品質
涌溪火青(qing)(qing)風格(ge)獨特,品(pin)質優異。正品(pin)火青(qing)(qing)外(wai)形(xing)腰圓(yuan)(茶(cha)(cha)友們(men)可以(yi)把干茶(cha)(cha)圖(tu)放大看,火青(qing)(qing)和珠(zhu)(zhu)茶(cha)(cha)、龍(long)珠(zhu)(zhu)等其它顆粒形(xing)茶(cha)(cha)最顯(xian)著的區別就(jiu)是火青(qing)(qing)是"腰圓(yuan)"通俗說就(jiu)是像腰子),緊結重實,色(se)澤墨綠,油潤顯(xian)毫(hao),白(bai)毫(hao)隱伏,毫(hao)光(guang)顯(xian)露,形(xing)如珠(zhu)(zhu)粒,落(luo)杯(bei)有聲,入水即沉,回味甘甜。
沖(chong)泡后形似花苞(bao)綻放(fang),幽蘭出谷(gu)。又因為(wei)沉底迅(xun)速,人們又稱之為(wei)"落水(shui)沉"。
花(hua)香(xiang)濃郁(細究涌(yong)溪火青的香(xiang)氣,因其產地、加工(gong)的差異(yi)會呈(cheng)現出(chu)蘭花(hua)香(xiang)、甜花(hua)香(xiang)、毫香(xiang)等(deng)不(bu)同的香(xiang)氣,不(bu)過以花(hua)香(xiang)居多),鮮(xian)爽(shuang)持久;滋味醇(chun)厚、爽(shuang)口(kou)甘甜,經久耐泡;湯色(se)黃綠,清澈明(ming)亮(liang);葉底嫩勻成(cheng)朵、杏黃明(ming)亮(liang)有光澤。
干茶落杯(bei)叮當有聲,沸水(shui)中泡(pao)茶粒慢慢舒(shu)展,在杯(bei)中宛如(ru)蓓蕾初放,逐漸變成朵(duo)朵(duo)初開的(de)蘭茶,枝(zhi)枝(zhi)豎立于水(shui)中,頗有觀賞趣味,在眾多的(de)高檔綠茶中獨樹一幟(zhi)。可沖泡(pao)4-5次,以第2-3次最好(hao)。
產地
"高山(shan)(shan)出好茶",這是(shi)茶區人民長期(qi)從事茶葉生產的(de)經驗總結(jie)。高山(shan)(shan)茶比平(ping)地(di)茶好,內山(shan)(shan)茶比外山(shan)(shan)茶好,這已成(cheng)為人所共知的(de)常(chang)識。如(ru)聞名全國(guo)的(de)"黃(huang)山(shan)(shan)毛峰(feng)"、"霍山(shan)(shan)黃(huang)芽(ya)"都(dou)是(shi)產于海拔(ba)500-1000米的(de)高山(shan)(shan)上,其(qi)品質(zhi)優(you)異,深受廣(guang)大消費者所喜(xi)愛。
涌溪火青茶產地
高山(shan)之所(suo)以出(chu)好茶(cha)(cha),是(shi)受(shou)高山(shan)特有(you)的(de)(de)(de)自然生(sheng)態(tai)環(huan)境的(de)(de)(de)影響所(suo)致(zhi),這是(shi)茶(cha)(cha)樹的(de)(de)(de)生(sheng)物遺傳學特性所(suo)決定的(de)(de)(de)。涌溪(xi)(xi)火青茶(cha)(cha)屬(shu)珠茶(cha)(cha),產(chan)于安徽(hui)省涇縣城東70公里涌溪(xi)(xi)山(shan)的(de)(de)(de)豐坑(keng)(keng)、盤(pan)坑(keng)(keng)、石井坑(keng)(keng)灣(wan)頭山(shan)一帶(dai)。其中(zhong)豐坑(keng)(keng)的(de)(de)(de)團結巖、陰上(shang)(shang)巖、巖腳(jiao)下;盤(pan)坑(keng)(keng)的(de)(de)(de)雞爪塢、蘭花(hua)坑(keng)(keng)、飯井石;石井坑(keng)(keng)的(de)(de)(de)鷹窩巖等地的(de)(de)(de)茶(cha)(cha)葉(xie)自然品質為上(shang)(shang)。《涇縣志》上(shang)(shang)曾描述道:"由磨盤(pan)山(shan)(今(jin)盤(pan)坑(keng)(keng))南趨至溪(xi)(xi)溪(xi)(xi)山(shan)廣袤(mao)三十余里,多產(chan)美(mei)茶(cha)(cha)并杉木"。這一帶(dai)山(shan)高林密,谷(gu)深溪(xi)(xi)涌,云霧繚繞(rao),花(hua)草叢生(sheng),生(sheng)態(tai)條(tiao)件得天獨厚。
