楞嚴經卷三原文及譯文
【原文】復次。阿難。云何六(liu)入。本如(ru)來(lai)藏(zang)。妙(miao)真如(ru)性(xing)。阿難。即(ji)(ji)彼目精瞪(deng)發(fa)勞者(zhe)。兼(jian)目與勞。同是菩提(ti)瞪(deng)發(fa)勞相。因(yin)于(yu)明(ming)(ming)暗(an)(an)(an)二種妄塵。發(fa)見(jian)(jian)居中。吸(xi)此塵象。名(ming)為見(jian)(jian)性(xing)。此見(jian)(jian)離彼明(ming)(ming)暗(an)(an)(an)二塵。畢竟(jing)無體。如(ru)是。阿難。當知(zhi)是見(jian)(jian)。非明(ming)(ming)暗(an)(an)(an)來(lai)。非于(yu)根出(chu)。不(bu)于(yu)空(kong)生(sheng)。何以(yi)故。若(ruo)從(cong)明(ming)(ming)來(lai)。暗(an)(an)(an)即(ji)(ji)隨滅。應非見(jian)(jian)暗(an)(an)(an)。若(ruo)從(cong)暗(an)(an)(an)來(lai)。明(ming)(ming)即(ji)(ji)隨滅。應無見(jian)(jian)明(ming)(ming)。若(ruo)從(cong)根生(sheng)。必無明(ming)(ming)暗(an)(an)(an)。如(ru)是見(jian)(jian)精。本無自性(xing)。若(ruo)于(yu)空(kong)出(chu)。前矚塵象。歸當見(jian)(jian)根。又空(kong)自觀。何關汝(ru)入。是故。當知(zhi)眼入虛妄。本非因(yin)緣。非自然性(xing)。
【譯文】阿難(nan),為什(shen)么(me)說六入本來(lai)就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)(ru)來(lai)自(zi)性妙明真如(ru)(ru)(ru)呢(ni)?阿難(nan),眼(yan)(yan)睛(jing)凝視(shi)已(yi)久就(jiu)(jiu)(jiu)有了煩勞(lao)發(fa)花,而(er)這(zhe)(zhe)眼(yan)(yan)睛(jing)和(he)煩勞(lao)發(fa)花,都是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)菩提真如(ru)(ru)(ru)的(de)凝視(shi)已(yi)久煩勞(lao)發(fa)花的(de)相(xiang)狀。觀(guan)見生(sheng)起在明和(he)暗(an)(an)(an)兩種塵物妄(wang)起之中,通(tong)過看而(er)汲取了兩種塵象(xiang),這(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)叫做觀(guan)見。這(zhe)(zhe)個見離開了明、暗(an)(an)(an)兩種物象(xiang),畢竟沒(mei)(mei)有自(zi)身(shen)本體。那(nei)么(me),阿難(nan),應當知道這(zhe)(zhe)個見,不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)明和(he)暗(an)(an)(an)這(zhe)(zhe)里(li)(li)(li)(li)來(lai),也(ye)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)眼(yan)(yan)根(gen)里(li)(li)(li)(li)來(lai),更不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)空(kong)無里(li)(li)(li)(li)產(chan)生(sheng)。為什(shen)么(me)呢(ni)?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)明這(zhe)(zhe)里(li)(li)(li)(li)來(lai),暗(an)(an)(an)隨之就(jiu)(jiu)(jiu)消逝(shi),就(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)(bu)能看到(dao)暗(an)(an)(an)。如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)暗(an)(an)(an)里(li)(li)(li)(li)來(lai),隨之明也(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)消逝(shi),就(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)(bu)能看到(dao)明。如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)眼(yan)(yan)根(gen)里(li)(li)(li)(li)生(sheng)出,一定不(bu)(bu)會有明和(he)暗(an)(an)(an)兩種物象(xiang),所(suo)以這(zhe)(zhe)樣(yang)的(de)觀(guan)見本來(lai)就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)(mei)有自(zi)身(shen)本性。如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)空(kong)無里(li)(li)(li)(li)產(chan)生(sheng),那(nei)么(me)面前所(suo)見之物象(xiang)自(zi)然應當歸屬(shu)到(dao)眼(yan)(yan)根(gen)這(zhe)(zhe)里(li)(li)(li)(li),然而(er)空(kong)無自(zi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)無所(suo)有,眼(yan)(yan)根(gen)涉(she)入有什(shen)么(me)作用呢(ni)?所(suo)以應當知道,眼(yan)(yan)入只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)虛妄(wang),既不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)因緣和(he)合而(er)生(sheng),也(ye)不(bu)(bu)俱備自(zi)在自(zi)為本性。
【原文】阿難。譬如(ru)有(you)人。以兩手(shou)指急(ji)塞(sai)其(qi)耳。耳根(gen)勞(lao)故(gu)。頭中作聲(sheng)。兼耳與(yu)勞(lao)。同是菩(pu)提瞪發勞(lao)相(xiang)。因(yin)(yin)于動靜(jing)(jing)二種(zhong)妄塵(chen)(chen)。發聞(wen)(wen)(wen)居中。吸此塵(chen)(chen)象。名聽聞(wen)(wen)(wen)性(xing)。此聞(wen)(wen)(wen)離(li)彼動靜(jing)(jing)二塵(chen)(chen)。畢竟無體。如(ru)是。阿難。當(dang)知是聞(wen)(wen)(wen)。非(fei)動靜(jing)(jing)來(lai)。非(fei)于根(gen)出。不于空(kong)(kong)生。何以故(gu)。若(ruo)從(cong)(cong)靜(jing)(jing)來(lai)。動即(ji)隨滅。應非(fei)聞(wen)(wen)(wen)動。若(ruo)從(cong)(cong)動來(lai)。靜(jing)(jing)即(ji)隨滅。應無覺靜(jing)(jing)。若(ruo)從(cong)(cong)根(gen)生。必無動靜(jing)(jing)。如(ru)是聞(wen)(wen)(wen)體。本(ben)(ben)無自(zi)(zi)性(xing)。若(ruo)于空(kong)(kong)出。有(you)聞(wen)(wen)(wen)成性(xing)。即(ji)非(fei)虛(xu)空(kong)(kong)。又空(kong)(kong)自(zi)(zi)聞(wen)(wen)(wen)。何關(guan)汝入。是故(gu)。當(dang)知耳入虛(xu)妄。本(ben)(ben)非(fei)因(yin)(yin)緣。非(fei)自(zi)(zi)然性(xing)。
【譯文】阿難,譬如有人用手指(zhi)迅(xun)速塞(sai)住耳(er)(er)朵,由于耳(er)(er)根(gen)的(de)(de)煩勞(lao)(lao)啟動(dong)(dong)(dong)(dong),頭里就有聲音。這(zhe)(zhe)(zhe)時耳(er)(er)朵和煩勞(lao)(lao)發聲,都是(shi)(shi)(shi)菩提妙(miao)心(xin)的(de)(de)凝(ning)(ning)視已久煩勞(lao)(lao)生(sheng)(sheng)花的(de)(de)相(xiang)狀(zhuang)。聆(ling)聽(ting)生(sheng)(sheng)起(qi)在(zai)動(dong)(dong)(dong)(dong)和靜(jing)兩(liang)種(zhong)塵(chen)物(wu)妄起(qi)之中(zhong)(zhong)(zhong),汲取了(le)物(wu)象,這(zhe)(zhe)(zhe)就是(shi)(shi)(shi)凝(ning)(ning)聽(ting)的(de)(de)本(ben)(ben)性。凝(ning)(ning)聽(ting)離開了(le)動(dong)(dong)(dong)(dong)、靜(jing)兩(liang)種(zhong)物(wu)象,畢竟沒(mei)有自(zi)身(shen)(shen)本(ben)(ben)體(ti)。那么,阿難,應當知道(dao)這(zhe)(zhe)(zhe)個聽(ting),既不(bu)是(shi)(shi)(shi)從動(dong)(dong)(dong)(dong)和靜(jing)之中(zhong)(zhong)(zhong)產生(sheng)(sheng),也不(bu)是(shi)(shi)(shi)從耳(er)(er)根(gen)中(zhong)(zhong)(zhong)產生(sheng)(sheng),亦(yi)不(bu)是(shi)(shi)(shi)從空無(wu)(wu)中(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)出(chu)。為什么呢?如果(guo)(guo)它(ta)是(shi)(shi)(shi)從靜(jing)中(zhong)(zhong)(zhong)產生(sheng)(sheng),動(dong)(dong)(dong)(dong)隨之就會(hui)消逝(shi)滅(mie)盡,就聽(ting)聞不(bu)到動(dong)(dong)(dong)(dong)。如果(guo)(guo)它(ta)是(shi)(shi)(shi)從動(dong)(dong)(dong)(dong)中(zhong)(zhong)(zhong)產生(sheng)(sheng),靜(jing)隨之就會(hui)消逝(shi)滅(mie)盡,就聽(ting)聞不(bu)到靜(jing)。如果(guo)(guo)是(shi)(shi)(shi)從耳(er)(er)根(gen)里生(sheng)(sheng)出(chu),就聽(ting)聞不(bu)到動(dong)(dong)(dong)(dong)和靜(jing),那么,這(zhe)(zhe)(zhe)樣的(de)(de)聽(ting)聞,本(ben)(ben)來就沒(mei)有自(zi)身(shen)(shen)本(ben)(ben)性。如果(guo)(guo)是(shi)(shi)(shi)從空無(wu)(wu)中(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)出(chu),空無(wu)(wu)因為有了(le)聽(ting)聞,就不(bu)是(shi)(shi)(shi)空無(wu)(wu)了(le),這(zhe)(zhe)(zhe)空無(wu)(wu)本(ben)(ben)身(shen)(shen)即是(shi)(shi)(shi)空無(wu)(wu)所(suo)有,耳(er)(er)根(gen)怎么能夠涉入(ru)呢?所(suo)以應當知道(dao),耳(er)(er)入(ru)只是(shi)(shi)(shi)虛妄,既不(bu)是(shi)(shi)(shi)從因緣和合而(er)生(sheng)(sheng),也不(bu)俱備(bei)自(zi)在(zai)自(zi)為的(de)(de)本(ben)(ben)性。
【原文】阿難。譬如有(you)人。急畜其鼻(bi)。畜久成(cheng)勞。則于(yu)鼻(bi)中(zhong)。聞(wen)有(you)冷觸。因觸分別。通(tong)塞(sai)(sai)虛實。如是(shi)乃(nai)至(zhi)諸香(xiang)臭氣(qi)。兼鼻(bi)與勞。同是(shi)菩(pu)提瞪發(fa)勞相。因于(yu)通(tong)塞(sai)(sai)二種妄(wang)塵。發(fa)聞(wen)居中(zhong)。吸此(ci)塵象(xiang)。名嗅(xiu)聞(wen)性。此(ci)聞(wen)離彼通(tong)塞(sai)(sai)二塵。畢竟無體。當知(zhi)是(shi)聞(wen)。非通(tong)塞(sai)(sai)來。非于(yu)根出。不于(yu)空(kong)(kong)(kong)生(sheng)。何以故。若從通(tong)來。塞(sai)(sai)自(zi)(zi)隨(sui)滅。云何知(zhi)塞(sai)(sai)。如因塞(sai)(sai)有(you)。通(tong)則無聞(wen)。云何發(fa)明香(xiang)臭等觸。若從根生(sheng)。必無通(tong)塞(sai)(sai)。如是(shi)聞(wen)體。本無自(zi)(zi)性。若從空(kong)(kong)(kong)出。是(shi)聞(wen)自(zi)(zi)當回嗅(xiu)汝鼻(bi)。空(kong)(kong)(kong)自(zi)(zi)有(you)聞(wen)。何關汝入。是(shi)故。當知(zhi)鼻(bi)入虛妄(wang)。本非因緣。非自(zi)(zi)然性。
【譯文】阿難,譬如有(you)(you)(you)人迅(xun)速抽動(dong)(dong)鼻(bi)子,抽動(dong)(dong)久了(le)(le)鼻(bi)根(gen)(gen)(gen)就(jiu)煩勞啟(qi)(qi)動(dong)(dong)起來(lai),嗅(xiu)(xiu)聞(wen)時鼻(bi)中(zhong)(zhong)(zhong)就(jiu)有(you)(you)(you)了(le)(le)冷的(de)(de)(de)觸受(shou),區別開這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個觸受(shou)時,就(jiu)會有(you)(you)(you)通(tong)(tong)(tong)和塞(sai)的(de)(de)(de)感覺,有(you)(you)(you)虛(xu)和實的(de)(de)(de)感覺,以至于有(you)(you)(you)種(zhong)種(zhong)香(xiang)、臭(chou)的(de)(de)(de)氣味。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)鼻(bi)子和鼻(bi)根(gen)(gen)(gen)的(de)(de)(de)啟(qi)(qi)動(dong)(dong),都是(shi)菩提妙(miao)心的(de)(de)(de)凝視已(yi)久煩勞生(sheng)(sheng)花的(de)(de)(de)相狀(zhuang)。由于嗅(xiu)(xiu)聞(wen)在通(tong)(tong)(tong)和塞(sai)兩種(zhong)塵(chen)象中(zhong)(zhong)(zhong)啟(qi)(qi)動(dong)(dong),汲(ji)取了(le)(le)物(wu)象,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)是(shi)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)的(de)(de)(de)本性(xing)(xing)。嗅(xiu)(xiu)聞(wen)離開了(le)(le)通(tong)(tong)(tong)和塞(sai)兩種(zhong)物(wu)象,畢竟沒(mei)有(you)(you)(you)自身本體。所(suo)(suo)以應當知道,嗅(xiu)(xiu)聞(wen)既(ji)不(bu)(bu)是(shi)由通(tong)(tong)(tong)和塞(sai)之中(zhong)(zhong)(zhong)產生(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)(bu)是(shi)從(cong)(cong)鼻(bi)根(gen)(gen)(gen)中(zhong)(zhong)(zhong)產生(sheng)(sheng),更不(bu)(bu)是(shi)從(cong)(cong)空(kong)無(wu)中(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)。為(wei)什么(me)呢?如果它是(shi)從(cong)(cong)通(tong)(tong)(tong)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),就(jiu)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)不(bu)(bu)到塞(sai),怎么(me)能(neng)夠(gou)感受(shou)到塞(sai)呢?如果它從(cong)(cong)塞(sai)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),就(jiu)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)不(bu)(bu)到通(tong)(tong)(tong),如此又怎么(me)能(neng)夠(gou)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)分(fen)別出(chu)(chu)(chu)香(xiang)味和臭(chou)味呢?如果是(shi)從(cong)(cong)鼻(bi)根(gen)(gen)(gen)里(li)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)來(lai),那就(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)什么(me)通(tong)(tong)(tong)和塞(sai)的(de)(de)(de)感受(shou),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)樣的(de)(de)(de)嗅(xiu)(xiu)聞(wen),本來(lai)就(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)自身本性(xing)(xing)。如果它是(shi)從(cong)(cong)空(kong)無(wu)中(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個嗅(xiu)(xiu)聞(wen)就(jiu)應當返(fan)回(hui)來(lai)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)自己的(de)(de)(de)鼻(bi)根(gen)(gen)(gen),其(qi)實空(kong)無(wu)只能(neng)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)到空(kong)無(wu),鼻(bi)根(gen)(gen)(gen)怎么(me)能(neng)夠(gou)涉入其(qi)中(zhong)(zhong)(zhong)呢?所(suo)(suo)以應當知道,鼻(bi)入只是(shi)虛(xu)妄,既(ji)不(bu)(bu)是(shi)從(cong)(cong)因緣和合而生(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)(bu)俱(ju)備自在自為(wei)的(de)(de)(de)本性(xing)(xing)。
【原文】阿(a)難。譬如有(you)人(ren)。以(yi)舌舐(shi)吻。熟(shu)舐(shi)令勞(lao)。其人(ren)若(ruo)病。則(ze)有(you)苦(ku)味(wei)。無(wu)(wu)病之(zhi)(zhi)人(ren)。微有(you)甜(tian)(tian)觸(chu)。由甜(tian)(tian)與(yu)苦(ku)。顯此舌根。不(bu)(bu)動之(zhi)(zhi)時。淡(dan)性(xing)常在。兼舌與(yu)勞(lao)。同是(shi)(shi)菩提瞪(deng)發(fa)勞(lao)相(xiang)。因(yin)甜(tian)(tian)苦(ku)淡(dan)二(er)種妄塵(chen)。發(fa)知(zhi)(zhi)(zhi)居中。吸(xi)此塵(chen)象。名知(zhi)(zhi)(zhi)味(wei)性(xing)。此知(zhi)(zhi)(zhi)味(wei)性(xing)。離彼甜(tian)(tian)苦(ku)。及淡(dan)二(er)塵(chen)。畢竟無(wu)(wu)體。如是(shi)(shi)。阿(a)難。當知(zhi)(zhi)(zhi)如是(shi)(shi)嘗苦(ku)淡(dan)知(zhi)(zhi)(zhi)。非甜(tian)(tian)苦(ku)來(lai)。非因(yin)淡(dan)有(you)。又非根出(chu)。不(bu)(bu)于(yu)空(kong)(kong)生。何(he)以(yi)故(gu)(gu)。若(ruo)甜(tian)(tian)苦(ku)來(lai)。淡(dan)即知(zhi)(zhi)(zhi)滅。云(yun)何(he)知(zhi)(zhi)(zhi)淡(dan)。若(ruo)從淡(dan)出(chu)。甜(tian)(tian)即知(zhi)(zhi)(zhi)亡。復(fu)云(yun)何(he)知(zhi)(zhi)(zhi)甜(tian)(tian)苦(ku)二(er)相(xiang)。若(ruo)從舌生。必無(wu)(wu)甜(tian)(tian)淡(dan)。及與(yu)苦(ku)塵(chen)。斯知(zhi)(zhi)(zhi)味(wei)根。本無(wu)(wu)自性(xing)。若(ruo)于(yu)空(kong)(kong)出(chu)。虛空(kong)(kong)自味(wei)。非汝(ru)口知(zhi)(zhi)(zhi)。又空(kong)(kong)自知(zhi)(zhi)(zhi)。何(he)關汝(ru)入。是(shi)(shi)故(gu)(gu)。當知(zhi)(zhi)(zhi)舌入虛妄。本非因(yin)緣。非自然性(xing)。
【譯文】阿難,譬如(ru)有(you)人不(bu)(bu)斷用舌(she)(she)(she)(she)(she)舐著唇(chun)吻(wen),如(ru)果(guo)(guo)那人有(you)病,就(jiu)(jiu)(jiu)有(you)苦(ku)(ku)味出(chu)來(lai),如(ru)果(guo)(guo)那人沒(mei)病,就(jiu)(jiu)(jiu)有(you)淡(dan)(dan)(dan)甜(tian)(tian)(tian)的(de)觸受,甜(tian)(tian)(tian)和(he)苦(ku)(ku)顯現(xian)出(chu)了(le)舌(she)(she)(she)(she)(she)根(gen)(gen)(gen)(gen)的(de)作用,舌(she)(she)(she)(she)(she)根(gen)(gen)(gen)(gen)不(bu)(bu)動之時(shi),就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)甚么(me)(me)滋味產(chan)生。舌(she)(she)(she)(she)(she)和(he)舌(she)(she)(she)(she)(she)根(gen)(gen)(gen)(gen)的(de)啟(qi)動都是(shi)(shi)(shi)菩(pu)提妙心的(de)凝視已(yi)久啟(qi)動發(fa)花的(de)相狀。由于舐吻(wen)在甜(tian)(tian)(tian)苦(ku)(ku)和(he)淡(dan)(dan)(dan)兩(liang)種塵(chen)象(xiang)(xiang)中啟(qi)動,就(jiu)(jiu)(jiu)汲取(qu)了(le)物象(xiang)(xiang),這就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)知(zhi)(zhi)(zhi)味的(de)本(ben)性(xing)(xing)(xing)。知(zhi)(zhi)(zhi)味的(de)本(ben)性(xing)(xing)(xing),離開了(le)甜(tian)(tian)(tian)苦(ku)(ku)和(he)淡(dan)(dan)(dan)兩(liang)種塵(chen)象(xiang)(xiang),畢(bi)竟(jing)沒(mei)有(you)自(zi)(zi)(zi)(zi)身本(ben)性(xing)(xing)(xing)。那么(me)(me),阿難,應當知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),舐嘗(chang)到(dao)(dao)的(de)甜(tian)(tian)(tian)苦(ku)(ku)味和(he)淡(dan)(dan)(dan)味,既不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)甜(tian)(tian)(tian)苦(ku)(ku)味中產(chan)生,也不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)淡(dan)(dan)(dan)味中產(chan)生,既不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)舌(she)(she)(she)(she)(she)根(gen)(gen)(gen)(gen)里(li)產(chan)生,亦(yi)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)空(kong)無(wu)里(li)生出(chu)。為(wei)(wei)什么(me)(me)呢(ni)?如(ru)果(guo)(guo)從(cong)甜(tian)(tian)(tian)苦(ku)(ku)味里(li)產(chan)生,就(jiu)(jiu)(jiu)嘗(chang)不(bu)(bu)到(dao)(dao)淡(dan)(dan)(dan)味,你(ni)怎(zen)么(me)(me)嘗(chang)得出(chu)淡(dan)(dan)(dan)味呢(ni)?如(ru)果(guo)(guo)從(cong)淡(dan)(dan)(dan)味里(li)產(chan)生,那甜(tian)(tian)(tian)苦(ku)(ku)味就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)了(le),又怎(zen)么(me)(me)能(neng)夠(gou)嘗(chang)到(dao)(dao)甜(tian)(tian)(tian)苦(ku)(ku)味呢(ni)?如(ru)果(guo)(guo)它是(shi)(shi)(shi)從(cong)舌(she)(she)(she)(she)(she)根(gen)(gen)(gen)(gen)自(zi)(zi)(zi)(zi)己生出(chu),就(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)(bu)會有(you)甜(tian)(tian)(tian)、苦(ku)(ku)、淡(dan)(dan)(dan)諸(zhu)塵(chen)象(xiang)(xiang),應當知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),味根(gen)(gen)(gen)(gen)本(ben)來(lai)畢(bi)竟(jing)沒(mei)有(you)自(zi)(zi)(zi)(zi)身本(ben)性(xing)(xing)(xing)。如(ru)果(guo)(guo)它是(shi)(shi)(shi)從(cong)空(kong)無(wu)中產(chan)生,虛(xu)(xu)空(kong)自(zi)(zi)(zi)(zi)是(shi)(shi)(shi)虛(xu)(xu)空(kong)的(de)味,不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)你(ni)的(de)口能(neng)嘗(chang)知(zhi)(zhi)(zhi)的(de),另(ling)外,空(kong)無(wu)自(zi)(zi)(zi)(zi)是(shi)(shi)(shi)空(kong)無(wu),舌(she)(she)(she)(she)(she)根(gen)(gen)(gen)(gen)怎(zen)能(neng)夠(gou)涉入(ru)呢(ni)?所以應當知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),舌(she)(she)(she)(she)(she)入(ru)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)虛(xu)(xu)妄,既不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)因緣和(he)合(he)而生,也不(bu)(bu)俱備自(zi)(zi)(zi)(zi)在自(zi)(zi)(zi)(zi)為(wei)(wei)的(de)本(ben)性(xing)(xing)(xing)。
【原文】阿難(nan)。譬(pi)如(ru)有(you)(you)人(ren)。以一冷(leng)手。觸于(yu)熱(re)(re)手。若(ruo)冷(leng)勢多。熱(re)(re)者(zhe)從冷(leng)。若(ruo)熱(re)(re)功勝。冷(leng)者(zhe)成熱(re)(re)。如(ru)是以此合(he)覺(jue)之(zhi)觸。顯于(yu)離(li)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。涉勢若(ruo)成。因于(yu)勞(lao)觸。兼身與勞(lao)。同是菩提(ti)瞪發勞(lao)相(xiang)。因于(yu)離(li)合(he)二種妄塵。發覺(jue)居(ju)中。吸此塵象。名(ming)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)性(xing)。此知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)體。離(li)彼離(li)合(he)違(wei)順(shun)二塵。畢竟無體。如(ru)是。阿難(nan)。當知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)是覺(jue)。非(fei)(fei)離(li)合(he)來。非(fei)(fei)違(wei)順(shun)有(you)(you)。不于(yu)根出(chu)。又非(fei)(fei)空生(sheng)。何以故(gu)。若(ruo)合(he)時來。離(li)當已滅。云何覺(jue)離(li)。違(wei)順(shun)二相(xiang)。亦復如(ru)是。若(ruo)從根出(chu)。必無離(li)合(he)違(wei)順(shun)四(si)相(xiang)。則汝(ru)身知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。元無自性(xing)。必于(yu)空出(chu)。空自知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)。何關汝(ru)入(ru)。是故(gu)。當知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)身入(ru)虛妄。本(ben)非(fei)(fei)因緣。非(fei)(fei)自然性(xing)。
【譯文】阿難,譬如(ru)(ru)有(you)(you)人用冰涼(liang)的(de)手(shou)(shou)去(qu)觸摸(mo)另一(yi)(yi)只(zhi)暖熱(re)(re)的(de)手(shou)(shou),如(ru)(ru)果一(yi)(yi)只(zhi)手(shou)(shou)很涼(liang),那(nei)只(zhi)熱(re)(re)手(shou)(shou)受其影(ying)響就(jiu)會變涼(liang)起來,如(ru)(ru)果熱(re)(re)的(de)手(shou)(shou)很熱(re)(re),那(nei)只(zhi)涼(liang)手(shou)(shou)受其影(ying)響就(jiu)會變熱(re)(re)起來,這樣相互摩(mo)(mo)擦的(de)觸受,比不(bu)(bu)摩(mo)(mo)擦時(shi)更加(jia)顯著,如(ru)(ru)此相互間的(de)涉入(ru)(ru)就(jiu)啟(qi)(qi)動(dong)了觸受。這身軀和身根(gen)的(de)啟(qi)(qi)動(dong),都是(shi)菩提妙心的(de)凝視(shi)已(yi)(yi)久(jiu)啟(qi)(qi)動(dong)發(fa)花的(de)相狀。由于(yu)觸摸(mo)在(zai)離(li)、合(he)兩(liang)種(zhong)塵象之中啟(qi)(qi)動(dong),就(jiu)汲(ji)取(qu)了物象,這就(jiu)是(shi)知(zhi)(zhi)覺的(de)本(ben)(ben)性。這個知(zhi)(zhi)覺本(ben)(ben)性,離(li)開了離(li)合(he)和違(wei)(wei)順(shun)兩(liang)塵象,沒有(you)(you)自(zi)(zi)己的(de)本(ben)(ben)性。那(nei)么(me)(me),阿難,應當知(zhi)(zhi)道,這個知(zhi)(zhi)覺既(ji)不(bu)(bu)是(shi)從(cong)離(li)合(he)這里產(chan)生,也(ye)不(bu)(bu)是(shi)從(cong)違(wei)(wei)順(shun)這里產(chan)生,既(ji)不(bu)(bu)是(shi)從(cong)身根(gen)產(chan)生,亦不(bu)(bu)是(shi)從(cong)空(kong)無里產(chan)生。為什么(me)(me)呢(ni)?如(ru)(ru)果它是(shi)在(zai)手(shou)(shou)合(he)起時(shi)產(chan)生,那(nei)么(me)(me)就(jiu)知(zhi)(zhi)覺不(bu)(bu)到(dao)(dao)手(shou)(shou)的(de)分開,如(ru)(ru)此,離(li)已(yi)(yi)經(jing)滅去(qu),怎么(me)(me)能(neng)夠(gou)知(zhi)(zhi)覺到(dao)(dao)離(li)呢(ni)?違(wei)(wei)順(shun)兩(liang)種(zhong)情形(xing)也(ye)是(shi)這樣。如(ru)(ru)果它是(shi)從(cong)身根(gen)里生出,就(jiu)不(bu)(bu)會有(you)(you)離(li)、合(he)、違(wei)(wei)、順(shun)四種(zhong)物象,那(nei)么(me)(me),你身根(gen)的(de)知(zhi)(zhi)覺原來也(ye)沒有(you)(you)自(zi)(zi)己的(de)本(ben)(ben)性。如(ru)(ru)果它是(shi)從(cong)空(kong)無中產(chan)生,空(kong)無自(zi)(zi)己知(zhi)(zhi)覺到(dao)(dao)空(kong)無,身根(gen)怎么(me)(me)能(neng)夠(gou)涉入(ru)(ru)呢(ni)?所以應當知(zhi)(zhi)道,身入(ru)(ru)只(zhi)是(shi)虛妄,既(ji)不(bu)(bu)是(shi)因(yin)緣和合(he)而(er)生,也(ye)不(bu)(bu)俱(ju)備自(zi)(zi)在(zai)自(zi)(zi)為的(de)本(ben)(ben)性。
【原文】阿難。譬如有(you)(you)人。勞(lao)倦(juan)則眠。睡熟便寤(wu)(wu)。覽塵(chen)斯(si)憶。失憶為(wei)妄(wang)。是其顛倒(dao)生(sheng)(sheng)住異滅(mie)。吸習中(zhong)歸。不相逾越。稱意(yi)知(zhi)根(gen)。兼意(yi)與勞(lao)。同是菩提瞪發勞(lao)相。因于(yu)生(sheng)(sheng)滅(mie)二種妄(wang)塵(chen)。集知(zhi)居中(zhong)。吸撮內塵(chen)。見聞逆流。流不及地。名覺(jue)知(zhi)性(xing)。此(ci)覺(jue)知(zhi)性(xing)。離彼寤(wu)(wu)寐生(sheng)(sheng)滅(mie)二塵(chen)。畢竟無(wu)體。如是。阿難。當知(zhi)如是覺(jue)知(zhi)之根(gen)。非寤(wu)(wu)寐來。非生(sheng)(sheng)滅(mie)有(you)(you)。不于(yu)根(gen)出(chu)。亦非空(kong)生(sheng)(sheng)。何(he)(he)以故。若(ruo)從(cong)(cong)寤(wu)(wu)來。寐即隨滅(mie)。將何(he)(he)為(wei)寐。必生(sheng)(sheng)時有(you)(you)。滅(mie)即同無(wu)。令誰受(shou)滅(mie)。若(ruo)從(cong)(cong)滅(mie)有(you)(you)。生(sheng)(sheng)即滅(mie)無(wu)。孰知(zhi)生(sheng)(sheng)者。若(ruo)從(cong)(cong)根(gen)出(chu)。寤(wu)(wu)寐二相隨身開合。離斯(si)二體。此(ci)覺(jue)知(zhi)者。同于(yu)空(kong)花。畢竟無(wu)性(xing)。若(ruo)從(cong)(cong)空(kong)生(sheng)(sheng)。自是空(kong)知(zhi)。何(he)(he)關汝入(ru)。是故。當知(zhi)意(yi)入(ru)虛(xu)妄(wang)。本非因緣(yuan)。非自然(ran)性(xing)。
【譯文】阿難,譬如(ru)(ru)有(you)(you)(you)(you)人(ren)疲(pi)倦了(le)(le)就(jiu)睡(shui)覺,睡(shui)熟了(le)(le)就(jiu)會(hui)(hui)醒。看過的(de)(de)(de)東(dong)西便會(hui)(hui)記(ji)得,記(ji)憶不(bu)(bu)起便是(shi)(shi)(shi)(shi)遺(yi)忘(wang),這(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)叫做顛倒。這(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)意(yi)(yi)想的(de)(de)(de)生(sheng)(sheng)(sheng)起、住下、忘(wang)記(ji)、消逝(shi)的(de)(de)(de)顛倒相(xiang)(xiang)狀(zhuang),都是(shi)(shi)(shi)(shi)思慮集(ji)聚所致,只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)它(ta)(ta)們之間相(xiang)(xiang)續(xu)相(xiang)(xiang)繼(ji),不(bu)(bu)相(xiang)(xiang)逾越,這(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)意(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)根。意(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)根和(he)(he)它(ta)(ta)的(de)(de)(de)煩勞啟動,都是(shi)(shi)(shi)(shi)菩提妙心的(de)(de)(de)凝視已久啟動發花的(de)(de)(de)相(xiang)(xiang)狀(zhuang)。意(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)在(zai)生(sheng)(sheng)(sheng)滅(mie)(mie)(mie)兩種(zhong)(zhong)浮物塵(chen)象之中(zhong)啟動,就(jiu)集(ji)聚汲取(qu)了(le)(le)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)意(yi)(yi)想思慮,這(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)意(yi)(yi)念、思慮是(shi)(shi)(shi)(shi)前述眼、耳、鼻、舌、身及其對境等五塵(chen)滅(mie)(mie)(mie)后(hou),留影于意(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)之中(zhong),而為(wei)法(fa)塵(chen)的(de)(de)(de)。此法(fa)塵(chen)流蕩(dang)無(wu)有(you)(you)(you)(you)止息(xi)之地,這(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)覺知(zhi)(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)本(ben)性。這(zhe)(zhe)(zhe)個覺知(zhi)(zhi)(zhi)本(ben)性,離(li)開(kai)了(le)(le)睡(shui)醒和(he)(he)生(sheng)(sheng)(sheng)滅(mie)(mie)(mie)兩種(zhong)(zhong)塵(chen)相(xiang)(xiang),畢竟沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)自(zi)己本(ben)性。那么(me),阿難,你應當知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),這(zhe)(zhe)(zhe)個覺知(zhi)(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)根本(ben),既不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)睡(shui)和(he)(he)醒中(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)滅(mie)(mie)(mie)中(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),既不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)意(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)根里(li)(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),亦(yi)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)空(kong)無(wu)中(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)。為(wei)什么(me)呢?如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)醒這(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),睡(shui)眠隨(sui)之就(jiu)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)了(le)(le),那么(me),什么(me)是(shi)(shi)(shi)(shi)睡(shui)眠呢?如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)它(ta)(ta)在(zai)生(sheng)(sheng)(sheng)之中(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),那么(me)就(jiu)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)滅(mie)(mie)(mie),這(zhe)(zhe)(zhe)時,什么(me)東(dong)西會(hui)(hui)滅(mie)(mie)(mie)呢?如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)它(ta)(ta)從(cong)(cong)滅(mie)(mie)(mie)這(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),那生(sheng)(sheng)(sheng)也(ye)就(jiu)滅(mie)(mie)(mie)逝(shi)了(le)(le),有(you)(you)(you)(you)誰(shui)能夠知(zhi)(zhi)(zhi)覺到生(sheng)(sheng)(sheng)呢?如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)意(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)根里(li)(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),那么(me)睡(shui)、醒兩種(zhong)(zhong)相(xiang)(xiang)狀(zhuang)隨(sui)身體(ti)的(de)(de)(de)感覺而在(zai),離(li)開(kai)了(le)(le)睡(shui)和(he)(he)醒,這(zhe)(zhe)(zhe)個意(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)根的(de)(de)(de)覺知(zhi)(zhi)(zhi),只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)空(kong)花一般,畢竟沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)實(shi)性。如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)空(kong)無(wu)中(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),這(zhe)(zhe)(zhe)個覺知(zhi)(zhi)(zhi)自(zi)然就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)無(wu)所有(you)(you)(you)(you),意(yi)(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)根怎(zen)么(me)能夠涉入呢?所以(yi)應當知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),意(yi)(yi)入只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)虛妄,既不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣和(he)(he)合而生(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)(bu)俱(ju)備自(zi)在(zai)自(zi)為(wei)的(de)(de)(de)本(ben)性。
