一.產品介紹
米(mi)(mi)(mi)仁(ren)(ren),又(you)稱(cheng)(cheng)薏(yi)(yi)苡,薏(yi)(yi)苡仁(ren)(ren),薏(yi)(yi)米(mi)(mi)(mi)等(deng)(deng),因寧(ning)(ning)(ning)化(hua)客家裕“薏(yi)(yi)”與“玉”同(tong)意,為(wei)(wei)便于(yu)區分,寧(ning)(ning)(ning)化(hua)將薏(yi)(yi)苡仁(ren)(ren)稱(cheng)(cheng)米(mi)(mi)(mi)仁(ren)(ren)。是我國(guo)(guo)古(gu)老的(de)(de)栽培(pei)作物(wu),在寧(ning)(ning)(ning)化(hua)種(zhong)植歷史悠(you)久,明(ming)(ming)(ming)崇禎(zhen)版《寧(ning)(ning)(ning)化(hua)縣志(zhi)》中(zhong)便有(you)薏(yi)(yi)苡的(de)(de)記載。古(gu)時寧(ning)(ning)(ning)化(hua)人稱(cheng)(cheng)其為(wei)(wei)“彌陀粟”。米(mi)(mi)(mi)仁(ren)(ren)可藥(yao)(yao)食(shi)兼用,明(ming)(ming)(ming)代醫藥(yao)(yao)學家李時珍在《本(ben)草綱(gang)目》中(zhong)稱(cheng)(cheng)“仁(ren)(ren)屬上(shang)陽明(ming)(ming)(ming)藥(yao)(yao),能健(jian)脾(pi)益(yi)胃(wei)。在客家祖地(di)(di)(di)—寧(ning)(ning)(ning)化(hua)的(de)(de)傳統宴席習俗(su)中(zhong),菜(cai)式以“八大(da)碗”最(zui)為(wei)(wei)普遍,其中(zhong)最(zui)后一(yi)(yi)道壓軸菜(cai)便是米(mi)(mi)(mi)仁(ren)(ren)紅棗湯(tang),幾乎每(mei)宴必有(you),相傳已(yi)有(you)數百年(nian)(nian)之久。 寧(ning)(ning)(ning)化(hua)年(nian)(nian)種(zhong)植薏(yi)(yi)米(mi)(mi)(mi)2000公頃,年(nian)(nian)總(zong)產量6000-7000噸,年(nian)(nian)產值(zhi)7500-8000萬元。現已(yi)在城南、石壁、淮土等(deng)(deng)3個鄉鎮(zhen)建立(li)薏(yi)(yi)米(mi)(mi)(mi)品(pin)種(zhong)認定和(he)(he)豐產性(xing)栽培(pei)試驗示范基(ji)地(di)(di)(di)千畝片。2012年(nian)(nian),寧(ning)(ning)(ning)化(hua)地(di)(di)(di)方品(pin)種(zhong)“翠薏(yi)(yi)一(yi)(yi)號”通過福建省(sheng)(sheng)品(pin)種(zhong)審定委員會認定。為(wei)(wei)進一(yi)(yi)步打響寧(ning)(ning)(ning)化(hua)米(mi)(mi)(mi)仁(ren)(ren)品(pin)牌(pai),提升(sheng)寧(ning)(ning)(ning)化(hua)米(mi)(mi)(mi)仁(ren)(ren)的(de)(de)知名度和(he)(he)競爭力(li),2012年(nian)(nian)獲得(de)國(guo)(guo)家農產品(pin)地(di)(di)(di)理標志(zhi)登(deng)記保(bao)護,2013年(nian)(nian)獲得(de)“中(zhong)國(guo)(guo)道地(di)(di)(di)優質(zhi)藥(yao)(yao)材種(zhong)植基(ji)地(di)(di)(di)”稱(cheng)(cheng)號,2014年(nian)(nian)獲得(de)“中(zhong)國(guo)(guo)薏(yi)(yi)米(mi)(mi)(mi)之鄉”稱(cheng)(cheng)號。