如(ru)是(shi)我聞,一時婆(po)伽婆(po),入(ru)于神通大(da)光(guang)明藏,三(san)昧(mei)正受,一切如(ru)來光(guang)嚴住持,是(shi)諸(zhu)眾(zhong)生,清(qing)凈(jing)覺(jue)地(di),身(shen)心寂滅平等本際,圓(yuan)滿十方(fang),不二隨順,于不二境,現諸(zhu)凈(jing)土,與大(da)菩(pu)(pu)薩(sa)(sa)摩訶薩(sa)(sa)十萬人(ren)俱(ju),其名曰,文(wen)殊師利菩(pu)(pu)薩(sa)(sa),普賢菩(pu)(pu)薩(sa)(sa),普眼菩(pu)(pu)薩(sa)(sa),金剛藏菩(pu)(pu)薩(sa)(sa),彌(mi)勒菩(pu)(pu)薩(sa)(sa),清(qing)凈(jing)慧菩(pu)(pu)薩(sa)(sa),威德自在(zai)菩(pu)(pu)薩(sa)(sa),辯(bian)音菩(pu)(pu)薩(sa)(sa),凈(jing)諸(zhu)業障(zhang)菩(pu)(pu)薩(sa)(sa),普覺(jue)菩(pu)(pu)薩(sa)(sa),圓(yuan)覺(jue)菩(pu)(pu)薩(sa)(sa),賢善首菩(pu)(pu)薩(sa)(sa)等而為上首與諸(zhu)眷屬,皆入(ru)三(san)昧(mei),同住如(ru)來平等法(fa)會(hui)。
文殊師利菩薩章
于是文殊師利菩薩(sa)(sa)在大(da)(da)(da)眾(zhong)中(zhong),即從座(zuo)起(qi),頂(ding)禮佛足,右(you)繞三匝,長跪叉手而(er)白佛言(yan):大(da)(da)(da)悲世尊,愿為此會(hui)諸來法眾(zhong),說于如來本起(qi)清凈,因地法行,及說菩薩(sa)(sa)于大(da)(da)(da)乘(cheng)中(zhong)發清凈心,遠離(li)諸病,能(neng)使未來末(mo)世眾(zhong)生求(qiu)大(da)(da)(da)乘(cheng)者,不墮邪見(jian)。作是語(yu)已,五體投地,如是三請,終而(er)復始。
爾時世尊告文(wen)(wen)殊師(shi)(shi)利(li)(li)菩(pu)薩言:善(shan)哉(zai)善(shan)哉(zai),善(shan)男子(zi),汝等(deng)乃(nai)能為(wei)諸菩(pu)薩,咨詢如(ru)來因地法行,及(ji)為(wei)末世一切眾(zhong)生求大乘者,得(de)正住持,不墮邪見,汝今諦聽,當為(wei)汝說。時文(wen)(wen)殊師(shi)(shi)利(li)(li)菩(pu)薩奉教歡(huan)喜,及(ji)諸大眾(zhong)默然而聽。
善男子,無(wu)上法王,有大陀羅(luo)尼(ni)門(men),名為圓覺,流出一(yi)(yi)切(qie)清凈真(zhen)如,菩提涅槃及(ji)波羅(luo)密,教(jiao)授菩薩,一(yi)(yi)切(qie)如來本起因(yin)地,皆依圓照清凈覺相(xiang),永斷無(wu)明(ming),方成(cheng)佛道,云何無(wu)明(ming)。
善男(nan)子(zi),一(yi)切眾生從無始來,種種顛倒(dao),猶如迷(mi)人,四方(fang)易處,妄認四大為自身相,六(liu)塵緣(yuan)影為自心(xin)相,譬彼病目,見(jian)空中華及第(di)二月(yue)。
善男(nan)子,空(kong)實(shi)無(wu)華,病者(zhe)妄執(zhi),由妄執(zhi)故(gu),非唯惑此(ci)虛空(kong)自(zi)性(xing),亦復迷彼實(shi)華生(sheng)處(chu)(chu),由此(ci)妄有輪(lun)轉生(sheng)死(si),故(gu)名無(wu)明(ming)。善男(nan)子,此(ci)無(wu)明(ming)者(zhe),非實(shi)有體,如夢中(zhong)人,夢時非無(wu),及(ji)至(zhi)于(yu)醒,了無(wu)所得(de)。如眾空(kong)華,滅于(yu)虛空(kong),不可說言有定滅處(chu)(chu),何(he)以故(gu),無(wu)生(sheng)處(chu)(chu)故(gu)。一切眾生(sheng)于(yu)無(wu)生(sheng)中(zhong),妄見生(sheng)滅,是故(gu)說名輪(lun)轉生(sheng)死(si)。
善男(nan)子,如(ru)(ru)來因地(di)修圓(yuan)覺(jue)者,知是(shi)空(kong)(kong)(kong)華,即無(wu)輪轉,亦(yi)無(wu)身心受彼(bi)生死,非作故(gu)(gu)無(wu),本性無(wu)故(gu)(gu),彼(bi)知覺(jue)者,猶如(ru)(ru)虛空(kong)(kong)(kong),知虛空(kong)(kong)(kong)者,即空(kong)(kong)(kong)華相,亦(yi)不可說無(wu)知覺(jue)性,有無(wu)俱遣,是(shi)則(ze)(ze)名為(wei)(wei)凈(jing)(jing)覺(jue)隨順,何以(yi)故(gu)(gu),虛空(kong)(kong)(kong)性故(gu)(gu),常不動故(gu)(gu),如(ru)(ru)來藏中無(wu)起滅故(gu)(gu),無(wu)知見故(gu)(gu),如(ru)(ru)法界(jie)性,究竟圓(yuan)滿遍十方故(gu)(gu),是(shi)則(ze)(ze)名為(wei)(wei)因地(di)法行(xing)(xing)。菩薩因此(ci)于(yu)大乘中,發清凈(jing)(jing)心,末世眾生,依(yi)此(ci)修行(xing)(xing),不墮(duo)邪(xie)見,爾(er)時世尊(zun)欲(yu)重宣此(ci)義(yi),而說偈言(yan):
文殊汝當知,一切(qie)諸如來。
從于本(ben)因(yin)地,皆以智慧覺。
了達于無明,知彼如空華(hua),
即能免流轉,又如夢中人,
醒(xing)時不可得(de),覺者如虛空(kong)。
平等不動轉(zhuan),覺(jue)遍十(shi)方界。
即得(de)成佛道,眾幻(huan)滅無處。
成道亦(yi)無得,本性圓滿故。
菩薩(sa)于此中,能(neng)發(fa)菩提心。
末世諸眾生,修此免邪見。
普賢菩(pu)薩(sa)章(zhang)
于是普(pu)賢菩薩在大(da)眾中,即從座起,頂(ding)禮佛足,右繞三匝,長(chang)跪叉(cha)手而白佛言:大(da)悲世尊(zun),愿為此會諸菩薩眾,及為末(mo)世一(yi)切眾生,修(xiu)大(da)乘者,聞此圓覺(jue)清凈境界(jie),云何修(xiu)行。
世尊,若(ruo)彼(bi)眾(zhong)生知如幻(huan)(huan)(huan)者,身心(xin)(xin)亦幻(huan)(huan)(huan),云(yun)何(he)以幻(huan)(huan)(huan)還修(xiu)于幻(huan)(huan)(huan),若(ruo)諸(zhu)(zhu)(zhu)幻(huan)(huan)(huan)性一切盡滅(mie),則無(wu)有心(xin)(xin),誰為修(xiu)行(xing),云(yun)何(he)復說修(xiu)行(xing)如幻(huan)(huan)(huan)。若(ruo)諸(zhu)(zhu)(zhu)眾(zhong)生,本不修(xiu)行(xing),于生死中(zhong)常居幻(huan)(huan)(huan)化,曾不了知如幻(huan)(huan)(huan)境界,令(ling)妄想心(xin)(xin)云(yun)何(he)解脫,愿(yuan)為末世一切眾(zhong)生,作(zuo)何(he)方便漸次修(xiu)習,令(ling)諸(zhu)(zhu)(zhu)眾(zhong)生永離諸(zhu)(zhu)(zhu)幻(huan)(huan)(huan)。作(zuo)是語已,五體投地,如是三請,終而復始。
爾時(shi)世尊告普(pu)賢(xian)菩(pu)薩言:善(shan)哉善(shan)哉,善(shan)男子,汝等乃(nai)能為諸(zhu)(zhu)菩(pu)薩及末世眾生,修習(xi)菩(pu)薩如(ru)幻三昧(mei),方便(bian)漸次,令諸(zhu)(zhu)眾生得離諸(zhu)(zhu)幻,汝今諦聽,當(dang)為汝說(shuo)。
時(shi)普(pu)賢菩薩奉教歡喜,及諸大眾(zhong)默然而聽。
善(shan)男(nan)子,一切眾生(sheng),種(zhong)種(zhong)幻化,皆生(sheng)如(ru)來圓覺(jue)妙心(xin),猶如(ru)空(kong)華,從空(kong)而有(you),幻華雖滅,空(kong)性不(bu)(bu)壞(huai),眾生(sheng)幻心(xin),還依幻滅,諸幻盡滅,覺(jue)心(xin)不(bu)(bu)動,依幻說覺(jue),亦名為(wei)幻,若說有(you)覺(jue),猶未離幻,說無(wu)覺(jue)者,亦復如(ru)是,是故幻滅,名為(wei)不(bu)(bu)動。