【原文】復次。阿難。云(yun)何十二處。本(ben)如來藏。妙真如性(xing)。
【譯文】另(ling)外(wai),阿(a)難,為(wei)什(shen)么(me)說(shuo)十二處原本是如(ru)來自性(xing)妙明(ming)真(zhen)如(ru)呢(ni)?
【原文】阿難(nan)。汝且觀(guan)此祇陀樹(shu)林(lin)。及諸泉池(chi)。于(yu)意云何。此等為是色生(sheng)眼見。眼生(sheng)色相。阿難(nan)。若(ruo)復(fu)眼根(gen)。生(sheng)色相者(zhe)。見空非(fei)色。色性應銷。銷則(ze)顯發一切都無。色相既無。誰明空質。空亦如是。若(ruo)復(fu)色塵。生(sheng)眼見者(zhe)。觀(guan)空非(fei)色。見即銷亡。亡則(ze)都無。誰明空色。是故。當知見與(yu)色空。俱(ju)無處(chu)所。即色與(yu)見。二處(chu)虛(xu)妄。本非(fei)因緣。非(fei)自(zi)然性。
【譯文】阿(a)難,你看見(jian)(jian)(jian)這(zhe)(zhe)只陀林中的(de)樹木和泉水等等,這(zhe)(zhe)是(shi)什(shen)么(me)(me)(me)意思?這(zhe)(zhe)都(dou)(dou)是(shi)由(you)(you)(you)色(se)(se)境(jing)而(er)生(sheng)出(chu)眼(yan)見(jian)(jian)(jian),還是(shi)由(you)(you)(you)眼(yan)見(jian)(jian)(jian)而(er)生(sheng)出(chu)色(se)(se)相?阿(a)難,如(ru)果是(shi)由(you)(you)(you)眼(yan)根生(sheng)出(chu)色(se)(se)相,那(nei)么(me)(me)(me),眼(yan)見(jian)(jian)(jian)到空(kong)(kong),就沒(mei)有(you)(you)色(se)(se)相,色(se)(se)相就應(ying)(ying)當消失。色(se)(se)相消逝滅(mie)去,表明(ming)一(yi)切都(dou)(dou)沒(mei)有(you)(you)了(le),既然沒(mei)有(you)(you)了(le)一(yi)切色(se)(se)相,怎么(me)(me)(me)能表明(ming)那(nei)個(ge)空(kong)(kong)無的(de)形質?空(kong)(kong)無也(ye)(ye)(ye)是(shi)同樣情形。如(ru)果是(shi)由(you)(you)(you)色(se)(se)塵生(sheng)出(chu)眼(yan)見(jian)(jian)(jian),那(nei)么(me)(me)(me),看到空(kong)(kong)無就是(shi)沒(mei)有(you)(you)色(se)(se)塵,眼(yan)見(jian)(jian)(jian)也(ye)(ye)(ye)就消失滅(mie)盡了(le),眼(yan)見(jian)(jian)(jian)滅(mie)盡了(le)就是(shi)一(yi)切都(dou)(dou)沒(mei)有(you)(you),怎么(me)(me)(me)能夠(gou)明(ming)辨那(nei)空(kong)(kong)無和色(se)(se)塵呢?所以(yi)應(ying)(ying)當知道(dao),眼(yan)見(jian)(jian)(jian)和色(se)(se)、空(kong)(kong),都(dou)(dou)沒(mei)有(you)(you)安住的(de)處所,也(ye)(ye)(ye)就是(shi)說,色(se)(se)與見(jian)(jian)(jian)這(zhe)(zhe)兩(liang)處只是(shi)虛妄,既不是(shi)因緣(yuan)和合(he)而(er)生(sheng),也(ye)(ye)(ye)不是(shi)自在自為。
【原文】阿(a)難。汝(ru)更聽此(ci)祇(zhi)陀園中(zhong)。食(shi)辦擊鼓。眾(zhong)集撞鐘(zhong)。鐘(zhong)鼓音聲(sheng)(sheng)(sheng)。前后相續。于(yu)意云何(he)(he)。此(ci)等為是(shi)聲(sheng)(sheng)(sheng)來(lai)耳(er)邊(bian)。耳(er)往(wang)聲(sheng)(sheng)(sheng)處(chu)。阿(a)難。若(ruo)復(fu)此(ci)聲(sheng)(sheng)(sheng)。來(lai)于(yu)耳(er)邊(bian)。如我(wo)(wo)乞食(shi)室羅筏城。在(zai)祇(zhi)陀林。則無有我(wo)(wo)。此(ci)聲(sheng)(sheng)(sheng)必來(lai)阿(a)難耳(er)處(chu)。目連迦葉。應不(bu)俱聞。何(he)(he)況其(qi)中(zhong)一(yi)千二百五十沙門。一(yi)聞鐘(zhong)聲(sheng)(sheng)(sheng)。同來(lai)食(shi)處(chu)。若(ruo)復(fu)汝(ru)耳(er)。往(wang)彼聲(sheng)(sheng)(sheng)邊(bian)。如我(wo)(wo)歸(gui)住(zhu)祇(zhi)陀林中(zhong)。在(zai)室羅城。則無有我(wo)(wo)。汝(ru)聞鼓聲(sheng)(sheng)(sheng)。其(qi)耳(er)已往(wang)擊鼓之處(chu)。鐘(zhong)聲(sheng)(sheng)(sheng)齊出(chu)。應不(bu)俱聞。何(he)(he)況其(qi)中(zhong)象馬牛羊。種(zhong)種(zhong)音響。若(ruo)無來(lai)往(wang)。亦復(fu)無聞。是(shi)故。當知聽與(yu)音聲(sheng)(sheng)(sheng)。俱無處(chu)所(suo)。即聽與(yu)聲(sheng)(sheng)(sheng)。二處(chu)虛妄。本(ben)非因緣。非自然性。
【譯文】阿(a)難,你(ni)聽(ting)(ting)到(dao)(dao)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)只(zhi)(zhi)陀園(yuan)里(li)(li),擊(ji)鼓(gu)吃飯(fan),敲鐘集(ji)合,鐘鼓(gu)的(de)(de)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)前后(hou)相續綿延不(bu)(bu)(bu)絕,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)什(shen)么(me)意思?這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)情形(xing),是(shi)(shi)(shi)(shi)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)向耳(er)朵(duo)(duo)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)傳(chuan)來,還是(shi)(shi)(shi)(shi)耳(er)朵(duo)(duo)向聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)靠去?阿(a)難,如(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)是(shi)(shi)(shi)(shi)傳(chuan)到(dao)(dao)耳(er)朵(duo)(duo)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)邊,而(er)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)像我(wo)正在城(cheng)里(li)(li)化緣(yuan)乞食,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)只(zhi)(zhi)陀林里(li)(li)就(jiu)沒有(you)我(wo),那么(me),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)一定只(zhi)(zhi)會傳(chuan)到(dao)(dao)阿(a)難的(de)(de)耳(er)朵(duo)(duo)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li),目腱連、迦葉不(bu)(bu)(bu)會同(tong)時聽(ting)(ting)到(dao)(dao)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin),但是(shi)(shi)(shi)(shi)為什(shen)么(me)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)的(de)(de)一千二百五十(shi)個(ge)沙(sha)門一聽(ting)(ting)到(dao)(dao)鐘聲(sheng)(sheng)(sheng)都來吃飯(fan)呢?如(ru)果(guo)你(ni)的(de)(de)耳(er)朵(duo)(duo)是(shi)(shi)(shi)(shi)向聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)那聽(ting)(ting)過去,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)像我(wo)已經(jing)返回(hui)了(le)只(zhi)(zhi)陀林,城(cheng)里(li)(li)并沒有(you)我(wo)。你(ni)聽(ting)(ting)到(dao)(dao)鼓(gu)聲(sheng)(sheng)(sheng),你(ni)的(de)(de)耳(er)朵(duo)(duo)已經(jing)往(wang)(wang)擊(ji)鼓(gu)的(de)(de)地方去了(le),那么(me),當鐘聲(sheng)(sheng)(sheng)和鼓(gu)聲(sheng)(sheng)(sheng)一齊響起(qi)時,你(ni)就(jiu)不(bu)(bu)(bu)能同(tong)時聽(ting)(ting)到(dao)(dao)它(ta)們,更不(bu)(bu)(bu)用(yong)說能夠同(tong)時聽(ting)(ting)到(dao)(dao)象、馬、牛(niu)、羊等的(de)(de)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)。如(ru)果(guo)沒有(you)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)和聽(ting)(ting)聞的(de)(de)一來一往(wang)(wang),也就(jiu)沒有(you)了(le)聽(ting)(ting)聞。所以(yi)應當知道,聽(ting)(ting)聞和聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)都沒有(you)安住的(de)(de)處(chu)所,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)說,聽(ting)(ting)和聲(sheng)(sheng)(sheng)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)兩處(chu)只(zhi)(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)虛妄(wang),既(ji)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)因緣(yuan)和合而(er)生(sheng),也不(bu)(bu)(bu)俱(ju)備自(zi)在自(zi)為的(de)(de)本(ben)性(xing)。
【原文】阿(a)難(nan)。汝(ru)又嗅(xiu)此(ci)(ci)爐中栴(zhan)檀。此(ci)(ci)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)若復燃于(yu)一銖。室羅筏城四(si)十里(li)內(nei)。同(tong)時聞氣(qi)。于(yu)意云何。此(ci)(ci)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)為復生(sheng)(sheng)栴(zhan)檀木(mu)。生(sheng)(sheng)于(yu)汝(ru)鼻(bi)。為生(sheng)(sheng)于(yu)空。阿(a)難(nan)。若復此(ci)(ci)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)生(sheng)(sheng)于(yu)汝(ru)鼻(bi)。稱鼻(bi)所(suo)生(sheng)(sheng)。當從鼻(bi)出(chu)。鼻(bi)非(fei)栴(zhan)檀。云何鼻(bi)中有栴(zhan)檀氣(qi)。稱汝(ru)聞香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。當于(yu)鼻(bi)入(ru)。鼻(bi)中出(chu)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。說聞非(fei)義(yi)。若生(sheng)(sheng)于(yu)空。空性(xing)常恒。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)應(ying)常在。何藉(jie)爐中。爇此(ci)(ci)枯木(mu)。若生(sheng)(sheng)于(yu)木(mu)。則此(ci)(ci)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)質(zhi)。因(yin)爇成煙。若鼻(bi)得聞。合蒙(meng)煙氣(qi)。其煙騰空。未及遙遠。四(si)十里(li)內(nei)。云何已聞。是故。當知(zhi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)鼻(bi)與(yu)(yu)聞。俱無處所(suo)。即(ji)嗅(xiu)與(yu)(yu)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。二處虛妄(wang)。本非(fei)因(yin)緣。非(fei)自然性(xing)。
【譯文】阿難,你(ni)嗅(xiu)聞到這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)爐(lu)中(zhong)(zhong)燒(shao)的(de)(de)(de)檀(tan)香(xiang)(xiang)(xiang),如(ru)果再燒(shao)上一(yi)爐(lu),它的(de)(de)(de)香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)會(hui)彌漫在(zai)(zai)室羅(luo)筏城(cheng)方圓(yuan)四十(shi)里(li)(li)內,人(ren)們(men)都(dou)(dou)能夠同時聞到香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei),這(zhe)(zhe)(zhe)是(shi)(shi)什(shen)么(me)(me)(me)意(yi)思(si)?香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)是(shi)(shi)從(cong)(cong)檀(tan)木里(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu)來的(de)(de)(de),還是(shi)(shi)從(cong)(cong)你(ni)的(de)(de)(de)鼻子(zi)(zi)里(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu)來的(de)(de)(de),或者是(shi)(shi)從(cong)(cong)空(kong)無里(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu)來的(de)(de)(de)?阿難,如(ru)果香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)從(cong)(cong)你(ni)鼻子(zi)(zi)里(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu)來,那(nei)(nei)(nei)么(me)(me)(me)依(yi)鼻而(er)出(chu),香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)應(ying)(ying)當在(zai)(zai)鼻子(zi)(zi)里(li)(li),然而(er)鼻子(zi)(zi)不(bu)是(shi)(shi)檀(tan)木,它怎(zen)么(me)(me)(me)會(hui)有檀(tan)香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)呢(ni)?如(ru)果說(shuo)是(shi)(shi)你(ni)聞到了香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei),香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)應(ying)(ying)當從(cong)(cong)外面(mian)進(jin)入(ru)鼻子(zi)(zi),然而(er)是(shi)(shi)你(ni)的(de)(de)(de)鼻子(zi)(zi)里(li)(li)有香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei),說(shuo)你(ni)是(shi)(shi)聞到香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)不(bu)對(dui)了。如(ru)果說(shuo)香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)從(cong)(cong)空(kong)無里(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu),那(nei)(nei)(nei)么(me)(me)(me),空(kong)無是(shi)(shi)恒(heng)常不(bu)變的(de)(de)(de),香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)也應(ying)(ying)當是(shi)(shi)常在(zai)(zai)的(de)(de)(de),為什(shen)么(me)(me)(me)又要用鼎爐(lu)來燃(ran)燒(shao)檀(tan)木以(yi)使(shi)它產生(sheng)(sheng)香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)呢(ni)?如(ru)果香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)從(cong)(cong)檀(tan)木里(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu),那(nei)(nei)(nei)么(me)(me)(me),香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)是(shi)(shi)因(yin)為燃(ran)木成煙(yan)(yan),鼻子(zi)(zi)才(cai)聞到的(de)(de)(de),而(er)那(nei)(nei)(nei)朦朧的(de)(de)(de)煙(yan)(yan)氣在(zai)(zai)空(kong)中(zhong)(zhong)繚(liao)繞(rao)但并沒有多遠(yuan),這(zhe)(zhe)(zhe)室羅(luo)筏城(cheng)方圓(yuan)四十(shi)里(li)(li)內怎(zen)么(me)(me)(me)都(dou)(dou)能聞到呢(ni)?所(suo)以(yi),應(ying)(ying)當知道,香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)、鼻子(zi)(zi)、嗅(xiu)聞,它們(men)都(dou)(dou)沒有安住(zhu)的(de)(de)(de)處所(suo)。這(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)說(shuo),嗅(xiu)聞和香(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)這(zhe)(zhe)(zhe)兩(liang)處只是(shi)(shi)虛(xu)妄(wang),既不(bu)是(shi)(shi)因(yin)緣和合而(er)生(sheng)(sheng),也不(bu)俱備(bei)自(zi)在(zai)(zai)自(zi)為的(de)(de)(de)本性。
【原文】阿(a)難。汝(ru)常二時(shi)。眾中(zhong)持缽。其間或遇酥(su)酪醍醐。名為上味。于(yu)(yu)(yu)意云何。此味為復生(sheng)于(yu)(yu)(yu)空(kong)中(zhong)。生(sheng)于(yu)(yu)(yu)舌(she)(she)(she)(she)中(zhong)。為生(sheng)食(shi)(shi)中(zhong)。阿(a)難。若(ruo)復此味。生(sheng)于(yu)(yu)(yu)汝(ru)舌(she)(she)(she)(she)。在汝(ru)口中(zhong)。只(zhi)有一舌(she)(she)(she)(she)。其舌(she)(she)(she)(she)爾時(shi)已成酥(su)味。遇黑(hei)石蜜。應(ying)不(bu)(bu)推移(yi)。若(ruo)不(bu)(bu)變(bian)移(yi)。不(bu)(bu)名知(zhi)味。若(ruo)變(bian)移(yi)者。舌(she)(she)(she)(she)非(fei)多(duo)(duo)體(ti)。云何多(duo)(duo)味。一舌(she)(she)(she)(she)之知(zhi)。若(ruo)生(sheng)于(yu)(yu)(yu)食(shi)(shi)。食(shi)(shi)非(fei)有識(shi)云何自(zi)知(zhi)。又食(shi)(shi)自(zi)知(zhi)。即(ji)同(tong)他食(shi)(shi)。何預(yu)于(yu)(yu)(yu)汝(ru)。名味之知(zhi)。若(ruo)生(sheng)于(yu)(yu)(yu)空(kong)。汝(ru)啖虛(xu)(xu)空(kong)。當作(zuo)何味。必其虛(xu)(xu)空(kong)。若(ruo)作(zuo)咸(xian)味。既咸(xian)汝(ru)舌(she)(she)(she)(she)。亦(yi)咸(xian)汝(ru)面。則此界(jie)人。同(tong)于(yu)(yu)(yu)海(hai)魚。既常受咸(xian)。了不(bu)(bu)知(zhi)淡。若(ruo)不(bu)(bu)識(shi)淡。亦(yi)不(bu)(bu)覺咸(xian)。必無(wu)所知(zhi)。云何名味。是(shi)故。當知(zhi)味舌(she)(she)(she)(she)與嘗(chang)。俱(ju)無(wu)處所。即(ji)嘗(chang)與味。二俱(ju)虛(xu)(xu)妄。本非(fei)因緣。非(fei)自(zi)然性。
【譯文】阿難,你(ni)每(mei)天兩(liang)次拿著飯缽來吃(chi)飯,不(bu)(bu)時能(neng)(neng)(neng)吃(chi)到(dao)(dao)酥(su)酪、醍(ti)醐這(zhe)(zhe)(zhe)些美味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)食(shi)物(wu)。這(zhe)(zhe)(zhe)是(shi)什(shen)(shen)么(me)(me)(me)意思?這(zhe)(zhe)(zhe)些美味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)是(shi)從(cong)(cong)空無中(zhong)生(sheng)(sheng)出,還是(shi)從(cong)(cong)舌頭(tou)(tou)上生(sheng)(sheng)出,亦或是(shi)從(cong)(cong)食(shi)物(wu)中(zhong)生(sheng)(sheng)出?阿難,如(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)些美味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)從(cong)(cong)你(ni)的舌頭(tou)(tou)上生(sheng)(sheng)出,而(er)你(ni)的口里只有(you)(you)一(yi)個(ge)舌頭(tou)(tou),這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)舌頭(tou)(tou)這(zhe)(zhe)(zhe)時只有(you)(you)酥(su)酪的味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao),如(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)時再(zai)吃(chi)到(dao)(dao)黑石蜜,酥(su)酪味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)應當不(bu)(bu)會變(bian)得(de)沒有(you)(you),如(ru)果(guo)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)會變(bian),那(nei)么(me)(me)(me),沒有(you)(you)許(xu)多(duo)個(ge)舌頭(tou)(tou),怎么(me)(me)(me)能(neng)(neng)(neng)夠(gou)(gou)嘗到(dao)(dao)許(xu)多(duo)種(zhong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)呢?這(zhe)(zhe)(zhe)一(yi)個(ge)舌頭(tou)(tou)所(suo)(suo)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺到(dao)(dao)的味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao),如(ru)果(guo)是(shi)從(cong)(cong)食(shi)物(wu)那(nei)里生(sheng)(sheng)出來的,那(nei)么(me)(me)(me),食(shi)物(wu)并不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)夠(gou)(gou)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺,它怎么(me)(me)(me)能(neng)(neng)(neng)夠(gou)(gou)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)自(zi)(zi)(zi)己是(shi)什(shen)(shen)么(me)(me)(me)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)?如(ru)果(guo)食(shi)物(wu)自(zi)(zi)(zi)己知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao),這(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)如(ru)同這(zhe)(zhe)(zhe)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)是(shi)別人在(zai)吃(chi),你(ni)怎么(me)(me)(me)能(neng)(neng)(neng)夠(gou)(gou)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺到(dao)(dao)他(ta)的味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)?如(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)是(shi)從(cong)(cong)空無里產(chan)生(sheng)(sheng),讓(rang)你(ni)去嘗嘗,虛(xu)空之中(zhong)有(you)(you)什(shen)(shen)么(me)(me)(me)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)?如(ru)果(guo)虛(xu)空之中(zhong)有(you)(you)堿(jian)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),那(nei)就(jiu)既(ji)能(neng)(neng)(neng)堿(jian)了(le)你(ni)的舌頭(tou)(tou),也能(neng)(neng)(neng)堿(jian)了(le)你(ni)的臉面,如(ru)此一(yi)來,你(ni)們這(zhe)(zhe)(zhe)些人就(jiu)與(yu)海里的魚一(yi)樣,常住(zhu)在(zai)堿(jian)水里,根本就(jiu)不(bu)(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)淡味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),如(ru)果(guo)不(bu)(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)淡味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),也就(jiu)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺到(dao)(dao)堿(jian)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),終(zhong)于一(yi)無所(suo)(suo)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),還說什(shen)(shen)么(me)(me)(me)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)呢?所(suo)(suo)以應當知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao),味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)、舌頭(tou)(tou)和舐(shi)嘗,都沒有(you)(you)安住(zhu)的處(chu)所(suo)(suo)。這(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)是(shi)說,舐(shi)嘗和味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)這(zhe)(zhe)(zhe)兩(liang)處(chu)只是(shi)虛(xu)妄,既(ji)不(bu)(bu)是(shi)因緣和合而(er)生(sheng)(sheng),也不(bu)(bu)具有(you)(you)自(zi)(zi)(zi)在(zai)自(zi)(zi)(zi)為的本性。
【原文】阿(a)(a)難。汝(ru)常晨朝以手(shou)(shou)摩(mo)頭(tou)(tou)。于意云(yun)何(he)(he)。此摩(mo)所(suo)(suo)知(zhi)。誰為(wei)能(neng)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。能(neng)為(wei)在(zai)(zai)手(shou)(shou)。為(wei)復在(zai)(zai)頭(tou)(tou)。若在(zai)(zai)于手(shou)(shou)。頭(tou)(tou)則無知(zhi)。云(yun)何(he)(he)成(cheng)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。若在(zai)(zai)于頭(tou)(tou)。手(shou)(shou)則無用。云(yun)何(he)(he)名觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。若各各有(you)。則汝(ru)阿(a)(a)難。應有(you)二身。若頭(tou)(tou)與(yu)(yu)手(shou)(shou)一觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)所(suo)(suo)生。則手(shou)(shou)與(yu)(yu)頭(tou)(tou)。當(dang)為(wei)一體。若一體者。觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)則無成(cheng)。若二體者。觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)誰為(wei)在(zai)(zai)。在(zai)(zai)能(neng)非(fei)所(suo)(suo)。在(zai)(zai)所(suo)(suo)非(fei)能(neng)。不應虛空。與(yu)(yu)汝(ru)成(cheng)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。是故。當(dang)知(zhi)覺觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)與(yu)(yu)身。俱(ju)無處所(suo)(suo)。即(ji)身與(yu)(yu)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)。二俱(ju)虛妄。本(ben)非(fei)因緣。非(fei)自然性。
【譯文】阿難(nan),你(ni)常常在(zai)(zai)(zai)(zai)早晨時摩(mo)(mo)撫(fu)你(ni)的(de)(de)(de)頭(tou)(tou),這(zhe)是(shi)(shi)(shi)什么(me)(me)(me)意思?撫(fu)摩(mo)(mo)所(suo)(suo)知(zhi)(zhi)覺(jue)到的(de)(de)(de)觸(chu)(chu)受(shou),是(shi)(shi)(shi)在(zai)(zai)(zai)(zai)你(ni)的(de)(de)(de)手上(shang)呢,還是(shi)(shi)(shi)在(zai)(zai)(zai)(zai)你(ni)的(de)(de)(de)頭(tou)(tou)上(shang)?如果(guo)觸(chu)(chu)受(shou)是(shi)(shi)(shi)在(zai)(zai)(zai)(zai)你(ni)的(de)(de)(de)手上(shang),那(nei)么(me)(me)(me)頭(tou)(tou)就(jiu)(jiu)無(wu)所(suo)(suo)知(zhi)(zhi)覺(jue),怎能(neng)(neng)夠知(zhi)(zhi)覺(jue)得到呢?如果(guo)觸(chu)(chu)受(shou)是(shi)(shi)(shi)在(zai)(zai)(zai)(zai)頭(tou)(tou)上(shang),手就(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)用處,這(zhe)又(you)(you)怎么(me)(me)(me)能(neng)(neng)叫做觸(chu)(chu)摸(mo)呢?如果(guo)觸(chu)(chu)受(shou)既在(zai)(zai)(zai)(zai)頭(tou)(tou)上(shang)又(you)(you)在(zai)(zai)(zai)(zai)手上(shang),那(nei)么(me)(me)(me),你(ni)阿難(nan)就(jiu)(jiu)應當(dang)有(you)兩(liang)個身體(ti)了(le)。如果(guo)頭(tou)(tou)和手只是(shi)(shi)(shi)一個觸(chu)(chu)摸(mo),那(nei)么(me)(me)(me),你(ni)的(de)(de)(de)頭(tou)(tou)和手就(jiu)(jiu)應當(dang)只是(shi)(shi)(shi)一個物體(ti)。如果(guo)頭(tou)(tou)和手是(shi)(shi)(shi)一體(ti),就(jiu)(jiu)不(bu)會有(you)所(suo)(suo)觸(chu)(chu)摸(mo)。如果(guo)頭(tou)(tou)和手各是(shi)(shi)(shi)一體(ti),那(nei)么(me)(me)(me),觸(chu)(chu)摸(mo)到底(di)在(zai)(zai)(zai)(zai)哪里?在(zai)(zai)(zai)(zai)觸(chu)(chu)摸(mo)這(zhe)里,那(nei)就(jiu)(jiu)不(bu)在(zai)(zai)(zai)(zai)所(suo)(suo)觸(chu)(chu)摸(mo)的(de)(de)(de)東西那(nei)里,在(zai)(zai)(zai)(zai)所(suo)(suo)觸(chu)(chu)摸(mo)的(de)(de)(de)東西這(zhe)里,就(jiu)(jiu)不(bu)會在(zai)(zai)(zai)(zai)觸(chu)(chu)摸(mo)那(nei)里,你(ni)不(bu)可能(neng)(neng)與(yu)虛空產生(sheng)(sheng)觸(chu)(chu)受(shou)。所(suo)(suo)以(yi),應當(dang)知(zhi)(zhi)道,觸(chu)(chu)摸(mo)和身體(ti)都沒(mei)有(you)處所(suo)(suo)。這(zhe)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)說,身體(ti)和觸(chu)(chu)摸(mo)兩(liang)處只是(shi)(shi)(shi)虛妄,既不(bu)是(shi)(shi)(shi)因緣和合(he)而生(sheng)(sheng),也不(bu)俱備自在(zai)(zai)(zai)(zai)自為本性。
【原文】阿難(nan)。汝(ru)常(chang)意(yi)中。所(suo)(suo)緣(yuan)(yuan)善惡無(wu)記三性。生(sheng)成法(fa)則(ze)。此(ci)法(fa)為(wei)(wei)復即(ji)(ji)心(xin)(xin)所(suo)(suo)生(sheng)。為(wei)(wei)當離心(xin)(xin)。別有(you)(you)方(fang)所(suo)(suo)。阿難(nan)。若(ruo)即(ji)(ji)心(xin)(xin)者。法(fa)則(ze)非(fei)(fei)塵(chen)。非(fei)(fei)心(xin)(xin)所(suo)(suo)緣(yuan)(yuan)。云(yun)何(he)成處。若(ruo)離于心(xin)(xin)。別有(you)(you)方(fang)所(suo)(suo)。則(ze)法(fa)自性。為(wei)(wei)知(zhi)非(fei)(fei)知(zhi)。知(zhi)則(ze)名心(xin)(xin)。異(yi)汝(ru)非(fei)(fei)塵(chen)。同(tong)他心(xin)(xin)量。即(ji)(ji)汝(ru)即(ji)(ji)心(xin)(xin)。云(yun)何(he)汝(ru)心(xin)(xin)。更(geng)二于汝(ru)。若(ruo)非(fei)(fei)知(zhi)者。此(ci)塵(chen)既非(fei)(fei)色聲香味(wei)。離合冷暖。及(ji)虛(xu)空相。當于何(he)在。今于色空。都無(wu)表示。不應人間。更(geng)有(you)(you)空外。心(xin)(xin)非(fei)(fei)所(suo)(suo)緣(yuan)(yuan)。處從(cong)誰立。是故。當知(zhi)法(fa)則(ze)與心(xin)(xin)。俱無(wu)處所(suo)(suo)。則(ze)意(yi)與法(fa)。二俱虛(xu)妄。本(ben)非(fei)(fei)因緣(yuan)(yuan)。非(fei)(fei)自然性。