產(chan)區(qu)的土(tu)壤、水質、氣(qi)候得(de)天(tian)獨(du)(du)厚,為(wei)(wei)涌溪火青的優異品質提供了很好的物(wu)質基礎。產(chan)區(qu)境內黃(huang)(huang)96山屬黃(huang)(huang)山余脈,海拔1175米,為(wei)(wei)涇縣最高(gao)峰,山勢雄峭,溪流奔(ben)放,竹木蒼翠,風景秀(xiu)麗。涌溪河匯境內七十二條山溪,常年清泉長(chang)流。氣(qi)候溫和(he),雨量(liang)充沛,年平(ping)均溫度(du)15℃,年平(ping)均降水量(liang)1800毫米,平(ping)均相對濕度(du)達(da)到(dao)90%,平(ping)均日照(zhao)百(bai)(bai)分率(lv)(lv)40%左(zuo)右,春季(ji)日照(zhao)百(bai)(bai)分率(lv)(lv)僅26%,茶園土(tu)壤為(wei)(wei)烏沙土(tu),土(tu)層深(shen)厚,有機質和(he)氨磷鉀含量(liang)豐富,為(wei)(wei)茶樹生(sheng)長(chang)創造了得(de)天(tian)獨(du)(du)厚的生(sheng)態環境。
以(yi)涌溪(xi)(xi)盤坑(keng)的云(yun)霧爪(zhua)和石井坑(keng)的鷹窩巖(yan)地所產(chan)(chan)茶葉品(pin)質最(zui)佳,為涌溪(xi)(xi)火青之極品(pin)。所產(chan)(chan)火青另名為龍爪(zhua)云(yun)霧茶和鷹窩巖(yan)茶,為涌溪(xi)(xi)火青之極品(pin)。年(nian)產(chan)(chan)20多(duo)公斤,其香似(si)幽蘭,味如甘霖(lin),近乎仙人所賜(si),不可多(duo)得,大(da)多(duo)作為禮茶。
功能
飲用(yong)"涌溪火青"綠茶湯濃(nong)味美,具有(you)明目清心(xin),止(zhi)渴解暑、利尿解毒、提神(shen)消(xiao)膩之功效,對接受(shou)化療的(de)癌(ai)癥者具有(you)特殊的(de)藥(yao)用(yong)價值。
沖泡
取少許茶(cha)葉(xie)放(fang)入杯(bei)中,沖入約茶(cha)杯(bei)四分之一容量的開水稍等(deng)片(pian)刻,將杯(bei)中水倒(dao)掉,然(ran)后(hou)再將茶(cha)杯(bei)沖滿,即可(ke)飲用(yong)。每次(ci)放(fang)入的茶(cha)葉(xie)可(ke)沖泡5-6次(ci)。
該茶宜用(yong)75-85℃的開水沖(chong)泡(pao),切忌用(yong)沸騰的開水沖(chong)泡(pao),那樣將會使它的營養成分,特別是維生素C將受(shou)到(dao)破(po)壞(huai)。
榮譽
涌溪火青(qing)(qing)(qing)因品(pin)質突出而多次受(shou)到黨(dang)和國家領導人的好評和關懷,鄧小平同志(zhi)1979年來(lai)涇縣品(pin)嘗(chang)了該茶(cha)后贊(zan)道:"涌溪火青(qing)(qing)(qing)有黃山毛峰、西湖龍井之好"。1982年,涌溪火青(qing)(qing)(qing)被商(shang)業部(bu)和中國茶(cha)學會聯合評定(ding)為"全國十大名茶(cha)"之一。1997年,機制(zhi)火青(qing)(qing)(qing)被農業部(bu)茶(cha)葉檢(jian)測中心授予(yu)名茶(cha)質量證書,次年又獲農業部(bu)舉辦的98中國國際名茶(cha)、茶(cha)制(zhi)品(pin)、茶(cha)文化(hua)展覽(lan)會"名茶(cha)推薦(jian)產(chan)品(pin)"稱號。
歷史
