棠陰古(gu)(gu)鎮(zhen)(zhen)為(wei)省級歷史文化名鎮(zhen)(zhen),位于宜黃縣城東(dong)部的宜水(shui)河(he)畔,距(ju)縣城14公(gong)里,為(wei)棠陰鎮(zhen)(zhen)人(ren)(ren)民政府所在地。全鎮(zhen)(zhen)轄14個行政村,123個村民小(xiao)組,1個居委會(hui),1.86萬人(ren)(ren),其中鎮(zhen)(zhen)區人(ren)(ren)口0.9萬人(ren)(ren)。鎮(zhen)(zhen)四周青(qing)山環抱(bao),碧水(shui)環繞,林茂(mao)竹(zhu)翠,蓮碩荷香,鎮(zhen)(zhen)中橋頭鎮(zhen)(zhen)尾(wei),橋塔相映(ying)成趣,古(gu)(gu)宅鱗次櫛比;鎮(zhen)(zhen)內(nei)(nei)大街小(xiao)巷,祠堂各具特色,宅院(yuan)錯落有致,是宜黃縣境內(nei)(nei)惟一明清(qing)贛派建筑群(qun)保存完(wan)好的千年古(gu)(gu)鎮(zhen)(zhen)。
棠陰贛(gan)派建筑(zhu)(zhu)群保存較完好且(qie)具有代表性的(de)建筑(zhu)(zhu)有吳家(jia)大(da)(da)院、八府君(jun)祠、迎恩塔(ta)、承恩坊、羅家(jia)大(da)(da)院、日字堂、三讓(rang)遺風、繡花樓等。
棠(tang)陰鎮地(di)處武(wu)夷(yi)山脈與雩山山脈向贛撫平(ping)原過(guo)渡(du)地(di)帶,為丘陵(ling)山區,境內群山疊嶂逶迤起伏,宜水蜿蜒穿境而(er)過(guo),山水相連之間,奇(qi)峰(feng)異石,秀水清泉等自然景觀十分奇(qi)特(te)。
位于(yu)田西村東(dong)南文家山附(fu)近,有(you)三個山峰(feng)(feng)并列,中間主峰(feng)(feng)較高,形筆架。清初,君陵黃氏文人誠初撰有(you)《文筆下(xia)硯(yan)》一詩詠此山曰:石毫誰(shui)琢漬(zi)清泉,硯(yan)影浮空遠著天。想是(shi)黃輿分壤籍(ji),巨靈書(shu)后(hou)擲溪邊。 三青山:位于(yu)楊坊村店前東(dong)北5公(gong)里,主峰(feng)(feng)海拔(ba)522.7米,其(qi)山覆蓋多(duo)種雜木(mu)和茅草,因顏色各異,深(shen)淺(qian)不一,有(you)墨(mo)綠(lv)、翠(cui)綠(lv)、淡(dan)綠(lv),色間對比明顯,故名三青山。
位于白竹村東北(bei)6公里,東西(xi)走向,山脊蜿蜒但(dan)起伏不大(da),猶如一直線,海拔400米,其山腰毛竹甚多(duo)。
棺(guan)材石(shi):位(wei)于敬老院以西宜河中(zhong)心(xin),河面(mian)(mian)寬(kuan)闊,水面(mian)(mian)平靜,深(shen)達數米,中(zhong)突一長條巨(ju)石(shi),形似棺(guan)木浮水,故名(ming)之。
靈牌石(shi)(shi):位于(yu)棺材石(shi)(shi)下(xia)游百米許西岸邊,其石(shi)(shi)聳立高約1.5米,迎河面處平整光滑立于(yu)水(shui)中,似靈牌故而得名。
交椅(yi)(yi)石:位于棠陰中(zhong)洲娘娘殿河心,水深丈(zhang)許,河面(mian)寬廣(guang),水流平穩,中(zhong)突(tu)一(yi)巨石于水面(mian)似犬牙峰,高近1米,峰腰(yao)距水深約半米處(chu)有一(yi)石坐椅(yi)(yi),常藏于水中(zhong)不外露,下河洗澡者乘其椅(yi)(yi)上,十分(fen)自在(zai)。
釣(diao)魚臺:位于龜山腳(jiao)下(xia)。原(yuan)名“角弓函”(又名塔下(xia)灣)。其處崖石(shi)隨山腳(jiao)延伸至河(he)心,數塊平(ping)頂崖石(shi)沿(yan)河(he)岸并(bing)列,形似高(gao)矮大小不一的臺面,臺石(shi)筆直(zhi)立于河(he)底,水深(shen)數米,碧(bi)綠回旋,雜魚廣聚,釣(diao)魚者多坐于臺石(shi)上垂釣(diao),歷代稱其為釣(diao)魚臺。
