鰻鯰分布(bu)于印度太平洋區熱(re)帶海域,包(bao)括(kuo)東(dong)非、紅海、薩摩亞、韓國、日本、南(nan)海、澳洲、羅得(de)豪島等海域。
鰻鯰體(ti)長可達(da)20厘米。魚體(ti)延長,頭(tou)(tou)部(bu)(bu)(bu)略平扁,腹部(bu)(bu)(bu)圓,后半部(bu)(bu)(bu)側(ce)扁,尾(wei)尖如鰻尾(wei)。頭(tou)(tou)中大,吻部(bu)(bu)(bu)略尖,口部(bu)(bu)(bu)附近(jin)具有(you)(you)四對須(xu)。體(ti)表無鱗。第(di)一背(bei)鰭(qi)(qi)短,前有(you)(you)堅強之(zhi)硬(ying)(ying)棘(ji);第(di)二背(bei)鰭(qi)(qi)起于胸鰭(qi)(qi)基(ji)底后方并與(yu)臀鰭(qi)(qi)、尾(wei)鰭(qi)(qi)連續相接,皆為軟條;胸鰭(qi)(qi)位頭(tou)(tou)部(bu)(bu)(bu)正后方,上緣具數枚銳利(li)的硬(ying)(ying)棘(ji)。背(bei)鰭(qi)(qi)及胸鰭(qi)(qi)之(zhi)第(di)一根(gen)為具毒(du)(du)腺之(zhi)硬(ying)(ying)棘(ji),其毒(du)(du)刺所(suo)分泌(mi)的毒(du)(du)液含有(you)(you)鰻鯰神經毒(du)(du)和(he)鰻鯰溶血毒(du)(du),一旦被刺到,會引起長達(da)數十小時抽痛(tong)、痙攣及痳(lin)痹等癥狀(zhuang),甚至引起破(po)傷風(feng)。體(ti)背(bei)側(ce)棕灰色,體(ti)側(ce)中央有(you)(you)兩條黃色縱(zong)帶,奇鰭(qi)(qi)之(zhi)外(wai)緣黑色。
鰻(man)鯰(nian)常群體(ti)生活于礁(jiao)穴(xue)、河口海域、開(kai)放性沿(yan)海,遇有外敵,常形成(cheng)球狀(zhuang),稱(cheng)之(zhi)“鯰(nian)球”,以求保護。鰻(man)鯰(nian)背鰭及胸鰭之(zhi)硬棘(ji)呈鋸齒狀(zhuang)并有毒腺,故被剌傷時會(hui)極疼痛,為(wei)危(wei)險魚類。夜(ye)習(xi)性,以小型魚蝦為(wei)食。
常(chang)用定置網或底拖(tuo)網所捕獲。常(chang)混合(he)于剛(gang)上(shang)岸(an)的魚貨中(zhong),此(ci)魚離(li)水經久(jiu)不死,在揀取時注意防止鰭棘刺傷中(zhong)毒(du)。
鰻鯰(nian)與大多數魚類(lei)一樣都是通過將水吸入口中帶入食物的(de)方式進食的(de)。然而生(sheng)活(huo)在(zai)熱(re)帶非洲加蓬及(ji)其(qi)他地(di)區沼(zhao)澤中的(de)鰻鯰(nian)卻有著與眾不(bu)同之處。它們能夠捕食到生(sheng)活(huo)在(zai)陸地(di)上的(de)昆(kun)蟲。
而這種魚是如何做到這些的(de)呢?它們(men)將自己(ji)的(de)脖子曲(qu)起來以便使(shi)嘴能夠向下伸出,然后牢(lao)牢(lao)地(di)抓住獵物(wu)——這種方法(fa)也(ye)許早在數億年前,當它們(men)首次從水中(zhong)來到陸地(di)覓食(shi)時(shi)就學會了。
該發(fa)現(xian)報告的(de)(de)(de)撰寫(xie)人、比(bi)利時的(de)(de)(de)博(bo)士(shi)研究(jiu)(jiu)生(sheng)(sheng)山姆·凡·華(hua)生(sheng)(sheng)伯格(ge)說:“對(dui)(dui)于(yu)魚(yu)(yu)類而言,能做到這(zhe)一點就是(shi)(shi)一個很(hen)大(da)的(de)(de)(de)進(jin)步了(le)。”凡·華(hua)生(sheng)(sheng)伯格(ge)先生(sheng)(sheng)是(shi)(shi)專(zhuan)門研究(jiu)(jiu)魚(yu)(yu)類的(de)(de)(de)進(jin)食機制的(de)(de)(de),他(ta)最初對(dui)(dui)這(zhe)種魚(yu)(yu)粗大(da)的(de)(de)(de)顎部肌(ji)肉非常感興(xing)趣。他(ta)們將一些(xie)魚(yu)(yu)的(de)(de)(de)肚子(zi)破開(kai),并對(dui)(dui)魚(yu)(yu)胃里(li)的(de)(de)(de)食物內容(rong)進(jin)行研究(jiu)(jiu)才發(fa)現(xian),里(li)面竟然(ran)裝(zhuang)滿了(le)甲蟲。
于是,他們開始懷(huai)疑這(zhe)種鰻鯰(nian)在(zai)(zai)空氣中也能像(xiang)在(zai)(zai)水中一(yi)樣呼吸(xi)。并且(qie)盡管還(huan)(huan)沒有(you)關于它們上岸行為的報(bao)告,但他們還(huan)(huan)是猜測它能夠到達(da)陸(lu)地(di)捕捉(zhuo)到這(zhe)些甲蟲。凡·華(hua)生伯格(ge)先生說:“我相信這(zhe)種動物主要是在(zai)(zai)夜(ye)間捕食,也正因為如此人們才不曾看(kan)到它們的行為的。”
不過研(yan)究者(zhe)可以在實驗室中觀察(cha)到它(ta)們(men)的(de)(de)行為。這種(zhong)魚沒有鰭(qi),它(ta)們(men)扭動自己15英寸長的(de)(de)軀體上到岸邊(bian),昂起頭,用長長的(de)(de)尾巴保持穩定(ding),然(ran)后拱起脖(bo)子使(shi)嘴(zui)能夠向下。它(ta)就是通過這種(zhong)方式(shi)捕捉到地面上的(de)(de)昆蟲的(de)(de)。