來(lai)都(dou)(dou)是件棘(ji)手的事(shi)情,六朝(chao)七次(ci)得到河南地(di)區,但很快又都(dou)(dou)喪失;梁武帝時侯景(jing)將河南地(di)區來(lai)投(tou)(tou)(tou)(tou)降(jiang),不久臺城(cheng)淪陷;本朝(chao)政(zheng)和、宣和年間,郭藥師從燕云來(lai)投(tou)(tou)(tou)(tou),不久成(cheng)為中國禍患。
現在金朝三大將(jiang)(jiang)前來歸附,給予高官厚祿(lu),優(you)待他們(men)(men)的(de)部隊,以(yi)維系中(zhong)原(yuan)民心,是不(bu)錯的(de)。但讓(rang)他們(men)(men)駐在都城附近,萬一他們(men)(men)包藏禍心,作(zuo)為內應,將(jiang)(jiang)來會后悔莫及,希望(wang)不(bu)要任命他們(men)(men)掌(zhang)管兵權,把他們(men)(men)的(de)部眾遷(qian)移到湖、廣地區以(yi)杜絕后患(huan)。”
隆興二(er)年(1164年),胡銓兼(jian)任國子監祭酒(jiu),不(bu)久任權兵(bing)部侍郎,兼(jian)中書(shu)舍(she)人。八月,孝宗因災(zai)異(yi)避(bi)住(zhu)偏殿減少膳食,詔(zhao)令廷臣議(yi)論政事(shi)缺失(shi)和當前急務。胡銓認為(wei)救災(zai)是當務之急,同(tong)金(jin)講和是政事(shi)缺失(shi),認為(wei)“今日之議(yi)若(ruo)成,則有(you)可吊者(zhe)十;若(ruo)不(bu)成,則有(you)可賀者(zhe)亦十。”并舉“十吊”之事(shi),再次反(fan)對(dui)議(yi)和。
隆興北伐失(shi)敗后,金兵繼(ji)續向商、秦之地(di)推(tui)進,兩淮局(ju)勢亦危急,楚州、昭關、滁(chu)等(deng)地(di)先后失(shi)守(shou)(shou),只有高郵(you)守(shou)(shou)臣陳(chen)敏頑強地(di)拒敵于射陽湖(今江蘇(su)東部(bu))。形勢十分危急,胡(hu)銓受命(ming)以本職(zhi)措置浙西、淮東海道。
一面上表彈劾擁兵(bing)不救的大(da)將李寶,敦促他(ta)迅速出師救援(yuan);另一方(fang)面又(you)親自(zi)帶兵(bing)上前線(xian)抗金。時值嚴冬臘月,河水(shui)凍結,胡銓身先士卒,手持鐵錘下河擊冰。將士們深(shen)受鼓舞(wu),一鼓作氣,奮(fen)勇作戰(zhan),終于擊退(tui)了金兵(bing)的入侵。許久后,提舉太平興國(guo)宮。
乾(qian)道(dao)(1165年-1173年)初年,胡(hu)銓帶集英殿修撰職(zhi)出知漳州(zhou),又改知泉州(zhou)。上朝奏事后,被留(liu)朝為(wei)工部(bu)侍(shi)郎。胡(hu)銓入宮輪對,說:“少康以一(yi)旅之師(shi)恢(hui)復(fu)夏禹基業,今陛(bi)下(xia)富有四海(hai),不只一(yi)旅,而即位已經九年,恢(hui)復(fu)過去(qu)基業的(de)效果還(huan)未顯著(zhu)。”又說:“天下(xia)多水旱(han)災害,左(zuo)右(you)不上報,這是為(wei)國謀(mou)畫者(zhe)的(de)過錯,應(ying)該讓有司迅速(su)做好防(fang)災準備。”并(bing)請求致仕(shi)。
乾道七年(1171年),胡銓(quan)任寶文(wen)閣待制,留侍(shi)經筵(yan)。他再次請求離(li)職,得以敷(fu)文(wen)閣直(zhi)學(xue)士外任宮觀官。
辭行時,胡銓仍以歸還(huan)陵寢(qin)、恢復故疆力(li)言(yan),孝宗說:“這是(shi)朕的志向。”并問他(ta)回到哪里,胡銓說:“回到廬陵,臣以前在嶺(ling)海曾經(jing)訓解經(jing)書(shu),想寫(xie)成此(ci)書(shu)。”孝宗特(te)賜其通天犀帶,以示(shi)寵(chong)榮。
胡銓歸去(qu)后,獻上所(suo)著《易》、《春(chun)秋》、《周禮(li)》、《禮(li)記解》,孝宗詔令有司收(shou)藏(zang)于(yu)秘書省。不久,復(fu)任(ren)原(yuan)官(guan),升龍圖閣學士、提(ti)舉太(tai)平興國宮,轉(zhuan)提(ti)舉玉隆萬(wan)壽宮,進升端(duan)明殿學士。