善(shan)男子,一切(qie)菩薩,及(ji)末世眾生(sheng),應(ying)當(dang)遠(yuan)離(li)(li)一切(qie)幻(huan)(huan)化虛妄境界(jie),由堅執持遠(yuan)離(li)(li)心故,心如幻(huan)(huan)者,亦(yi)復(fu)遠(yuan)離(li)(li),遠(yuan)離(li)(li)為幻(huan)(huan),亦(yi)復(fu)遠(yuan)離(li)(li),離(li)(li)遠(yuan)離(li)(li)幻(huan)(huan),亦(yi)復(fu)遠(yuan)離(li)(li),得無所離(li)(li),即除諸幻(huan)(huan),譬如鉆火,兩木相因,火出木盡(jin),灰飛煙滅(mie),以幻(huan)(huan)修幻(huan)(huan),亦(yi)復(fu)如是,諸幻(huan)(huan)雖盡(jin),不入斷滅(mie)。
善男(nan)子,知幻即(ji)離(li)不作方便,離(li)幻即(ji)覺,亦無漸次,一(yi)切菩薩及末世眾(zhong)生,依此修行,如是乃能永離(li)諸幻,爾時世尊欲重宣此義,而說偈言:
普(pu)賢汝當知,一切諸眾生。
無(wu)始幻無(wu)明,皆從諸(zhu)如來。
圓覺心建立,猶(you)如虛(xu)空華。
依空而有相(xiang),空華若復滅。
虛(xu)空(kong)本不動,幻從諸(zhu)覺生。
幻(huan)滅覺圓滿,覺心不動故。
若(ruo)彼諸(zhu)菩薩,及末世眾生(sheng)。
常應(ying)遠離幻(huan),諸幻(huan)悉皆離。
如木(mu)中生(sheng)火(huo),木(mu)盡火(huo)還(huan)滅。
覺則無漸次,方便亦如是。
普(pu)眼菩薩章
于是普(pu)(pu)眼菩(pu)薩(sa)在大(da)眾(zhong)(zhong)(zhong)中,即(ji)(ji)從(cong)座起,頂禮佛(fo)足(zu),右(you)繞三(san)匝,長跪(gui)叉手而(er)白佛(fo)言:大(da)悲(bei)世尊(zun),愿(yuan)為此會諸菩(pu)薩(sa)眾(zhong)(zhong)(zhong),及為末(mo)世一切眾(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng),演說菩(pu)薩(sa)修行漸(jian)次(ci),云何思惟,云何住持,眾(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)未悟(wu)(wu),作(zuo)何方(fang)便普(pu)(pu)令(ling)開悟(wu)(wu),世尊(zun)若彼眾(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)無正(zheng)(zheng)方(fang)便,及正(zheng)(zheng)思惟,聞(wen)佛(fo)如來說此三(san)昧,心生(sheng)迷(mi)悶,即(ji)(ji)于圓覺(jue)不能悟(wu)(wu)入,愿(yuan)與慈悲(bei),為我等(deng)輩及末(mo)世眾(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng),假說方(fang)便。作(zuo)是語(yu)已,五體投地,如是三(san)請,終而(er)復始(shi)。
爾時,世(shi)尊告普(pu)眼菩(pu)(pu)薩(sa)(sa)言:善哉善哉,善男(nan)子,汝等乃能為諸(zhu)(zhu)菩(pu)(pu)薩(sa)(sa)及末世(shi)眾生,問于(yu)如來修行漸次,思惟住持,乃至假說(shuo)種(zhong)種(zhong)方便,汝今(jin)諦聽,當為汝說(shuo)。時普(pu)眼菩(pu)(pu)薩(sa)(sa)奉教歡喜,及諸(zhu)(zhu)大眾默(mo)然而聽。
善男子(zi),彼新(xin)學菩薩,及末世眾生,欲求如(ru)(ru)來凈圓覺(jue)心,應當正念遠離諸(zhu)幻,先依如(ru)(ru)來奢摩他行,堅持禁戒,安處(chu)徒眾,宴(yan)坐靜室,恒作(zuo)是念,我今此(ci)身(shen),四(si)大和(he)合,所謂發毛爪齒,皮肉筋骨,髓(sui)腦垢色,皆(jie)歸(gui)于(yu)(yu)地,唾涕膿血,津(jin)液涎沫,痰淚精氣,大小便(bian)利,皆(jie)歸(gui)于(yu)(yu)水,暖氣歸(gui)火(huo),動轉歸(gui)風(feng),四(si)大各離,今者妄身(shen),當在何處(chu),即知此(ci)身(shen),畢竟無體,和(he)合為(wei)相,實同幻化(hua),四(si)緣(yuan)假合,妄有(you)(you)六(liu)根,六(liu)根四(si)大,中(zhong)外(wai)合成,妄有(you)(you)緣(yuan)氣,于(yu)(yu)中(zhong)積聚(ju),似(si)有(you)(you)緣(yuan)相,假名為(wei)心。
善男(nan)子,此虛妄心(xin),若無(wu)六塵,則(ze)不能有,四(si)大(da)分(fen)解,無(wu)塵可得,于中(zhong)緣塵,各(ge)歸(gui)散滅,畢(bi)竟無(wu)有緣心(xin)可見。
善男子,彼(bi)之眾生幻(huan)(huan)(huan)身滅(mie)故(gu),幻(huan)(huan)(huan)心亦(yi)(yi)滅(mie),幻(huan)(huan)(huan)心滅(mie)故(gu),幻(huan)(huan)(huan)塵亦(yi)(yi)滅(mie),幻(huan)(huan)(huan)塵滅(mie)故(gu),幻(huan)(huan)(huan)滅(mie)亦(yi)(yi)滅(mie),幻(huan)(huan)(huan)滅(mie)滅(mie)故(gu),非幻(huan)(huan)(huan)不滅(mie),譬如磨鏡(jing),垢盡明現。
善男子,當知身心,皆為(wei)幻垢,垢相永滅,十方(fang)清凈。
善(shan)男子(zi),譬如清凈摩尼寶珠,映(ying)于五(wu)色(se),隨方各現,諸愚(yu)癡者,見(jian)彼(bi)摩尼,實(shi)有五(wu)色(se)。
善男子,圓(yuan)覺凈性,現于身心,隨類各應,彼愚癡(chi)者,說凈圓(yuan)覺,實有如(ru)是(shi)身心自相(xiang),亦復如(ru)是(shi),由此不(bu)能遠(yuan)于幻化,是(shi)故(gu)我說身心幻垢,對(dui)離幻垢,說名(ming)菩薩,垢盡對(dui)除,即(ji)無對(dui)垢及說名(ming)者。
善男子,此菩薩及末世眾生,證得諸(zhu)幻滅影像故(gu)(gu)(gu),爾時便得無方清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing),無邊虛空覺(jue)所顯發,覺(jue)圓(yuan)明故(gu)(gu)(gu),顯心(xin)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing),心(xin)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing)故(gu)(gu)(gu),見(jian)塵清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing),見(jian)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing)故(gu)(gu)(gu),眼根(gen)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing),根(gen)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing)故(gu)(gu)(gu),眼識清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing),識清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing)故(gu)(gu)(gu),聞(wen)塵清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing),聞(wen)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing)故(gu)(gu)(gu),耳根(gen)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing),根(gen)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing)故(gu)(gu)(gu),耳識清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing),識清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing)故(gu)(gu)(gu),覺(jue)塵清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)凈(jing)(jing)(jing)(jing),如(ru)是乃至(zhi)鼻舌身意,亦復如(ru)是。
善男子,根清(qing)(qing)凈(jing)故,色塵(chen)清(qing)(qing)凈(jing),色清(qing)(qing)凈(jing)故,聲(sheng)塵(chen)清(qing)(qing)凈(jing),香(xiang)味觸(chu)法,亦復如是(shi)。