涌(yong)溪火(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)久負(fu)盛名(ming)。清(qing)(qing)代(dai)(dai)"揚州(zhou)八怪"詩(shi)人(ren)(ren)王巢林,飲嘗(chang)(chang)涌(yong)溪火(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)后,頓覺六(liu)腑芬芳(fang),詩(shi)興(xing)大發,揮毫抒情曰:"不(bu)知涇(jing)(jing)邑山(shan)(shan)之(zhi)(zhi)(zhi)崖,春(chun)風茁比此(ci)香靈芽;兩(liang)莖細葉細雀舌卷,蒸焙(bei)工夫應不(bu)淺;宣州(zhou)諸茶(cha)(cha)(cha)(cha)此(ci)絕(jue)倫,芳(fang)馨(xin)那遜(xun)龍山(shan)(shan)春(chun);一歐瑟瑟散輕蕊,品題誰比玉(yu)川子;共向(xiang)幽窗吸白(bai)云,令人(ren)(ren)六(liu)腑皆芳(fang)芬;長空(kong)靄(ai)靄(ai)西林晚,疏雨(yu)濕煙客(ke)忘返。"對涌(yong)溪火(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)茶(cha)(cha)(cha)(cha)之(zhi)(zhi)(zhi)質量給予了(le)很高(gao)的評價。"涇(jing)(jing)川涂茶(cha)(cha)(cha)(cha),芽細色白(bai)味香,為(wei)(wei)上(shang)供之(zhi)(zhi)(zhi)物"。這是清(qing)(qing)代(dai)(dai)陸(lu)延燦《續茶(cha)(cha)(cha)(cha)經》中,引自(zi)《隨(sui)見錄》關于(yu)(yu)涇(jing)(jing)縣產(chan)茶(cha)(cha)(cha)(cha)的一段記述(shu)。原(yuan)書(shu)作者(zhe)和寫作年代(dai)(dai)不(bu)詳(xiang)。溯本(ben)探源,涇(jing)(jing)縣在(zai)明未清(qing)(qing)初就盛產(chan)名(ming)茶(cha)(cha)(cha)(cha)了(le),除了(le)細嫩(nen)多毫味香的涇(jing)(jing)川涂茶(cha)(cha)(cha)(cha)餐,涇(jing)(jing)縣還產(chan)有(you)名(ming)目繁(fan)多的其(qi)他(ta)名(ming)茶(cha)(cha)(cha)(cha)。如徐珂《可言》(1924年)有(you)關石(shi)井(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)茶(cha)(cha)(cha)(cha)的記述(shu)頗詳(xiang):"胡惠生,涇(jing)(jing)縣人(ren)(ren),有(you)文學,嘗(chang)(chang)以其(qi)鄉(xiang)之(zhi)(zhi)(zhi)石(shi)井(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)見饋,飲而甘(gan)之(zhi)(zhi)(zhi),味至厚,以視吾杭(hang)龍井(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)之(zhi)(zhi)(zhi)明前雨(yu)前,色不(bu)及(ji)時香相若也(ye),殆坑(keng)(keng)口(kou)所產(chan)歟?其(qi)叔樸(pu)安語(yu)予云,涇(jing)(jing)之(zhi)(zhi)(zhi)茶(cha)(cha)(cha)(cha)名(ming)繁(fan)矣(yi),皆系之(zhi)(zhi)(zhi)以地。縣志所載,惟白(bai)云一種,產(chan)白(bai)云山(shan)(shan),今則滿(man)境(jing)蓬蒿,一林荊棘,不(bu)復有(you)茶(cha)(cha)(cha)(cha)。晚近似來,茶(cha)(cha)(cha)(cha)之(zhi)(zhi)(zhi)著名(ming)者(zhe)為(wei)(wei)石(shi)井(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing),涌(yong)溪次(ci)之(zhi)(zhi)(zhi),石(shi)井(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)、涌(yong)溪皆在(zai)黃93山(shan)(shan)麓,石(shi)井(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)尤(you)深邃,兩(liang)峰(feng)(feng)夾立(li),俗曰坑(keng)(keng)。