淳熙六(liu)年(1179年),孝宗(zong)召(zhao)胡(hu)銓歸(gui)經筵,胡(hu)銓以(yi)疾(ji)病(bing)極(ji)力(li)推辭。
淳熙七年(1180年),胡(hu)(hu)銓(quan)獲準以資(zi)政殿(dian)學士致仕。五月(yue),胡(hu)(hu)銓(quan)病(bing)危,彌留(liu)之際(ji),仍(reng)口授遺表(biao),期望孝宗“舍己(ji)為(wei)人(ren),安(an)民和眾”,牢記家仇國(guo)恨,收復失(shi)地。他(ta)(ta)自(zi)己(ji)則(ze)愿學習唐代名臣(chen)張巡“為(wei)厲鬼以殺(sha)賊,死(si)亦不(bu)忘!”旋即辭世(shi),享年七十八歲(sui)。孝宗聞訊(xun)后,特贈(zeng)他(ta)(ta)為(wei)通議大夫。
淳熙十三年(1186年),孝宗(zong)追賜胡銓謚號(hao)為(wei)“忠簡”。
胡(hu)銓作品散失不少,原有(you)今傳(chuan)本有(you)《胡(hu)澹庵先生文集》32卷(juan)(juan)(juan),《補遺》1卷(juan)(juan)(juan),有(you)道光(guang)十三年刊本。其詞(ci)(ci)集《澹庵詞(ci)(ci)》1卷(juan)(juan)(juan)另行,有(you)《四(si)印齋(zhai)所刻詞(ci)(ci)》本。清王鵬運《南宋四(si)名臣詞(ci)(ci)集》錄(lu)胡(hu)銓《澹庵長短句(ju)》一卷(juan)(juan)(juan)。
胡銓雖顛沛(pei)流離,半(ban)生嶺海,但志苦(ku)心勞(lao),好學(xue)不厭。對(dui)經史百(bai)家之學(xue)均有所得(de),而且通曉繪畫藝術。
胡銓(quan)推崇韓愈(yu)、歐(ou)陽修,主(zhu)張以文(wen)“傳道”。他的文(wen)章,內容豐(feng)富,馳騁古今(jin),多長篇大論。他的代表作如(ru)《上高(gao)宗封事》,決(jue)然(ran)表示“不與(yu)檜等(deng)共戴(dai)天”,“愿斬(zhan)三人頭竿(gan)之藁街”,并(bing)主(zhu)張“羈留虜(lu)使,責以無禮,徐(xu)興問罪之師”,“不然(ran),臣有赴東海而死耳,寧(ning)能(neng)處小朝(chao)廷求活耶?”文(wen)章一出(chu),群(qun)臣振奮,奸佞失色。
其(qi)(qi)他(ta)文(wen)章,如(ru)(ru)《應詔(zhao)言(yan)事(shi)狀》、《應詔(zhao)集(ji)議狀》、《上孝宗(zong)封事(shi)》、《與王(wang)中丞相書》,也都痛快淋漓。題跋如(ru)(ru)《跋陳了翁(weng)帖》,也寫得激昂慷慨。楊(yang)萬里曾為他(ta)的集(ji)作(zuo)序(xu),說道:“先生之文(wen),肖其(qi)(qi)為人。其(qi)(qi)議論(lun)閎以挺(ting),其(qi)(qi)敘記古以則,其(qi)(qi)代言(yan)典(dian)而(er)嚴(yan),其(qi)(qi)書事(shi)約而(er)悉。”是中肯之評(ping)。
胡銓的(de)詩,頗具風采,一如其文。如《次雷州和朱(zhu)□秀(xiu)才韻時欲渡海》,雖再遭貶斥(chi)(chi),意(yi)氣不(bu)衰。其詞亦多(duo)激(ji)憤之語,如《好事近》直斥(chi)(chi)“豺狼當轍(che)”。
秦檜(gui)的私(si)黨張棣迎合(he)意旨,以此詞為(wei)據(ju),向朝(chao)廷(ting)檢舉他“謗訕(shan)怨望”,以致被遠謫海南島(《四朝(chao)名臣言(yan)行(xing)錄(lu)》)。
胡(hu)銓的(de)—生忠誠正直(zhi),始(shi)終(zhong)不渝,正如他在《乾道三年(nian)九(jiu)月(yue)宴罷》一(yi)詩中所寫(xie):“久將忠義私心許,要使奸(jian)雄怯膽寒。”胡(hu)銓被(bei)流放二十三年(nian),但始(shi)終(zhong)堅(jian)持(chi)抗(kang)金、反對議和(he),為中國(guo)歷史(shi)上一(yi)位著(zhu)名的(de)民族(zu)英雄、愛國(guo)者。
王庭珪:癡(chi)兒不了公家事,男子要為天下奇(qi)。
陳(chen)剛(gang)中:①屈膝請(qing)和,知廟(miao)堂御侮之(zhi)無策;張膽論(lun)事,喜樞庭經(jing)遠之(zhi)有人。身為(wei)南海之(zhi)行,名若泰山之(zhi)重。②誰能屈大丈夫之(zhi)志,寧忍為(wei)小朝廷之(zhi)謀。知無不言,愿請(qing)尚方之(zhi)劍;不遇故(gu)去,聊乘下澤之(zhi)車