善男子,六塵(chen)清凈故,地大(da)清凈,地清凈故,水大(da)清凈,火大(da)風大(da),亦復如是(shi)。
善男(nan)子(zi),四(si)大清凈故,十(shi)二處(chu)十(shi)八(ba)界(jie),二十(shi)五有清凈,彼清凈故,十(shi)力(li),四(si)無所畏,四(si)無礙(ai)智,佛十(shi)八(ba)不共法(fa),三(san)十(shi)七助道品(pin)清凈,如是乃(nai)至(zhi)八(ba)萬(wan)四(si)千陀(tuo)羅尼門,一切清凈。
善(shan)男(nan)子,一切實相性清(qing)凈故,一身(shen)清(qing)凈,一身(shen)清(qing)凈故,多身(shen)清(qing)凈,多身(shen)清(qing)凈故,如是乃至十方眾(zhong)生圓覺清(qing)凈。
善男子,一世界清(qing)凈(jing)故,多(duo)世界清(qing)凈(jing),多(duo)世界清(qing)凈(jing)故,如是乃至盡于虛空,圓裹(guo)三(san)世,一切平(ping)等清(qing)凈(jing)不動。
善男子,虛(xu)空如(ru)是(shi)平(ping)等不(bu)動,當知(zhi)覺(jue)(jue)性(xing)(xing)平(ping)等不(bu)動,四大不(bu)動故,當知(zhi)覺(jue)(jue)性(xing)(xing)平(ping)等不(bu)動,如(ru)是(shi)乃至八萬四千(qian)陀羅尼門平(ping)等不(bu)動,當知(zhi)覺(jue)(jue)性(xing)(xing)平(ping)等不(bu)動。
善男(nan)子,覺(jue)性(xing)圓(yuan)滿清凈(jing)不動圓(yuan)無(wu)際(ji)故(gu)(gu),當(dang)知六(liu)根遍(bian)(bian)(bian)滿法(fa)(fa)界,根遍(bian)(bian)(bian)滿故(gu)(gu),當(dang)知六(liu)塵遍(bian)(bian)(bian)滿法(fa)(fa)界。塵遍(bian)(bian)(bian)滿故(gu)(gu),當(dang)知四(si)大遍(bian)(bian)(bian)滿法(fa)(fa)界,如是(shi)乃至陀(tuo)羅(luo)尼門(men)遍(bian)(bian)(bian)滿法(fa)(fa)界。
善男子,由彼(bi)妙覺性遍滿故,根(gen)性塵性無壞無雜(za),根(gen)塵無壞故,如是乃至(zhi)陀羅尼(ni)門無壞無雜(za),如百千燈(deng)光照(zhao)一室,其光遍滿無壞無雜(za)。
善男子,覺成就故(gu),當知菩薩不(bu)(bu)(bu)(bu)與法縛,不(bu)(bu)(bu)(bu)求法脫,不(bu)(bu)(bu)(bu)厭(yan)生死,不(bu)(bu)(bu)(bu)愛涅槃,不(bu)(bu)(bu)(bu)敬持戒,不(bu)(bu)(bu)(bu)憎毀禁(jin),不(bu)(bu)(bu)(bu)重久(jiu)習,不(bu)(bu)(bu)(bu)輕初學。何以故(gu),一切覺故(gu),譬如眼光(guang)曉了前境,其光(guang)圓滿,得無(wu)憎愛。何以故(gu),光(guang)體(ti)無(wu)二,無(wu)憎愛故(gu)。
善男子,此菩薩及(ji)末(mo)世眾生,修習此心得成就者(zhe),于(yu)此無(wu)修亦無(wu)成就,圓覺普照,寂滅(mie)無(wu)二(er),于(yu)中百千萬億(yi)阿僧祇不(bu)可說恒河沙諸佛世界,猶如空(kong)華(hua),亂(luan)起亂(luan)滅(mie),不(bu)即不(bu)離(li),無(wu)縛(fu)無(wu)脫(tuo),始知眾生本來成佛,生死涅槃(pan),猶如昨夢。
善男子,如昨夢故,當知生死(si)及(ji)與涅槃,無(wu)(wu)(wu)起無(wu)(wu)(wu)滅(mie),無(wu)(wu)(wu)來無(wu)(wu)(wu)去(qu),其所(suo)證(zheng)者(zhe)(zhe),無(wu)(wu)(wu)得無(wu)(wu)(wu)失,無(wu)(wu)(wu)取無(wu)(wu)(wu)舍,其能證(zheng)者(zhe)(zhe),無(wu)(wu)(wu)作無(wu)(wu)(wu)止,無(wu)(wu)(wu)任無(wu)(wu)(wu)滅(mie),于此(ci)證(zheng)中,無(wu)(wu)(wu)能無(wu)(wu)(wu)所(suo),畢竟無(wu)(wu)(wu)證(zheng),亦無(wu)(wu)(wu)證(zheng)者(zhe)(zhe),一切法性平等不壞。
善(shan)男子,彼(bi)諸菩薩如(ru)是(shi)(shi)修行(xing),如(ru)是(shi)(shi)漸次,如(ru)是(shi)(shi)思(si)惟(wei),如(ru)是(shi)(shi)住持,如(ru)是(shi)(shi)方(fang)便,如(ru)是(shi)(shi)開悟(wu),求如(ru)是(shi)(shi)法,亦不迷(mi)悶。
爾(er)時(shi)世尊(zun)欲重宣此義,而說偈言:
普(pu)眼汝(ru)當知,一切諸眾(zhong)生。
身心皆如幻,身相屬四大。
心性歸(gui)六塵,四大體各離。
誰為和合者,如(ru)是漸修行。
一切悉(xi)清凈,不動遍法界。
無作止任(ren)滅,亦(yi)無能證者。
一切佛世界,猶(you)如虛(xu)空華。
三(san)世悉(xi)平等(deng),畢竟無來去。
初發心菩薩,及(ji)末世眾生。
欲求(qiu)入佛道,應如是修習。
金剛藏菩薩(sa)章
于是(shi)(shi)金(jin)剛藏菩(pu)薩在(zai)大(da)眾(zhong)(zhong)(zhong)中(zhong),即從座起,頂禮佛(fo)足,右繞(rao)三匝,長(chang)跪叉(cha)手。而白佛(fo)言:大(da)悲(bei)世(shi)尊,善(shan)為(wei)一(yi)(yi)切諸(zhu)菩(pu)薩眾(zhong)(zhong)(zhong),宣(xuan)揚(yang)如來(lai)(lai)(lai)圓覺清凈(jing)大(da)陀羅尼,因(yin)地法(fa)行漸次方便,與諸(zhu)眾(zhong)(zhong)(zhong)生,開發(fa)蒙昧,在(zai)會法(fa)眾(zhong)(zhong)(zhong),承佛(fo)慈(ci)誨,幻翳朗然,慧(hui)目清凈(jing)。世(shi)尊,若諸(zhu)眾(zhong)(zhong)(zhong)生本(ben)來(lai)(lai)(lai)成(cheng)佛(fo),何故復(fu)有(you)(you)一(yi)(yi)切無明(ming)(ming),若諸(zhu)無明(ming)(ming)眾(zhong)(zhong)(zhong)生本(ben)有(you)(you),何因(yin)緣故,如來(lai)(lai)(lai)復(fu)說本(ben)來(lai)(lai)(lai)成(cheng)佛(fo),十方異生本(ben)成(cheng)佛(fo)道,后起無明(ming)(ming),一(yi)(yi)切如來(lai)(lai)(lai),何時(shi)復(fu)生一(yi)(yi)切煩(fan)惱,唯愿不(bu)舍(she)無遮大(da)慈(ci),為(wei)諸(zhu)菩(pu)薩開秘密藏,及為(wei)末(mo)世(shi)一(yi)(yi)切眾(zhong)(zhong)(zhong)生,得聞如是(shi)(shi)修(xiu)多羅教,了(le)義法(fa)門(men),永斷(duan)疑(yi)悔。作是(shi)(shi)語(yu)已,五體投(tou)地,如是(shi)(shi)三請,終(zhong)而復(fu)始。
爾時世(shi)尊告金剛藏(zang)菩(pu)薩(sa)(sa)言:善哉善哉,善男子,汝(ru)等乃能(neng)為諸(zhu)菩(pu)薩(sa)(sa)及(ji)末世(shi)眾生,問于如(ru)來甚深秘密究竟方便,是(shi)諸(zhu)菩(pu)薩(sa)(sa)最上教(jiao)誨(hui),了義(yi)大乘,能(neng)使十(shi)方修學菩(pu)薩(sa)(sa),及(ji)諸(zhu)末世(shi)一切眾生,得決定(ding)信,永斷疑悔,汝(ru)今諦聽,當為汝(ru)說(shuo)。時金剛藏(zang)菩(pu)薩(sa)(sa)奉教(jiao)歡喜,及(ji)諸(zhu)大眾默然而聽。
善男子,一切世界,始終生滅,前后有(you)無,聚散起止,念念相(xiang)續,循環往(wang)復,種種取舍(she),皆是(shi)輪回,未出(chu)輪回,而辯圓覺,彼(bi)圓覺性即(ji)同流轉(zhuan),若免輪回,無有(you)是(shi)處(chu),譬(pi)如(ru)動目,能搖湛水,又(you)如(ru)定眼(yan),由回轉(zhuan)火,云駛月(yue)運,舟(zhou)行岸移,亦復如(ru)是(shi)。
善男子,諸旋(xuan)(xuan)未(wei)息,彼物先住(zhu),尚不可得,何況輪(lun)轉生(sheng)死垢心(xin),曾未(wei)清凈(jing),觀佛圓(yuan)覺而(er)不旋(xuan)(xuan)復,是(shi)故汝等(deng),便生(sheng)三惑。