茶(cha)(cha)(cha)(cha)產(chan)石(shi)罅,隨(sui)山(shan)(shan)上(shang)下(xia),天地皆青(qing)(qing)(qing),疑非人(ren)(ren)境(jing)。杭(hang)州(zhou)西湖之(zhi)(zhi)(zhi)獅子峰(feng)(feng),猶不(bu)兔有(you)煙火(huo)(huo)氣(qi),茶(cha)(cha)(cha)(cha)有(you)坑(keng)(keng)口(kou)坑(keng)(keng)底之(zhi)(zhi)(zhi)別,坑(keng)(keng)底者(zhe)尤(you)難得(de),色香味更(geng)佳(jia)。作偽者(zhe)率以近坑(keng)(keng)之(zhi)(zhi)(zhi)茶(cha)(cha)(cha)(cha)紊之(zhi)(zhi)(zhi)。"因(yin)清(qing)(qing)代(dai)(dai)涌(yong)溪火(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)就很有(you)名(ming),這里所說的產(chan)于(yu)(yu)石(shi)井(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)和涌(yong)溪一帶的石(shi)井(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)茶(cha)(cha)(cha)(cha),可能就是"涌(yong)溪火(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)"。
據《寧國府志(zhi)》記載:"宋時(shi)涇縣有(you)(you)(you)(you)茶樹(shu)(shu)四(si)百(bai)(bai)萬(wan)六(liu)千六(liu)百(bai)(bai)八十(shi)七(qi)株(zhu)"。據考證,涌(yong)溪火青起源于明朝。關于它的來歷,當(dang)地有(you)(you)(you)(you)這樣一(yi)個傳(chuan)(chuan)說(shuo):古時(shi)涌(yong)溪有(you)(you)(you)(you)一(yi)位名(ming)(ming)叫劉金的秀才,外號羅先生(sheng),一(yi)年(nian)春(chun)天(tian)在涌(yong)溪彎頭(tou)山(shan)發現一(yi)株(zhu)"金銀茶"(半(ban)邊黃葉半(ban)邊白葉的茶樹(shu)(shu)),便采回(hui)細嫩芽(ya)葉創制成"涌(yong)溪火青",后時(shi)貢皇帝,火青隨之廣(guang)為(wei)傳(chuan)(chuan)名(ming)(ming)。另據《涇縣志(zhi)》記載:清順治(zhi)二年(nian)(公(gong)元(yuan)1646年(nian))"由磨盤山(shan)南(nan)起至涌(yong)溪,廣(guang)闊三十(shi)余里,多產美(mei)茶并杉木。"可(ke)見三百(bai)(bai)多年(nian)前,涌(yong)溪茶就(jiu)相(xiang)當(dang)有(you)(you)(you)(you)名(ming)(ming)了。清咸豐年(nian)間(公(gong)元(yuan)1851-1861年(nian)),火青年(nian)產量(liang)有(you)(you)(you)(you)百(bai)(bai)余擔(dan),為(wei)火青生(sheng)產的最盛(sheng)時(shi)期。
涌溪火青