牛足印:位(wei)于田西村以(yi)東(dong)3里許有(you)一(yi)(yi)(yi)大(da)山(shan),上(shang)下雜木叢生,中有(you)一(yi)(yi)(yi)平石巖,其上(shang)有(you)一(yi)(yi)(yi)牛腳印,大(da)約半米,其神話傳說甚多。
仙水(shui)巷(xiang):棠陰東(dong)13公里田西村(cun)干(gan)流(liu)1里許(xu),有一(yi)(yi)懸崖(ya)峽溝(gou),左右崖(ya)壁高70余米(mi),相對(dui)垂直而立,構(gou)成一(yi)(yi)條長60米(mi),寬(kuan)1米(mi)許(xu)的水(shui)巷(xiang),全石為底(di),水(shui)深(shen)0.4米(mi),清澈如鏡。立巷(xiang)內,抬頭舉目,一(yi)(yi)溪(xi)清水(shui),從(cong)天(tian)(tian)而傾,濺(jian)起水(shui)星,迷漫巷(xiang)空,紛紛揚(yang)(yang)揚(yang)(yang),降而不(bu)停,晴天(tian)(tian)如雨,炎(yan)夏(xia)如秋。繞其崖(ya),登其頂,坐于(yu)平石溪(xi)口,雜木環抱,涼風(feng)隨來,寒氣襲人。
隱士(shi)篩酒(jiu)(jiu)(即(ji)牛仫灑尿):王家(jia)堡西南(nan)7公里芒種嵊石其上一(yi)線清泉(quan),嶺中段左側大(da)山,陡坡(po)貫頂,茅草覆蓋,叢(cong)中微顯一(yi)懸崖,其上一(yi)線清泉(quan),弧狀(zhuang)而(er)下(xia)達數10米至山腹(fu),旱雨(yu)不(bu)易(yi),四時不(bu)息,似(si)隱士(shi)篩酒(jiu)(jiu),亦似(si)牛仫灑尿。眾皆稱奇,嘆(tan)不(bu)絕(jue)口。
跳(tiao)泉(quan)坑:鎮之南4公里(li)宜河西(xi)岸,崇山(shan)(shan)峻(jun)嶺,雜(za)木叢生,其間(jian)有一小溪,水(shui)源于山(shan)(shan)岑(cen)崖(ya)嶺,蜿(wan)蜒流至(zhi)下源山(shan)(shan)村口與下莊小溪相結(jie)合后,再沿兩山(shan)(shan)間(jian)峽長山(shan)(shan)谷(gu)直下,途徑10余處(chu)懸崖(ya)陡壁,溪水(shui)逐級下跳(tiao),流2里(li)許(xu)進入一小潭,再平流10余米(mi),匯入雞(ji)冠堰(yan)水(shui)庫。其坑兩側藤纏(chan)樹合,密(mi)不見日,寒氣逼人。
泉(quan)古(gu)井:位棠陰(yin)西(xi)南8公里崖(ya)嶺村內,據清道光十(shi)一年(nian)(1831)井旁(pang)所(suo)立碑文載(zai):此井于宋(song)末元初(1246~1279)由肇其祖廖春陽所(suo)鑿,始(shi)名(ming)玉蕓井。后由張伯琮改名(ming)玉泉(quan)井。井底沙礫(li)琉亮,泉(quan)清而味甘美,一人用而不外溢,眾(zhong)人用而不竭,飲(yin)其水而壽人。用碗盛其泉(quan),觀其水略凸其碗,與(yu)他泉(quan)比則(ze)大異。
棠陰(yin)古(gu)(gu)鎮為省(sheng)級(ji)歷(li)(li)史文(wen)化(hua)名鎮,位(wei)于宜(yi)黃縣(xian)城東(dong)南14公里(li)處。當年湯(tang)顯(xian)祖的(de)(de)(de)(de)千秋名劇(ju)《牡(mu)丹(dan)亭》就(jiu)在這(zhe)(zhe)里(li)首次上(shang)(shang)演。舊時(shi)這(zhe)(zhe)里(li)所產夏布質量(liang)全省(sheng)居一,產品(pin)遠銷日(ri)本、朝鮮和東(dong)南亞各國。極(ji)盛時(shi)十里(li)河埠商(shang)船云集(ji),五里(li)長街(jie)商(shang)店櫛比,有“煙囪(cong)三萬(wan)六、人口十萬(wan)眾”和“小小宜(yi)黃縣(xian),大(da)大(da)棠陰(yin)鎮”之稱譽。