善男(nan)子(zi),譬如(ru)(ru)幻翳(yi),妄見空(kong)(kong)(kong)華(hua)(hua)(hua),幻翳(yi)若除,不(bu)可說(shuo)言(yan)此翳(yi)已滅(mie)(mie),何(he)(he)時更(geng)起(qi)一切諸(zhu)翳(yi)。何(he)(he)以(yi)故,翳(yi)華(hua)(hua)(hua)二法,非相(xiang)待故,亦如(ru)(ru)空(kong)(kong)(kong)華(hua)(hua)(hua)滅(mie)(mie)于(yu)空(kong)(kong)(kong)時,不(bu)可說(shuo)言(yan)虛空(kong)(kong)(kong)何(he)(he)時更(geng)起(qi)空(kong)(kong)(kong)華(hua)(hua)(hua)。何(he)(he)以(yi)故,空(kong)(kong)(kong)本無華(hua)(hua)(hua),非起(qi)滅(mie)(mie)故,生(sheng)死涅槃(pan),同于(yu)起(qi)滅(mie)(mie),妙(miao)覺(jue)圓(yuan)照,離于(yu)華(hua)(hua)(hua)翳(yi)。
善(shan)男(nan)子(zi),當知虛空(kong)非是暫有,亦非暫無(wu),況(kuang)復如來圓覺隨順,而為虛空(kong)平等本性。
善男(nan)子,如銷(xiao)金(jin)礦,金(jin)非(fei)銷(xiao)有(you),既已(yi)成金(jin),不重為礦,經無窮時,金(jin)性不壞,不應說言本非(fei)成就,如來(lai)圓(yuan)覺(jue),亦(yi)復如是。
善男子(zi),一(yi)切如來妙圓覺心本(ben)無菩提及與涅槃,亦無成(cheng)佛及不(bu)成(cheng)佛,無妄輪(lun)回及非輪(lun)回。
善男(nan)子,但諸聲聞所(suo)圓境(jing)界,身(shen)心(xin)語言皆悉斷滅,終(zhong)不能(neng)(neng)至彼之親證,所(suo)現涅(nie)槃,何況能(neng)(neng)以有(you)思惟心(xin),測度如來圓覺境(jing)界,如取螢(ying)火燒須彌山(shan)終(zhong)不能(neng)(neng)著,以輪回心(xin)生輪回見(jian),入于如來大寂(ji)滅海,終(zhong)不能(neng)(neng)至。是故我說(shuo)一切菩薩(sa)及(ji)末世眾生,先斷無(wu)始輪回根本。
善男子,有(you)作思(si)惟從有(you)心(xin)起,皆是六塵妄想緣(yuan)氣,非(fei)實心(xin)體(ti),已如空華(hua),用此思(si)惟辯于佛境,猶(you)如空華(hua)復結空果(guo),輾轉妄相,無有(you)是處。
善男子,虛妄浮心,多諸巧見,不能成就圓覺方便,如(ru)是分別,非為正(zheng)問。
爾時世尊欲(yu)重宣此義,而說(shuo)偈言:
金剛藏(zang)當知,如來(lai)寂滅性。
未曾有終(zhong)始,若以輪回心。
思惟即旋(xuan)復,但至(zhi)輪回際(ji)。
不能入(ru)佛海,譬如銷金(jin)礦。
金非銷故(gu)有,雖復本來金。
終以銷成(cheng)就,一成(cheng)真(zhen)金體。
不復重為礦,生(sheng)死與涅槃。
凡(fan)夫及諸佛,同(tong)為空華相(xiang)。
思惟猶幻(huan)化,何(he)況詰虛妄。
若能了此心(xin),然(ran)后求圓(yuan)覺。
彌勒菩薩章
于是(shi)彌(mi)勒菩薩在(zai)大(da)眾中,即從座起,頂禮(li)佛足,右繞三匝,長跪叉手,而白佛言:大(da)悲(bei)世尊,廣為菩薩開秘密藏,令諸大(da)眾深(shen)悟輪回,分(fen)別(bie)邪正,能(neng)施末(mo)世一切眾生,無(wu)畏道眼于大(da)涅(nie)槃,生決定信(xin),無(wu)復重隨(sui)輪轉(zhuan)境界,起循環見(jian)。
世(shi)(shi)尊,若諸(zhu)(zhu)(zhu)菩薩(sa)及末世(shi)(shi)眾生,欲游如(ru)(ru)來大(da)寂滅海(hai),云何當斷輪回(hui)根(gen)本,于諸(zhu)(zhu)(zhu)輪回(hui)有幾(ji)(ji)種(zhong)性,修(xiu)佛菩提,幾(ji)(ji)等差別,回(hui)入塵勞,當設(she)幾(ji)(ji)種(zhong)教化方便,度(du)諸(zhu)(zhu)(zhu)眾生,唯愿不舍救世(shi)(shi)大(da)悲,令(ling)諸(zhu)(zhu)(zhu)修(xiu)行一切菩薩(sa),及末世(shi)(shi)眾生,慧目肅清照曜心鏡,圓悟如(ru)(ru)來無(wu)上(shang)知見。作是(shi)語(yu)已(yi),五(wu)體投(tou)地,如(ru)(ru)是(shi)三請(qing),終而復始。
爾時(shi),世尊告彌(mi)(mi)勒菩薩(sa)言:善哉善哉,善男子,汝等乃能(neng)為(wei)諸菩薩(sa)及(ji)末世眾(zhong)生(sheng)(sheng),請問如來深奧(ao)秘密微妙之(zhi)義,令(ling)諸菩薩(sa)潔清慧(hui)目,及(ji)令(ling)一切末世眾(zhong)生(sheng)(sheng),永斷輪回(hui),心悟實相,具無生(sheng)(sheng)忍,汝今(jin)諦(di)聽,當為(wei)汝說。時(shi)彌(mi)(mi)勒菩薩(sa)奉(feng)教歡喜,及(ji)諸大(da)眾(zhong)默然而(er)聽。
善(shan)男子(zi),一切(qie)眾生從無始際,由(you)(you)有(you)(you)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)恩愛(ai)貪欲(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu),故(gu)有(you)(you)輪回(hui)(hui),若諸(zhu)(zhu)世界(jie)一切(qie)種(zhong)(zhong)性,卵生、胎生、濕生、化生,皆因淫欲(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)而正性命(ming)(ming),當知(zhi)輪回(hui)(hui),愛(ai)為(wei)根本(ben),由(you)(you)有(you)(you)諸(zhu)(zhu)欲(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)助發愛(ai)性,是故(gu)能令(ling)生死相續,欲(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)因愛(ai)生,命(ming)(ming)因欲(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)有(you)(you),眾生愛(ai)命(ming)(ming),還(huan)依欲(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)本(ben),愛(ai)欲(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)為(wei)因,愛(ai)命(ming)(ming)為(wei)果(guo),由(you)(you)于欲(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)境(jing),起(qi)諸(zhu)(zhu)違(wei)順,境(jing)背愛(ai)心而生憎(zeng)嫉(ji),造種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)業,是故(gu)復生地獄餓鬼。知(zhi)欲(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)可厭(yan),愛(ai)厭(yan)業道,舍(she)惡(e)樂(le)善(shan),復現天人,又知(zhi)諸(zhu)(zhu)愛(ai)可厭(yan)惡(e)故(gu),棄愛(ai)樂(le)舍(she),還(huan)滋愛(ai)本(ben),便現有(you)(you)為(wei)增上善(shan)果(guo),皆輪回(hui)(hui)故(gu),不(bu)成圣道。是故(gu)眾生欲(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)脫生死,免諸(zhu)(zhu)輪回(hui)(hui),先(xian)斷貪欲(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu),及除愛(ai)渴。
善男子,菩薩變化示現(xian)世間(jian),非(fei)愛(ai)為本,但(dan)以慈悲令彼舍(she)愛(ai),假諸(zhu)貪(tan)欲而入生(sheng)死,若諸(zhu)末世一(yi)切眾生(sheng),能舍(she)諸(zhu)欲及除(chu)憎愛(ai),永斷輪回,勤求(qiu)如來圓覺境(jing)界(jie),于清凈心便得開悟。
善男子,一(yi)切(qie)眾生(sheng)由本貪欲,發揮無明(ming),顯出五性(xing)差別不等(deng),依二(er)種(zhong)障而現(xian)深淺。云何二(er)障?一(yi)者理障,礙正知見,二(er)者事障,續諸(zhu)生(sheng)死;云何五性(xing)?