用于(yu)制(zhi)(zhi)作涌(yong)(yong)(yong)(yong)溪(xi)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)的(de)(de)鮮葉(xie)采(cai)自(zi)于(yu)一(yi)罕見的(de)(de)白茶(cha)(cha)(cha)變(bian)異品(pin)種-涌(yong)(yong)(yong)(yong)溪(xi)柳(liu)葉(xie)種茶(cha)(cha)(cha)樹。此茶(cha)(cha)(cha)常年(nian)(nian)(nian)(nian)與山(shan)花(hua)為(wei)(wei)鄰,白云作伴(ban),故葉(xie)如碧玉、味似(si)花(hua)香。采(cai)制(zhi)(zhi)工藝十(shi)八道(dao),生(sheng)產歷史(shi)五百載。成品(pin)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing),形似(si)珠粒、落(luo)杯有聲;色(se)如墨玉、油潤顯(xian)毫、湯色(se)杏黃(huang)明凈,滋味醇正回甜(tian),質優形美,耐泡(pao)持(chi)久;沏一(yi)杯芳香滿座,呷(xia)一(yi)口潤肺(fei)沁心。實乃(nai)茶(cha)(cha)(cha)中(zhong)(zhong)之珍品(pin),曾為(wei)(wei)歷朝之貢茶(cha)(cha)(cha)。涌(yong)(yong)(yong)(yong)溪(xi)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)歷史(shi)上在清咸(xian)豐年(nian)(nian)(nian)(nian)間(1851-1862年(nian)(nian)(nian)(nian)),年(nian)(nian)(nian)(nian)產火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)曾達百余擔,其中(zhong)(zhong)高檔火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)達20%左右。但(dan)以(yi)后(hou)至(zhi)建國(guo)(guo)前夕,每況日下(xia),瀕于(yu)絕跡。新中(zhong)(zhong)國(guo)(guo)的(de)(de)成立,使涌(yong)(yong)(yong)(yong)溪(xi)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)茶(cha)(cha)(cha)重煥生(sheng)機。1955年(nian)(nian)(nian)(nian)涇縣(xian)開始恢復制(zhi)(zhi)作火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)茶(cha)(cha)(cha),當年(nian)(nian)(nian)(nian)并將5公斤極品(pin)寄往北(bei)京,請毛澤東(dong)等中(zhong)(zhong)央領(ling)導同(tong)志品(pin)嘗(chang)(chang),國(guo)(guo)務院辦(ban)公廳為(wei)(wei)此專函(han)鼓勵(li)涌(yong)(yong)(yong)(yong)溪(xi)人民:"此茶(cha)(cha)(cha)很好(hao)(hao),希再接再厲……"。周恩(en)來總(zong)理送給原美國(guo)(guo)總(zong)統尼克松2.5公斤涌(yong)(yong)(yong)(yong)溪(xi)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing),泡(pao)給尼克松喝(he)的(de)(de)時(shi)候尼克松問周總(zong)理這是什么茶(cha)(cha)(cha)?周總(zong)理回答他:落(luo)水(shui)沉(chen)(chen)。所以(yi)涌(yong)(yong)(yong)(yong)溪(xi)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)又有落(luo)水(shui)沉(chen)(chen)這個(ge)名(ming)稱。1956年(nian)(nian)(nian)(nian)即形成批量,國(guo)(guo)家也開始掛(gua)牌收購,并定為(wei)(wei)送北(bei)京的(de)(de)禮茶(cha)(cha)(cha)。此后(hou),涌(yong)(yong)(yong)(yong)溪(xi)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)也同(tong)時(shi)作為(wei)(wei)安徽(hui)名(ming)茶(cha)(cha)(cha)在香港等南洋市場銷售,得到(dao)國(guo)(guo)內外飲茶(cha)(cha)(cha)愛好(hao)(hao)者的(de)(de)普遍(bian)好(hao)(hao)評。