這(zhe)(zhe)里(li)的(de)(de)(de)(de)文(wen)化(hua)底(di)蘊十分豐富,歷(li)(li)史上(shang)(shang)書院林立,寺廟道(dao)堂(tang)遍(bian)布,明清(qing)建筑(zhu)數量(liang)多也較為獨(du)特。曾有專家(jia)贊其(qi)四大(da)獨(du)特之處:因(yin)地(di)就(jiu)勢,天人合一;和諧自(zi)然,絕無雷同;寧靜典雅,古(gu)(gu)樸清(qing)幽(you);圖案精美(mei)。走進(jin)古(gu)(gu)鎮棠陰(yin),古(gu)(gu)雅的(de)(de)(de)(de)官(guan)邸民宅(zhai),高(gao)墻幽(you)深的(de)(de)(de)(de)窄巷,卵石(shi)(shi)鋪成的(de)(de)(de)(de)踏道(dao),條石(shi)(shi)壘砌的(de)(de)(de)(de)臺階,讓觀光(guang)者領略(lve)到:這(zhe)(zhe)里(li)是一個集(ji)古(gu)(gu)代建筑(zhu)、藝(yi)術(shu)和民俗為一體的(de)(de)(de)(de)內(nei)涵極(ji)其(qi)豐富的(de)(de)(de)(de)明清(qing)文(wen)化(hua)博物館。
棠(tang)陰古鎮始(shi)建于(yu)(yu)(yu)北(bei)宋(song)年間(jian),因村莊依山傍水(shui),故(gu)原名陂(po)坪(ping)。臨川一(yi)居(ju)(ju)士吳竦(song)(song),字敬(jing)文、號八(ba)府君(jun),隨父居(ju)(ju)住(zhu)于(yu)(yu)(yu)臨川,其家(jia)(jia)資豐厚(hou),所擁田地(di)連撫接(jie)宜,且喜游(you)山川。一(yi)日(ri)游(you)覽(lan)到陂(po)坪(ping),見(jian)其山清水(shui)秀,風光秀麗,以為鐘靈毓秀之(zhi)寶地(di),遂于(yu)(yu)(yu)宋(song)天圣九(jiu)年(1031)攜(xie)夫人鄒氏來(lai)此肇基,并(bing)親(qin)手植甘(gan)棠(tang)樹(shu)于(yu)(yu)(yu)村西(xi)南(nan)通道邊,祝(zhu)曰:“汝茂,吾子孫(sun)亦(yi)(yi)昌(chang)茂”。數年后(hou),吳竦(song)(song)所植甘(gan)棠(tang)樹(shu)蔥蘢挺拔,茂然成蔭(yin),其子孫(sun)亦(yi)(yi)興旺發達。至宋(song)隆興年間(jian),吳竦(song)(song)七代孫(sun)時,吳家(jia)(jia)人丁家(jia)(jia)業(ye)更為興旺,遠近他姓,也相繼遷(qian)入居(ju)(ju)住(zhu),人口與時俱增,各姓開基擴(kuo)域,業(ye)盛(sheng)家(jia)(jia)隆。后(hou)人不忘吳竦(song)(song)親(qin)植甘(gan)棠(tang)之(zhi)宏祝(zhu),取“甘(gan)棠(tang)茂蔭(yin)”之(zhi)意,改陂(po)坪(ping)為棠(tang)蔭(yin),后(hou)又改稱(cheng)(cheng)(cheng)棠(tang)陰。明萬歷年間(jian),因商(shang)業(ye)隆盛(sheng),為江南(nan)通商(shang)貿易中心地(di)之(zhi)一(yi)。彼(bi)時始(shi)稱(cheng)(cheng)(cheng)棠(tang)陰為“鎮”。至民國28年(1940)始(shi)定(ding)為行政鎮。1958年改稱(cheng)(cheng)(cheng)棠(tang)陰人民公社,1985年恢(hui)復鎮制。