善(shan)男子,若此(ci)二(er)障未得斷(duan)(duan)滅,名未成佛(fo),若諸眾生永舍貪欲,先除事障未斷(duan)(duan)理(li)障,但能悟入聲聞緣(yuan)覺,未能顯(xian)住菩薩境界(jie)。
善男子,若諸末世一切眾生(sheng),欲(yu)泛如來大圓覺(jue)海,先當發愿勤(qin)斷二(er)障,二(er)障已伏,即能悟入(ru)(ru)菩薩境界,若事理障已永斷滅(mie),即入(ru)(ru)如來微妙圓覺(jue),滿足(zu)菩提及大涅槃。
善(shan)男子,一切眾生皆(jie)證圓覺,逢善(shan)知識(shi),依彼所作因地法行,爾時修習,便有頓漸,若(ruo)遇(yu)如來無上菩提正修行路,根(gen)無大小,皆(jie)成佛果,若(ruo)諸眾生雖求(qiu)善(shan)友,遇(yu)邪(xie)見者(zhe)未得正悟(wu),是(shi)則名為外道種性,邪(xie)師(shi)過謬,非眾生咎,是(shi)名眾生五性差別。
善男子,菩薩(sa)唯(wei)以大(da)悲方便,入諸世(shi)間,開發(fa)未悟,乃至示(shi)現種種形相,逆(ni)順(shun)境界,與其同事(shi),化令成佛,皆(jie)依無始清凈(jing)愿(yuan)力(li),若諸末世(shi)一切眾生,于大(da)圓覺起增(zeng)上心,當發(fa)菩薩(sa)清凈(jing)大(da)愿(yuan),應作是言,
愿我(wo)今者住佛圓(yuan)覺,求(qiu)善知識,莫值外道,及與二乘,依愿修行,漸斷(duan)諸障,障盡愿滿,便登解脫清凈法(fa)殿,證(zheng)大圓(yuan)覺妙莊嚴(yan)域。
爾時世尊欲(yu)重宣此(ci)義,而(er)說偈言:
彌勒(le)汝當知(zhi),一切諸眾(zhong)生。
不得大解脫,皆由貪欲故(gu)。
墮落于生死,若(ruo)能(neng)斷憎愛。
及與(yu)貪嗔癡,不因差別性。
皆得成佛(fo)道,二(er)障永銷(xiao)滅。
求師(shi)得正悟,隨(sui)順菩薩(sa)愿。
依止(zhi)大涅(nie)槃,十方諸菩(pu)薩。
皆以大悲愿,示現入生死。
現在修行(xing)者,及(ji)末世眾(zhong)生,
勤斷諸愛見,便歸大圓覺(jue)。
清凈慧菩薩章(zhang)
于是(shi)(shi)清凈慧菩(pu)薩在大(da)眾(zhong)中,即從座起,頂禮佛足,右繞三(san)匝,長跪叉手,而白佛言:大(da)悲世(shi)尊(zun),為(wei)(wei)我等(deng)(deng)輩,廣說(shuo)如是(shi)(shi)不思議事,本所(suo)不見,本所(suo)不聞(wen),我等(deng)(deng)今(jin)者蒙佛善誘,身(shen)心泰然,得(de)大(da)饒益,愿為(wei)(wei)諸來一切法眾(zhong),重宣法王(wang)圓滿覺(jue)性,一切眾(zhong)生及(ji)諸菩(pu)薩如來世(shi)尊(zun),所(suo)證(zheng)所(suo)得(de),云何差別,令末(mo)世(shi)眾(zhong)生聞(wen)此圣(sheng)教,隨順(shun)開悟(wu),漸次能(neng)入。作是(shi)(shi)語已(yi),五體投地,如是(shi)(shi)三(san)請,終(zhong)而復始(shi)。
爾時(shi),世尊告清(qing)凈慧菩(pu)(pu)薩(sa)言(yan):善哉善哉,善男子,汝(ru)(ru)等乃(nai)能為(wei)末世眾生,請問如(ru)來(lai)漸(jian)次差別,汝(ru)(ru)今諦聽,當為(wei)汝(ru)(ru)說。時(shi)清(qing)凈慧菩(pu)(pu)薩(sa)奉教歡喜,及(ji)諸大眾默然(ran)而聽。
善男子,圓覺(jue)自性(xing),非性(xing)性(xing)有,循諸性(xing)起,無(wu)取無(wu)證,于實相中,實無(wu)菩薩(sa)及諸眾生。何以(yi)故,菩薩(sa)眾生皆是幻化(hua)(hua),幻化(hua)(hua)滅(mie)故,無(wu)取證者(zhe),譬如(ru)眼(yan)根(gen),不自見眼(yan),性(xing)自平(ping)等(deng),無(wu)平(ping)等(deng)者(zhe),眾生迷倒,未(wei)能(neng)除滅(mie)一(yi)切幻化(hua)(hua),于滅(mie)未(wei)滅(mie),妄功用中,便(bian)顯(xian)差別,若得如(ru)來(lai)寂(ji)(ji)滅(mie)隨順,實無(wu)寂(ji)(ji)滅(mie)及寂(ji)(ji)滅(mie)者(zhe)。
善男子(zi),一切眾生(sheng)從無(wu)始來,由(you)妄想我,及愛我者,曾不(bu)自知念念生(sheng)滅,故起(qi)憎愛耽著五(wu)欲,若遇善友(you),教令開悟(wu)凈圓覺(jue)性(xing)(xing),發明起(qi)滅,即知此生(sheng),性(xing)(xing)自勞慮(lv),若復有人勞慮(lv)永斷,得(de)法界凈,即彼凈解(jie)為自障(zhang)礙,故于圓覺(jue)而不(bu)自在,此名(ming)凡夫隨順覺(jue)性(xing)(xing)。
善(shan)男子,一(yi)切(qie)菩薩(sa)見解(jie)為礙,雖(sui)斷解(jie)礙,猶(you)住見覺,覺礙為礙而不自在,此(ci)名菩薩(sa)未入地者(zhe)隨順覺性。
善(shan)男子,有照有覺,俱(ju)名障礙(ai)(ai)(ai),是故菩(pu)薩常覺不(bu)住,照與照者(zhe),同(tong)時寂滅(mie),譬如(ru)有人自斷(duan)其首(shou),首(shou)已斷(duan)故,無(wu)能斷(duan)者(zhe)則以礙(ai)(ai)(ai)心自滅(mie)諸礙(ai)(ai)(ai),礙(ai)(ai)(ai)已斷(duan)滅(mie),無(wu)滅(mie)礙(ai)(ai)(ai)者(zhe)。修多羅教,如(ru)標月指,若復見月,了知所標畢竟非月,一切(qie)如(ru)來種種言說開示菩(pu)薩,亦復如(ru)是,此名菩(pu)薩已入(ru)地者(zhe)隨順(shun)覺性。
善男子(zi),一切障礙,即究竟(jing)覺(jue),得(de)念(nian)失(shi)念(nian),無非解脫(tuo),成(cheng)法(fa)(fa)破法(fa)(fa),皆名涅槃,智慧(hui)愚癡(chi),通為(wei)(wei)般若(ruo),菩薩外道所成(cheng)就法(fa)(fa),同是(shi)菩提,無明真如(ru)(ru)(ru)無異境界,諸戒(jie)定慧(hui)及(ji)淫(yin)怒癡(chi),俱是(shi)梵行(xing)。眾生國土,同一法(fa)(fa)性,地獄天宮,皆為(wei)(wei)凈(jing)土,有性無性,齊成(cheng)佛道,一切煩惱,畢竟(jing)解脫(tuo),法(fa)(fa)界海慧(hui),照了諸相,猶(you)如(ru)(ru)(ru)虛(xu)空,此名如(ru)(ru)(ru)來隨(sui)順覺(jue)性。
善(shan)男子,但諸(zhu)菩薩及末世眾生,居一切時不(bu)起妄(wang)念,于諸(zhu)妄(wang)心亦(yi)不(bu)息(xi)滅,住妄(wang)想境不(bu)加了(le)知,于無了(le)知,不(bu)辯真(zhen)實,彼諸(zhu)眾生聞(wen)是法門,信解受持不(bu)生驚畏,是則(ze)名為隨(sui)順覺(jue)性。
善(shan)男(nan)子,汝(ru)等當知,如是眾(zhong)生已曾供養百(bai)千萬(wan)億恒河沙諸(zhu)佛,及(ji)大菩薩,植眾(zhong)德本(ben),佛說是人(ren),名(ming)為成(cheng)就(jiu)一切種智。
爾時世尊(zun)欲重宣此(ci)義(yi),而(er)說偈言:
清凈(jing)慧當知,圓滿(man)菩提性。