【譯文】阿難(nan),你(ni)常常在思維之中,與善、惡(e)、無(wu)(wu)記結緣,然后(hou)生成(cheng)種種意(yi)(yi)念法塵(chen)(chen)。這(zhe)些法塵(chen)(chen)是(shi)(shi)(shi)從(cong)心(xin)(xin)(xin)(xin)(xin)想里(li)(li)生出,還是(shi)(shi)(shi)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)離開(kai)心(xin)(xin)(xin)(xin)(xin)想另有(you)處所(suo)(suo)(suo)的(de)(de)(de)(de)?阿難(nan),如(ru)果它是(shi)(shi)(shi)從(cong)心(xin)(xin)(xin)(xin)(xin)想中生出,那么,意(yi)(yi)念不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)塵(chen)(chen)物,不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)心(xin)(xin)(xin)(xin)(xin)想可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)結緣的(de)(de)(de)(de),怎么能夠獨(du)立(li)(li)出來,而(er)有(you)地方(fang)安(an)住(zhu)呢(ni)?如(ru)果它可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)離開(kai)心(xin)(xin)(xin)(xin)(xin)想另有(you)處所(suo)(suo)(suo),那么,意(yi)(yi)識(shi)法塵(chen)(chen)的(de)(de)(de)(de)自(zi)性是(shi)(shi)(shi)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)自(zi)知的(de)(de)(de)(de)還是(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)自(zi)知的(de)(de)(de)(de)?如(ru)果意(yi)(yi)識(shi)是(shi)(shi)(shi)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)自(zi)知的(de)(de)(de)(de),這(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)心(xin)(xin)(xin)(xin)(xin)。但是(shi)(shi)(shi)這(zhe)個(ge)(ge)心(xin)(xin)(xin)(xin)(xin)是(shi)(shi)(shi)離開(kai)你(ni)另外(wai)安(an)住(zhu)的(de)(de)(de)(de)呢(ni)?或是(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)種緣物,如(ru)同另外(wai)一(yi)(yi)(yi)個(ge)(ge)心(xin)(xin)(xin)(xin)(xin)一(yi)(yi)(yi)樣?這(zhe)時既有(you)一(yi)(yi)(yi)個(ge)(ge)你(ni),又有(you)一(yi)(yi)(yi)個(ge)(ge)你(ni)的(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)(xin)(xin)(xin)。如(ru)此(ci)而(er)言,為什么要說你(ni)的(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)(xin)(xin)(xin)能夠離開(kai)你(ni)而(er)另有(you)處所(suo)(suo)(suo)呢(ni)?如(ru)果意(yi)(yi)識(shi)不(bu)(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)自(zi)知,那么,意(yi)(yi)識(shi)這(zhe)個(ge)(ge)塵(chen)(chen)相,既不(bu)(bu)(bu)像色(se)、聲、香、味(wei)、分合、冷暖等物相,也不(bu)(bu)(bu)像虛空(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)相狀(zhuang),它到底(di)在哪里(li)(li)呢(ni)?不(bu)(bu)(bu)論是(shi)(shi)(shi)在色(se)塵(chen)(chen),還是(shi)(shi)(shi)在虛空(kong)(kong),都(dou)沒有(you)任何(he)顯(xian)示,這(zhe)人間處處,哪里(li)(li)還有(you)一(yi)(yi)(yi)個(ge)(ge)空(kong)(kong)無(wu)(wu)之外(wai)的(de)(de)(de)(de)處所(suo)(suo)(suo)讓它安(an)住(zhu)?這(zhe)個(ge)(ge)心(xin)(xin)(xin)(xin)(xin)沒有(you)了能夠結緣的(de)(de)(de)(de)事物,那個(ge)(ge)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)安(an)住(zhu)的(de)(de)(de)(de)處所(suo)(suo)(suo)就(jiu)無(wu)(wu)法安(an)立(li)(li)了。所(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)應當知道(dao),意(yi)(yi)識(shi)法塵(chen)(chen)和心(xin)(xin)(xin)(xin)(xin)都(dou)無(wu)(wu)處安(an)立(li)(li),這(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)說,意(yi)(yi)和法兩處只是(shi)(shi)(shi)虛妄,既不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)因緣和合而(er)生,也不(bu)(bu)(bu)俱備自(zi)在自(zi)為本性。
【原文】復(fu)次。阿難(nan)。云何十(shi)八界。本(ben)如來藏。妙真如性(xing)。
【譯文】另(ling)外,阿難(nan),為什么(me)說十(shi)八界本來(lai)是如來(lai)自性妙明真如?
【原文】阿(a)難。如汝(ru)(ru)所(suo)(suo)明。眼(yan)(yan)色為(wei)緣(yuan)。生(sheng)(sheng)(sheng)于眼(yan)(yan)識(shi)。此識(shi)為(wei)復因(yin)眼(yan)(yan)所(suo)(suo)生(sheng)(sheng)(sheng)。以(yi)眼(yan)(yan)為(wei)界(jie)(jie)。因(yin)色所(suo)(suo)生(sheng)(sheng)(sheng)。以(yi)色為(wei)界(jie)(jie)。阿(a)難。若因(yin)眼(yan)(yan)生(sheng)(sheng)(sheng)。既(ji)無色空。無可(ke)分(fen)別。縱(zong)有(you)汝(ru)(ru)識(shi)。欲將何用。汝(ru)(ru)見(jian)又非青黃(huang)赤白。無所(suo)(suo)表示。從何立界(jie)(jie)。若因(yin)色生(sheng)(sheng)(sheng)。空無色時。汝(ru)(ru)識(shi)應滅。云何識(shi)知是(shi)虛(xu)空性(xing)。若色變時。汝(ru)(ru)亦識(shi)其色相(xiang)(xiang)遷(qian)變。汝(ru)(ru)識(shi)不遷(qian)。界(jie)(jie)從何立。從變則變。界(jie)(jie)相(xiang)(xiang)自無。不變則恒。既(ji)從色生(sheng)(sheng)(sheng)。應不識(shi)知虛(xu)空所(suo)(suo)在。若兼二種。眼(yan)(yan)色共(gong)生(sheng)(sheng)(sheng)。合(he)則中離(li)。離(li)則兩合(he)。體性(xing)雜亂。云何成界(jie)(jie)。是(shi)故。當知眼(yan)(yan)色為(wei)緣(yuan)。生(sheng)(sheng)(sheng)眼(yan)(yan)識(shi)界(jie)(jie)。三處都無。則眼(yan)(yan)與色。及(ji)色界(jie)(jie)三。本非因(yin)緣(yuan)。非自然性(xing)。
【譯文】阿難,正如(ru)你(ni)所明了(le)的(de)(de)(de)(de)(de),眼(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)和色(se)(se)(se)(se)境(jing)結(jie)為(wei)(wei)因緣(yuan),產生(sheng)眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)眼(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)生(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de),是(shi)(shi)(shi)(shi)以眼(yan)(yan)(yan)見(jian)為(wei)(wei)界別(bie)(bie)呢(ni)(ni),還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)色(se)(se)(se)(se)境(jing)里(li)(li)(li)生(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de),以色(se)(se)(se)(se)境(jing)為(wei)(wei)界別(bie)(bie)?阿難,如(ru)果(guo)眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)眼(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)里(li)(li)(li)生(sheng)出(chu)(chu),那(nei)么(me),既然(ran)沒有色(se)(se)(se)(se)空等(deng)(deng)景象,就(jiu)沒有可(ke)以分(fen)別(bie)(bie)了(le)知(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)事物,縱(zong)然(ran)你(ni)有眼(yan)(yan)(yan)的(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)力,又(you)有什么(me)用處?你(ni)所見(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)又(you)不(bu)(bu)具備(bei)青、黃、紅、白等(deng)(deng)等(deng)(deng)顏色(se)(se)(se)(se),沒有什么(me)可(ke)以標示的(de)(de)(de)(de)(de),又(you)從(cong)(cong)哪里(li)(li)(li)產出(chu)(chu)界別(bie)(bie)區(qu)分(fen)呢(ni)(ni)?如(ru)果(guo)眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)色(se)(se)(se)(se)境(jing)里(li)(li)(li)生(sheng)出(chu)(chu),那(nei)么(me),當空無色(se)(se)(se)(se)境(jing)時(shi),眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)就(jiu)應當消逝不(bu)(bu)在(zai)。那(nei)又(you)怎么(me)能(neng)(neng)夠識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)知(zhi)(zhi)虛空性呢(ni)(ni)?當色(se)(se)(se)(se)境(jing)有變化,你(ni)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)知(zhi)(zhi)到色(se)(se)(se)(se)境(jing)的(de)(de)(de)(de)(de)變化遷(qian)移,你(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)并不(bu)(bu)遷(qian)變,那(nei)么(me)界別(bie)(bie)從(cong)(cong)何而(er)立(li)呢(ni)(ni)?如(ru)果(guo)眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)隨著(zhu)色(se)(se)(se)(se)相(xiang)的(de)(de)(de)(de)(de)變遷(qian)而(er)變化,那(nei)么(me)界別(bie)(bie)也在(zai)遷(qian)變之中,自(zi)然(ran)也就(jiu)沒有了(le)界別(bie)(bie)區(qu)分(fen)。眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)變就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)恒常。眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)既然(ran)從(cong)(cong)色(se)(se)(se)(se)境(jing)里(li)(li)(li)生(sheng)出(chu)(chu),就(jiu)不(bu)(bu)可(ke)能(neng)(neng)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)知(zhi)(zhi)到虛空。如(ru)果(guo)眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)眼(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)里(li)(li)(li)生(sheng),又(you)從(cong)(cong)色(se)(se)(se)(se)塵里(li)(li)(li)生(sheng),那(nei)當它(ta)和根(gen)(gen)、塵相(xiang)合(he)(he)時(shi),就(jiu)會發生(sheng)分(fen)離,一(yi)半(ban)與根(gen)(gen)合(he)(he),一(yi)半(ban)與色(se)(se)(se)(se)塵合(he)(he),當它(ta)和根(gen)(gen)、塵相(xiang)離時(shi),一(yi)半(ban)與根(gen)(gen)合(he)(he),一(yi)半(ban)與塵合(he)(he),于是(shi)(shi)(shi)(shi),造成眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)雜亂,怎么(me)能(neng)(neng)夠識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)別(bie)(bie)區(qu)分(fen)而(er)成為(wei)(wei)界別(bie)(bie)呢(ni)(ni)?所以,眼(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)和色(se)(se)(se)(se)境(jing)結(jie)緣(yuan),生(sheng)出(chu)(chu)眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)界別(bie)(bie)區(qu)分(fen),這(zhe)(zhe)三處只是(shi)(shi)(shi)(shi)虛妄,這(zhe)(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)說,眼(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)、色(se)(se)(se)(se)境(jing),以及眼(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界,既不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)因緣(yuan)和合(he)(he)而(er)生(sheng),也不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在(zai)自(zi)為(wei)(wei)。
【原文】阿(a)(a)難。又汝所(suo)明。耳(er)(er)(er)聲(sheng)(sheng)(sheng)為(wei)(wei)(wei)緣(yuan)。生(sheng)(sheng)(sheng)于耳(er)(er)(er)識(shi)(shi)。此識(shi)(shi)為(wei)(wei)(wei)復因(yin)(yin)耳(er)(er)(er)所(suo)生(sheng)(sheng)(sheng)。以耳(er)(er)(er)為(wei)(wei)(wei)界(jie)。因(yin)(yin)聲(sheng)(sheng)(sheng)所(suo)生(sheng)(sheng)(sheng)。以聲(sheng)(sheng)(sheng)為(wei)(wei)(wei)界(jie)。阿(a)(a)難。若因(yin)(yin)耳(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)。動(dong)(dong)靜(jing)二相(xiang)既不(bu)現(xian)前(qian)。根(gen)不(bu)成知(zhi)。必無(wu)所(suo)知(zhi)。知(zhi)尚無(wu)成。識(shi)(shi)何(he)形貌(mao)。若取耳(er)(er)(er)聞(wen)(wen)。無(wu)動(dong)(dong)靜(jing)故(gu)。聞(wen)(wen)無(wu)所(suo)成。云何(he)耳(er)(er)(er)形。雜色觸(chu)塵(chen)。名(ming)為(wei)(wei)(wei)識(shi)(shi)界(jie)。則(ze)(ze)耳(er)(er)(er)識(shi)(shi)界(jie)。復從誰立(li)。若生(sheng)(sheng)(sheng)于聲(sheng)(sheng)(sheng)。識(shi)(shi)因(yin)(yin)聲(sheng)(sheng)(sheng)有(you)(you)。則(ze)(ze)不(bu)關聞(wen)(wen)。無(wu)聞(wen)(wen)則(ze)(ze)亡聲(sheng)(sheng)(sheng)相(xiang)所(suo)在。識(shi)(shi)從聲(sheng)(sheng)(sheng)生(sheng)(sheng)(sheng)。許聲(sheng)(sheng)(sheng)因(yin)(yin)聞(wen)(wen)而有(you)(you)聲(sheng)(sheng)(sheng)相(xiang)。聞(wen)(wen)應聞(wen)(wen)識(shi)(shi)。不(bu)聞(wen)(wen)非界(jie)。聞(wen)(wen)則(ze)(ze)同聲(sheng)(sheng)(sheng)。識(shi)(shi)已被聞(wen)(wen)。誰知(zhi)聞(wen)(wen)識(shi)(shi)。若無(wu)知(zhi)者。終如草木(mu)。不(bu)應聲(sheng)(sheng)(sheng)聞(wen)(wen)雜成中(zhong)界(jie)。界(jie)無(wu)中(zhong)位(wei)。則(ze)(ze)內外相(xiang)。復從何(he)成。是故(gu)。當知(zhi)耳(er)(er)(er)聲(sheng)(sheng)(sheng)為(wei)(wei)(wei)緣(yuan)。生(sheng)(sheng)(sheng)耳(er)(er)(er)識(shi)(shi)界(jie)。三(san)處都無(wu)。則(ze)(ze)耳(er)(er)(er)與聲(sheng)(sheng)(sheng)。及聲(sheng)(sheng)(sheng)界(jie)三(san)。本非因(yin)(yin)緣(yuan)。非自然性。
【譯文】阿(a)難,又如(ru)你已經(jing)明了(le)(le)了(le)(le)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)和(he)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)結緣(yuan),生出了(le)(le)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)。這個耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)生出,以耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)朵(duo)所(suo)(suo)(suo)聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)為(wei)界(jie)(jie)別(bie)呢(ni),還是(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)生出,以聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)為(wei)其界(jie)(jie)別(bie)?阿(a)難,如(ru)果(guo)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)生出,那(nei)么(me)(me)(me),動靜(jing)(jing)兩(liang)種聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)塵相沒(mei)有(you)現示時,耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)就(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)能啟動覺知(zhi)(zhi)(zhi),也(ye)(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)會有(you)所(suo)(suo)(suo)覺知(zhi)(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)東西,覺知(zhi)(zhi)(zhi)已經(jing)不(bu)成立(li),還讓耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)去識(shi)(shi)(shi)知(zhi)(zhi)(zhi)什么(me)(me)(me)?如(ru)果(guo)認為(wei)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)朵(duo)聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)只(zhi)(zhi)是(shi)(shi)沒(mei)有(you)動靜(jing)(jing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)東西,那(nei)么(me)(me)(me),也(ye)(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)無所(suo)(suo)(suo)謂(wei)聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)了(le)(le)。至于耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)朵(duo),只(zhi)(zhi)是(shi)(shi)雜色觸塵,沒(mei)有(you)知(zhi)(zhi)(zhi)覺,耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)區分絕不(bu)會產生于無知(zhi)(zhi)(zhi)覺的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)朵(duo)上,那(nei)么(me)(me)(me),耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie),依什么(me)(me)(me)安立(li)?如(ru)果(guo)說耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)生出,那(nei)么(me)(me)(me),耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)因(yin)為(wei)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)而產生的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),這就(jiu)(jiu)(jiu)與聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)無關,可是(shi)(shi)沒(mei)有(you)聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)就(jiu)(jiu)(jiu)會失卻(que)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)動靜(jing)(jing)所(suo)(suo)(suo)在的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地方(fang)。既(ji)然(ran)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)處(chu)生出,當聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)被聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)就(jiu)(jiu)(jiu)會有(you)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)相,這時,聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)所(suo)(suo)(suo)聽(ting)到(dao)(dao)(dao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),應(ying)(ying)當只(zhi)(zhi)是(shi)(shi)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)。如(ru)果(guo)能聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)(dao)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi),那(nei)識(shi)(shi)(shi)就(jiu)(jiu)(jiu)和(he)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)一樣了(le)(le)。聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)(dao)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin),耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)也(ye)(ye)一同被聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)(dao),但(dan)(dan)是(shi)(shi),能夠(gou)知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)這是(shi)(shi)聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)到(dao)(dao)(dao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)又是(shi)(shi)誰呢(ni)?如(ru)果(guo)不(bu)能知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)所(suo)(suo)(suo)聞(wen)(wen)(wen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi),所(suo)(suo)(suo)聞(wen)(wen)(wen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)也(ye)(ye)不(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),人就(jiu)(jiu)(jiu)與草木一樣了(le)(le)。聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)和(he)聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)相互混(hun)合不(bu)能夠(gou)形成中間的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie),沒(mei)有(you)中間界(jie)(jie),那(nei)么(me)(me)(me)內界(jie)(jie)聽(ting)聞(wen)(wen)(wen)和(he)外界(jie)(jie)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)就(jiu)(jiu)(jiu)無從(cong)(cong)(cong)建立(li)。所(suo)(suo)(suo)以應(ying)(ying)當知(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)和(he)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)結緣(yuan),生出耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)區分,但(dan)(dan)是(shi)(shi)這三處(chu)都是(shi)(shi)虛(xu)無,這就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)說,耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)聞(wen)(wen)(wen)、聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)、耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie),既(ji)不(bu)是(shi)(shi)因(yin)緣(yuan)和(he)合而生,也(ye)(ye)不(bu)是(shi)(shi)自在自為(wei)。
【原文】阿難(nan)。又(you)汝(ru)所(suo)(suo)明。鼻(bi)(bi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)緣(yuan)(yuan)(yuan)。生(sheng)(sheng)于鼻(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)。此識(shi)(shi)(shi)為(wei)(wei)(wei)(wei)復因(yin)鼻(bi)(bi)所(suo)(suo)生(sheng)(sheng)。以(yi)(yi)鼻(bi)(bi)為(wei)(wei)(wei)(wei)界(jie)(jie)。因(yin)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)所(suo)(suo)生(sheng)(sheng)。以(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)界(jie)(jie)。阿難(nan)。若(ruo)(ruo)(ruo)(ruo)因(yin)鼻(bi)(bi)生(sheng)(sheng)。則(ze)汝(ru)心中(zhong)。以(yi)(yi)何為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)。為(wei)(wei)(wei)(wei)取肉(rou)形雙(shuang)爪之相。為(wei)(wei)(wei)(wei)取嗅知(zhi)(zhi)動搖之性(xing)。若(ruo)(ruo)(ruo)(ruo)取肉(rou)形。肉(rou)質乃(nai)身(shen)。身(shen)知(zhi)(zhi)即觸。名身(shen)非(fei)(fei)(fei)鼻(bi)(bi)。名觸即塵(chen)。鼻(bi)(bi)尚無名。云何立界(jie)(jie)。若(ruo)(ruo)(ruo)(ruo)取嗅知(zhi)(zhi)。又(you)汝(ru)心中(zhong)以(yi)(yi)何為(wei)(wei)(wei)(wei)知(zhi)(zhi)。以(yi)(yi)肉(rou)為(wei)(wei)(wei)(wei)知(zhi)(zhi)。則(ze)肉(rou)之知(zhi)(zhi)。元觸非(fei)(fei)(fei)鼻(bi)(bi)。以(yi)(yi)空為(wei)(wei)(wei)(wei)知(zhi)(zhi)。空則(ze)自知(zhi)(zhi)。肉(rou)應(ying)非(fei)(fei)(fei)覺。如是則(ze)應(ying)虛空是汝(ru)。汝(ru)身(shen)非(fei)(fei)(fei)知(zhi)(zhi)。今(jin)日阿難(nan)。應(ying)無所(suo)(suo)在。以(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)知(zhi)(zhi)。知(zhi)(zhi)自屬(shu)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。何預(yu)于汝(ru)。若(ruo)(ruo)(ruo)(ruo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)臭(chou)(chou)氣(qi)(qi)。必生(sheng)(sheng)汝(ru)鼻(bi)(bi)。則(ze)彼香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)臭(chou)(chou)二(er)(er)種流氣(qi)(qi)。不(bu)生(sheng)(sheng)伊蘭。及(ji)栴檀木。二(er)(er)物不(bu)來(lai)。汝(ru)自嗅鼻(bi)(bi)。為(wei)(wei)(wei)(wei)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)臭(chou)(chou)。臭(chou)(chou)則(ze)非(fei)(fei)(fei)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)應(ying)非(fei)(fei)(fei)臭(chou)(chou)。若(ruo)(ruo)(ruo)(ruo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)臭(chou)(chou)二(er)(er)俱能聞(wen)者(zhe)。則(ze)汝(ru)一人。應(ying)有(you)(you)兩鼻(bi)(bi)。對我(wo)問道。有(you)(you)二(er)(er)阿難(nan)。誰為(wei)(wei)(wei)(wei)汝(ru)體。若(ruo)(ruo)(ruo)(ruo)鼻(bi)(bi)是一。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)臭(chou)(chou)無二(er)(er)。臭(chou)(chou)既為(wei)(wei)(wei)(wei)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)復成臭(chou)(chou)。二(er)(er)性(xing)不(bu)有(you)(you)。界(jie)(jie)從(cong)(cong)誰立。若(ruo)(ruo)(ruo)(ruo)因(yin)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)生(sheng)(sheng)。識(shi)(shi)(shi)因(yin)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)有(you)(you)。如眼有(you)(you)見。不(bu)能觀眼。因(yin)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)有(you)(you)故。應(ying)不(bu)知(zhi)(zhi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。知(zhi)(zhi)則(ze)非(fei)(fei)(fei)生(sheng)(sheng)。不(bu)知(zhi)(zhi)非(fei)(fei)(fei)識(shi)(shi)(shi)。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)非(fei)(fei)(fei)知(zhi)(zhi)有(you)(you)。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)界(jie)(jie)不(bu)成。識(shi)(shi)(shi)不(bu)知(zhi)(zhi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。因(yin)界(jie)(jie)則(ze)非(fei)(fei)(fei)從(cong)(cong)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)建立。既無中(zhong)間。不(bu)成內外(wai)。彼諸聞(wen)性(xing)。畢竟虛妄。是故。當(dang)知(zhi)(zhi)鼻(bi)(bi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)緣(yuan)(yuan)(yuan)。生(sheng)(sheng)鼻(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)。三處都無。則(ze)鼻(bi)(bi)與香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)。及(ji)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)界(jie)(jie)三。本非(fei)(fei)(fei)因(yin)緣(yuan)(yuan)(yuan)。非(fei)(fei)(fei)自然(ran)性(xing)。
【譯文】阿(a)難(nan),又(you)(you)如(ru)(ru)你(ni)(ni)已(yi)經明了的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)嗅(xiu)聞(wen)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)(wei)(wei)緣,而產生(sheng)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)。這(zhe)個鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)生(sheng)出(chu),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)來(lai)(lai)界(jie)(jie)別(bie)區(qu)(qu)分呢(ni),還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)生(sheng)出(chu),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)來(lai)(lai)界(jie)(jie)別(bie)區(qu)(qu)分?阿(a)難(nan),如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)生(sheng)出(chu),那(nei)(nei)(nei)(nei)么(me)(me)(me),你(ni)(ni)心中(zhong)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)什(shen)么(me)(me)(me)為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)呢(ni)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)那(nei)(nei)(nei)(nei)個肉(rou)(rou)質(zhi)(zhi)爪形(xing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)東西為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)呢(ni),還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)能(neng)(neng)(neng)嗅(xiu)聞(wen)能(neng)(neng)(neng)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)性能(neng)(neng)(neng)為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)?如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)你(ni)(ni)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)肉(rou)(rou)形(xing)為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi),那(nei)(nei)(nei)(nei)么(me)(me)(me),肉(rou)(rou)質(zhi)(zhi)也(ye)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)身體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),身體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)也(ye)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)觸受,可是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)它叫做身體(ti)(ti)而不(bu)(bu)叫做鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi),能(neng)(neng)(neng)夠(gou)觸受的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)也(ye)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)塵物,而鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)至(zhi)此(ci)連名(ming)相都(dou)(dou)還(huan)沒有建(jian)立,怎么(me)(me)(me)能(neng)(neng)(neng)夠(gou)建(jian)立鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)區(qu)(qu)分呢(ni)?如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)你(ni)(ni)取能(neng)(neng)(neng)嗅(xiu)能(neng)(neng)(neng)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)性能(neng)(neng)(neng)為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi),那(nei)(nei)(nei)(nei)么(me)(me)(me),你(ni)(ni)心中(zhong)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)什(shen)么(me)(me)(me)為(wei)(wei)(wei)(wei)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)呢(ni)?以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)肉(rou)(rou)質(zhi)(zhi)為(wei)(wei)(wei)(wei)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),那(nei)(nei)(nei)(nei)么(me)(me)(me)肉(rou)(rou)質(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)身體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)觸受而不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)空(kong)無為(wei)(wei)(wei)(wei)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),而空(kong)無自(zi)(zi)己(ji)(ji)(ji)(ji)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)自(zi)(zi)己(ji)(ji)(ji)(ji),此(ci)時肉(rou)(rou)質(zhi)(zhi)就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)應當有覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),這(zhe)樣(yang)一來(lai)(lai),你(ni)(ni)自(zi)(zi)己(ji)(ji)(ji)(ji)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)虛空(kong),你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)身體(ti)(ti)也(ye)已(yi)沒有覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),現在(zai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)阿(a)難(nan)也(ye)就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)在(zai)了。