棠陰(yin)(yin)一(yi)(yi)帶(dai)(dai)(dai)氣(qi)候溫和,雨量(liang)充沛,土(tu)地(di)(di)肥沃(wo),河(he)水(shui)(shui)(shui)清澈(che),適合種植苧麻和茶葉。明清時期,棠陰(yin)(yin)以廣種苧麻茶葉,盛產(chan)(chan)夏(xia)布(bu)而聞名(ming)。地(di)(di)處發源于宜(yi)(yi)黃南部崇山峻(jun)嶺(ling)東(dong)(dong)麓的(de)(de)宜(yi)(yi)河(he)中游,地(di)(di)勢平(ping)坦(tan),河(he)水(shui)(shui)(shui)到(dao)此流(liu)速平(ping)緩(huan)、清澈(che)見(jian)底(di)。河(he)床(chuang)東(dong)(dong)西兩岸(an),全(quan)是(shi)卵(luan)石水(shui)(shui)(shui)灘,坦(tan)蕩如(ru)(ru)砥。是(shi)漂(piao)白(bai)夏(xia)布(bu)的(de)(de)較佳場(chang)所(suo),凡經這(zhe)一(yi)(yi)帶(dai)(dai)(dai)河(he)水(shui)(shui)(shui)漂(piao)流(liu)出來的(de)(de)夏(xia)布(bu)潔(jie)白(bai)又具光澤。由于這(zhe)一(yi)(yi)帶(dai)(dai)(dai)河(he)水(shui)(shui)(shui)水(shui)(shui)(shui)質好(hao),遠近(jin)各地(di)(di)制造的(de)(de)夏(xia)布(bu)都要運(yun)至(zhi)這(zhe)里漂(piao)洗浄白(bai)。每年端午(wu)節后,棠陰(yin)(yin)南自清浦(現名(ming)渣堡(bao)),北至(zhi)索(suo)湖一(yi)(yi)帶(dai)(dai)(dai)全(quan)長16華里的(de)(de)沿(yan)河(he)兩岸(an),夏(xia)布(bu)接踵覆蓋,猶(you)如(ru)(ru)地(di)(di)下銀河(he),蔚然壯觀。至(zhi)明末清初,棠陰(yin)(yin)成了全(quan)省四大(da)(da)著名(ming)的(de)(de)夏(xia)布(bu)生產(chan)(chan)和集散中心(xin)地(di)(di)之(zhi)一(yi)(yi)。最高年產(chan)(chan)量(liang)達40余萬匹,棠陰(yin)(yin)生產(chan)(chan)的(de)(de)夏(xia)布(bu)遠銷日(ri)本、朝鮮、東(dong)(dong)南亞(ya)等國家和地(di)(di)區(qu)。隨著工商(shang)業的(de)(de)發展,棠陰(yin)(yin)逐漸成為交通發達,商(shang)貿興旺(wang)的(de)(de)通商(shang)集鎮。至(zhi)清乾嘉(jia)年間(1736~1820),棠陰(yin)(yin)已成為江南三處負盛名(ming)的(de)(de)夏(xia)布(bu)生產(chan)(chan)、經營集鎮。據史書記載,當時棠陰(yin)(yin)鎮有3.6萬人煙(戶),人口達12萬之(zhi)多,故當時有“小小宜(yi)(yi)黃縣、大(da)(da)大(da)(da)棠陰(yin)(yin)鎮”之(zhi)稱。
依(yi)托豐(feng)富(fu)的(de)資源優勢(shi),我(wo)鎮(zhen)工(gong)業(ye)(ye)形成了以水電(dian)、礦泉水、紅薯粉(fen)絲加工(gong)、木竹加工(gong)等為主的(de)工(gong)業(ye)(ye)產(chan)(chan)業(ye)(ye),擁有中(zhong)、小型電(dian)站(zhan)10座,裝機容量達8000千(qian)瓦。農業(ye)(ye)方面,全鎮(zhen)糧(liang)(liang)食播種面積共40458畝,其中(zhong)早稻11759畝,中(zhong)稻15808畝,晚稻12891畝。在穩定糧(liang)(liang)食生產(chan)(chan)的(de)基礎上,大力(li)發(fa)展煙葉、制(zhi)(zhi)種、白(bai)蓮、紅薯粉(fen)絲加工(gong)等我(wo)鎮(zhen)的(de)優勢(shi)產(chan)(chan)業(ye)(ye),其中(zhong)煙葉1470畝、白(bai)蓮3610畝、雜(za)交制(zhi)(zhi)種4630畝,并形成了基地化、規(gui)模(mo)化、產(chan)(chan)業(ye)(ye)化的(de)生產(chan)(chan)格局。集(ji)鎮(zhen)建設日(ri)新月異,個體經濟、商貿市場繁榮活躍(yue)。