無取亦無證,無菩薩眾生(sheng)。
覺與未覺時,漸次(ci)有(you)差(cha)別。
眾生(sheng)為解(jie)礙,菩薩未離覺。
入地永(yong)寂滅,不住一切相(xiang)。
大覺悉圓(yuan)滿,名為遍隨順。
末世(shi)諸眾生(sheng),心不生(sheng)虛妄(wang)。
佛說如是人,現世即菩薩。
供(gong)養恒沙(sha)佛,功德已圓滿。
雖有(you)多方便,皆名(ming)隨順智。
威德自(zi)在菩薩(sa)章
于是威德自在菩薩(sa)(sa)在大(da)(da)眾中,即從(cong)座起(qi),頂禮佛足(zu),右繞三匝,長跪叉(cha)手,而白佛言:大(da)(da)悲世(shi)尊,廣為我等分別(bie)如(ru)(ru)(ru)是隨順(shun)覺性,令諸菩薩(sa)(sa)覺心光明,承佛圓音(yin),不因修(xiu)習而得(de)善利。世(shi)尊,譬如(ru)(ru)(ru)大(da)(da)城,外(wai)有四門(men),隨方(fang)來者(zhe)非止一(yi)路,一(yi)切菩薩(sa)(sa)莊嚴(yan)佛國及成菩提,非一(yi)方(fang)便(bian),唯愿世(shi)尊廣為我等,宣說一(yi)切方(fang)便(bian)漸(jian)次,并修(xiu)行人總有幾種,令此會(hui)菩薩(sa)(sa),及末世(shi)眾生求大(da)(da)乘者(zhe),速得(de)開(kai)悟,游戲如(ru)(ru)(ru)來大(da)(da)寂滅海。作是語已,五(wu)體投(tou)地(di),如(ru)(ru)(ru)是三請,終而復始(shi)。
爾時世尊(zun)告威德自(zi)在(zai)菩(pu)薩(sa)言:善(shan)哉善(shan)哉,善(shan)男子(zi),汝等乃能為諸菩(pu)薩(sa)及末世眾生問于如(ru)來知(zhi)是方便,汝今諦(di)聽(ting),當為汝說(shuo)。時威德自(zi)在(zai)菩(pu)薩(sa)奉教(jiao)歡喜,及諸大(da)眾默然而聽(ting)。
善男子,無(wu)上妙覺(jue),遍諸(zhu)十方,出生如來與一切法,同體(ti)平(ping)等,于諸(zhu)修行實無(wu)有(you)二,方便隨(sui)順(shun)其數(shu)無(wu)量,圓攝(she)所歸,循(xun)性差別(bie),當有(you)三種。
善男子,若(ruo)諸(zhu)菩(pu)薩悟凈圓覺,以凈覺心(xin),取靜為行,由(you)澄諸(zhu)念,覺識煩動,靜慧發生,身心(xin)客(ke)塵從此永(yong)滅,便能(neng)內發寂靜輕安,由(you)寂靜故,十方(fang)世界諸(zhu)如來心(xin),于中(zhong)顯(xian)現,如鏡中(zhong)像,此方(fang)便者,名(ming)奢摩(mo)他。
善男(nan)子,若諸菩薩悟凈圓(yuan)覺(jue),以凈覺(jue)心,知覺(jue)心性及(ji)與根塵,皆因(yin)幻(huan)化(hua),即(ji)起諸幻(huan)以除幻(huan)者,變(bian)化(hua)諸幻(huan)而開幻(huan)眾,由起幻(huan)故,便(bian)能內發(fa)大悲(bei)輕(qing)安,一切菩薩從此起行(xing),漸(jian)次增進,彼觀幻(huan)者非(fei)同幻(huan)故,非(fei)同幻(huan)觀,皆是幻(huan)故,幻(huan)相永(yong)離是諸菩薩所圓(yuan)妙行(xing),如(ru)土長(chang)苗,此方便(bian)者,名三(san)摩缽(bo)提。
善男子,若(ruo)諸(zhu)(zhu)菩薩悟凈圓覺(jue)(jue),以凈覺(jue)(jue)心(xin),不(bu)取幻化(hua)及(ji)諸(zhu)(zhu)靜相,了知身(shen)(shen)心(xin)皆為掛礙(ai)(ai),無(wu)知覺(jue)(jue)明,不(bu)依諸(zhu)(zhu)礙(ai)(ai),永得(de)超(chao)過礙(ai)(ai)無(wu)礙(ai)(ai)境,受用世界(jie)及(ji)與身(shen)(shen)心(xin),相在塵域,如器中锽,聲出(chu)于外,煩惱涅(nie)槃不(bu)相留礙(ai)(ai),便能內發寂滅輕(qing)安(an),妙覺(jue)(jue)隨順(shun)寂滅境界(jie),自他身(shen)(shen)心(xin)所不(bu)能及(ji),眾生壽命(ming)皆為浮想,此方便者,名為禪(chan)那。
善男子(zi),此三法(fa)門,皆(jie)是圓(yuan)覺(jue)親近隨順,十方如(ru)來因此成(cheng)(cheng)佛,十方菩薩(sa)種(zhong)種(zhong)方便一(yi)(yi)切同異,皆(jie)依如(ru)是三種(zhong)事業(ye),若得圓(yuan)證,即成(cheng)(cheng)圓(yuan)覺(jue)。善男子(zi),假使有(you)人(ren)修于圣(sheng)道,教化成(cheng)(cheng)就百千萬(wan)億阿羅漢(han)辟支佛果,不如(ru)有(you)人(ren)聞此圓(yuan)覺(jue)無礙(ai)法(fa)門,一(yi)(yi)剎那(nei)頃隨順修習。
爾時世尊(zun)欲重宣此義,而說(shuo)偈言:
威德汝當(dang)知,無上大覺心。
本(ben)際無二相,隨順諸方便。
其(qi)數即(ji)無量,如來總開示。
便有三種類,寂靜奢摩他。
如(ru)鏡照諸像,如(ru)幻(huan)三(san)摩提(ti)。
如苗(miao)漸增長,禪那唯寂滅。
如彼器中锽,三(san)種(zhong)妙法門。
皆是(shi)覺隨順,十方諸如來。
及諸大菩(pu)薩,因此(ci)得成(cheng)道。
三事圓證故(gu),名(ming)究竟(jing)涅槃(pan)。
辯音菩薩章(zhang)
于是(shi)辯音菩(pu)(pu)薩(sa)在大眾(zhong)(zhong)中,即(ji)從座起,頂(ding)禮佛(fo)足(zu),右繞(rao)三匝,長跪叉手,而白佛(fo)言:大悲世尊,如是(shi)法門(men),甚為希(xi)有。世尊,此諸方(fang)便,一切菩(pu)(pu)薩(sa)于圓覺(jue)門(men),有幾修習,愿為大眾(zhong)(zhong)及末世眾(zhong)(zhong)生,方(fang)便開(kai)示(shi),令(ling)悟(wu)實(shi)相。作是(shi)語已,五體投地,如是(shi)三請(qing),終而復始。
爾(er)時,世(shi)(shi)尊(zun)告辯(bian)音(yin)菩薩(sa)言(yan):善哉善哉,善男子(zi),汝等(deng)乃(nai)能為諸大眾(zhong)(zhong)及(ji)末世(shi)(shi)眾(zhong)(zhong)生,問于如(ru)(ru)來如(ru)(ru)是修習(xi),汝今諦聽,當為汝說。時辯(bian)音(yin)菩薩(sa)奉教歡(huan)喜,及(ji)諸大眾(zhong)(zhong)默然而聽。
善男子,一(yi)(yi)切如(ru)來圓覺(jue)清凈,本無修習(xi)及(ji)修習(xi)者(zhe),一(yi)(yi)切菩薩及(ji)末世(shi)眾(zhong)生,依(yi)于未覺(jue)幻力修習(xi),爾時(shi)便有(you)二十五(wu)種清凈定輪,
若諸菩薩(sa)唯(wei)取極靜(jing),由靜(jing)力(li)故(gu),永(yong)斷煩惱(nao),究(jiu)竟成就,不(bu)起于座,便入(ru)涅槃,此菩薩(sa)者,名單修奢摩他。
若(ruo)諸菩(pu)薩(sa)唯觀如幻(huan),以(yi)佛力故(gu),變化世界,種種作用,備(bei)行(xing)菩(pu)薩(sa),清(qing)凈妙(miao)行(xing),于陀羅尼(ni),不失寂念,及諸靜(jing)慧,此菩(pu)薩(sa)者(zhe),名(ming)單修(xiu)三摩缽提。