以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)(wei)(wei)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),而這(zhe)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)只(zhi)有香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)自(zi)(zi)己(ji)(ji)(ji)(ji)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道,那(nei)(nei)(nei)(nei)關你(ni)(ni)什(shen)么(me)(me)(me)事?如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭(chou)(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)流向你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi),那(nei)(nei)(nei)(nei)么(me)(me)(me),當香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)、臭(chou)(chou)兩(liang)種(zhong)飄(piao)動的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)氣味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)不(bu)(bu)一起(qi)飄(piao)來(lai)(lai)時,你(ni)(ni)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)聞(wen)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)聞(wen)到(dao)(dao)(dao)臭(chou)(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),嗅(xiu)聞(wen)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)時就(jiu)(jiu)嗅(xiu)聞(wen)不(bu)(bu)到(dao)(dao)(dao)臭(chou)(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),嗅(xiu)聞(wen)到(dao)(dao)(dao)臭(chou)(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)(jiu)嗅(xiu)聞(wen)不(bu)(bu)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)。如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭(chou)(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)都(dou)(dou)能(neng)(neng)(neng)一起(qi)聞(wen)到(dao)(dao)(dao),那(nei)(nei)(nei)(nei)么(me)(me)(me),你(ni)(ni)一個人就(jiu)(jiu)應當有兩(liang)個鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi),站(zhan)在(zai)我(wo)面前(qian)問(wen)道的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),就(jiu)(jiu)會是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)兩(liang)個阿(a)難(nan)了,哪(na)個是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)真(zhen)正的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)你(ni)(ni)呢(ni)?如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一個鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)在(zai)嗅(xiu)聞(wen),香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭(chou)(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)不(bu)(bu)分,那(nei)(nei)(nei)(nei)么(me)(me)(me),臭(chou)(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)臭(chou)(chou)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)沒有兩(liang)種(zhong)各自(zi)(zi)不(bu)(bu)同的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)性質(zhi)(zhi),鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)從(cong)何而建(jian)立呢(ni)?如(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)從(cong)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)里產生(sheng),鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)而有,但是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)這(zhe)就(jiu)(jiu)像眼睛能(neng)(neng)(neng)看,卻不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)看到(dao)(dao)(dao)眼睛自(zi)(zi)己(ji)(ji)(ji)(ji),鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)從(cong)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)生(sheng)出(chu),自(zi)(zi)然也(ye)就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)夠(gou)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)里產生(sheng),覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)(bu)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)呢(ni),又(you)(you)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)并不(bu)(bu)會覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)自(zi)(zi)己(ji)(ji)(ji)(ji)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),所以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)限無從(cong)建(jian)立。鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因為(wei)(wei)(wei)(wei)界(jie)(jie)別(bie)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)在(zai)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)自(zi)(zi)身那(nei)(nei)(nei)(nei)里建(jian)立,既然沒有中(zhong)間的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie),就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)形(xing)成(cheng)內的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)根和外的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)塵的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)認識(shi)(shi)區(qu)(qu)別(bie),所以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)種(zhong)種(zhong)嗅(xiu)聞(wen)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)都(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)虛妄(wang)。應當知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道,鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)(wei)(wei)緣,生(sheng)出(chu)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)區(qu)(qu)分,但這(zhe)三處(chu)都(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)虛無。這(zhe)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)說,鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)、香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)及鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)界(jie)(jie),這(zhe)三處(chu)既不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因緣和合而生(sheng),也(ye)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)(zi)在(zai)自(zi)(zi)為(wei)(wei)(wei)(wei)。
【原文】阿難(nan)。又汝所(suo)(suo)明。舌(she)味(wei)(wei)為(wei)(wei)緣(yuan)。生(sheng)于舌(she)識(shi)(shi)。此(ci)識(shi)(shi)為(wei)(wei)復因(yin)舌(she)所(suo)(suo)生(sheng)。以(yi)舌(she)為(wei)(wei)界。因(yin)味(wei)(wei)所(suo)(suo)生(sheng)。以(yi)味(wei)(wei)為(wei)(wei)界。阿難(nan)。若因(yin)舌(she)生(sheng)。則諸世間(jian)甘(gan)蔗(zhe)烏(wu)梅。黃(huang)蓮石(shi)鹽。細(xi)辛姜(jiang)桂。都無(wu)有味(wei)(wei)。汝自(zi)嘗舌(she)。為(wei)(wei)甜為(wei)(wei)苦。若舌(she)性(xing)(xing)苦。誰(shui)來嘗舌(she)。舌(she)不(bu)自(zi)嘗。孰為(wei)(wei)知覺(jue)。舌(she)性(xing)(xing)非苦。味(wei)(wei)自(zi)不(bu)生(sheng)。云(yun)(yun)(yun)何立(li)界。若因(yin)味(wei)(wei)生(sheng)。識(shi)(shi)自(zi)為(wei)(wei)味(wei)(wei)。同于舌(she)根。應(ying)不(bu)自(zi)嘗。云(yun)(yun)(yun)何識(shi)(shi)知是(shi)(shi)味(wei)(wei)非味(wei)(wei)。又一切味(wei)(wei)。非一物生(sheng)。味(wei)(wei)既多(duo)生(sheng)。識(shi)(shi)應(ying)多(duo)體(ti)。識(shi)(shi)體(ti)若一。體(ti)必(bi)味(wei)(wei)生(sheng)。咸淡甘(gan)辛。和(he)合俱生(sheng)。諸變異相。同為(wei)(wei)一味(wei)(wei)。應(ying)無(wu)分(fen)別。分(fen)別既無(wu)。則不(bu)名識(shi)(shi)。云(yun)(yun)(yun)何復名舌(she)味(wei)(wei)識(shi)(shi)界。不(bu)應(ying)虛空。生(sheng)汝心(xin)識(shi)(shi)。舌(she)味(wei)(wei)和(he)合。即于是(shi)(shi)中。元無(wu)自(zi)性(xing)(xing)。云(yun)(yun)(yun)何界生(sheng)。是(shi)(shi)故。當知舌(she)味(wei)(wei)為(wei)(wei)緣(yuan)。生(sheng)舌(she)識(shi)(shi)界。三(san)(san)處都無(wu)。則舌(she)與味(wei)(wei)。及舌(she)界三(san)(san)。本非因(yin)緣(yuan)。非自(zi)然性(xing)(xing)。
【譯文】阿(a)(a)難,又(you)如(ru)你(ni)已(yi)明白的(de)(de),舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)以(yi)(yi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)為(wei)緣(yuan),而(er)產生(sheng)(sheng)(sheng)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi),這(zhe)個(ge)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)里生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),是(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)為(wei)界(jie)別(bie)(bie)(bie)呢(ni)(ni)(ni),還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)里生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),以(yi)(yi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)為(wei)界(jie)別(bie)(bie)(bie)?阿(a)(a)難,如(ru)果(guo)(guo)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)從(cong)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),那(nei)(nei)么(me)(me)(me)世(shi)間的(de)(de)一(yi)切,倒如(ru)甜的(de)(de)甘蔗(zhe),酸的(de)(de)烏(wu)梅,苦(ku)的(de)(de)黃(huang)連,堿的(de)(de)食鹽,辛辣(la)的(de)(de)桂皮等等,都沒有(you)(you)(you)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),你(ni)自(zi)(zi)(zi)去(qu)嘗(chang)(chang)你(ni)的(de)(de)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)就(jiu)行了,是(shi)(shi)(shi)(shi)甜是(shi)(shi)(shi)(shi)苦(ku)都在(zai)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)里。如(ru)果(guo)(guo)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)是(shi)(shi)(shi)(shi)苦(ku)的(de)(de),誰又(you)愿意去(qu)嘗(chang)(chang)它(ta)呢(ni)(ni)(ni)?舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)不(bu)(bu)(bu)愿意嘗(chang)(chang)自(zi)(zi)(zi)己,又(you)怎么(me)(me)(me)會有(you)(you)(you)種種味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)的(de)(de)知(zhi)覺呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)果(guo)(guo)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)沒有(you)(you)(you)苦(ku)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),也(ye)就(jiu)沒有(you)(you)(you)其它(ta)種種味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),沒有(you)(you)(you)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),那(nei)(nei)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)認(ren)知(zhi)界(jie)別(bie)(bie)(bie)在(zai)哪里建立(li)呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)果(guo)(guo)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)生(sheng)(sheng)(sheng)于味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)自(zi)(zi)(zi)已(yi)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),就(jiu)和(he)(he)那(nei)(nei)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)根一(yi)樣,那(nei)(nei)么(me)(me)(me)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)能(neng)自(zi)(zi)(zi)己嘗(chang)(chang)到自(zi)(zi)(zi)己的(de)(de),舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)又(you)怎么(me)(me)(me)去(qu)知(zhi)覺到有(you)(you)(you)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)無味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)呢(ni)(ni)(ni)?另外,種種味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),并(bing)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)一(yi)物里生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)來,那(nei)(nei)么(me)(me)(me),假若舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)從(cong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)而(er)生(sheng)(sheng)(sheng),有(you)(you)(you)多(duo)少味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),就(jiu)應有(you)(you)(you)多(duo)少舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)。如(ru)果(guo)(guo)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)個(ge)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi),這(zhe)個(ge)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)必定從(cong)多(duo)種味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)中產生(sheng)(sheng)(sheng),那(nei)(nei)么(me)(me)(me),堿、淡、甜、辣(la)等味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)只(zhi)能(neng)是(shi)(shi)(shi)(shi)混合的(de)(de)一(yi)種味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),沒有(you)(you)(you)什么(me)(me)(me)不(bu)(bu)(bu)同的(de)(de)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)了。既然沒有(you)(you)(you)分別(bie)(bie)(bie)差(cha)異(yi),也(ye)就(jiu)說(shuo)不(bu)(bu)(bu)上認(ren)識(shi)(shi)(shi),還(huan)說(shuo)什么(me)(me)(me)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)、味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)、舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)界(jie)別(bie)(bie)(bie)?你(ni)的(de)(de)心(xin)識(shi)(shi)(shi)并(bing)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)憑空生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de),舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)和(he)(he)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)結緣(yuan)于這(zhe)當(dang)中,舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)就(jiu)不(bu)(bu)(bu)成舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she),味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)也(ye)不(bu)(bu)(bu)成味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),都沒有(you)(you)(you)自(zi)(zi)(zi)身本性,怎么(me)(me)(me)去(qu)建立(li)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)的(de)(de)界(jie)別(bie)(bie)(bie)區分呢(ni)(ni)(ni)?所以(yi)(yi)應當(dang)知(zhi)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)以(yi)(yi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)為(wei)緣(yuan),生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)界(jie),這(zhe)三(san)處都是(shi)(shi)(shi)(shi)虛(xu)無。這(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)說(shuo),舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)頭(tou)、味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),以(yi)(yi)及(ji)舌(she)(she)(she)(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)界(jie)這(zhe)三(san)處,既不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣(yuan)和(he)(he)合而(er)生(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)(bu)(bu)具備自(zi)(zi)(zi)在(zai)自(zi)(zi)(zi)為(wei)的(de)(de)本性。
【原文】阿難(nan)。又汝(ru)所(suo)明。身(shen)(shen)觸(chu)(chu)(chu)為(wei)(wei)緣。生(sheng)(sheng)于(yu)身(shen)(shen)識。此識為(wei)(wei)復因(yin)(yin)(yin)身(shen)(shen)所(suo)生(sheng)(sheng)。以身(shen)(shen)為(wei)(wei)界(jie)。因(yin)(yin)(yin)觸(chu)(chu)(chu)所(suo)生(sheng)(sheng)。以觸(chu)(chu)(chu)為(wei)(wei)界(jie)。阿難(nan)。若因(yin)(yin)(yin)身(shen)(shen)生(sheng)(sheng)。必無(wu)合(he)離(li)。二覺觀緣。身(shen)(shen)何(he)所(suo)識。若因(yin)(yin)(yin)觸(chu)(chu)(chu)生(sheng)(sheng)。必無(wu)汝(ru)身(shen)(shen)。誰有非身(shen)(shen)知(zhi)合(he)離(li)者。阿難(nan)。物不(bu)觸(chu)(chu)(chu)知(zhi)。身(shen)(shen)知(zhi)有觸(chu)(chu)(chu)。知(zhi)身(shen)(shen)即(ji)觸(chu)(chu)(chu)。知(zhi)觸(chu)(chu)(chu)即(ji)身(shen)(shen)。即(ji)觸(chu)(chu)(chu)非身(shen)(shen)。即(ji)身(shen)(shen)非觸(chu)(chu)(chu)。身(shen)(shen)觸(chu)(chu)(chu)二相。元(yuan)無(wu)處(chu)所(suo)。合(he)身(shen)(shen)即(ji)為(wei)(wei)身(shen)(shen)自體性。離(li)身(shen)(shen)即(ji)是虛(xu)空等相。內外(wai)不(bu)成。中(zhong)云何(he)立。中(zhong)不(bu)復立。內外(wai)性空。即(ji)汝(ru)識生(sheng)(sheng)。從誰立界(jie)。是故。當知(zhi)身(shen)(shen)觸(chu)(chu)(chu)為(wei)(wei)緣。生(sheng)(sheng)身(shen)(shen)識界(jie)。三處(chu)都無(wu)。則身(shen)(shen)與觸(chu)(chu)(chu)。及身(shen)(shen)界(jie)三。本(ben)非因(yin)(yin)(yin)緣。非自然性。
【譯文】阿難,又(you)如(ru)你(ni)已經明白(bai)的,身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)以(yi)(yi)(yi)(yi)觸(chu)(chu)摸(mo)為(wei)(wei)緣,生出(chu)身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)。這(zhe)個身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)從身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)生出(chu),以(yi)(yi)(yi)(yi)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)為(wei)(wei)認(ren)識(shi)(shi)(shi)(shi)的界(jie)別對(dui)象(xiang)呢(ni),還是(shi)(shi)(shi)(shi)從觸(chu)(chu)摸(mo)產(chan)生,以(yi)(yi)(yi)(yi)觸(chu)(chu)摸(mo)為(wei)(wei)認(ren)識(shi)(shi)(shi)(shi)的界(jie)別對(dui)象(xiang)?阿難,如(ru)果(guo)身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)從身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)產(chan)生,就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)會(hui)有(you)(you)(you)觸(chu)(chu)摸(mo)的有(you)(you)(you)和(he)無,但是(shi)(shi)(shi)(shi)沒有(you)(you)(you)觸(chu)(chu)摸(mo),那么(me)身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)去認(ren)識(shi)(shi)(shi)(shi)什么(me)呢(ni)?如(ru)果(guo)身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)從觸(chu)(chu)摸(mo)產(chan)生,那么(me)就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)會(hui)以(yi)(yi)(yi)(yi)有(you)(you)(you)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)作為(wei)(wei)認(ren)知(zhi)對(dui)象(xiang),身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)也(ye)就(jiu)(jiu)沒有(you)(you)(you)了。誰又(you)能夠(gou)(gou)沒有(you)(you)(you)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)卻能知(zhi)覺(jue)(jue)到觸(chu)(chu)摸(mo)呢(ni)?阿難,物質不(bu)(bu)能夠(gou)(gou)去觸(chu)(chu)摸(mo)也(ye)不(bu)(bu)能夠(gou)(gou)去知(zhi)覺(jue)(jue),而只有(you)(you)(you)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)能夠(gou)(gou)知(zhi)覺(jue)(jue),是(shi)(shi)(shi)(shi)因有(you)(you)(you)觸(chu)(chu)摸(mo)。知(zhi)覺(jue)(jue)到身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)也(ye)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)知(zhi)覺(jue)(jue)到觸(chu)(chu)摸(mo),知(zhi)覺(jue)(jue)到觸(chu)(chu)摸(mo)也(ye)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)知(zhi)覺(jue)(jue)到身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)。但是(shi)(shi)(shi)(shi),觸(chu)(chu)摸(mo)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti),身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)觸(chu)(chu)摸(mo),身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)和(he)觸(chu)(chu)摸(mo)兩種相(xiang),原來并無自(zi)己安立的處所(suo)(suo)。它們合(he)在一起就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)的相(xiang),它們分開就(jiu)(jiu)和(he)虛空并無二(er)致(zhi)。沒有(you)(you)(you)內(nei)觸(chu)(chu)和(he)外身(shen)(shen)(shen)(shen)的區(qu)別,中間(jian)界(jie)限(xian)(xian)怎樣建(jian)立,沒有(you)(you)(you)中間(jian)界(jie)限(xian)(xian),內(nei)觸(chu)(chu)和(he)外身(shen)(shen)(shen)(shen)都是(shi)(shi)(shi)(shi)空無,那么(me),你(ni)的身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)什么(me)為(wei)(wei)認(ren)識(shi)(shi)(shi)(shi)對(dui)象(xiang),憑什么(me)建(jian)立身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)?所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)應當知(zhi)道,身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)和(he)觸(chu)(chu)摸(mo)結緣,生身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie),但這(zhe)三處都是(shi)(shi)(shi)(shi)無,這(zhe)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)說身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)(ti)、觸(chu)(chu)摸(mo),以(yi)(yi)(yi)(yi)及(ji)身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)這(zhe)三處,既不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)因緣和(he)合(he)而生,也(ye)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在自(zi)為(wei)(wei)。
【原文】阿難。又汝所(suo)(suo)(suo)(suo)明。意(yi)(yi)法(fa)(fa)為(wei)(wei)緣(yuan)。生(sheng)(sheng)于(yu)意(yi)(yi)識(shi)(shi)。此(ci)識(shi)(shi)為(wei)(wei)復因(yin)(yin)(yin)(yin)意(yi)(yi)所(suo)(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)。以意(yi)(yi)為(wei)(wei)界(jie)(jie)(jie)。因(yin)(yin)(yin)(yin)法(fa)(fa)所(suo)(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)。以法(fa)(fa)為(wei)(wei)界(jie)(jie)(jie)。阿難。若(ruo)因(yin)(yin)(yin)(yin)意(yi)(yi)生(sheng)(sheng)。于(yu)汝意(yi)(yi)中。必有(you)所(suo)(suo)(suo)(suo)思。發明汝意(yi)(yi)。若(ruo)無(wu)(wu)(wu)前法(fa)(fa)。意(yi)(yi)無(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)。離(li)緣(yuan)無(wu)(wu)(wu)形。識(shi)(shi)將何(he)用。又汝識(shi)(shi)心。與(yu)諸(zhu)思量。兼了(le)別(bie)性(xing)。為(wei)(wei)同(tong)(tong)為(wei)(wei)異(yi)。同(tong)(tong)意(yi)(yi)即意(yi)(yi)。云何(he)所(suo)(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)。異(yi)意(yi)(yi)不同(tong)(tong)。應無(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)(suo)(suo)識(shi)(shi)。若(ruo)無(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)(suo)(suo)識(shi)(shi)。云何(he)意(yi)(yi)生(sheng)(sheng)。若(ruo)有(you)所(suo)(suo)(suo)(suo)識(shi)(shi)。云何(he)識(shi)(shi)意(yi)(yi)。惟同(tong)(tong)與(yu)異(yi)。二性(xing)無(wu)(wu)(wu)成。界(jie)(jie)(jie)云何(he)立。若(ruo)因(yin)(yin)(yin)(yin)法(fa)(fa)生(sheng)(sheng)。世(shi)間諸(zhu)法(fa)(fa)。不離(li)五(wu)塵(chen)。汝觀(guan)色法(fa)(fa)。及(ji)諸(zhu)聲(sheng)法(fa)(fa)。香法(fa)(fa)味法(fa)(fa)。及(ji)與(yu)觸法(fa)(fa)。相狀(zhuang)分明。以對五(wu)根(gen)。非意(yi)(yi)所(suo)(suo)(suo)(suo)攝。汝識(shi)(shi)決定依于(yu)法(fa)(fa)生(sheng)(sheng)。汝今諦觀(guan)。法(fa)(fa)法(fa)(fa)何(he)狀(zhuang)。若(ruo)離(li)色空。動(dong)靜通塞。合離(li)生(sheng)(sheng)滅。越此(ci)諸(zhu)相。終無(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)(suo)(suo)得。生(sheng)(sheng)則色空諸(zhu)法(fa)(fa)等生(sheng)(sheng)。滅則色空諸(zhu)法(fa)(fa)等滅。所(suo)(suo)(suo)(suo)因(yin)(yin)(yin)(yin)既無(wu)(wu)(wu)。因(yin)(yin)(yin)(yin)生(sheng)(sheng)有(you)識(shi)(shi)。作何(he)形相。相狀(zhuang)不有(you)。界(jie)(jie)(jie)云何(he)生(sheng)(sheng)。是故。當知(zhi)意(yi)(yi)法(fa)(fa)為(wei)(wei)緣(yuan)。生(sheng)(sheng)意(yi)(yi)識(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)。三處都無(wu)(wu)(wu)。則意(yi)(yi)與(yu)法(fa)(fa)。及(ji)意(yi)(yi)界(jie)(jie)(jie)三。本非因(yin)(yin)(yin)(yin)緣(yuan)。非自然性(xing)。