寧(ning)(ning)(ning)化(hua)米(mi)(mi)(mi)仁(ren)(ren)以其煮食(shi)汁濃無渣,食(shi)味(wei)甘甜(tian)爽滑(hua)(hua)而深(shen)受消費(fei)者喜(xi)愛,久享(xiang)盛名,產品(pin)遠銷廣(guang)東(dong)(dong)、上(shang)海、江浙及本(ben)省(sheng)(sheng)閩(min)東(dong)(dong)、閩(min)南等(deng)(deng)地(di)(di)(di)。深(shen)受廣(guang)大(da)批發商、零售(shou)商和(he)(he)消費(fei)者的(de)(de)青睞。 寧(ning)(ning)(ning)化(hua)米(mi)(mi)(mi)仁(ren)(ren)色白(bai)、飽滿、圓潤(run)、光滑(hua)(hua),腹溝深(shen)寬;寬卵形,千粒重(zhong)為(wei)(wei)58-68g,外觀尺寸為(wei)(wei)4-6mm×3.8-5.5mmm。質(zhi)堅實,斷面白(bai)色,粉性(xing),氣微(wei)淡,味(wei)微(wei)甜(tian);煮后糯(nuo)(nuo)軟、粘香、細(xi)膩(ni)、軟滑(hua)(hua)、氣馨甘爽,具有(you)“糯(nuo)(nuo)、甘、稠”等(deng)(deng)典型特征。含(han)粗蛋白(bai)質(zhi)13-17%,薏(yi)(yi)苡仁(ren)(ren)油2-3%,氨(an)基(ji)酸總(zong)量14-16%。
二.自然生態環境和人(ren)文(wen)歷史因(yin)素
1、土(tu)壤地(di)(di)(di)貌情況(kuang):寧化縣(xian)全(quan)境(jing)屬于閩贛臺地(di)(di)(di)抬升區的(de)相(xiang)對下(xia)陷(xian)地(di)(di)(di)帶,境(jing)內地(di)(di)(di)勢由西北(bei)向(xiang)東、東南遞降(jiang),山巒(luan)重疊,蜿蜒起伏,丘陵與(yu)山間盆地(di)(di)(di)交錯,武夷山系的(de)杉嶺山脈從北(bei)、西、南三面(mian)環(huan)抱本縣(xian),縣(xian)域成(cheng)槽狀地(di)(di)(di)形(xing)。冬季可抵御北(bei)方冷空氣南侵,夏季可截(jie)留熱帶海洋降(jiang)水云團(tuan)北(bei)上(shang)。境(jing)內土(tu)壤多(duo)由沖積物或坡積物熟(shu)化演變形(xing)成(cheng),絕大部分耕(geng)地(di)(di)(di)土(tu)壤為潴育型烏泥(ni)田(tian)、灰泥(ni)田(tian),土(tu)層深(shen)厚,土(tu)壤結構好,土(tu)質疏松透(tou)氣,PH值(zhi)4.6-6.5,有(you)機質含(han)量(liang)2-3%,堿解氮100-249ppm,速(su)效(xiao)磷(lin)10-15ppm,速(su)效(xiao)鉀(jia)(jia)100ppm。即堿解氮和速(su)效(xiao)鉀(jia)(jia)含(han)量(liang)豐富,速(su)效(xiao)磷(lin)偏(pian)低,適宜發展薏苡生產,是福建(jian)省薏苡主要種植(zhi)區域之一。
2、水文情況:寧(ning)化縣常年(nian)徑(jing)流(liu)深(shen)度(du)950-1100mm,多年(nian)平(ping)均徑(jing)流(liu)深(shen)度(du)1026.7mm,年(nian)徑(jing)流(liu)量24.829億立方米。降水主(zhu)要(yao)集(ji)中(zhong)在4-6月(平(ping)均891.6mm,占全(quan)年(nian)52%),其中(zhong)以5月為最多(平(ping)均337.4mm,占全(quan)年(nian)20%),11月最少(平(ping)均40.8mm,占全(quan)年(nian)2.4%)。境內(nei)水體發(fa)育(yu)潔凈,溪流(liu)分注(zhu)四方,為閩(min)、贛、韓三(san)江(jiang)的(de)原生(sheng)(sheng)態源頭,地表水系(xi)水質達(da)標(biao)率100%,均為礦化度(du)極低的(de)軟水,適用于作物灌溉,有利(li)于薏苡(yi)生(sheng)(sheng)長(chang)發(fa)育(yu)。