若(ruo)諸菩薩(sa)唯(wei)滅諸幻,不取(qu)作(zuo)用,獨斷(duan)煩惱,煩惱斷(duan)盡,便證實(shi)相,此菩薩(sa)者,名單修禪那。
若諸菩薩(sa)先取至靜(jing),以(yi)靜(jing)慧心,照諸幻者,便于(yu)是中,起菩薩(sa)行,此菩薩(sa)者,名先修奢摩(mo)他,后修三(san)摩(mo)缽提(ti)。
若諸菩(pu)薩(sa)以靜慧故,證至靜性(xing),便斷煩惱,永(yong)出生死,此菩(pu)薩(sa)者,名先修奢摩他,后修禪那。
若(ruo)諸菩(pu)薩以(yi)寂(ji)靜慧,復現幻力,種種變化,度諸眾生,后斷煩惱(nao),而入寂(ji)滅,此(ci)菩(pu)薩者,名(ming)先修奢摩他,中修三摩缽提,后修禪那(nei)。
若諸菩(pu)薩(sa)(sa)以(yi)至(zhi)靜(jing)力,斷(duan)煩(fan)惱已,后(hou)起菩(pu)薩(sa)(sa),清凈妙行,度(du)諸眾生,此(ci)菩(pu)薩(sa)(sa)者,名先修奢(she)摩他,中修禪那,后(hou)修三摩缽(bo)提。
若諸菩薩以至靜(jing)力,心斷煩惱,復度(du)眾生,建(jian)立世界,此菩薩者,名(ming)先修奢摩(mo)他,齊修三(san)摩(mo)缽提禪(chan)那。
若諸(zhu)菩(pu)薩(sa)以至靜力,資發變化,后斷煩惱,此菩(pu)薩(sa)者,名齊修奢摩他,三(san)摩缽提,后修禪那。
若(ruo)諸菩薩(sa)以至靜力,用(yong)資寂(ji)滅,后(hou)起(qi)作用(yong),變(bian)化世界,此菩薩(sa)者(zhe),名齊修奢摩他禪那,后(hou)修三摩缽提(ti)。
若諸菩(pu)薩(sa)以變(bian)化力,種種隨順(shun),而取至(zhi)靜(jing),此(ci)菩(pu)薩(sa)者,名先(xian)修三摩(mo)缽(bo)提,后修奢摩(mo)他。
若諸(zhu)菩(pu)薩以(yi)變化(hua)力(li),種種境界,而取寂滅,此(ci)菩(pu)薩者,名(ming)先修三摩缽提,后修禪那。
若諸菩(pu)薩以變(bian)化力(li),而(er)作佛事,安(an)住寂靜(jing),而(er)斷煩惱,此菩(pu)薩者,名先修三(san)摩缽提,中修奢摩他(ta),后(hou)修禪那。
若諸菩(pu)薩以變(bian)化力,無(wu)礙作用,斷煩惱故,安住至靜,此菩(pu)薩者,名先修(xiu)(xiu)三摩(mo)缽提,中修(xiu)(xiu)禪那,后修(xiu)(xiu)奢摩(mo)他。
若諸菩薩以變化力,方便作(zuo)用,至靜(jing)寂滅,二(er)俱隨順,此菩薩者,名先修三摩缽提,齊修奢摩他禪那(nei)。
若諸菩薩以(yi)變化力,種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)起用,資于至靜(jing),后(hou)斷煩惱,此(ci)菩薩者,名(ming)齊修(xiu)三摩缽提奢(she)摩他(ta),后(hou)修(xiu)禪那(nei)。
若諸菩(pu)薩(sa)以變化(hua)力,資于(yu)寂滅,后(hou)住清凈,無作靜慮,此菩(pu)薩(sa)者,名齊修三摩(mo)缽提禪那,后(hou)修奢摩(mo)他(ta)。
若諸(zhu)菩薩以寂滅力,而起至靜,住(zhu)于清凈,此菩薩者(zhe),名先修禪那,后修奢摩他。
若諸菩薩以寂滅力,而起(qi)作用,于一切境,寂用隨(sui)順,此菩薩者(zhe),名先修禪那(nei),后修三摩缽提(ti)。
若諸菩(pu)薩以(yi)寂滅力,種種自性,安于靜慮,而起變(bian)化,此菩(pu)薩者,名先修禪那,中修奢(she)摩(mo)他,后修三摩(mo)缽(bo)提。
若諸菩(pu)薩以(yi)寂滅力(li),無作(zuo)自(zi)性(xing),起于作(zuo)用,清(qing)凈境界,歸于靜慮,此菩(pu)薩者,名先修禪(chan)那,中修三摩缽提,后修奢摩他(ta)。
若諸菩薩(sa)以寂(ji)滅力,種種清(qing)凈,而(er)住靜慮,起(qi)于變化,此菩薩(sa)者,名(ming)先修(xiu)禪那,齊(qi)修(xiu)奢摩他三(san)摩缽(bo)提。
若諸(zhu)菩薩以寂滅力(li),資于至靜,而(er)起變化,此菩薩者,名齊修(xiu)禪(chan)那奢摩他,后修(xiu)三摩缽提。
若諸菩(pu)(pu)薩(sa)以寂(ji)滅力,資于變化,而起至(zhi)靜,清明(ming)境(jing)慧,此菩(pu)(pu)薩(sa)者,名(ming)齊修禪那三(san)摩缽(bo)提,后修奢(she)摩他。
若諸菩薩以圓覺慧,圓合一(yi)切(qie),于(yu)諸性(xing)相(xiang),無離覺性(xing),此菩薩者,名為圓修(xiu)三種(zhong)自性(xing),清(qing)凈(jing)隨順。
善(shan)男子(zi),是(shi)(shi)名菩薩(sa)二(er)十五輪(lun)(lun),一切菩薩(sa)修(xiu)行如是(shi)(shi),若諸菩薩(sa)及末世眾生,依(yi)此(ci)輪(lun)(lun)者,當(dang)持梵(fan)行,寂(ji)靜思惟,求哀懺悔(hui),經三(san)七日(ri),于二(er)十五輪(lun)(lun)各安標記,至(zhi)心求哀,隨(sui)手(shou)結(jie)取,依(yi)結(jie)開示,便知(zhi)頓漸,一念疑悔(hui),即不(bu)成就。
爾時世尊欲重宣此(ci)義,而說偈言:
辯音汝當知,一切諸菩薩。
無礙清凈慧(hui),皆依禪定(ding)生。
所謂奢摩(mo)他,三摩(mo)提禪那(nei)。
三法(fa)頓漸修,有(you)二(er)十五種(zhong)。
十方諸(zhu)如(ru)來,三世修(xiu)行者。
無不因此法,而得成菩提。
唯除(chu)頓覺人,并(bing)法(fa)不隨順。
一切諸(zhu)菩薩,及(ji)末世眾生。
常當(dang)持此輪,隨(sui)順勤修習。
依佛大悲力,不久證涅槃(pan)。
凈諸業障菩(pu)薩(sa)章
于是(shi)凈諸業障(zhang)菩薩在大眾(zhong)中,即從座起,頂禮(li)佛(fo)足,右繞三匝,長(chang)跪叉(cha)手,而白佛(fo)言:
大(da)(da)悲世(shi)尊,為我等(deng)輩(bei)廣說如是不(bu)思議事,一(yi)切如來因地行相,令(ling)諸大(da)(da)眾得未曾(ceng)有,睹見調御,歷恒沙劫(jie)勤苦(ku)境界(jie),一(yi)切功用,猶如一(yi)念,我等(deng)菩薩深自慶慰(wei)。
世尊,若此(ci)覺心本(ben)性清(qing)凈(jing),因何染(ran)污,使(shi)諸眾(zhong)生(sheng)(sheng)迷悶不入,唯愿如來廣為(wei)我等,開悟法性,令此(ci)大眾(zhong)及末世眾(zhong)生(sheng)(sheng),作將(jiang)來眼。作是語已,五體投地,如是三請,終(zhong)而復始。
爾時,世(shi)尊告凈(jing)諸(zhu)業障(zhang)菩薩言(yan):善哉善哉,善男子,汝等乃能(neng)為(wei)諸(zhu)大眾(zhong)及末世(shi)眾(zhong)生,咨問如來如是方便,汝今諦聽,當為(wei)汝說(shuo)。
時凈諸(zhu)業障菩薩(sa)奉教歡喜,及諸(zhu)大眾默(mo)然而(er)聽。
善男子(zi),一切眾生(sheng)從無始來,妄(wang)(wang)(wang)想執有(you)(you)我人眾生(sheng),及(ji)與(yu)壽命,認四顛倒為實(shi)我體,由此便生(sheng)憎愛二境,于(yu)虛妄(wang)(wang)(wang)體重執虛妄(wang)(wang)(wang),二妄(wang)(wang)(wang)相依(yi),生(sheng)妄(wang)(wang)(wang)業(ye)(ye)道,有(you)(you)妄(wang)(wang)(wang)業(ye)(ye)故,妄(wang)(wang)(wang)見流轉,厭流轉者,妄(wang)(wang)(wang)見涅槃,由此不(bu)能入清凈覺,非(fei)(fei)覺違(wei)拒諸(zhu)能入者,有(you)(you)諸(zhu)能入,非(fei)(fei)覺入故,是故動(dong)念及(ji)與(yu)息(xi)念,皆歸(gui)迷悶(men)。