1979年(nian)(nian)(nian)(nian)仲夏,鄧小(xiao)平同(tong)志來到(dao)涇縣(xian),品(pin)嘗(chang)(chang)了涌(yong)(yong)(yong)(yong)溪(xi)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)后(hou)稱贊(zan)道(dao):"涌(yong)(yong)(yong)(yong)溪(xi)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)有黃(huang)山(shan)毛峰(feng)、西湖龍井之好(hao)(hao),以(yi)后(hou)就喝(he)此茶(cha)(cha)(cha)"。涌(yong)(yong)(yong)(yong)溪(xi)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)茶(cha)(cha)(cha)1982年(nian)(nian)(nian)(nian)被商業部評為(wei)(wei)全國(guo)(guo)名(ming)茶(cha)(cha)(cha)。1988年(nian)(nian)(nian)(nian)在全國(guo)(guo)首屆食(shi)品(pin)博(bo)覽會(hui)上獲銅質獎。如今,涌(yong)(yong)(yong)(yong)溪(xi)火(huo)(huo)(huo)(huo)(huo)青(qing)(qing)(qing)已(yi)形成"特(te)貢"、"貢茶(cha)(cha)(cha)"、"云霧爪(zhua)"等十(shi)幾種系列(lie)產品(pin),遠銷國(guo)(guo)際市場。
采摘
涌溪火(huo)(huo)青(qing)(qing)采(cai)摘(zhai)(zhai)期的一般自清明到谷雨,采(cai)摘(zhai)(zhai)要(yao)(yao)求(qiu)"兩葉(xie)(xie)(xie)(xie)一心,身大八(ba)分,枝(zhi)枝(zhi)齊(qi)整,朵朵勻凈(jing)"。即采(cai)摘(zhai)(zhai)八(ba)分至一寸(cun)長的一芽(ya)(ya)二(er)葉(xie)(xie)(xie)(xie),個頭要(yao)(yao)均勻,芽(ya)(ya)葉(xie)(xie)(xie)(xie)要(yao)(yao)肥壯而挺(ting)直,芽(ya)(ya)尖和葉(xie)(xie)(xie)(xie)尖要(yao)(yao)攏(long)齊(qi),有鋒尖,第一葉(xie)(xie)(xie)(xie)微開(kai)展(zhan)仍抱(bao)住芽(ya)(ya),第二(er)葉(xie)(xie)(xie)(xie)柔嫩,葉(xie)(xie)(xie)(xie)片稍向背面翻(fan)卷(juan)。涌溪柳葉(xie)(xie)(xie)(xie)種(zhong)是適制涌溪火(huo)(huo)青(qing)(qing)的優良品種(zhong)資(zi)源。采(cai)回的鮮葉(xie)(xie)(xie)(xie),要(yao)(yao)嚴格(ge)揀剔,做到"十二(er)不要(yao)(yao)",魚葉(xie)(xie)(xie)(xie)、病蟲葉(xie)(xie)(xie)(xie)、闊葉(xie)(xie)(xie)(xie)、芽(ya)(ya)葉(xie)(xie)(xie)(xie)不并齊(qi)及節間(jian)長的葉(xie)(xie)(xie)(xie)、"半邊翹"的葉(xie)(xie)(xie)(xie)、對夾葉(xie)(xie)(xie)(xie)、老葉(xie)(xie)(xie)(xie)、團葉(xie)(xie)(xie)(xie)、破碎葉(xie)(xie)(xie)(xie)、單片葉(xie)(xie)(xie)(xie)、受(shou)凍葉(xie)(xie)(xie)(xie)、芽(ya)(ya)頭萎(wei)縮及超(chao)過長度(du)的葉(xie)(xie)(xie)(xie),一概不要(yao)(yao)。
制作