楊萬(wan)里:公居無事(shi)時,下心拱手,言恐傷人,獨論國事(shi),勁氣正色,貫日(ri)襲(xi)月,奮(fen)以直前,不(bu)怵不(bu)惻,不(bu)疚不(bu)式,大節揭揭,細(xi)行(xing)斬(zhan)斬(zhan),動容出辭,見者起敬,長(chang)身玉立,望(wang)之山如(ru)即之春。
周必大:①春秋尊王,外攘夷(yi)狄(di)。幼學壯行,終始惟一。凜(lin)然英(ying)氣,尚父是(shi)匹(pi)。揭(jie)之徂征,可卻回紇。②編修官胡銓毅(yi)然上書,乞斬相(xiang)(闕)北使,三綱五常賴以不墜,士(shi)大夫復翕然尊之。……是(shi)之謂三忠(zhong)。
羅(luo)大經:人(ren)徒(tu)見忠簡以(yi)(yi)一編修官乞斬秦檜,甘心流竄,忠襄(xiang)(楊邦乂)以(yi)(yi)金陵一倅(cui)唾(tuo)罵兀術,視死如歸,豈(qi)知其自為布衣時,所立(li)已卓然(ran)矣。
脫脫:秦檜執國柄,其誤宋大計,固無以(yi)議為也(ye)。張(zhang)九(jiu)成之(zhi)策(ce),胡銓之(zhi)疏,忠義凜然。
李纮(hong):封事則胡忠簡驚人(ren),詩盟則楊誠(cheng)齋(zhai)獨(du)主。
蔡(cai)東藩:胡銓(quan)一疏,直足(zu)怵奸(jian)賊之(zhi)膽,雖未邀聽信,反遭貶(bian)謫,而正氣自(zi)昭于天壤,南宋之(zhi)不即(ji)亡(wang),賴(lai)有此(ci)(ci)人,亦(yi)賴(lai)有此(ci)(ci)疏,讀此(ci)(ci)可(ke)以起懦而警頑(wan),令(ling)人浮(fu)一大(da)白。
胡銓的曾祖父(fu)胡璉,為(wei)胡公霸的曾孫。祖父(fu)胡愷,父(fu)親胡載,生母曾氏。從(cong)曾祖到(dao)父(fu)親,胡氏三代不仕,而(er)(er)以耕讀為(wei)業。胡載曾經參(can)加過科舉考試(shi),但(dan)一(yi)試(shi)不中就棄而(er)(er)歸農(nong)。
胡(hu)銓有兄弟多人(ren)。兄胡(hu)鑄(zhu),自幼讀書力學,師從名儒蕭楚(chu)。曾與(yu)胡(hu)銓一起(qi)在鄉(xiang)里(li)(li)洞巖筑(zhu)精舍,自號(hao)蓬山居士。鑄(zhu)子胡(hu)潚,字幾道,居家以(yi)孝友聞名鄉(xiang)里(li)(li)。南(nan)宋乾道九年以(yi)叔父胡(hu)銓的恩(en)蔭授迪(di)功郎,監潭州衡山縣戶部(bu)贍軍酒庫,病故于(yu)任所。
胡(hu)銓的堂(tang)弟胡(hu)鍔(e),字(zi)廉夫;從(cong)弟胡(hu)鎬,字(zi)從(cong)周,紹興十五(wu)年進士及第,歷(li)任(ren)(ren)新淦縣尉、靖州判官、贛縣縣丞、大理(li)寺主簿等,后出任(ren)(ren)荊湖南(nan)路參議官。
胡(hu)(hu)(hu)(hu)銓(quan)有5個兒子(zi):胡(hu)(hu)(hu)(hu)泳、胡(hu)(hu)(hu)(hu)澥、胡(hu)(hu)(hu)(hu)浹、胡(hu)(hu)(hu)(hu)瀳、胡(hu)(hu)(hu)(hu)沖。
長子胡泳(yong),字(zi)季水,一(yi)說字(zi)永夫(fu)(見湖南瀏陽安定(ding)堂胡氏族譜),小(xiao)字(zi)蘇郎。6歲時隨父(fu)親(qin)貶謫新州(zhou)(zhou),記憶(yi)力過人(ren),能(neng)背誦(song)《春秋》,詩(shi)人(ren)陳元忠(zhong)目之(zhi)為(wei)春秋生(sheng)。后(hou)胡銓(quan)被(bei)(bei)流放(fang)到瓊州(zhou)(zhou),他又隨父(fu)渡(du)海到貶所,為(wei)被(bei)(bei)貶放(fang)瓊州(zhou)(zhou)的(de)名臣李(li)光所看重(zhong),把孫女許配給他為(wei)妻。胡銓(quan)在海島(dao)聚徒授業,胡泳(yong)也受到熏陶(tao)。
奸(jian)臣秦檜死后,胡(hu)銓的冤案得以平反昭雪,全家返回內地(di)。紹興三十一(yi)年(1161年),胡(hu)泳回到廬陵故里(li)。
孝宗隆興初因(yin)奏薦(jian)為右承(cheng)務郎,后調淮西(xi)江東總領(ling)。
次子胡(hu)澥,號伯圖,以父蔭人官,為承(cheng)務郎,監(jian)南岳廟(miao),轉任(ren)奉議(yi)郎,為沿海制(zhi)置司干辦公事。