【譯文】阿(a)難,又(you)如(ru)(ru)你已(yi)經明(ming)白的(de)(de)(de)(de)(de),意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)與意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)法(fa)(fa)(fa)(fa)塵(chen)(chen)(chen)(chen)結緣(yuan),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。這(zhe)(zhe)(zhe)個意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)從意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)這(zhe)(zhe)(zhe)里產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),以(yi)(yi)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)為(wei)界(jie)(jie)別(bie),還是(shi)(shi)從意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)法(fa)(fa)(fa)(fa)塵(chen)(chen)(chen)(chen)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),以(yi)(yi)法(fa)(fa)(fa)(fa)塵(chen)(chen)(chen)(chen)為(wei)認識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)?阿(a)難,如(ru)(ru)果(guo)(guo)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)從意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),那(nei)(nei)么(me)你的(de)(de)(de)(de)(de)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)通過(guo)所思所想(xiang)而形成,如(ru)(ru)果(guo)(guo)沒(mei)(mei)有(you)所思所想(xiang)的(de)(de)(de)(de)(de)對(dui)象(xiang)(xiang)(xiang),意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)就(jiu)無(wu)從生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),離(li)開了(le)對(dui)象(xiang)(xiang)(xiang)塵(chen)(chen)(chen)(chen)緣(yuan)就(jiu)無(wu)所意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang),那(nei)(nei)么(me)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)又(you)有(you)什么(me)用(yong)處(chu)(chu)呢(ni)(ni)?另外,你的(de)(de)(de)(de)(de)認識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)之心和(he)(he)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)的(de)(de)(de)(de)(de)分(fen)別(bie)性能,它們(men)有(you)時相(xiang)(xiang)(xiang)合有(you)時相(xiang)(xiang)(xiang)異,相(xiang)(xiang)(xiang)合于意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)時它就(jiu)是(shi)(shi)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen),那(nei)(nei)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)還能從哪里生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)呢(ni)(ni)?如(ru)(ru)果(guo)(guo)它們(men)相(xiang)(xiang)(xiang)異于意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen),就(jiu)應(ying)(ying)當(dang)沒(mei)(mei)有(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)對(dui)象(xiang)(xiang)(xiang)的(de)(de)(de)(de)(de)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)。如(ru)(ru)果(guo)(guo)沒(mei)(mei)有(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)的(de)(de)(de)(de)(de)對(dui)象(xiang)(xiang)(xiang),意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)又(you)從哪里生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)?如(ru)(ru)果(guo)(guo)有(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)對(dui)象(xiang)(xiang)(xiang),也(ye)(ye)依(yi)然和(he)(he)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)相(xiang)(xiang)(xiang)同。那(nei)(nei)么(me)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)和(he)(he)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)怎么(me)去劃(hua)分(fen)開來呢(ni)(ni)?不(bu)論(lun)認識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)之心與意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)是(shi)(shi)相(xiang)(xiang)(xiang)合還是(shi)(shi)相(xiang)(xiang)(xiang)異,都(dou)(dou)不(bu)會是(shi)(shi)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),沒(mei)(mei)有(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),認識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)從何建(jian)立?如(ru)(ru)果(guo)(guo)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從法(fa)(fa)(fa)(fa)塵(chen)(chen)(chen)(chen)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),那(nei)(nei)么(me),世間種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)法(fa)(fa)(fa)(fa),都(dou)(dou)離(li)不(bu)開色、聲、香、味(wei)、觸這(zhe)(zhe)(zhe)五(wu)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)塵(chen)(chen)(chen)(chen)物,五(wu)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)塵(chen)(chen)(chen)(chen)物相(xiang)(xiang)(xiang)狀分(fen)明(ming),分(fen)別(bie)對(dui)應(ying)(ying)于眼、耳、鼻、舌、身(shen)這(zhe)(zhe)(zhe)五(wu)根(gen),它們(men)都(dou)(dou)不(bu)是(shi)(shi)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)可以(yi)(yi)攝取統括的(de)(de)(de)(de)(de)。你的(de)(de)(de)(de)(de)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)依(yi)憑種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)法(fa)(fa)(fa)(fa)才能生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),那(nei)(nei)么(me),現在你仔細觀察,種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)法(fa)(fa)(fa)(fa)是(shi)(shi)什么(me)相(xiang)(xiang)(xiang)狀。如(ru)(ru)果(guo)(guo)離(li)開這(zhe)(zhe)(zhe)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)法(fa)(fa)(fa)(fa),如(ru)(ru)色、空、動、靜(jing)、通、塞、合、離(li)、生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)、滅(mie)等(deng),你就(jiu)是(shi)(shi)越過(guo)了(le)這(zhe)(zhe)(zhe)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)相(xiang)(xiang)(xiang),畢(bi)竟無(wu)所攝取獲得(de)。這(zhe)(zhe)(zhe)時,你的(de)(de)(de)(de)(de)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)(qi),就(jiu)是(shi)(shi)色、空、動、靜(jing)等(deng)等(deng)法(fa)(fa)(fa)(fa)的(de)(de)(de)(de)(de)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)(qi),你意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)滅(mie)去,就(jiu)是(shi)(shi)色、空、動、靜(jing)等(deng)法(fa)(fa)(fa)(fa)的(de)(de)(de)(de)(de)滅(mie)去。如(ru)(ru)此說來,你的(de)(de)(de)(de)(de)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本是(shi)(shi)無(wu)因的(de)(de)(de)(de)(de),只是(shi)(shi)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)法(fa)(fa)(fa)(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)(qi)時才有(you)所識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)知,意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)并無(wu)自(zi)(zi)已(yi)的(de)(de)(de)(de)(de)相(xiang)(xiang)(xiang)狀。沒(mei)(mei)有(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)相(xiang)(xiang)(xiang)狀,其(qi)界(jie)(jie)別(bie)對(dui)象(xiang)(xiang)(xiang)又(you)從哪里建(jian)立呢(ni)(ni)?所以(yi)(yi)應(ying)(ying)當(dang)知道,意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)以(yi)(yi)法(fa)(fa)(fa)(fa)塵(chen)(chen)(chen)(chen)為(wei)緣(yuan),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie),這(zhe)(zhe)(zhe)三處(chu)(chu)都(dou)(dou)是(shi)(shi)虛無(wu)。也(ye)(ye)就(jiu)是(shi)(shi)說,意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)、法(fa)(fa)(fa)(fa)塵(chen)(chen)(chen)(chen),以(yi)(yi)及意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie),既不(bu)是(shi)(shi)因緣(yuan)和(he)(he)合,也(ye)(ye)不(bu)是(shi)(shi)自(zi)(zi)在自(zi)(zi)為(wei)。
【原文】阿(a)難白佛言。世(shi)尊(zun)。如來常說(shuo)和合因緣(yuan)。一切世(shi)間。種種變化(hua)。皆因四大(da)和合發明。云何如來。因緣(yuan)自然。二俱排擯。我今不知。斯(si)義(yi)所屬。惟(wei)垂哀愍。開示眾(zhong)生。中道了(le)義(yi)。無戲論法(fa)。
【譯文】阿(a)難對如(ru)來說:世尊啊!如(ru)來常(chang)常(chang)說到(dao)因緣(yuan)和(he)合,說世間一切事物的(de)(de)(de)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)變化,都是地(di)、人、水、風四大和(he)合的(de)(de)(de)顯(xian)示和(he)作用的(de)(de)(de)緣(yuan)故。如(ru)來現(xian)在(zai)又為什么要(yao)摒棄因緣(yuan)和(he)合以及種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)關于自在(zai)自為的(de)(de)(de)說法呢?我實在(zai)不能理(li)(li)解其中的(de)(de)(de)道理(li)(li),祈愿(yuan)如(ru)來垂憫眾生,為我們(men)宣示不落偏(pian)見的(de)(de)(de)道理(li)(li)和(he)根本意義(yi),使我們(men)獲得真正的(de)(de)(de)佛法要(yao)義(yi)。
【原文】爾(er)時(shi)。世尊告阿(a)難言。汝先厭離聲聞緣覺。諸小乘法。發心勤求無上菩提。故(gu)我今(jin)時(shi)。為汝開示第(di)一(yi)義諦。如何(he)復將世間戲論(lun)。妄(wang)想(xiang)因緣。而(er)自纏繞。汝雖多聞。如說藥人。真藥現前。不能分別。如來(lai)說為真可憐愍。汝今(jin)諦聽。吾當為汝。分別開示。亦令(ling)當來(lai)修大乘者。通達(da)實相。阿(a)難默然。承(cheng)佛圣(sheng)旨。
【譯文】這(zhe)(zhe)時候,如來(lai)告訴阿難:以前,你曾(ceng)經(jing)因(yin)(yin)為(wei)不(bu)滿而舍離了聲聞、緣覺這(zhe)(zhe)些(xie)小乘教法(fa)(fa),發心求(qiu)取無上菩提智慧(hui),所以我現在為(wei)你宣示(shi)了佛法(fa)(fa)的(de)第一(yi)義諦(di)(di)。為(wei)什么(me)你又拿那些(xie)世(shi)間(jian)戲論胡說,說因(yin)(yin)說緣的(de)妄念來(lai)纏繞自(zi)己(ji)呢(ni)?你雖然博學多(duo)識,但是(shi)就像那些(xie)夸口懂(dong)得種種草藥(yao)的(de)人(ren),真(zhen)正把藥(yao)拿到他面前,他卻(que)不(bu)能分辨。如來(lai)真(zhen)正是(shi)憐憫(min)你啊!現在,你再諦(di)(di)聽,我再為(wei)你一(yi)一(yi)宣示(shi)佛法(fa)(fa)的(de)根本真(zhen)理,同時也讓(rang)將來(lai)修(xiu)習大乘佛法(fa)(fa)的(de)人(ren)們通達真(zhen)實(shi)的(de)世(shi)界(jie)。阿難默然領承如來(lai)佛的(de)圣旨。
【原文】阿難。如(ru)汝(ru)所言。四大(da)(da)和(he)(he)合。發(fa)明世間種(zhong)種(zhong)變(bian)化(hua)。阿難。若彼大(da)(da)性。體(ti)非(fei)和(he)(he)合。則不(bu)能(neng)與諸(zhu)(zhu)大(da)(da)雜和(he)(he)。猶(you)如(ru)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。不(bu)和(he)(he)諸(zhu)(zhu)色(se)(se)。若和(he)(he)合者(zhe)。同于變(bian)化(hua)。始終相成(cheng)。生(sheng)(sheng)滅相續(xu)。生(sheng)(sheng)死(si)(si)死(si)(si)生(sheng)(sheng)。生(sheng)(sheng)生(sheng)(sheng)死(si)(si)死(si)(si)。如(ru)旋火輪。未有休(xiu)息。阿難。如(ru)水成(cheng)冰。冰還成(cheng)水。汝(ru)觀(guan)地性。粗為大(da)(da)地。細為微(wei)(wei)塵(chen)。至鄰(lin)(lin)虛(xu)塵(chen)。析(xi)彼極微(wei)(wei)色(se)(se)邊際相。七分(fen)所成(cheng)。更析(xi)鄰(lin)(lin)虛(xu)。即實空(kong)(kong)(kong)性。阿難。若此鄰(lin)(lin)虛(xu)。析(xi)成(cheng)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。當(dang)知虛(xu)空(kong)(kong)(kong)出(chu)生(sheng)(sheng)色(se)(se)相。汝(ru)今問言。由和(he)(he)合故。出(chu)生(sheng)(sheng)世間諸(zhu)(zhu)變(bian)化(hua)相。汝(ru)且觀(guan)此一鄰(lin)(lin)虛(xu)塵(chen)。用(yong)幾虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。和(he)(he)合而有。不(bu)應(ying)鄰(lin)(lin)虛(xu)。合成(cheng)鄰(lin)(lin)虛(xu)。又鄰(lin)(lin)虛(xu)塵(chen)。析(xi)入空(kong)(kong)(kong)者(zhe)。用(yong)幾色(se)(se)相。合成(cheng)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。若色(se)(se)合時(shi)(shi)。合色(se)(se)非(fei)空(kong)(kong)(kong)。若空(kong)(kong)(kong)合時(shi)(shi)。合空(kong)(kong)(kong)非(fei)色(se)(se)。色(se)(se)猶(you)可(ke)析(xi)。空(kong)(kong)(kong)云何合。汝(ru)元不(bu)知如(ru)來藏中。性色(se)(se)真空(kong)(kong)(kong)。性空(kong)(kong)(kong)真色(se)(se)。清凈(jing)本然。周(zhou)遍法界。隨眾生(sheng)(sheng)心。應(ying)所知量。循業(ye)發(fa)現。世間無知。惑(huo)為因緣(yuan)。及自然性。皆是識心。分(fen)別計度(du)。但有言說(shuo)。都無實義。
【譯文】如(ru)(ru)(ru)來(lai)對阿(a)難(nan)說:正如(ru)(ru)(ru)你(ni)所(suo)(suo)說,地、火、水(shui)、風四大(da)(da)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)相(xiang)(xiang)和(he)(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying)(ying),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)成(cheng)了世(shi)(shi)(shi)間(jian)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)事(shi)物(wu)(wu)(wu)以(yi)及種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)變(bian)化(hua)。阿(a)難(nan),如(ru)(ru)(ru)果這(zhe)(zhe)四物(wu)(wu)(wu)質(zhi)沒有(you)(you)相(xiang)(xiang)合(he)(he)(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying)(ying),那(nei)么它(ta)們也就不(bu)(bu)能與(yu)其(qi)它(ta)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)物(wu)(wu)(wu)質(zhi)相(xiang)(xiang)和(he)(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying)(ying)發(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)作(zuo)用(yong),就像虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)不(bu)(bu)與(yu)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)塵(chen)(chen)(chen)(chen)物(wu)(wu)(wu)相(xiang)(xiang)和(he)(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying)(ying)。如(ru)(ru)(ru)果這(zhe)(zhe)四大(da)(da)物(wu)(wu)(wu)質(zhi)相(xiang)(xiang)和(he)(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying)(ying)一起(qi)發(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)變(bian)化(hua),那(nei)么,它(ta)們從始至(zhi)終都(dou)在相(xiang)(xiang)作(zuo)相(xiang)(xiang)成(cheng),相(xiang)(xiang)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)相(xiang)(xiang)滅,生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)死去(qu)(qu),死去(qu)(qu)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)死死此(ci)起(qi)彼落,像火輪一樣(yang)旋轉,沒有(you)(you)瞬(shun)時的(de)(de)(de)(de)(de)(de)停息。阿(a)難(nan),這(zhe)(zhe)就像水(shui)結(jie)成(cheng)冰,冰又化(hua)成(cheng)水(shui),如(ru)(ru)(ru)此(ci)循(xun)環不(bu)(bu)已。你(ni)觀察地性(xing),粗(cu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)(shi)大(da)(da)地,微(wei)(wei)細(xi)(xi)(xi)(xi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)(shi)塵(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)(ai)。你(ni)再觀察這(zhe)(zhe)些(xie)塵(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)(ai)之(zhi)中(zhong)(zhong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)極(ji)微(wei)(wei)細(xi)(xi)(xi)(xi)塵(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)(ai),就可(ke)(ke)(ke)以(yi)分(fen)析(xi)出(chu)塵(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)(ai)中(zhong)(zhong)更極(ji)細(xi)(xi)(xi)(xi)微(wei)(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)塵(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)(ai),如(ru)(ru)(ru)此(ci)仔細(xi)(xi)(xi)(xi)觀察分(fen)析(xi)下去(qu)(qu),就可(ke)(ke)(ke)以(yi)看(kan)到一些(xie)極(ji)其(qi)細(xi)(xi)(xi)(xi)微(wei)(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)塵(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)(ai),最終達到空(kong)(kong)(kong)(kong)無。這(zhe)(zhe)時,就是(shi)(shi)(shi)真(zhen)正的(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)廓(kuo)空(kong)(kong)(kong)(kong)間(jian)了。阿(a)難(nan),如(ru)(ru)(ru)果從這(zhe)(zhe)些(xie)物(wu)(wu)(wu)體(ti)間(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)極(ji)其(qi)細(xi)(xi)(xi)(xi)微(wei)(wei)處最終可(ke)(ke)(ke)以(yi)分(fen)析(xi)到虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong),就應(ying)(ying)(ying)當知道(dao)是(shi)(shi)(shi)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)產(chan)(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)塵(chen)(chen)(chen)(chen)物(wu)(wu)(wu)色相(xiang)(xiang)。你(ni)問,是(shi)(shi)(shi)否由于四大(da)(da)和(he)(he)合(he)(he)(he)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)世(shi)(shi)(shi)間(jian)事(shi)物(wu)(wu)(wu)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)變(bian)化(hua),那(nei)么,依(yi)你(ni)來(lai)看(kan),這(zhe)(zhe)一處微(wei)(wei)細(xi)(xi)(xi)(xi)塵(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)(ai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)塵(chen)(chen)(chen)(chen)物(wu)(wu)(wu),是(shi)(shi)(shi)用(yong)幾個(ge)極(ji)細(xi)(xi)(xi)(xi)微(wei)(wei)塵(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)(ai)和(he)(he)合(he)(he)(he)而(er)(er)成(cheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)?其(qi)實(shi),微(wei)(wei)細(xi)(xi)(xi)(xi)塵(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)(ai)不(bu)(bu)能和(he)(he)合(he)(he)(he)產(chan)(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)極(ji)細(xi)(xi)(xi)(xi)微(wei)(wei)塵(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)(ai)。那(nei)么,你(ni)再看(kan),這(zhe)(zhe)些(xie)塵(chen)(chen)(chen)(chen)物(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)顯示出(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong),又是(shi)(shi)(shi)用(yong)幾個(ge)塵(chen)(chen)(chen)(chen)物(wu)(wu)(wu)和(he)(he)合(he)(he)(he)產(chan)(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)。如(ru)(ru)(ru)果色塵(chen)(chen)(chen)(chen)相(xiang)(xiang)和(he)(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying)(ying),其(qi)所(suo)(suo)產(chan)(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)只能是(shi)(shi)(shi)色塵(chen)(chen)(chen)(chen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)和(he)(he)合(he)(he)(he)而(er)(er)不(bu)(bu)會(hui)(hui)是(shi)(shi)(shi)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)。如(ru)(ru)(ru)果虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)相(xiang)(xiang)和(he)(he)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying)(ying),產(chan)(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)也只能是(shi)(shi)(shi)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)和(he)(he)合(he)(he)(he)而(er)(er)不(bu)(bu)會(hui)(hui)是(shi)(shi)(shi)色塵(chen)(chen)(chen)(chen)。但(dan)是(shi)(shi)(shi),色塵(chen)(chen)(chen)(chen)還可(ke)(ke)(ke)以(yi)分(fen)析(xi)區別(bie),虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)怎(zen)么能析(xi)出(chu)或者合(he)(he)(he)成(cheng)起(qi)來(lai)呢?你(ni)原(yuan)來(lai)并(bing)不(bu)(bu)知道(dao),在如(ru)(ru)(ru)來(lai)藏中(zhong)(zhong),一切色塵(chen)(chen)(chen)(chen)本(ben)真(zhen)即(ji)是(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)(kong)性(xing),一切空(kong)(kong)(kong)(kong)性(xing)本(ben)真(zhen)之(zhi)中(zhong)(zhong)即(ji)可(ke)(ke)(ke)顯出(chu)色塵(chen)(chen)(chen)(chen),它(ta)原(yuan)來(lai)本(ben)體(ti)清凈,盈滿一切形質(zhi)器物(wu)(wu)(wu)世(shi)(shi)(shi)界,隨著眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)識心而(er)(er)現(xian)(xian)示,應(ying)(ying)(ying)和(he)(he)著眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)認(ren)知限(xian)度而(er)(er)現(xian)(xian)示,循(xun)著眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)身(shen)、口、意三業(ye)欲(yu)求而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)現(xian)(xian)示出(chu)來(lai)。世(shi)(shi)(shi)間(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)人不(bu)(bu)知道(dao)這(zhe)(zhe)些(xie),錯誤(wu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)以(yi)為(wei)它(ta)們是(shi)(shi)(shi)因緣(yuan)和(he)(he)合(he)(he)(he)而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),以(yi)為(wei)它(ta)們是(shi)(shi)(shi)自在自為(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)。這(zhe)(zhe)些(xie)都(dou)是(shi)(shi)(shi)眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)識心分(fen)別(bie)計度的(de)(de)(de)(de)(de)(de)結(jie)果,只要(yao)有(you)(you)所(suo)(suo)言說,都(dou)不(bu)(bu)會(hui)(hui)具有(you)(you)真(zhen)實(shi)義。
【原文】阿(a)難(nan)。火(huo)(huo)(huo)性無我(wo)。寄于(yu)諸緣。汝(ru)(ru)(ru)觀城中(zhong)未(wei)食之(zhi)家。欲炊爨時。手(shou)執陽燧(sui)。日(ri)(ri)前(qian)求火(huo)(huo)(huo)。阿(a)難(nan)。名和(he)合者(zhe)(zhe)。如(ru)(ru)我(wo)與汝(ru)(ru)(ru)。一(yi)(yi)千二百五十(shi)比丘(qiu)。今為(wei)(wei)一(yi)(yi)眾。眾雖為(wei)(wei)一(yi)(yi)。詰其根本。各各有身。皆有所(suo)生(sheng)(sheng)氏族名字。如(ru)(ru)舍利(li)弗。婆羅門種。優盧(lu)頻螺。迦葉(xie)波種。乃至阿(a)難(nan)。瞿(ju)曇種姓。阿(a)難(nan)。若此(ci)火(huo)(huo)(huo)性。因和(he)合有。彼手(shou)執鏡(jing)(jing)于(yu)日(ri)(ri)求火(huo)(huo)(huo)。此(ci)火(huo)(huo)(huo)為(wei)(wei)從(cong)鏡(jing)(jing)中(zhong)而(er)出(chu)。為(wei)(wei)從(cong)艾(ai)出(chu)。為(wei)(wei)于(yu)日(ri)(ri)來(lai)。阿(a)難(nan)。若日(ri)(ri)來(lai)者(zhe)(zhe)。自(zi)能(neng)燒(shao)汝(ru)(ru)(ru)手(shou)中(zhong)之(zhi)艾(ai)。來(lai)處林木。皆應受焚。若鏡(jing)(jing)中(zhong)出(chu)。自(zi)能(neng)于(yu)鏡(jing)(jing)。出(chu)燃于(yu)艾(ai)。鏡(jing)(jing)何(he)不熔(rong)。紆汝(ru)(ru)(ru)手(shou)執。尚無熱相(xiang)。云何(he)融泮。若生(sheng)(sheng)于(yu)艾(ai)。何(he)藉日(ri)(ri)鏡(jing)(jing)光明相(xiang)接。然(ran)后火(huo)(huo)(huo)生(sheng)(sheng)。汝(ru)(ru)(ru)又諦觀。鏡(jing)(jing)因手(shou)執。日(ri)(ri)從(cong)天來(lai)。艾(ai)本地(di)生(sheng)(sheng)。火(huo)(huo)(huo)從(cong)何(he)方游歷于(yu)此(ci)。日(ri)(ri)鏡(jing)(jing)相(xiang)遠。非(fei)(fei)和(he)非(fei)(fei)合。不應火(huo)(huo)(huo)光無從(cong)自(zi)有。汝(ru)(ru)(ru)猶不知(zhi)如(ru)(ru)來(lai)藏中(zhong)。性火(huo)(huo)(huo)真空。性空真火(huo)(huo)(huo)。清凈本然(ran)。周遍(bian)法(fa)(fa)界(jie)(jie)。隨(sui)眾生(sheng)(sheng)心。應所(suo)知(zhi)量。阿(a)難(nan)。當知(zhi)。世人一(yi)(yi)處執鏡(jing)(jing)。一(yi)(yi)處火(huo)(huo)(huo)生(sheng)(sheng)。遍(bian)法(fa)(fa)界(jie)(jie)執。滿世間(jian)起。起遍(bian)世間(jian)。寧有方所(suo)。循業發現。世間(jian)無知(zhi)。惑為(wei)(wei)因緣。及自(zi)然(ran)性。皆是識心。分別(bie)計(ji)度。但(dan)有言說。都無實義。
【譯文】阿(a)(a)難(nan),火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)性沒(mei)有(you)自(zi)(zi)己本(ben)(ben)性,它寄(ji)緣(yuan)(yuan)在(zai)(zai)種(zhong)種(zhong)事物上面(mian),你(ni)(ni)(ni)看(kan)城里那些人(ren)家(jia),炊(chui)飲時分,手拿取(qu)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)燧(sui)草(cao)(cao)(cao)和(he)(he)銅鏡(jing)(jing)(jing)(jing),對著(zhu)(zhu)(zhu)太(tai)(tai)陽(yang)取(qu)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)。阿(a)(a)難(nan),如果(guo)說(shuo)事物和(he)(he)合而(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)(qi),這(zhe)就(jiu)(jiu)像我和(he)(he)你(ni)(ni)(ni)們(men)這(zhe)一(yi)千二百(bai)五(wu)十位比丘,在(zai)(zai)一(yi)起(qi)(qi)時是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)個(ge)集體,但是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)究竟根本(ben)(ben),你(ni)(ni)(ni)們(men)各(ge)人(ren)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)各(ge)人(ren),各(ge)人(ren)有(you)自(zi)(zi)己的(de)氏族種(zhong)姓(xing)(xing)。如舍利弗(fu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)婆(po)羅門種(zhong)姓(xing)(xing),優(you)羅頻(pin)多是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)迦(jia)葉波(bo)種(zhong)姓(xing)(xing),你(ni)(ni)(ni),阿(a)(a)難(nan)則是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)瞿曇種(zhong)姓(xing)(xing)。如果(guo)這(zhe)個(ge)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)性,是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)和(he)(he)合而(er)有(you),那么(me)(me),當你(ni)(ni)(ni)拿鏡(jing)(jing)(jing)(jing)子(zi)(zi)(zi)對著(zhu)(zhu)(zhu)太(tai)(tai)陽(yang)取(qu)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo),這(zhe)個(ge)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)鏡(jing)(jing)(jing)(jing)子(zi)(zi)(zi)里生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai),還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)手中(zhong)艾(ai)草(cao)(cao)(cao)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai),或者是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)太(tai)(tai)陽(yang)中(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)?阿(a)(a)難(nan),如果(guo)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)太(tai)(tai)陽(yang)中(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),它能(neng)燃(ran)燒(shao)你(ni)(ni)(ni)手中(zhong)的(de)艾(ai)草(cao)(cao)(cao),那么(me)(me),太(tai)(tai)陽(yang)照到的(de)所(suo)有(you)樹木都應(ying)該也會燃(ran)燒(shao)起(qi)(qi)來(lai)(lai)(lai)。如果(guo)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)鏡(jing)(jing)(jing)(jing)子(zi)(zi)(zi)中(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),它自(zi)(zi)己就(jiu)(jiu)能(neng)從(cong)(cong)(cong)(cong)鏡(jing)(jing)(jing)(jing)子(zi)(zi)(zi)中(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)(qi),來(lai)(lai)(lai)燃(ran)起(qi)(qi)艾(ai)草(cao)(cao)(cao),可是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)鏡(jing)(jing)(jing)(jing)子(zi)(zi)(zi)為(wei)(wei)什(shen)么(me)(me)不(bu)會被(bei)燒(shao)著(zhu)(zhu)(zhu)呢(ni)?你(ni)(ni)(ni)手拿鏡(jing)(jing)(jing)(jing)子(zi)(zi)(zi),但是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)鏡(jing)(jing)(jing)(jing)子(zi)(zi)(zi)并沒(mei)有(you)熱起(qi)(qi)來(lai)(lai)(lai),它怎么(me)(me)會使鏡(jing)(jing)(jing)(jing)子(zi)(zi)(zi)融(rong)化呢(ni)?如果(guo)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)從(cong)(cong)(cong)(cong)艾(ai)草(cao)(cao)(cao)里生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),為(wei)(wei)什(shen)么(me)(me)要(yao)借助鏡(jing)(jing)(jing)(jing)子(zi)(zi)(zi)和(he)(he)太(tai)(tai)陽(yang)的(de)作用才(cai)能(neng)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)呢(ni)?你(ni)(ni)(ni)再仔細觀察,鏡(jing)(jing)(jing)(jing)子(zi)(zi)(zi)由手拿著(zhu)(zhu)(zhu),太(tai)(tai)陽(yang)從(cong)(cong)(cong)(cong)天(tian)上來(lai)(lai)(lai),艾(ai)草(cao)(cao)(cao)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)這(zhe)地方土里長出(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai),火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)從(cong)(cong)(cong)(cong)哪里飄游過來(lai)(lai)(lai)的(de)?太(tai)(tai)陽(yang)和(he)(he)鏡(jing)(jing)(jing)(jing)子(zi)(zi)(zi)相(xiang)距(ju)如此之遠(yuan),沒(mei)有(you)相(xiang)和(he)(he)相(xiang)應(ying),這(zhe)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)無從(cong)(cong)(cong)(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)(qi)。你(ni)(ni)(ni)哪里知(zhi)(zhi)道,在(zai)(zai)如來(lai)(lai)(lai)藏中(zhong),火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)的(de)本(ben)(ben)性是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空性,空性卻(que)可以(yi)隨(sui)緣(yuan)(yuan)顯(xian)出(chu)(chu)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)的(de)作用,它們(men)本(ben)(ben)來(lai)(lai)(lai)清凈,盈滿(man)一(yi)切(qie)形質器物世界,隨(sui)順著(zhu)(zhu)(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)識(shi)(shi)心(xin)(xin)而(er)現示,應(ying)和(he)(he)著(zhu)(zhu)(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)認(ren)知(zhi)(zhi)限度而(er)現示。這(zhe)個(ge)清凈本(ben)(ben)然性從(cong)(cong)(cong)(cong)一(yi)切(qie)世間(jian)事物中(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)(qi),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)(qi)后又遍布(bu)世間(jian)一(yi)切(qie)事物,它哪里有(you)什(shen)么(me)(me)固定處所(suo)?它只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)循(xun)順眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)欲求(qiu)而(er)造(zao)作生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發。世間(jian)的(de)人(ren)們(men)迷悟無知(zhi)(zhi),以(yi)為(wei)(wei)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)性是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣(yuan)(yuan)和(he)(he)合而(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)(zi)在(zai)(zai)自(zi)(zi)為(wei)(wei)的(de),這(zhe)都是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)識(shi)(shi)心(xin)(xin)分別計度的(de)結果(guo),只要(yao)有(you)所(suo)言(yan)說(shuo),都無真實義。