涌(yong)溪(xi)(xi)火青(qing)(qing)起源于明朝,由(you)(you)屯綠(lv)炒(chao)青(qing)(qing)吸收珠(zhu)茶(cha)制法技(ji)(ji)術發展(zhan)創制而(er)成,三(san)(san)百(bai)年(nian)前(qian)已有盛名。后(hou)曾斷(duan)產,1956年(nian)方恢復生產。火青(qing)(qing)的(de)烚(xia)干特別(bie)精湛,是其他炒(chao)青(qing)(qing)類(lei)綠(lv)茶(cha)炒(chao)干技(ji)(ji)術無(wu)法相比的(de);火青(qing)(qing)制造技(ji)(ji)術之精華在于炭火烚(xia)干。古(gu)有詩(shi)云:"摘(zhai)來嶺(ling)上白(bai)云賒,夜(ye)烚(xia)風前(qian)處士家,三(san)(san)月報殘春末頭,東園讒(chan)說鍛梅花"。涌(yong)溪(xi)(xi)火青(qing)(qing)采制工藝獨特,茶(cha)樹品種(zhong)(zhong)要(yao)求為(wei)當地的(de)中型柳葉種(zhong)(zhong)。有人(ren)推斷(duan),"火青(qing)(qing)"是由(you)(you)"烚(xia)青(qing)(qing)"演化而(er)得名,由(you)(you)屯綠(lv)炒(chao)青(qing)(qing)吸收珠(zhu)茶(cha)制法技(ji)(ji)術發展(zhan)創制而(er)成。屯綠(lv)產區仍稱(cheng)"炒(chao)干"為(wei)"烚(xia)(音xia)干"。
涌(yong)溪火(huo)青(qing)(qing)傳(chuan)統制作工(gong)藝為手工(gong)操作,鮮葉(xie)經(jing)揀(jian)剔攤放以不超過6小時為佳,當天(tian)鮮葉(xie)當天(tian)制完。火(huo)青(qing)(qing)制造工(gong)序分(fen)殺(sha)青(qing)(qing)、揉捻、炒頭坯(pi)(pi)、復(fu)揉、炒二(er)坯(pi)(pi)、攤放、掰老(lao)鍋、分(fen)篩等工(gong)序。全程(cheng)約20-22小時左右(you)。
殺青
用直(zhi)徑46厘米的桶鍋(guo),鍋(guo)溫140-160℃左右,投葉量1.5-2公斤(jin)殺(sha)青(qing)(qing)時間6-7分(fen)鐘,殺(sha)青(qing)(qing)程度要(yao)掌握適當(dang)偏嫩(nen),殺(sha)青(qing)(qing)葉不能有泡點和(he)焦邊。出鍋(guo)后抖(dou)散水汽,及時揉(rou)捻。
揉捻
雙手(shou)輕輕團揉,用力(li)不宜(yi)過重,達到初步成(cheng)條和(he)擠(ji)出部分茶汁(zhi)即可。
炒頭坯
炒(chao)頭坯(pi)用桶鍋,鍋溫100-110℃,投葉(xie)量為(wei)0.8公斤(jin)左(zuo)右揉(rou)捻葉(xie),快速抖炒(chao),散失水分(fen),炒(chao)到茶不粘手(shou)即可。出(chu)鍋復揉(rou),繼續(xu)炒(chao)二坯(pi)。
炒二坯
鍋溫80-85℃,每鍋投入復揉葉1-1.5公(gong)斤,慢慢炒(chao)烚(xia)做(zuo)形,多炒(chao)少抖,至(zhi)茶葉彎卷,形成蝦(xia)形,即(ji)可(ke)出(chu)鍋。攤涼3-5小時(shi)左右(you),即(ji)可(ke)掰老鍋。
掰老鍋
涌(yong)溪火(huo)青(qing)制作之(zhi)(zhi)精華在于低溫(wen)炭火(huo)烚(音xia)干(gan),在涌(yong)溪火(huo)青(qing)的加工工序中(zhong)稱之(zhi)(zhi)為"掰老鍋",其(qi)鍋溫(wen)之(zhi)(zhi)低,動(dong)作之(zhi)(zhi)輕,時(shi)(shi)間之(zhi)(zhi)長(十二~十四小時(shi)(shi))是(shi)任何炒(chao)青(qing)綠茶(cha)都無法(fa)與(yu)之(zhi)(zhi)相比的。