詩人楊萬(wan)里稱他修(xiu)潔博習,能世(shi)其家。
胡浹(jia),字季夾,官承務郎。
胡(hu)瀳,官承務郎。
胡沖早夭。
胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)銓的孫子(zi)有(you)10余人(ren)。胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)槻,胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)泳長(chang)子(zi)、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)銓長(chang)孫,宋(song)寧宗嘉定(ding)十二(er)年以右文殿修(xiu)撰經略安撫使(shi)知靜江,在任4年,有(you)政(zheng)績。胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)榘為胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)泳次子(zi),宋(song)理宗時(shi)官(guan)至煥章閣學士(shi)、知慶元府兼沿海制置使(shi),以龍圖(tu)閣直學士(shi)致仕。其他孫子(zi)有(you)胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)桯(ting)、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)杙(yi)、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)?、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)榗、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)梴、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)枅(ji)、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)機、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)棿(nie)、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)檟、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)枃、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)樺、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)檖、胡(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)椅(yi)等(deng)人(ren)。
《資(zi)政殿學士贈(zeng)通奉大夫胡忠簡(jian)公銓神道碑》
《宋(song)故(gu)資政(zheng)殿學士(shi)朝議大(da)夫致(zhi)仕廬陵(ling)郡開國侯食邑(yi)一(yi)千五百戶食實封(feng)一(yi)百戶賜紫(zi)金(jin)魚(yu)袋贈通議大(da)夫胡公行狀》
《宋史·卷(juan)三百七十(shi)四(si)·列傳第一百三十(shi)三》
南宋(song)名臣周必大曾(ceng)在(zai)廬陵建三忠堂,撰文(wen)祭祀歐陽修(謚文(wen)忠)、楊邦乂(謚忠襄)、胡(hu)銓(quan)(謚忠簡)。
為紀(ji)念胡(hu)銓,后(hou)人(ren)(ren)曾在集賢書院內(nei)置其神主,與李泌、韓(han)愈(yu)、周敦頤、朱熹(xi)等人(ren)(ren)合祀一堂。后(hou)人(ren)(ren)把他與歐陽修(xiu)、楊邦(bang)乂(yi)、周必(bi)大同譽為“廬陵四忠(zhong)”,并修(xiu)有胡(hu)忠(zhong)簡公(gong)祠(ci)(ci)、“五公(gong)祠(ci)(ci)”等。
2000年,江(jiang)西(xi)省新聞媒體選評(ping)江(jiang)西(xi)千年之中最杰出(chu)的十位歷史名人,胡銓被評(ping)為“脖子(zi)最硬的人”。