【原文】阿(a)難。水(shui)(shui)(shui)性(xing)(xing)不(bu)定。流息無(wu)恒。如(ru)室羅城。迦(jia)毗羅仙。斫迦(jia)羅仙。及(ji)缽頭摩訶薩多等(deng)(deng)。諸大幻(huan)師(shi)。求(qiu)太陰精。用(yong)和(he)(he)幻(huan)藥。是諸師(shi)等(deng)(deng)。于白月晝。手執(zhi)方(fang)諸。承月中(zhong)水(shui)(shui)(shui)。此水(shui)(shui)(shui)為復從(cong)珠(zhu)中(zhong)出。空(kong)中(zhong)自有(you)。為從(cong)月來(lai)。阿(a)難。若從(cong)月來(lai)。尚(shang)能遠(yuan)(yuan)方(fang)令(ling)珠(zhu)出水(shui)(shui)(shui)。所經林木。皆應(ying)吐流。流則何(he)待方(fang)珠(zhu)所出。不(bu)流。明水(shui)(shui)(shui)非從(cong)月降。若從(cong)珠(zhu)出。則此珠(zhu)中(zhong)。常應(ying)流水(shui)(shui)(shui)。何(he)待中(zhong)宵(xiao)承白月晝。若從(cong)空(kong)生(sheng)。空(kong)性(xing)(xing)無(wu)邊。水(shui)(shui)(shui)當無(wu)際(ji)。從(cong)人洎天。皆同滔(tao)溺(ni)。云何(he)復有(you)水(shui)(shui)(shui)陸空(kong)行。汝更(geng)諦(di)觀(guan)。月從(cong)天陟。珠(zhu)因手持(chi)。承珠(zhu)水(shui)(shui)(shui)盤。本(ben)人敷設。水(shui)(shui)(shui)從(cong)何(he)方(fang)流注于此。月珠(zhu)相遠(yuan)(yuan)。非和(he)(he)非合。不(bu)應(ying)水(shui)(shui)(shui)精無(wu)從(cong)自有(you)。汝尚(shang)不(bu)知如(ru)來(lai)藏(zang)中(zhong)。性(xing)(xing)水(shui)(shui)(shui)真空(kong)。性(xing)(xing)空(kong)真水(shui)(shui)(shui)。清凈本(ben)然(ran)。周(zhou)遍法界(jie)。隨眾生(sheng)心。應(ying)所知量。一處(chu)執(zhi)珠(zhu)。一處(chu)水(shui)(shui)(shui)出。遍法界(jie)執(zhi)。滿(man)法界(jie)生(sheng)。生(sheng)滿(man)世間。寧有(you)方(fang)所。循業發現。世間無(wu)知。惑(huo)為因緣。及(ji)自然(ran)性(xing)(xing)。皆是識心。分別(bie)計(ji)度。但有(you)言說。都無(wu)實義(yi)。
【譯文】阿難,水(shui)(shui)(shui)(shui)性(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)流(liu)動不停的(de)(de)(de),它(ta)的(de)(de)(de)流(liu)動和停息沒有(you)(you)一(yi)定不變(bian)的(de)(de)(de)規律。就像室(shi)羅(luo)筏城里(li)的(de)(de)(de)迦毗(pi)羅(luo),斫迦羅(luo),以及缽頭摩(mo)訶薩多等人這(zhe)些(xie)大幻師(shi),他們(men)(men)求取(qu)月(yue)亮(liang)(liang)(liang)的(de)(de)(de)太陰(yin)精,用之和成幻藥(yao)的(de)(de)(de)情(qing)形(xing)。這(zhe)些(xie)幻師(shi)在月(yue)光皎(jiao)潔如(ru)(ru)晝的(de)(de)(de)上(shang)弦(xian)月(yue)之夜,手(shou)(shou)拿方術器具來(lai)(lai)(lai)(lai)盛(sheng)所謂的(de)(de)(de)月(yue)精之水(shui)(shui)(shui)(shui)。這(zhe)個水(shui)(shui)(shui)(shui)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)他們(men)(men)手(shou)(shou)中(zhong)的(de)(de)(de)珠(zhu)子(zi)(zi)(zi)里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出,還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)中(zhong)本來(lai)(lai)(lai)(lai)就有(you)(you),或者是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)月(yue)亮(liang)(liang)(liang)那(nei)(nei)里(li)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)?阿難,如(ru)(ru)果水(shui)(shui)(shui)(shui)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)月(yue)亮(liang)(liang)(liang)那(nei)(nei)里(li)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de),并且能使(shi)離它(ta)很遠的(de)(de)(de)珠(zhu)子(zi)(zi)(zi)中(zhong)有(you)(you)水(shui)(shui)(shui)(shui)出來(lai)(lai)(lai)(lai),那(nei)(nei)么,月(yue)光照過(guo)的(de)(de)(de)樹木等等,都(dou)(dou)應流(liu)出水(shui)(shui)(shui)(shui)來(lai)(lai)(lai)(lai),流(liu)出水(shui)(shui)(shui)(shui)來(lai)(lai)(lai)(lai),就說明這(zhe)不是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)方術器具中(zhong)流(liu)出來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de),不流(liu)出水(shui)(shui)(shui)(shui),這(zhe)清涼(liang)水(shui)(shui)(shui)(shui)就不是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)月(yue)亮(liang)(liang)(liang)那(nei)(nei)里(li)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)。如(ru)(ru)果水(shui)(shui)(shui)(shui)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)珠(zhu)子(zi)(zi)(zi)里(li)流(liu)出來(lai)(lai)(lai)(lai),那(nei)(nei)么這(zhe)個珠(zhu)子(zi)(zi)(zi)里(li)就應當常有(you)(you)水(shui)(shui)(shui)(shui),何必要在月(yue)明皎(jiao)潔之夜來(lai)(lai)(lai)(lai)作法求月(yue)精之水(shui)(shui)(shui)(shui)呢?如(ru)(ru)果水(shui)(shui)(shui)(shui)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)虛空(kong)中(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)出,那(nei)(nei)么,虛空(kong)無(wu)(wu)(wu)際(ji)無(wu)(wu)(wu)涯,水(shui)(shui)(shui)(shui)也應當無(wu)(wu)(wu)涯無(wu)(wu)(wu)際(ji),從(cong)(cong)(cong)人到天(tian),都(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)水(shui)(shui)(shui)(shui)浪滔滔的(de)(de)(de),可是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),為什(shen)么卻分(fen)別有(you)(you)河流(liu)、海洋、山(shan)河大地(di)的(de)(de)(de)天(tian)空(kong)呢?你(ni)再仔細觀察,月(yue)亮(liang)(liang)(liang)高懸天(tian)際(ji),珠(zhu)子(zi)(zi)(zi)用手(shou)(shou)拿著(zhu)(zhu)(zhu),珠(zhu)子(zi)(zi)(zi)里(li)的(de)(de)(de)水(shui)(shui)(shui)(shui)用盤子(zi)(zi)(zi)盛(sheng)著(zhu)(zhu)(zhu),那(nei)(nei)水(shui)(shui)(shui)(shui)從(cong)(cong)(cong)哪兒(er)流(liu)到這(zhe)里(li)來(lai)(lai)(lai)(lai)?月(yue)亮(liang)(liang)(liang)和珠(zhu)子(zi)(zi)(zi)相(xiang)距(ju)如(ru)(ru)此之處,不能相(xiang)應也不能相(xiang)和,這(zhe)月(yue)精之水(shui)(shui)(shui)(shui)無(wu)(wu)(wu)從(cong)(cong)(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)出。你(ni)仍然(ran)不知(zhi)道,在如(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)(lai)藏中(zhong),水(shui)(shui)(shui)(shui)的(de)(de)(de)本性(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong),空(kong)的(de)(de)(de)本性(xing)(xing)生(sheng)(sheng)(sheng)出水(shui)(shui)(shui)(shui),它(ta)們(men)(men)本來(lai)(lai)(lai)(lai)清凈,盈滿世(shi)間(jian)形(xing)質器物世(shi)界,隨(sui)順著(zhu)(zhu)(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)識(shi)心(xin)而現(xian)(xian)示(shi),應和著(zhu)(zhu)(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)認知(zhi)局限而示(shi)現(xian)(xian)。雖然(ran)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)處拿著(zhu)(zhu)(zhu)珠(zhu)子(zi)(zi)(zi),一(yi)處流(liu)出水(shui)(shui)(shui)(shui)來(lai)(lai)(lai)(lai),如(ru)(ru)果遍法界拿著(zhu)(zhu)(zhu)珠(zhu),遍法界就會出水(shui)(shui)(shui)(shui),可見水(shui)(shui)(shui)(shui)性(xing)(xing)遍布一(yi)切世(shi)間(jian)事物,又是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)一(yi)切世(shi)間(jian)事物中(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)出來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)。它(ta)們(men)(men)哪里(li)有(you)(you)固定不變(bian)的(de)(de)(de)處所,它(ta)們(men)(men)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)循順著(zhu)(zhu)(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)欲求而顯現(xian)(xian)生(sheng)(sheng)(sheng)發。世(shi)間(jian)的(de)(de)(de)人們(men)(men)迷悟無(wu)(wu)(wu)知(zhi),以為它(ta)們(men)(men)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因緣和合而生(sheng)(sheng)(sheng),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自在自為的(de)(de)(de),這(zhe)都(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)識(shi)心(xin)分(fen)別計度(du)的(de)(de)(de)結果,只(zhi)要有(you)(you)所言(yan)說,都(dou)(dou)無(wu)(wu)(wu)真實(shi)義。
【原文】阿難。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)性(xing)(xing)無(wu)(wu)體(ti)。動(dong)(dong)(dong)靜不(bu)常。汝(ru)(ru)常整衣入于大眾(zhong)。僧伽(jia)梨角(jiao)。動(dong)(dong)(dong)及傍(bang)人。則有(you)微(wei)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)拂(fu)(fu)彼(bi)人面(mian)(mian)。此風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)為(wei)(wei)復(fu)出袈(jia)裟(sha)角(jiao)。發于虛(xu)空。生彼(bi)人面(mian)(mian)。阿難。此風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)若(ruo)(ruo)復(fu)出袈(jia)裟(sha)角(jiao)。汝(ru)(ru)乃披風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)。其衣飛搖。應(ying)離汝(ru)(ru)體(ti)。我(wo)今說法(fa)(fa)。會中(zhong)垂(chui)衣。汝(ru)(ru)看我(wo)衣。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)何(he)所在。不(bu)應(ying)衣中(zhong)有(you)藏風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)地。若(ruo)(ruo)生虛(xu)空。汝(ru)(ru)衣不(bu)動(dong)(dong)(dong)。何(he)因無(wu)(wu)拂(fu)(fu)。空性(xing)(xing)常住。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)應(ying)常生。若(ruo)(ruo)無(wu)(wu)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)時。虛(xu)空當滅(mie)(mie)。滅(mie)(mie)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)可見。滅(mie)(mie)空何(he)狀。若(ruo)(ruo)有(you)生滅(mie)(mie)。不(bu)名虛(xu)空。名為(wei)(wei)虛(xu)空。云何(he)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)出。若(ruo)(ruo)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)自生彼(bi)拂(fu)(fu)之面(mian)(mian)。從(cong)彼(bi)面(mian)(mian)生。當應(ying)拂(fu)(fu)汝(ru)(ru)。自汝(ru)(ru)整衣。云何(he)倒拂(fu)(fu)。汝(ru)(ru)審諦(di)觀。整衣在汝(ru)(ru)。面(mian)(mian)屬(shu)彼(bi)人。虛(xu)空寂(ji)然。不(bu)參流動(dong)(dong)(dong)。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)自誰(shui)方(fang)鼓動(dong)(dong)(dong)來此。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)空性(xing)(xing)隔。非(fei)和非(fei)合。不(bu)應(ying)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)性(xing)(xing)。無(wu)(wu)從(cong)自有(you)。汝(ru)(ru)宛不(bu)知(zhi)如來藏中(zhong)。性(xing)(xing)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)真空。性(xing)(xing)空真風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)。清(qing)凈本然。周遍法(fa)(fa)界。隨眾(zhong)生心。應(ying)所知(zhi)量(liang)。阿難。如汝(ru)(ru)一人。微(wei)動(dong)(dong)(dong)服衣。有(you)微(wei)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)出。遍法(fa)(fa)界拂(fu)(fu)。滿國(guo)土(tu)生。周遍世間(jian)。寧有(you)方(fang)所。循業(ye)發現。世間(jian)無(wu)(wu)知(zhi)。惑為(wei)(wei)因緣。及自然性(xing)(xing)。皆(jie)是(shi)識心。分別計度。但有(you)言說。都無(wu)(wu)實義。
【譯文】阿(a)難,風(feng)(feng)(feng)(feng)性(xing)自(zi)身沒(mei)有(you)(you)形(xing)體(ti)(ti),并且變動(dong)(dong)(dong)無(wu)(wu)常(chang)(chang)(chang)(chang)。在(zai)和(he)大(da)家聚在(zai)一起時(shi),你(ni)(ni)(ni)(ni)常(chang)(chang)(chang)(chang)常(chang)(chang)(chang)(chang)整(zheng)(zheng)束(shu)衣(yi)(yi)(yi)服(fu)(fu),這(zhe)(zhe)(zhe)時(shi)偶爾觸動(dong)(dong)(dong)到別(bie)人(ren)(ren),就(jiu)(jiu)會有(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)吹(chui)(chui)拂(fu)到別(bie)人(ren)(ren)臉(lian)(lian)上(shang)(shang)。這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)風(feng)(feng)(feng)(feng)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)衣(yi)(yi)(yi)角(jiao)處生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)呢(ni)(ni),還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)虛(xu)空中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de),或者(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)別(bie)人(ren)(ren)臉(lian)(lian)上(shang)(shang)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)來(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)?阿(a)難,如(ru)(ru)果(guo)(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)風(feng)(feng)(feng)(feng)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)袈裟衣(yi)(yi)(yi)角(jiao)處產生(sheng)(sheng)(sheng),那么(me)(me)(me)你(ni)(ni)(ni)(ni)披(pi)戴的(de)(de)(de)(de)(de)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)風(feng)(feng)(feng)(feng),你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)衣(yi)(yi)(yi)服(fu)(fu)飄(piao)動(dong)(dong)(dong)起來(lai)(lai),就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)風(feng)(feng)(feng)(feng)飄(piao)動(dong)(dong)(dong)起來(lai)(lai),衣(yi)(yi)(yi)服(fu)(fu)就(jiu)(jiu)應(ying)(ying)當(dang)(dang)飄(piao)動(dong)(dong)(dong)離開你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)身體(ti)(ti)。但是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)看我,在(zai)這(zhe)(zhe)(zhe)法會中(zhong)(zhong)說法時(shi),衣(yi)(yi)(yi)服(fu)(fu)整(zheng)(zheng)肅垂(chui)掛,風(feng)(feng)(feng)(feng)在(zai)哪(na)里呢(ni)(ni)?這(zhe)(zhe)(zhe)衣(yi)(yi)(yi)服(fu)(fu)中(zhong)(zhong)不(bu)(bu)應(ying)(ying)有(you)(you)藏(zang)風(feng)(feng)(feng)(feng)的(de)(de)(de)(de)(de)地(di)方(fang)啊(a)!如(ru)(ru)果(guo)(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)風(feng)(feng)(feng)(feng)生(sheng)(sheng)(sheng)于虛(xu)空之中(zhong)(zhong),那么(me)(me)(me)你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)衣(yi)(yi)(yi)服(fu)(fu)不(bu)(bu)飄(piao)動(dong)(dong)(dong)時(shi),為(wei)什(shen)么(me)(me)(me)沒(mei)有(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)來(lai)(lai)拂(fu)面呢(ni)(ni)?空性(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)常(chang)(chang)(chang)(chang)在(zai)的(de)(de)(de)(de)(de),那么(me)(me)(me)風(feng)(feng)(feng)(feng)也(ye)應(ying)(ying)該是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)常(chang)(chang)(chang)(chang)生(sheng)(sheng)(sheng)常(chang)(chang)(chang)(chang)在(zai)的(de)(de)(de)(de)(de)。但是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),如(ru)(ru)果(guo)(guo)沒(mei)有(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)的(de)(de)(de)(de)(de)吹(chui)(chui)拂(fu)時(shi),虛(xu)空也(ye)就(jiu)(jiu)應(ying)(ying)當(dang)(dang)滅(mie)絕。但風(feng)(feng)(feng)(feng)滅(mie)了還可以看得見,那么(me)(me)(me),滅(mie)絕的(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)空又是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)什(shen)么(me)(me)(me)形(xing)狀呢(ni)(ni)?如(ru)(ru)果(guo)(guo)虛(xu)空有(you)(you)生(sheng)(sheng)(sheng)有(you)(you)滅(mie),那又叫(jiao)(jiao)什(shen)么(me)(me)(me)虛(xu)空?如(ru)(ru)果(guo)(guo)也(ye)叫(jiao)(jiao)虛(xu)空,這(zhe)(zhe)(zhe)虛(xu)空中(zhong)(zhong)又怎(zen)么(me)(me)(me)會生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)風(feng)(feng)(feng)(feng)來(lai)(lai)呢(ni)(ni)?如(ru)(ru)果(guo)(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)風(feng)(feng)(feng)(feng)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)別(bie)人(ren)(ren)臉(lian)(lian)上(shang)(shang)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)來(lai)(lai),那么(me)(me)(me),從(cong)(cong)別(bie)人(ren)(ren)臉(lian)(lian)上(shang)(shang)吹(chui)(chui)拂(fu)的(de)(de)(de)(de)(de)風(feng)(feng)(feng)(feng),應(ying)(ying)當(dang)(dang)會吹(chui)(chui)拂(fu)到你(ni)(ni)(ni)(ni),但是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),你(ni)(ni)(ni)(ni)自(zi)己整(zheng)(zheng)理(li)衣(yi)(yi)(yi)服(fu)(fu),怎(zen)么(me)(me)(me)反而(er)吹(chui)(chui)拂(fu)到別(bie)人(ren)(ren)呢(ni)(ni)?你(ni)(ni)(ni)(ni)詳(xiang)觀(guan)諦察,整(zheng)(zheng)理(li)衣(yi)(yi)(yi)服(fu)(fu)的(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)自(zi)己,被風(feng)(feng)(feng)(feng)吹(chui)(chui)拂(fu)的(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)別(bie)人(ren)(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)臉(lian)(lian),而(er)虛(xu)空間依然寂靜不(bu)(bu)動(dong)(dong)(dong),并沒(mei)有(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)在(zai)其間流動(dong)(dong)(dong),沒(mei)有(you)(you)什(shen)么(me)(me)(me)地(di)方(fang)產生(sheng)(sheng)(sheng)風(feng)(feng)(feng)(feng)。風(feng)(feng)(feng)(feng)和(he)虛(xu)空的(de)(de)(de)(de)(de)性(xing)質(zhi)(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)(xiang)隔(ge)的(de)(de)(de)(de)(de),沒(mei)有(you)(you)相(xiang)(xiang)和(he)也(ye)沒(mei)有(you)(you)相(xiang)(xiang)應(ying)(ying),就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)應(ying)(ying)有(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu),也(ye)不(bu)(bu)應(ying)(ying)有(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)從(cong)(cong)臉(lian)(lian)上(shang)(shang)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)。你(ni)(ni)(ni)(ni)不(bu)(bu)知道在(zai)如(ru)(ru)來(lai)(lai)藏(zang)中(zhong)(zhong),風(feng)(feng)(feng)(feng)的(de)(de)(de)(de)(de)真性(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空,空的(de)(de)(de)(de)(de)真性(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)風(feng)(feng)(feng)(feng)性(xing),它們本然清凈,盈滿世間一切形(xing)質(zhi)(zhi)器物世界,隨順著(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)識心而(er)現(xian)(xian)示,應(ying)(ying)和(he)著(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)認知限度而(er)現(xian)(xian)示。阿(a)難,這(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)像你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)衣(yi)(yi)(yi)服(fu)(fu)飄(piao)動(dong)(dong)(dong)有(you)(you)微風(feng)(feng)(feng)(feng)產生(sheng)(sheng)(sheng),如(ru)(ru)果(guo)(guo)遍法界拂(fu)動(dong)(dong)(dong),遍法界就(jiu)(jiu)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)風(feng)(feng)(feng)(feng)來(lai)(lai),可見,這(zhe)(zhe)(zhe)微風(feng)(feng)(feng)(feng)遍布(bu)于一切形(xing)質(zhi)(zhi)世界,滿戴于一切地(di)方(fang),流動(dong)(dong)(dong)在(zai)所(suo)有(you)(you)世間,怎(zen)么(me)(me)(me)會有(you)(you)固定不(bu)(bu)變的(de)(de)(de)(de)(de)處所(suo),它只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)循順著(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)欲求業(ye)力而(er)生(sheng)(sheng)(sheng)發出(chu)(chu)來(lai)(lai)。世間的(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)們迷悟無(wu)(wu)知,認為(wei)它是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)由因緣和(he)合而(er)生(sheng)(sheng)(sheng),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在(zai)自(zi)為(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)。這(zhe)(zhe)(zhe)都(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)識心分(fen)別(bie)計度的(de)(de)(de)(de)(de)結果(guo)(guo),只(zhi)要有(you)(you)所(suo)言說,都(dou)(dou)無(wu)(wu)真實(shi)義。
【原文】阿難(nan)(nan)。空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)性(xing)無(wu)形(xing)。因(yin)色顯發。如(ru)(ru)室(shi)羅(luo)(luo)城。去(qu)河遙處。諸(zhu)剎利種(zhong)。及婆羅(luo)(luo)門。毗舍首陀(tuo)。兼頗羅(luo)(luo)墮。旃陀(tuo)羅(luo)(luo)等。新(xin)立(li)安居。鑿(zao)井(jing)求水(shui)。出(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)一(yi)(yi)尺。于(yu)中則(ze)有(you)一(yi)(yi)尺虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)。如(ru)(ru)是(shi)乃至出(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)一(yi)(yi)丈。中間還得一(yi)(yi)丈虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)。空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)虛(xu)(xu)(xu)淺深(shen)。隨出(chu)(chu)(chu)多少。此空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)為(wei)(wei)當(dang)因(yin)土(tu)(tu)(tu)(tu)所(suo)出(chu)(chu)(chu)。因(yin)鑿(zao)所(suo)有(you)。無(wu)因(yin)自(zi)生(sheng)(sheng)(sheng)。阿難(nan)(nan)。若(ruo)(ruo)復此空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)。無(wu)因(yin)自(zi)生(sheng)(sheng)(sheng)。未鑿(zao)土(tu)(tu)(tu)(tu)前。何不(bu)(bu)無(wu)礙。惟(wei)見(jian)(jian)大(da)(da)地(di)。迥無(wu)通(tong)達(da)。若(ruo)(ruo)因(yin)土(tu)(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)。則(ze)土(tu)(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)時(shi)(shi)。應見(jian)(jian)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)入(ru)(ru)。若(ruo)(ruo)土(tu)(tu)(tu)(tu)先出(chu)(chu)(chu)。無(wu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)入(ru)(ru)者(zhe)。云(yun)何虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)因(yin)土(tu)(tu)(tu)(tu)而出(chu)(chu)(chu)。若(ruo)(ruo)無(wu)出(chu)(chu)(chu)入(ru)(ru)。則(ze)應空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)土(tu)(tu)(tu)(tu)。元無(wu)異因(yin)。無(wu)異則(ze)同。則(ze)土(tu)(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)時(shi)(shi)。空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)何不(bu)(bu)出(chu)(chu)(chu)。若(ruo)(ruo)因(yin)鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)。則(ze)鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)。應非(fei)出(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)。不(bu)(bu)因(yin)鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)。鑿(zao)自(zi)出(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)。云(yun)何見(jian)(jian)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)。汝更審諦(di)。諦(di)審諦(di)觀。鑿(zao)從人手。隨方(fang)運轉。土(tu)(tu)(tu)(tu)因(yin)地(di)移。如(ru)(ru)是(shi)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)。因(yin)何所(suo)出(chu)(chu)(chu)。鑿(zao)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)虛(xu)(xu)(xu)實(shi)。不(bu)(bu)相為(wei)(wei)用。非(fei)和非(fei)合。不(bu)(bu)應虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)。無(wu)從自(zi)出(chu)(chu)(chu)。若(ruo)(ruo)此虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)。性(xing)圓周遍。本不(bu)(bu)動搖。當(dang)知(zhi)現前地(di)水(shui)火風。均名五大(da)(da)。性(xing)真(zhen)(zhen)(zhen)圓融(rong)。皆如(ru)(ru)來藏(zang)。本無(wu)生(sheng)(sheng)(sheng)滅。阿難(nan)(nan)。汝心昏迷。不(bu)(bu)悟四大(da)(da)元如(ru)(ru)來藏(zang)。當(dang)觀虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)。為(wei)(wei)出(chu)(chu)(chu)為(wei)(wei)入(ru)(ru),為(wei)(wei)非(fei)出(chu)(chu)(chu)入(ru)(ru)。汝全不(bu)(bu)知(zhi)如(ru)(ru)來藏(zang)中。性(xing)覺真(zhen)(zhen)(zhen)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)。性(xing)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)真(zhen)(zhen)(zhen)覺。清凈(jing)本然。周遍法界。隨眾生(sheng)(sheng)(sheng)心。應所(suo)知(zhi)量。阿難(nan)(nan)。如(ru)(ru)一(yi)(yi)井(jing)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)。空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)生(sheng)(sheng)(sheng)一(yi)(yi)井(jing)。十方(fang)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)。亦復如(ru)(ru)是(shi)。圓滿(man)十方(fang)。寧有(you)方(fang)所(suo)。循業(ye)發現。世(shi)間無(wu)知(zhi)。惑為(wei)(wei)因(yin)緣。及自(zi)然性(xing)。皆是(shi)識心。分(fen)別計(ji)度。但有(you)言(yan)說(shuo)。都無(wu)實(shi)義。