3、氣(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)候情(qing)況:寧化縣(xian)屬(shu)于(yu)中亞熱(re)帶季(ji)風(feng)氣(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)候區(qu),受大陸性氣(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)候和海洋(yang)性氣(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)候雙重影響。具有(you)氣(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)候溫(wen)暖(nuan)、雨量(liang)(liang)(liang)充沛(pei)、季(ji)風(feng)顯(xian)著、四季(ji)分明(ming)的特點。年(nian)(nian)(nian)(nian)平均(jun)氣(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)溫(wen)17.6℃,極端最高(gao)(gao)氣(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)溫(wen)38.3 ℃、極端最低氣(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)溫(wen)為 -8.3 ℃,由于(yu)縣(xian)內山巒(luan)重迭,地勢凹凸(tu)不平,氣(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)溫(wen)分布在垂(chui)直(zhi)方向上(shang)有(you)明(ming)顯(xian)差異,春季(ji)各地海拔高(gao)(gao)度(du)每升高(gao)(gao)100米(mi),回(hui)暖(nuan)推(tui)遲3-4天(tian),秋季(ji)天(tian)氣(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)轉冷則(ze)提早4-5天(tian),年(nian)(nian)(nian)(nian)無(wu)霜期227-248天(tian),年(nian)(nian)(nian)(nian)日照(zhao)時數(shu)在1378-2328h之(zhi)間,年(nian)(nian)(nian)(nian)平均(jun)日照(zhao)1897.5h,全年(nian)(nian)(nian)(nian)太陽總輻射(she)量(liang)(liang)(liang)93.55kcal/平方厘米(mi)。年(nian)(nian)(nian)(nian)平均(jun)降雨1726.1mm,2-6月份雨量(liang)(liang)(liang)占(zhan)全年(nian)(nian)(nian)(nian)雨量(liang)(liang)(liang)的64%。年(nian)(nian)(nian)(nian)平均(jun)蒸發量(liang)(liang)(liang)1537.6mm,年(nian)(nian)(nian)(nian)平均(jun)空(kong)氣(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)相(xiang)對濕度(du)81%。
三.地域范圍
寧(ning)(ning)化縣(xian)地(di)處武(wu)夷山(shan)東(dong)(dong)南(nan)(nan)麓,福建西(xi)部,東(dong)(dong)鄰明溪(xi)、清流,南(nan)(nan)接長(chang)(chang)汀,西(xi)靠(kao)江西(xi)石城、廣昌,北(bei)(bei)連(lian)建寧(ning)(ning)。地(di)理(li)座標(biao)(biao)位(wei)于北(bei)(bei)緯25°58′至26°40′,東(dong)(dong)經116°22′至117°02′之間。全境東(dong)(dong)西(xi)寬66.2km,南(nan)(nan)北(bei)(bei)長(chang)(chang)76.7km,土地(di)面積2413平方千(qian)米,耕地(di)面積28107公(gong)頃。