這是(shi)最(zui)關鍵(jian)的工(gong)序。開始時(shi)鍋(guo)溫(wen)(wen)55℃左(zuo)右(you),隨后慢慢下降到(dao)40℃左(zuo)右(you)。為(wei)保證供熱(re)穩定(ding),要求(qiu)用木炭(tan)作(zuo)燃料。投(tou)葉(xie)量(liang)開始每鍋(guo)4-5公(gong)斤(jin),中間(jian)進行二次并鍋(guo),以利做到(dao)緊外(wai)形(xing)(xing)。全(quan)(quan)程時(shi)間(jian)約(yue)10-12小(xiao)時(shi)。全(quan)(quan)憑(ping)雙手操作(zuo),使(shi)茶(cha)(cha)葉(xie)在鍋(guo)內壓、擠、推(tui)、滾、翻、轉、烚炒動作(zuo)宜(yi)輕(qing),防止茸(rong)毛脫落(luo),烚炒次數(shu)宜(yi)少,開始每分鐘10余次,隨后減少到(dao)每分鐘5-6次。烚炒溫(wen)(wen)度(du)之(zhi)(zhi)低、時(shi)間(jian)之(zhi)(zhi)長、投(tou)葉(xie)之(zhi)(zhi)多、速(su)度(du)之(zhi)(zhi)慢、動作(zuo)之(zhi)(zhi)輕(qing),均為(wei)炒青(qing)類綠(lv)茶(cha)(cha)之(zhi)(zhi)最(zui),可謂名(ming)符其實的"低溫(wen)(wen)長烚"。烚炒到(dao)含(han)水率7%,顆粒成形(xing)(xing),表面光滑,色(se)澤綠(lv)潤,即可出鍋(guo)。而并鍋(guo)后一鍋(guo)茶(cha)(cha)葉(xie)量(liang)都在10公(gong)斤(jin)以上,達10-20公(gong)斤(jin),需鮮葉(xie)40公(gong)斤(jin)以上。出鍋(guo)前半小(xiao)時(shi)適當提高鍋(guo)溫(wen)(wen),以發(fa)展香氣。
分篩
成(cheng)茶用手篩"撩頭挫腳"后,即(ji)為正(zheng)品火青。該手工工藝制(zhi)作(zuo)的傳統火青品質特征之一是"湯(tang)色杏黃"。
特點
分戶生(sheng)產(chan)農(nong)戶一(yi)天(tian)采摘的(de)鮮葉往往不足(zu)以一(yi)次炒(chao)干成形,半成品茶壞攤放兩、三天(tian)待(dai)葉足(zu)干出(chu)鍋(guo),更使(shi)干茶色澤黃褐,茶湯(tang)暗黃,不符合消費(fei)者普遍要求(qiu)的(de)"清湯(tang)綠(lv)葉"標準。且制(zhi)茶勞動強度極(ji)大,費(fei)工(gong)費(fei)時(shi),浪費(fei)柴炭。為(wei)了解決(jue)這個(ge)問(wen)題(ti),通過研(yan)究(jiu)改革的(de)火青(qing)制(zhi)作工(gong)藝,在保持其原品質風(feng)格的(de)前提(ti)(ti)下(xia),提(ti)(ti)高干燥溫度,縮短(duan)炒(chao)干時(shi)間(jian),減(jian)少投葉數量,實(shi)行機(ji)械操作,基(ji)本克服了上述生(sheng)產(chan)問(wen)題(ti)。
禁忌
涌溪火青茶不可冷(leng)飲,冷(leng)飲會導致腹瀉。
貯存
1、簡袋(dai)保存(cun):取無毒無味無隙的(de)塑(su)料食品袋(dai),將干(gan)燥(zao)的(de)茶(cha)葉用軟白紙(zhi)包(bao)好裝入(ru)塑(su)料袋(dai)中,排出空(kong)氣,封好袋(dai)口,放入(ru)干(gan)燥(zao)、無味、密閉的(de)鐵筒內,并在筒中放一截草紙(zhi)包(bao)裹的(de)木炭或干(gan)燥(zao)劑即可。
2、瓷壇保存:用干(gan)燥(zao)、無味、無裂縫的(de)瓷壇,將(jiang)茶(cha)葉(xie)用草紙(zhi)包好置于壇中,在瓷壇中再放置一(yi)(yi)截草紙(zhi)包裹的(de)木碳(tan)或(huo)(huo)一(yi)(yi)袋干(gan)燥(zao)劑,用草紙(zhi)將(jiang)壇口蓋住,每(mei)3~4個月換(huan)一(yi)(yi)次木碳(tan)或(huo)(huo)干(gan)燥(zao)劑。飲用時,可(ke)用小(xiao)筒取(qu)出部分,將(jiang)瓷壇仍舊封好。
3、冰箱保(bao)存:將茶葉置于干(gan)燥、無異味、能(neng)密封的盛(sheng)器瓶中放入冰箱的冷(leng)藏柜(ju)中即可(ke)。
4、熱水(shui)瓶(ping)(ping)保存(cun):將茶葉放進干(gan)燥無(wu)味完好(hao)的熱水(shui)瓶(ping)(ping)中,在瓶(ping)(ping)口放小袋干(gan)燥劑(ji),把瓶(ping)(ping)口塞蓋緊即可。