【譯文】阿難(nan),空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)性(xing)(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)(wu)形無(wu)(wu)質,由色境而(er)顯(xian)發出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai)。譬如(ru)(ru)在(zai)(zai)室羅城離河(he)很遠的(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)(di)方(fang)(fang)(fang),人(ren)們(men)新建居所,挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)(jue)水井(jing)(jing)。從(cong)井(jing)(jing)中挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)一(yi)(yi)尺深(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)土(tu),井(jing)(jing)里(li)(li)(li)面就(jiu)(jiu)(jiu)有(you)(you)了(le)一(yi)(yi)尺深(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),從(cong)井(jing)(jing)中挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)一(yi)(yi)丈深(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)土(tu),井(jing)(jing)里(li)(li)(li)就(jiu)(jiu)(jiu)會有(you)(you)一(yi)(yi)丈深(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)深(shen)淺大小隨著(zhu)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)多少而(er)定,這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)土(tu)里(li)(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de),還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)(jue)這(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)?阿難(nan),如(ru)(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)沒(mei)有(you)(you)任何原(yuan)因是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)己(ji)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu),那(nei)么(me),在(zai)(zai)沒(mei)有(you)(you)掘(jue)(jue)井(jing)(jing)之前,為(wei)什(shen)(shen)么(me)這(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)(li)只有(you)(you)一(yi)(yi)片土(tu)地(di)(di),卻不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)團空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)無(wu)(wu),也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)闊無(wu)(wu)礙的(de)(de)(de)(de)(de)(de)呢(ni)?如(ru)(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)土(tu)這(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu),那(nei)么(me),土(tu)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai)時,就(jiu)(jiu)(jiu)應(ying)(ying)看(kan)到虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)進(jin)去(qu)。如(ru)(ru)果(guo)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)土(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai)時沒(mei)有(you)(you)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)進(jin)去(qu),為(wei)什(shen)(shen)么(me)要說虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)土(tu)里(li)(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)?如(ru)(ru)果(guo)沒(mei)有(you)(you)土(tu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai)和空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)進(jin)去(qu),那(nei)么(me)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)和土(tu)就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)什(shen)(shen)么(me)差別,沒(mei)有(you)(you)差別就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)致,那(nei)么(me)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)時,空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)為(wei)何不(bu)(bu)(bu)(bu)隨即(ji)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai)?如(ru)(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)(jue)這(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu),那(nei)么(me),挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)(jue)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)就(jiu)(jiu)(jiu)應(ying)(ying)當(dang)(dang)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),而(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)應(ying)(ying)該是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)土(tu)。如(ru)(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)(jue)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu),那(nei)么(me),挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)(jue)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)土(tu),為(wei)什(shen)(shen)么(me)又能(neng)看(kan)到井(jing)(jing)中的(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)呢(ni)?你(ni)(ni)再仔細觀察(cha),挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)(jue)隨著(zhu)人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)手的(de)(de)(de)(de)(de)(de)動(dong)作(zuo)而(er)進(jin)行,土(tu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)地(di)(di)里(li)(li)(li)挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)上(shang)來(lai)(lai)(lai)(lai),而(er)這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)從(cong)哪(na)里(li)(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)呢(ni)?挖(wa)(wa)(wa)(wa)(wa)掘(jue)(jue)和虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)一(yi)(yi)實一(yi)(yi)虛(xu)(xu)(xu),互(hu)相(xiang)不(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)有(you)(you)所作(zuo)用影響,既不(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)和也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)應(ying)(ying),虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)總(zong)不(bu)(bu)(bu)(bu)會是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)自(zi)己(ji)生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)吧?這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),其性(xing)(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓滿遍布,是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本(ben)(ben)然不(bu)(bu)(bu)(bu)動(dong)搖的(de)(de)(de)(de)(de)(de),那(nei)么(me),應(ying)(ying)當(dang)(dang)知(zhi)道,顯(xian)示(shi)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)(di)、火、水、風與這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),就(jiu)(jiu)(jiu)叫做五大。它們(men)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)性(xing)(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓融,都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)(lai)真(zhen)性(xing)(xing)(xing)(xing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)顯(xian)示(shi),本(ben)(ben)然沒(mei)有(you)(you)生(sheng)(sheng)、滅。阿難(nan),你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)迷悟(wu)昏(hun)昧,不(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)道地(di)(di)、水、火、風四大本(ben)(ben)來(lai)(lai)(lai)(lai)都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)(lai)自(zi)性(xing)(xing)(xing)(xing)。你(ni)(ni)應(ying)(ying)當(dang)(dang)觀察(cha),虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)人(ren)?或(huo)者(zhe)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)入?你(ni)(ni)應(ying)(ying)知(zhi)道,在(zai)(zai)如(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)(lai)藏中,覺(jue)知(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)性(xing)(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)真(zhen)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)性(xing)(xing)(xing)(xing)即(ji)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)真(zhen)覺(jue),他(ta)們(men)本(ben)(ben)來(lai)(lai)(lai)(lai)清凈,盈滿一(yi)(yi)切世間形質事物界(jie),順著(zhu)眾(zhong)生(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)認(ren)識心(xin)(xin)而(er)顯(xian)示(shi),應(ying)(ying)和著(zhu)眾(zhong)生(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)認(ren)知(zhi)限度而(er)現示(shi)。阿難(nan),這(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)像一(yi)(yi)口井(jing)(jing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),生(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)一(yi)(yi)口井(jing)(jing)來(lai)(lai)(lai)(lai),十(shi)方(fang)(fang)(fang)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)也(ye)(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)生(sheng)(sheng)成了(le)十(shi)方(fang)(fang)(fang)世界(jie)。這(zhe)(zhe)(zhe)虛(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)哪(na)里(li)(li)(li)有(you)(you)固(gu)定的(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)(di)方(fang)(fang)(fang)?它只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)循守著(zhu)眾(zhong)生(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)欲(yu)求業力而(er)生(sheng)(sheng)發。世間的(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)們(men)迷悟(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi),以為(wei)它是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因緣和合(he)而(er)生(sheng)(sheng),或(huo)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在(zai)(zai)自(zi)為(wei)。這(zhe)(zhe)(zhe)些都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)識心(xin)(xin)分別計度的(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果(guo),只要有(you)(you)所言(yan),都(dou)無(wu)(wu)真(zhen)實義。
【原文】阿(a)(a)(a)難。空(kong)性(xing)無(wu)(wu)(wu)(wu)形。因色顯(xian)發。如(ru)(ru)室羅(luo)(luo)城。去河遙處。諸剎利種。及婆羅(luo)(luo)門。毗(pi)舍首陀。兼頗羅(luo)(luo)墮。旃陀羅(luo)(luo)等。新立安居(ju)。鑿(zao)井(jing)求水(shui)(shui)。出(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)一(yi)尺。于中(zhong)則有(you)一(yi)尺虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)。如(ru)(ru)是(shi)(shi)乃至出(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)一(yi)丈。中(zhong)間(jian)還得(de)一(yi)丈虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)。空(kong)虛(xu)(xu)(xu)(xu)淺深。隨出(chu)(chu)(chu)(chu)多少(shao)。此(ci)空(kong)為(wei)當(dang)因土(tu)(tu)(tu)所出(chu)(chu)(chu)(chu)。因鑿(zao)所有(you)。無(wu)(wu)(wu)(wu)因自生(sheng)。阿(a)(a)(a)難。若(ruo)復此(ci)空(kong)。無(wu)(wu)(wu)(wu)因自生(sheng)。未鑿(zao)土(tu)(tu)(tu)前(qian)。何(he)不(bu)(bu)(bu)無(wu)(wu)(wu)(wu)礙。惟見大地。迥(jiong)無(wu)(wu)(wu)(wu)通達。若(ruo)因土(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)。則土(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)時。應(ying)(ying)見空(kong)入(ru)。若(ruo)土(tu)(tu)(tu)先出(chu)(chu)(chu)(chu)。無(wu)(wu)(wu)(wu)空(kong)入(ru)者。云何(he)虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)因土(tu)(tu)(tu)而出(chu)(chu)(chu)(chu)。若(ruo)無(wu)(wu)(wu)(wu)出(chu)(chu)(chu)(chu)入(ru)。則應(ying)(ying)空(kong)土(tu)(tu)(tu)。元無(wu)(wu)(wu)(wu)異(yi)因。無(wu)(wu)(wu)(wu)異(yi)則同(tong)。則土(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)時。空(kong)何(he)不(bu)(bu)(bu)出(chu)(chu)(chu)(chu)。若(ruo)因鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)(chu)。則鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)(chu)空(kong)。應(ying)(ying)非(fei)(fei)出(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)。不(bu)(bu)(bu)因鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)(chu)。鑿(zao)自出(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)。云何(he)見空(kong)。汝(ru)(ru)更(geng)審諦(di)(di)。諦(di)(di)審諦(di)(di)觀。鑿(zao)從人(ren)手。隨方(fang)(fang)運轉(zhuan)。土(tu)(tu)(tu)因地移。如(ru)(ru)是(shi)(shi)虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)。因何(he)所出(chu)(chu)(chu)(chu)。鑿(zao)空(kong)虛(xu)(xu)(xu)(xu)實(shi)。不(bu)(bu)(bu)相為(wei)用。非(fei)(fei)和非(fei)(fei)合。不(bu)(bu)(bu)應(ying)(ying)虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)。無(wu)(wu)(wu)(wu)從自出(chu)(chu)(chu)(chu)。若(ruo)此(ci)虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)。性(xing)圓周遍(bian)。本(ben)不(bu)(bu)(bu)動搖(yao)。當(dang)知現(xian)前(qian)地水(shui)(shui)火風。均(jun)名五大。性(xing)真(zhen)圓融。皆如(ru)(ru)來藏。本(ben)無(wu)(wu)(wu)(wu)生(sheng)滅。阿(a)(a)(a)難。汝(ru)(ru)心(xin)昏迷。不(bu)(bu)(bu)悟四大元如(ru)(ru)來藏。當(dang)觀虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)。為(wei)出(chu)(chu)(chu)(chu)為(wei)入(ru),為(wei)非(fei)(fei)出(chu)(chu)(chu)(chu)入(ru)。汝(ru)(ru)全不(bu)(bu)(bu)知如(ru)(ru)來藏中(zhong)。性(xing)覺(jue)真(zhen)空(kong)。性(xing)空(kong)真(zhen)覺(jue)。清凈本(ben)然(ran)。周遍(bian)法界(jie)。隨眾生(sheng)心(xin)。應(ying)(ying)所知量。阿(a)(a)(a)難。如(ru)(ru)一(yi)井(jing)空(kong)。空(kong)生(sheng)一(yi)井(jing)。十方(fang)(fang)虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)。亦(yi)復如(ru)(ru)是(shi)(shi)。圓滿十方(fang)(fang)。寧有(you)方(fang)(fang)所。循(xun)業發現(xian)。世間(jian)無(wu)(wu)(wu)(wu)知。惑為(wei)因緣。及自然(ran)性(xing)。皆是(shi)(shi)識(shi)心(xin)。分別計度(du)。但(dan)有(you)言(yan)說(shuo)。都無(wu)(wu)(wu)(wu)實(shi)義。
【譯文】阿(a)難(nan),見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)認(ren)(ren)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)力,它(ta)(ta)(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)色和(he)(he)(he)空(kong)(kong)而(er)(er)(er)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)的(de)(de)(de)(de)。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就像(xiang)你(ni)(ni)(ni)現(xian)在(zai)在(zai)只(zhi)(zhi)陀園里(li),早(zao)上(shang)看到明(ming)(ming)(ming)亮,晚(wan)上(shang)看到昏暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an),如(ru)果(guo)你(ni)(ni)(ni)在(zai)半夜時(shi)(shi)來(lai)(lai)看,則是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)月時(shi)(shi)就有(you)(you)(you)(you)(you)(you)光亮,無(wu)(wu)月時(shi)(shi)就是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)昏暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些明(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an),都是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從你(ni)(ni)(ni)所(suo)(suo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)之中分(fen)(fen)(fen)別(bie)(bie)而(er)(er)(er)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)的(de)(de)(de)(de)。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)到底與(yu)(yu)明(ming)(ming)(ming)、暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)、虛(xu)空(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)體,還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)體的(de)(de)(de)(de)?或者(zhe),它(ta)(ta)(ta)(ta)們(men)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)同(tong)(tong)(tong)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)同(tong)(tong)(tong),它(ta)(ta)(ta)(ta)們(men)相(xiang)異(yi)(yi)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)異(yi)(yi)?阿(a)難(nan),如(ru)果(guo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)明(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)、虛(xu)空(kong)(kong)原是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)體,那(nei)(nei)么(me)(me)(me),明(ming)(ming)(ming)、暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)二相(xiang)都會消亡。因(yin)為(wei),在(zai)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)時(shi)(shi)就沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)明(ming)(ming)(ming),明(ming)(ming)(ming)時(shi)(shi)就不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)會是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)。如(ru)果(guo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)體,明(ming)(ming)(ming)的(de)(de)(de)(de)時(shi)(shi)候這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)就會消亡。如(ru)果(guo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)明(ming)(ming)(ming)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)體,暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)的(de)(de)(de)(de)時(shi)(shi)候這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)就會滅絕。見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)滅絕了(le),還(huan)(huan)(huan)說(shuo)什(shen)(shen)(shen)么(me)(me)(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)明(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)呢(ni)?如(ru)果(guo)明(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)各自分(fen)(fen)(fen)殊不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong)(tong)(tong),而(er)(er)(er)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)又(you)(you)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)生(sheng)(sheng)(sheng)和(he)(he)(he)滅,那(nei)(nei)么(me)(me)(me)它(ta)(ta)(ta)(ta)們(men)怎樣(yang)才能(neng)(neng)(neng)合(he)為(wei)一(yi)(yi)(yi)體呢(ni)?如(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)明(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)體,那(nei)(nei)么(me)(me)(me),你(ni)(ni)(ni)能(neng)(neng)(neng)夠離(li)(li)開明(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)、虛(xu)空(kong)(kong)等等另外分(fen)(fen)(fen)析出這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)來(lai)(lai)嗎(ma)?這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)什(shen)(shen)(shen)么(me)(me)(me)形相(xiang)呢(ni)?離(li)(li)開明(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)和(he)(he)(he)虛(xu)空(kong)(kong),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)只(zhi)(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)像(xiang)龜毛(mao)兔角(jiao)樣(yang)的(de)(de)(de)(de)東西,原來(lai)(lai)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)無(wu)(wu)所(suo)(suo)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)的(de)(de)(de)(de)。如(ru)果(guo)明(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)、虛(xu)空(kong)(kong)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)三件事(shi)物各自不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong)(tong)(tong),又(you)(you)從哪(na)里(li)成(cheng)立見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)呢(ni)?明(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)本(ben)(ben)來(lai)(lai)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong)(tong)(tong),又(you)(you)說(shuo)什(shen)(shen)(shen)么(me)(me)(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)使它(ta)(ta)(ta)(ta)們(men)相(xiang)同(tong)(tong)(tong)?見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)離(li)(li)開了(le)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)三件事(shi)物就是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)無(wu)(wu),說(shuo)什(shen)(shen)(shen)么(me)(me)(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)它(ta)(ta)(ta)(ta)們(men)相(xiang)異(yi)(yi)?虛(xu)空(kong)(kong)和(he)(he)(he)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)本(ben)(ben)來(lai)(lai)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)邊界(jie)可以將其分(fen)(fen)(fen)開,說(shuo)什(shen)(shen)(shen)么(me)(me)(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)和(he)(he)(he)虛(xu)空(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong)(tong)(tong)的(de)(de)(de)(de)?不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)論是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)到明(ming)(ming)(ming)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)到暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an),見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)的(de)(de)(de)(de)本(ben)(ben)性(xing)(xing)并沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)遷變改(gai)動(dong),說(shuo)什(shen)(shen)(shen)么(me)(me)(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)和(he)(he)(he)明(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)差(cha)異(yi)(yi)的(de)(de)(de)(de)?你(ni)(ni)(ni)再仔細觀(guan)(guan)(guan)察,明(ming)(ming)(ming)從太(tai)陽來(lai)(lai),暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)隨暗(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)(an)月那(nei)(nei)里(li)生(sheng)(sheng)(sheng),通(tong)闊從虛(xu)空(kong)(kong)之中產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),土(tu)堆產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)大(da)(da)地,那(nei)(nei)么(me)(me)(me),見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)又(you)(you)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從哪(na)里(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)呢(ni)?見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue),虛(xu)空(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)(wu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)無(wu)(wu)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可能(neng)(neng)(neng)相(xiang)和(he)(he)(he)也不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可能(neng)(neng)(neng)相(xiang)合(he),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)應(ying)當沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)來(lai)(lai)既(ji)而(er)(er)(er)自己產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)。如(ru)果(guo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)聞知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),則這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)聞知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)(de)真(zhen)(zhen)(zhen)性(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓融遍(bian)在(zai)的(de)(de)(de)(de),它(ta)(ta)(ta)(ta)本(ben)(ben)然不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)動(dong)搖。所(suo)(suo)以應(ying)當知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道,見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)無(wu)(wu)邊不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)動(dong)搖的(de)(de)(de)(de)虛(xu)空(kong)(kong),與(yu)(yu)動(dong)搖的(de)(de)(de)(de)地、水、火、風等,一(yi)(yi)(yi)齊就叫做(zuo)六(liu)大(da)(da)。六(liu)大(da)(da)真(zhen)(zhen)(zhen)性(xing)(xing)圓融遍(bian)在(zai),都是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)來(lai)(lai)自性(xing)(xing),本(ben)(ben)來(lai)(lai)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)生(sheng)(sheng)(sheng)和(he)(he)(he)滅。