全縣(xian)轄4鎮12鄉,210個行政村,12個居民委員會(hui)。全縣(xian)總人口34.63萬人,其中(zhong)農(nong)(nong)村人口30.42萬人,地(di)域保(bao)(bao)護(hu)為全縣(xian)16個鄉(鎮)范圍內。寧(ning)(ning)化米仁(ren)是禾本科作物薏苡脫殼加工后的穎果成品,因其質量(liang)(liang)優越,擁有(you)特定的消費群體。寧(ning)(ning)化米仁(ren)農(nong)(nong)產(chan)(chan)品地(di)理(li)標(biao)(biao)志的地(di)域保(bao)(bao)護(hu)規(gui)模為2萬公(gong)頃,產(chan)(chan)量(liang)(liang)3.76萬t。現(xian)有(you)生產(chan)(chan)規(gui)模600 公(gong)頃,,產(chan)(chan)量(liang)(liang)1400t。
四(si).產品品質特(te)性特(te)征(zheng)
1、外在感官(guan)特征:色白、飽滿、圓(yuan)潤、光滑,腹溝(gou)深寬;寬卵形,千粒重(zhong)為(wei)58-68g,外觀尺寸為(wei)4-6mm×3.8-5.5mm。質堅(jian)實(shi),斷面白色,粉性,氣微(wei)淡,味(wei)微(wei)甜;煮后糯軟、粘香、細膩、軟滑、氣馨甘爽,具有“糯、甘、稠”等(deng)典(dian)型(xing)特征。
2、內在品(pin)質指(zhi)標:含粗蛋(dan)白質13-17%,薏苡仁油2-3%,氨基酸(suan)總量(liang)14-16%。
、安全要(yao)求:寧化米仁(ren)產地環境、產品質量符(fu)合(he)國家相(xiang)關強制(zhi)性技術規范要(yao)求:
①產(chan)地環(huan)境嚴格執(zhi)行NY5332-2006無公害食品大田(tian)作物產(chan)地環(huan)境技術條(tiao)件。
②產(chan)品(pin)標準嚴格執(zhi)行NY5305-2005無公害食品(pin)粟(su)米。
4、包裝:寧化(hua)米仁產品(pin)精選寧化(hua)縣(xian)境內生產的(de)優(you)質薏(yi)苡加工而成,包裝材(cai)料應符合(he)國家食品(pin)衛生要求(qiu),還應符合(he)環(huan)境保護的(de)要求(qiu)。
5、儲存(cun):成品(pin)倉庫必須(xu)清潔、干(gan)燥、通風,無(wu)鼠(shu)蟲害(hai)。成品(pin)堆放必須(xu)有(you)墊板,離地10cm以上,離墻20cm以上,并不得露天堆放,不得與有(you)毒有(you)害(hai)、腐敗變質(zhi)、有(you)不良(liang)氣(qi)味或(huo)潮(chao)濕的(de)(de)物品(pin)同倉庫存(cun)放。其運輸、貯藏過程符合NY/T5190-2002的(de)(de)規定。
6、堆(dui)放(fang)裝(zhuang)(zhuang)卸(xie):米(mi)仁在(zai)堆(dui)放(fang)和裝(zhuang)(zhuang)卸(xie)時要(yao)輕拿輕放(fang)、文(wen)明(ming)操作,運(yun)輸(shu)工具要(yao)求清(qing)潔衛生,不得(de)與有毒(du)、有害物品(pin)(pin)(pin)混裝(zhuang)(zhuang)、混運(yun)。凡(fan)裝(zhuang)(zhuang)過化肥(fei)、農藥、有害化學物品(pin)(pin)(pin)或其它易腐食品(pin)(pin)(pin)的(de)車(che)廂或艙位,必須經充(chong)分(fen)清(qing)潔、沖洗后(hou)才可裝(zhuang)(zhuang)運(yun)。米(mi)仁在(zai)交易市場、貨站待運(yun)時,必須批次(ci)分(fen) 明(ming),堆(dui)碼整齊,環境清(qing)潔,通風(feng)良好,嚴(yan)禁(jin)烈日曝(pu)曬、雨(yu)淋,注意(yi)防凍、防熱。貯藏、運(yun)輸(shu)執行《綠色食品(pin)(pin)(pin)貯藏運(yun)輸(shu)準則》(NY/T1056-2006)。