阿(a)難(nan),你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)真(zhen)(zhen)(zhen)性(xing)(xing)沉淪(lun)在(zai)迷(mi)悟(wu)之中,你(ni)(ni)(ni)仍然未能(neng)(neng)(neng)悟(wu)解你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)聞覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),本(ben)(ben)來(lai)(lai)都是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)來(lai)(lai)自性(xing)(xing)的(de)(de)(de)(de)妙(miao)用(yong)(yong)。你(ni)(ni)(ni)應(ying)當觀(guan)(guan)(guan)省這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)聞覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),它(ta)(ta)(ta)(ta)們(men)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)生(sheng)(sheng)(sheng)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)滅?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)同(tong)(tong)(tong)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)異(yi)(yi)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)生(sheng)(sheng)(sheng)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)滅?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong)(tong)(tong)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)異(yi)(yi)?你(ni)(ni)(ni)竟然不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道在(zai)如(ru)來(lai)(lai)藏中,本(ben)(ben)體的(de)(de)(de)(de)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)即(ji)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)妙(miao)明(ming)(ming)(ming)的(de)(de)(de)(de)本(ben)(ben)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue),精真(zhen)(zhen)(zhen)的(de)(de)(de)(de)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian),亦(yi)可轉為(wei)妙(miao)明(ming)(ming)(ming)的(de)(de)(de)(de)用(yong)(yong),它(ta)(ta)(ta)(ta)們(men)本(ben)(ben)來(lai)(lai)清凈,盈布世間,隨順眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)識(shi)心而(er)(er)(er)現(xian)示,應(ying)和(he)(he)(he)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)認(ren)(ren)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)限度而(er)(er)(er)現(xian)示。正如(ru)從一(yi)(yi)(yi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)根即(ji)能(neng)(neng)(neng)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)全體法界(jie),其他如(ru)眼、耳、鼻、舌、身、意對(dui)應(ying)于(yu)其覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)(de)事(shi)物,一(yi)(yi)(yi)一(yi)(yi)(yi)都能(neng)(neng)(neng)顯現(xian)無(wu)(wu)礙,發(fa)揮妙(miao)用(yong)(yong),都是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)遍(bian)照一(yi)(yi)(yi)切法界(jie),盈滿(man)十(shi)方(fang)無(wu)(wu)盡虛(xu)空(kong)(kong)世界(jie)。它(ta)(ta)(ta)(ta)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)固定的(de)(de)(de)(de)地方(fang),只(zhi)(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)循順著(zhu)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)業力而(er)(er)(er)造(zao)作生(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)的(de)(de)(de)(de)。世間的(de)(de)(de)(de)人們(men)迷(mi)悟(wu)無(wu)(wu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),以為(wei)它(ta)(ta)(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣和(he)(he)(he)合(he)而(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng),它(ta)(ta)(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自在(zai)自為(wei),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些都是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)識(shi)心分(fen)(fen)(fen)別(bie)(bie)計度的(de)(de)(de)(de)結果(guo),只(zhi)(zhi)要有(you)(you)(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)言說(shuo),都無(wu)(wu)真(zhen)(zhen)(zhen)實義。
【原文】阿難。識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)源(yuan)。因(yin)(yin)于(yu)(yu)六種根塵妄(wang)出。汝(ru)(ru)(ru)(ru)今遍(bian)觀此(ci)(ci)(ci)(ci)會圣眾。用目(mu)循(xun)歷。其目(mu)周視。但(dan)如(ru)鏡(jing)中(zhong)(zhong)(zhong)。無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)別(bie)分(fen)析。汝(ru)(ru)(ru)(ru)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)于(yu)(yu)中(zhong)(zhong)(zhong)次第標(biao)指。此(ci)(ci)(ci)(ci)是(shi)文殊。此(ci)(ci)(ci)(ci)富(fu)樓那(nei)。此(ci)(ci)(ci)(ci)目(mu)犍連。此(ci)(ci)(ci)(ci)須菩提(ti)。此(ci)(ci)(ci)(ci)舍利弗。此(ci)(ci)(ci)(ci)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)了(le)(le)知(zhi)(zhi)(zhi)。為(wei)(wei)生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)(yu)見(jian)(jian)。為(wei)(wei)生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)(yu)相(xiang)。為(wei)(wei)生(sheng)(sheng)(sheng)虛空(kong)(kong)(kong)。為(wei)(wei)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)因(yin)(yin)。突然(ran)(ran)(ran)而出。阿難。若(ruo)(ruo)汝(ru)(ru)(ru)(ru)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)。生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)(yu)見(jian)(jian)中(zhong)(zhong)(zhong)。如(ru)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)明暗。及(ji)與色空(kong)(kong)(kong)。四種必無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)。元無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)汝(ru)(ru)(ru)(ru)見(jian)(jian)。見(jian)(jian)性(xing)尚(shang)(shang)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)。從(cong)(cong)何(he)(he)發(fa)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。若(ruo)(ruo)汝(ru)(ru)(ru)(ru)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)。生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)(yu)相(xiang)中(zhong)(zhong)(zhong)。不(bu)(bu)從(cong)(cong)見(jian)(jian)生(sheng)(sheng)(sheng)。既不(bu)(bu)見(jian)(jian)明。亦不(bu)(bu)見(jian)(jian)暗。明暗不(bu)(bu)矚。即無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)色空(kong)(kong)(kong)。彼相(xiang)尚(shang)(shang)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)。識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)何(he)(he)發(fa)。若(ruo)(ruo)生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)(yu)空(kong)(kong)(kong)。非(fei)(fei)相(xiang)非(fei)(fei)見(jian)(jian)。非(fei)(fei)見(jian)(jian)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)辨。自(zi)(zi)不(bu)(bu)能知(zhi)(zhi)(zhi)。明暗色空(kong)(kong)(kong)。非(fei)(fei)相(xiang)滅(mie)緣(yuan)。見(jian)(jian)聞(wen)覺(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)。無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)處(chu)(chu)安立。處(chu)(chu)此(ci)(ci)(ci)(ci)二非(fei)(fei)。空(kong)(kong)(kong)非(fei)(fei)同(tong)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)。有(you)(you)非(fei)(fei)同(tong)物(wu)。縱發(fa)汝(ru)(ru)(ru)(ru)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。欲何(he)(he)分(fen)別(bie)。若(ruo)(ruo)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)因(yin)(yin)。突然(ran)(ran)(ran)而出。何(he)(he)不(bu)(bu)日中(zhong)(zhong)(zhong)。別(bie)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)明月。汝(ru)(ru)(ru)(ru)更(geng)細詳。微細詳審。見(jian)(jian)托(tuo)汝(ru)(ru)(ru)(ru)睛。相(xiang)椎前境。可(ke)狀成有(you)(you)。不(bu)(bu)相(xiang)成無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)。如(ru)是(shi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)緣(yuan)。因(yin)(yin)何(he)(he)所(suo)(suo)出。識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)動見(jian)(jian)澄。非(fei)(fei)和非(fei)(fei)合(he)。聞(wen)聽覺(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)。亦復如(ru)是(shi)。不(bu)(bu)應識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)緣(yuan)。無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)從(cong)(cong)自(zi)(zi)出。若(ruo)(ruo)此(ci)(ci)(ci)(ci)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心。本無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)從(cong)(cong)。當知(zhi)(zhi)(zhi)了(le)(le)別(bie)見(jian)(jian)聞(wen)覺(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)。圓滿(man)湛然(ran)(ran)(ran)。性(xing)非(fei)(fei)從(cong)(cong)所(suo)(suo)。兼彼虛空(kong)(kong)(kong)地水(shui)火(huo)風。均(jun)名七大。性(xing)真(zhen)圓融。皆如(ru)來(lai)藏。本無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)生(sheng)(sheng)(sheng)滅(mie)。阿難。汝(ru)(ru)(ru)(ru)心粗浮。不(bu)(bu)悟見(jian)(jian)聞(wen)。發(fa)明了(le)(le)知(zhi)(zhi)(zhi)。本如(ru)來(lai)藏。汝(ru)(ru)(ru)(ru)應觀此(ci)(ci)(ci)(ci)六處(chu)(chu)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心。為(wei)(wei)同(tong)為(wei)(wei)異。為(wei)(wei)空(kong)(kong)(kong)為(wei)(wei)有(you)(you)。為(wei)(wei)非(fei)(fei)同(tong)異。為(wei)(wei)非(fei)(fei)空(kong)(kong)(kong)有(you)(you)。汝(ru)(ru)(ru)(ru)元不(bu)(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)。如(ru)來(lai)藏中(zhong)(zhong)(zhong)。性(xing)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)明知(zhi)(zhi)(zhi)。覺(jue)明真(zhen)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。妙覺(jue)湛然(ran)(ran)(ran)。遍(bian)周法(fa)界(jie)。含吐十(shi)虛。寧有(you)(you)方(fang)所(suo)(suo)。循(xun)業(ye)發(fa)現。世(shi)間無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)知(zhi)(zhi)(zhi)。惑(huo)為(wei)(wei)因(yin)(yin)緣(yuan)。及(ji)自(zi)(zi)然(ran)(ran)(ran)性(xing)。皆是(shi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心。分(fen)別(bie)計度。但(dan)有(you)(you)言說。都(dou)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)實義。
【譯文】阿難(nan),識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)來(lai)(lai)(lai)源,它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)為(wei)眼(yan)、耳、鼻、舌、身、意等(deng)六(liu)種根塵的(de)(de)(de)(de)(de)(de)妄起(qi)而(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)。你(ni)現(xian)(xian)在(zai)看(kan)法會中(zhong)(zhong)眾人,你(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)目光所(suo)(suo)及之(zhi)(zhi)處,歷歷遍照,就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)像在(zai)鏡(jing)中(zhong)(zhong)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)物(wu)(wu),并沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)分別(bie)(bie)(bie)。可(ke)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),你(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)卻從(cong)(cong)(cong)這當(dang)中(zhong)(zhong)一(yi)(yi)(yi)一(yi)(yi)(yi)分別(bie)(bie)(bie)析解(jie),這是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)文殊(shu),那(nei)(nei)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)富樓那(nei)(nei),這是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)目犍連(lian),那(nei)(nei)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)須菩提,那(nei)(nei)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)舍利弗等(deng)等(deng),一(yi)(yi)(yi)一(yi)(yi)(yi)可(ke)以指示(shi)出(chu)來(lai)(lai)(lai)。這個識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)了然(ran)知(zhi)(zhi)解(jie)種種事(shi)物(wu)(wu),它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)這里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)物(wu)(wu)相(xiang)這里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),或(huo)者是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)之(zhi)(zhi)中(zhong)(zhong),或(huo)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)(wu)(wu)因(yin)而(er)起(qi)突然(ran)而(er)現(xian)(xian)?阿難(nan),如(ru)(ru)果你(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)之(zhi)(zhi)中(zhong)(zhong),那(nei)(nei)么,如(ru)(ru)果沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)明(ming)暗,沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)色空(kong)(kong)(kong),也就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian),沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian),識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)從(cong)(cong)(cong)何而(er)發(fa)(fa)(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)?如(ru)(ru)果識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)物(wu)(wu)相(xiang)之(zhi)(zhi)中(zhong)(zhong),那(nei)(nei)么,識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)既(ji)然(ran)不(bu)(bu)從(cong)(cong)(cong)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)到明(ming),也不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)到暗,明(ming)暗都(dou)(dou)(dou)(dou)不(bu)(bu)顯(xian)現(xian)(xian),也就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)色相(xiang)、空(kong)(kong)(kong)相(xiang),如(ru)(ru)果沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)這些物(wu)(wu)相(xiang),識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)又從(cong)(cong)(cong)哪里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)出(chu)來(lai)(lai)(lai)?如(ru)(ru)果識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)虛(xu)空(kong)(kong)(kong),那(nei)(nei)么,沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)相(xiang)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian),沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)無(wu)(wu)(wu)從(cong)(cong)(cong)辨別(bie)(bie)(bie),那(nei)(nei)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)了知(zhi)(zhi)明(ming)、暗、色、空(kong)(kong)(kong)等(deng)等(deng)。沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)物(wu)(wu)相(xiang),也就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)種種可(ke)以依緣(yuan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de),你(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)見(jian)(jian)(jian)闐覺(jue)知(zhi)(zhi)也就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)地(di)方(fang)安立(li)(li)。在(zai)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)和物(wu)(wu)相(xiang)都(dou)(dou)(dou)(dou)無(wu)(wu)(wu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)情形(xing)下,虛(xu)空(kong)(kong)(kong)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)等(deng)于(yu)空(kong)(kong)(kong)無(wu)(wu)(wu),既(ji)使虛(xu)空(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)實(shi)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you),不(bu)(bu)同(tong)(tong)于(yu)一(yi)(yi)(yi)般事(shi)物(wu)(wu),縱(zong)然(ran)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)起(qi)你(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing),又怎樣才能(neng)(neng)(neng)將它(ta)(ta)分別(bie)(bie)(bie)安立(li)(li)起(qi)來(lai)(lai)(lai)呢?如(ru)(ru)果你(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)(wu)(wu)因(yin)而(er)起(qi)突然(ran)而(er)現(xian)(xian),那(nei)(nei)么,你(ni)為(wei)什么不(bu)(bu)會將太陽看(kan)作(zuo)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)月亮呢?你(ni)再(zai)詳細審視,觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)依托(tuo)于(yu)眼(yan)睛(jing),物(wu)(wu)相(xiang)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)物(wu)(wu)境中(zhong)(zhong)推出(chu),有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)相(xiang)即(ji)可(ke)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)物(wu)(wu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)形(xing)狀,沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)相(xiang)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)無(wu)(wu)(wu)。它(ta)(ta)們(men)都(dou)(dou)(dou)(dou)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)依托(tuo),而(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)卻是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)哪里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)出(chu)來(lai)(lai)(lai)呢?識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)啟動(dong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de),觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)則如(ru)(ru)鏡(jing)照影,是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)澄然(ran)靜(jing)止的(de)(de)(de)(de)(de)(de),他們(men)既(ji)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)相(xiang)和也不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)相(xiang)合,見(jian)(jian)(jian)聞覺(jue)知(zhi)(zhi)也是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)此(ci)。所(suo)(suo)以說(shuo),識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)(xing)并無(wu)(wu)(wu)其依緣(yuan)之(zhi)(zhi)處,它(ta)(ta)無(wu)(wu)(wu)從(cong)(cong)(cong)自(zi)己生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)啟動(dong)。如(ru)(ru)果識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin)(xin)(xin)本來(lai)(lai)(lai)無(wu)(wu)(wu)從(cong)(cong)(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi),那(nei)(nei)么了別(bie)(bie)(bie)、見(jian)(jian)(jian)聞、覺(jue)知(zhi)(zhi)等(deng)等(deng)原(yuan)來(lai)(lai)(lai)都(dou)(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓滿(man)湛(zhan)靜(jing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de),都(dou)(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)(wu)(wu)從(cong)(cong)(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)。識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin)(xin)(xin)、覺(jue)見(jian)(jian)(jian)與虛(xu)空(kong)(kong)(kong),以及地(di)、水、火、風(feng)等(deng),合在(zai)一(yi)(yi)(yi)起(qi)叫做七大,它(ta)(ta)們(men)都(dou)(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓滿(man)湛(zhan)靜(jing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de),都(dou)(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)真(zhen)性(xing)(xing)(xing)(xing),本來(lai)(lai)(lai)無(wu)(wu)(wu)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)無(wu)(wu)(wu)滅。阿難(nan),你(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)(xin)粗糙浮(fu)動(dong),不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)悟解(jie)到見(jian)(jian)(jian)聞覺(jue)知(zhi)(zhi)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)出(chu)認(ren)知(zhi)(zhi)了別(bie)(bie)(bie),這些原(yuan)來(lai)(lai)(lai)都(dou)(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)自(zi)性(xing)(xing)(xing)(xing)真(zhen)如(ru)(ru)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)妙用。你(ni)應當(dang)諦(di)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan),涉及到見(jian)(jian)(jian)聞、虛(xu)空(kong)(kong)(kong)、地(di)、水、火、風(feng)這些方(fang)面的(de)(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin)(xin)(xin),它(ta)(ta)們(men)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)同(tong)(tong)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)異(yi)(yi)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)相(xiang)同(tong)(tong)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)相(xiang)異(yi)(yi)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)非空(kong)(kong)(kong)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)非有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)?你(ni)不(bu)(bu)知(zhi)(zhi)道在(zai)如(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)自(zi)性(xing)(xing)(xing)(xing)中(zhong)(zhong),識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin)(xin)(xin)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)性(xing)(xing)(xing)(xing)即(ji)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本明(ming)真(zhen)知(zhi)(zhi),覺(jue)知(zhi)(zhi)妙明(ming)即(ji)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本于(yu)自(zi)性(xing)(xing)(xing)(xing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),它(ta)(ta)們(men)妙覺(jue)湛(zhan)然(ran)不(bu)(bu)動(dong),盈滿(man)世(shi)(shi)間一(yi)(yi)(yi)切(qie),蘊涵吐(tu)納(na)十方(fang)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)世(shi)(shi)界,它(ta)(ta)們(men)沒(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)固定不(bu)(bu)動(dong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)處所(suo)(suo),僅(jin)僅(jin)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)循(xun)順著眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)業力而(er)造作(zuo)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)(fa)。世(shi)(shi)間的(de)(de)(de)(de)(de)(de)人們(men)迷(mi)悟無(wu)(wu)(wu)知(zhi)(zhi),以為(wei)它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣(yuan)和合而(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在(zai)自(zi)為(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)。這些都(dou)(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin)(xin)(xin)分別(bie)(bie)(bie)計度的(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果,只(zhi)要有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)言說(shuo),都(dou)(dou)(dou)(dou)無(wu)(wu)(wu)真(zhen)實(shi)義。
【原文】爾時。阿難及諸(zhu)(zhu)大(da)眾(zhong)。蒙(meng)佛如(ru)來微(wei)妙(miao)(miao)開示。身心蕩然(ran)。得(de)(de)無掛礙。是諸(zhu)(zhu)大(da)眾(zhong)。各各自知(zhi)(zhi)。心遍十(shi)(shi)方。見十(shi)(shi)方空(kong)。如(ru)觀掌中所(suo)持葉(xie)物(wu)。一切(qie)世間(jian)。諸(zhu)(zhu)所(suo)有(you)(you)物(wu)。皆即(ji)菩提妙(miao)(miao)明元心。心精遍圓。含裹(guo)十(shi)(shi)方。反觀父母所(suo)生之(zhi)身。猶(you)彼十(shi)(shi)方虛空(kong)之(zhi)中。吹一微(wei)塵。若存若亡。如(ru)湛巨海流一浮漚。起滅(mie)無從(cong)。了然(ran)自知(zhi)(zhi)。獲(huo)本(ben)妙(miao)(miao)心。常住不滅(mie)。禮佛合(he)掌。得(de)(de)未曾有(you)(you)。于如(ru)來前。說(shuo)偈贊(zan)佛。
妙湛總持不(bu)動(dong)(dong)尊,首楞嚴王(wang)世(shi)(shi)稀有,銷我億(yi)劫顛倒想,不(bu)歷(li)僧只獲法身。愿今得(de)果成寶王(wang),還度如(ru)是恒沙(sha)眾(zhong),將此深(shen)心奉塵剎,是則名為報佛恩。伏請世(shi)(shi)尊為證明,五濁惡世(shi)(shi)誓(shi)先入(ru),如(ru)一(yi)眾(zhong)生未成佛,終不(bu)于(yu)此取泥洹(huan)。大雄大力大慈悲(bei),希(xi)更審除微細惑,令我早登無上覺,于(yu)十方界坐道場,舜若多性可銷亡,煉迦羅心無動(dong)(dong)轉。
【譯文】這時候,阿難與(yu)法會中(zhong)所(suo)有大(da)眾(zhong),承領了如(ru)來(lai)(lai)佛宣示的(de)(de)這些微妙(miao)法旨(zhi),一(yi)時身(shen)心(xin)(xin)坦蕩,湛靜(jing)無(wu)所(suo)掛(gua)礙,他(ta)們都自(zi)(zi)覺(jue)到(dao),本真心(xin)(xin)體(ti)原來(lai)(lai)盈遍十(shi)(shi)(shi)方世(shi)界(jie),他(ta)們觀(guan)見到(dao)十(shi)(shi)(shi)方虛(xu)空(kong)世(shi)界(jie),就(jiu)(jiu)像看自(zi)(zi)己手中(zhong)拿著(zhu)的(de)(de)樹葉那樣清晰。他(ta)們都自(zi)(zi)覺(jue)到(dao),世(shi)間一(yi)切事物,都是菩提妙(miao)明本心(xin)(xin)的(de)(de)生發顯現,本真心(xin)(xin)體(ti)圓融(rong)遍在,涵含十(shi)(shi)(shi)方世(shi)界(jie)。此時,他(ta)們返觀(guan)自(zi)(zi)己的(de)(de)父母所(suo)生身(shen)體(ti),就(jiu)(jiu)像是十(shi)(shi)(shi)方虛(xu)空(kong)世(shi)界(jie)之中(zhong)浮動的(de)(de)一(yi)粒(li)塵(chen)埃,若存(cun)若亡,就(jiu)(jiu)像是無(wu)涯大(da)海中(zhong)的(de)(de)一(yi)個泡沫,起滅不(bu)定(ding)。他(ta)們合掌(zhang)頂(ding)禮(li),獲(huo)得(de)未(wei)曾有的(de)(de)欣喜(xi),就(jiu)(jiu)在如(ru)來(lai)(lai)的(de)(de)座前(qian),詠(yong)誦起禮(li)贊(zan)如(ru)來(lai)(lai)的(de)(de)偈語:妙(miao)湛總(zong)持不(bu)動尊(zun),首楞嚴王(wang)世(shi)稀有,銷我億劫(jie)顛倒想,不(bu)歷僧(seng)只獲(huo)法身(shen)。愿今得(de)果(guo)成寶王(wang),還度如(ru)是恒沙眾(zhong),將此深心(xin)(xin)奉塵(chen)剎,是則名為報佛恩。伏請(qing)世(shi)尊(zun)為證明,五濁惡世(shi)誓先入,如(ru)一(yi)眾(zhong)生未(wei)成佛,終不(bu)于(yu)此取泥洹。大(da)雄大(da)力大(da)慈悲(bei),希更審除微細惑,令我早登無(wu)上覺(jue),于(yu)十(shi)(shi)(shi)方界(jie)坐道場(chang),舜若多性(xing)可(ke)銷亡,煉(lian)迦(jia)羅心(xin)(xin)無(wu)動轉。
楞嚴經原文譯文:卷一 卷二 卷三 卷四 卷五 卷六 卷七 卷八 卷九 卷十