五(wu).特定生(sheng)產方式
1、產地選(xuan)擇: 海(hai)拔300 --760 m,土壤(rang)(rang)(rang)為紅壤(rang)(rang)(rang)、暗紅壤(rang)(rang)(rang)、黃紅壤(rang)(rang)(rang)的向(xiang)陽旱(han)地,或土壤(rang)(rang)(rang)為烏泥(ni)田、灰泥(ni)田、灰沙田的向(xiang)陽水田。忌連作,且(qie)不宜與禾本科作物(wu)輪(lun)作。土壤(rang)(rang)(rang)有(you)機質含量(liang)≥2.0 %,土壤(rang)(rang)(rang)pH 值5.0-6.8。
2、品種范圍(wei):在生(sheng)產中應選(xuan)擇寧化本縣農民長(chang)期自繁(fan)自育的白殼糯(nuo)性種。
3、生產控制:
①春種薏苡于(yu)4月(yue)中(zhong)、下(xia)旬,煙后(hou)作秋薏苡于(yu)6月(yue)中(zhong)旬播(bo)種,每1公頃需用(yong)種75-90kg。
②選擇(ze)肥沃(wo)菜地(di)作苗床播種育苗,苗齡控(kong)制在(zai)35天(tian)以內。
③移栽前10-15天,每1公頃(qing)施入15000kg有機肥,基肥用量(liang)占總量(liang)的(de)60-65%,穗肥占總量(liang)的(de)25-30%,粒(li)肥占總量(liang)的(de)5-10%。
④耕深25cm,采用每畦雙行種(zhong)植,株(zhu)行距15×20cm,每叢栽插(cha)2-3株(zhu)苗(miao),每隔(ge)2行留30cm區(qu)隔(ge)。
⑤農業(ye)投入品(pin)方面要求:生產(chan)過程中農藥(yao)和(he)化肥(fei)的使(shi)(shi)用必須符合(he)《綠色食(shi)品(pin)農藥(yao)使(shi)(shi)用準則》(NT/T393-2000)和(he)《綠色食(shi)品(pin)肥(fei)料使(shi)(shi)用準則》(NY/T394-2000)。肥(fei)料以有(you)機為(wei)主,化肥(fei)為(wei)輔,基肥(fei)以有(you)機肥(fei)為(wei)主,在(zai)整地時(shi)每(mei)公(gong)(gong)頃(qing)施入腐熟豬牛欄(lan)糞1.5-2.25萬kg。追肥(fei)一般使(shi)(shi)用化肥(fei),每(mei)公(gong)(gong)頃(qing)用碳酸(suan)氫銨300kg或尿素(su)120kg、過磷酸(suan)鈣150kg、氯化鉀75kg在(zai)幼穗(sui)分化始(shi)期(qi)兌水澆(jiao)(jiao)施或結合(he)壅(yong)蔸穴施作穗(sui)肥(fei);在(zai)抽穗(sui)始(shi)期(qi)每(mei)公(gong)(gong)頃(qing)用尿素(su)30-45kg、氯化鉀32.5kg澆(jiao)(jiao)施作粒肥(fei)。農藥(yao)主 要是1:1:1000波爾多(duo)液(ye)浸種24-48小(xiao)時(shi),用于防治黑穗(sui)病。
4、產品(pin)收(shou)獲:于9-10月(yue)莖葉(xie)枯(ku)黃,田間觀察有80-90%果實(shi)呈褐(he)色且硬(ying)化(hua)充(chong)實(shi)飽滿(man)作為成熟(shu)標志,即可(ke)開(kai)鐮(lian)收(shou)割。割下的薏苡(yi)植株(zhu)集(ji)中攤曬3-4天,再(zai)(zai)用(yong)人(ren)工(gong)敲打脫粒(li),篩去莖葉(xie)雜物,再(zai)(zai)經3-4天晴好天氣翻曬足(zu)干。足(zu)干的籽(zi)粒(li)采用(yong)脫殼機(ji)械脫去總(zong)苞和種皮,得成品(pin)米仁(出仁率(lv)50-55%),即可(ke)上市(shi)銷售。
5、生產記(ji)錄要(yao)求(qiu):薏苡生產全過程要(yao)建立生產記(ji)錄,對生產情(qing)況、病蟲害發生情(qing)況、技術措(cuo)施、農藥、化肥的(de)使用情(qing)況進行全面(mian)記(ji)載(zai)并妥善(shan)保存兩(liang)年(nian)以上,以備查閱。