何以故(gu),由有(you)無始(shi)本起無明,為(wei)己(ji)主宰(zai),一切(qie)眾(zhong)生(sheng)生(sheng)無慧目,身心(xin)等性,皆是(shi)無明,譬如有(you)人不自斷命,是(shi)故(gu)當知,有(you)愛我(wo)者(zhe),我(wo)與隨順(shun),非隨順(shun)者(zhe),便(bian)生(sheng)憎(zeng)(zeng)怨,為(wei)憎(zeng)(zeng)愛心(xin)養無明故(gu),相續求道皆不成就。
善男子(zi),云何(he)我相(xiang),謂諸眾生(sheng)心所證(zheng)者,善男子(zi),譬如(ru)有人,百骸調適(shi),忽忘(wang)我身,四肢弦(xian)緩(huan),攝養乖方,微加(jia)針艾,則知有我,是故證(zheng)取(qu)方現我體。
善男(nan)子(zi),其(qi)心乃至證(zheng)于如來,畢竟了知清凈涅槃皆是我相。
善男子,云何人(ren)相(xiang),謂(wei)諸(zhu)眾生心悟證者。
善男子(zi),悟(wu)有我(wo)者,不(bu)復認我(wo),所悟(wu)非我(wo),悟(wu)亦如是(shi),悟(wu)已超(chao)過一切證者,悉為人(ren)相。
善男子,其(qi)心乃(nai)至圓悟(wu)涅槃(pan)俱是我(wo)者,心存少悟(wu)備殫(dan)證理(li),皆名人相。
善男子,云(yun)何眾生相,謂諸眾生心自證悟所不及者。
善男子,譬(pi)如有人作如是(shi)言,我(wo)(wo)是(shi)眾(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng),則知彼人說眾(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)者,非(fei)我(wo)(wo)非(fei)彼,云何(he)非(fei)我(wo)(wo),我(wo)(wo)是(shi)眾(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng),則非(fei)是(shi)我(wo)(wo),云何(he)非(fei)彼,我(wo)(wo)是(shi)眾(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng),非(fei)彼我(wo)(wo)故。
善(shan)男子,但(dan)諸眾生(sheng)了證了悟,皆為我(wo)人,而我(wo)人相(xiang)所不及者,存有所了,名眾生(sheng)相(xiang)。
善男子,云何壽命(ming)相,謂(wei)諸(zhu)眾生心照清凈覺所了者(zhe),一(yi)切業智所不自見,猶如命(ming)根(gen)。
善男(nan)子,若心照見(jian)一切(qie)覺者(zhe)(zhe),皆為塵垢(gou),覺所覺者(zhe)(zhe),不離塵故,如湯銷冰,無別有冰,知冰銷者(zhe)(zhe),存我覺我,亦(yi)復如是。
善男子,末世(shi)眾生不(bu)了四相,雖經多劫勤(qin)苦修道,但名有為(wei),終不(bu)能(neng)成一切圣(sheng)果(guo),是(shi)故名為(wei)正(zheng)法(fa)末世(shi)。
何以故(gu),認一(yi)切我為涅槃故(gu),有證有悟名(ming)成(cheng)就故(gu),譬如(ru)有人認賊為子,其家財寶(bao)終不成(cheng)就。
何以故,有我(wo)愛(ai)者(zhe)亦愛(ai)涅(nie)槃,伏我(wo)愛(ai)根為涅(nie)槃相,有憎(zeng)我(wo)者(zhe)亦憎(zeng)生死(si),不知愛(ai)者(zhe)真(zhen)生死(si)故,別憎(zeng)生死(si)名不解(jie)脫(tuo),云何當知法不解(jie)脫(tuo)。
善(shan)男子,彼(bi)末世眾生習菩提者(zhe),以己微證為(wei)自清凈,猶未能盡我相根本。
若(ruo)復有人贊嘆彼(bi)(bi)法,即(ji)生歡喜,便欲濟度,若(ruo)復誹(fei)謗彼(bi)(bi)所得者,便生嗔恨,則知我相堅(jian)固執持,潛伏(fu)藏識游戲諸根,曾不間(jian)斷。
善男子,彼修(xiu)道者不除我相,是故不能入清凈(jing)覺。
善男(nan)子,若知我空,無(wu)毀我者,有我說法,我未斷故,眾生壽(shou)命,亦復如是(shi)。
善男子(zi),末世眾生說病為法,是故名為可(ke)憐(lian)愍者(zhe),雖(sui)勤精進,增益諸病,是故不能入(ru)清凈覺。
善男子(zi),末世眾生不(bu)(bu)了四相,以如(ru)來(lai)解及所行處,為自修行,終不(bu)(bu)成就。
或有眾(zhong)(zhong)生未得(de)謂得(de),未證謂證,見勝進者心(xin)生嫉妒,由彼眾(zhong)(zhong)生未斷我愛,是故不能入清凈覺。
善男子(zi),末世眾(zhong)生(sheng)希望成道,無令求(qiu)悟,唯益多聞,增(zeng)長我見(jian)(jian),但當精勤降(jiang)伏煩惱,起(qi)大勇猛(meng),未得令得,未斷令斷,貪嗔愛(ai)(ai)慢,諂曲(qu)嫉(ji)妒,對境不(bu)生(sheng),彼(bi)我恩愛(ai)(ai),一切寂滅,佛說(shuo)是入(ru)漸次(ci)成就,求(qiu)善知識(shi),不(bu)墮(duo)邪(xie)見(jian)(jian),若于(yu)所(suo)求(qiu)別(bie)生(sheng)憎愛(ai)(ai),則(ze)不(bu)能(neng)入(ru)清(qing)凈覺海。
爾時世尊欲重宣此義,而說偈言(yan):
凈業汝當知,一切諸眾生。
皆由執(zhi)我(wo)愛,無始(shi)妄流轉(zhuan)。
未除四種相,不得成菩提。
愛憎(zeng)生(sheng)于心(xin),諂曲(qu)存諸念(nian)。
是故多迷(mi)悶,不能入覺城。
若(ruo)能歸悟剎,先去貪(tan)嗔(chen)癡。
法愛(ai)不存心,漸次可成就。
我身本不有(you),憎愛(ai)何由生。
此人求善友,終不墮邪見。
所求(qiu)別(bie)生心,究竟非(fei)成就。
普(pu)覺菩薩章
于(yu)是(shi)普(pu)覺菩薩在(zai)大眾中,即從座起,頂禮佛足,右繞三匝,長跪(gui)叉手,而白佛言:
大悲(bei)世尊,快說禪病,令諸大眾(zhong)得未曾有,心意蕩然(ran),獲(huo)大安隱(yin)。世尊,末世眾(zhong)生去佛(fo)漸遠,賢圣(sheng)隱(yin)伏(fu),邪法(fa)(fa)增熾,使諸眾(zhong)生求何(he)等人,依何(he)等法(fa)(fa),行何(he)等行,除去何(he)病,云何(he)發心,令彼群盲不墮邪見。作是(shi)語已,五體投(tou)地,如是(shi)三請,終而復始。
爾時,世尊(zun)告普覺菩(pu)薩言:善(shan)哉善(shan)哉,善(shan)男(nan)子,汝(ru)等乃(nai)能(neng)咨(zi)問如(ru)來如(ru)是修行,能(neng)施末世一(yi)切(qie)眾(zhong)生(sheng),無畏道眼,令彼(bi)眾(zhong)生(sheng)得成圣道,汝(ru)今諦(di)聽,當為汝(ru)說。
時(shi)普覺菩薩奉教歡喜,及諸(zhu)大眾默然而聽(ting)。
善(shan)男子,末世(shi)眾生將發大心,求善(shan)知識欲修行者,當求一切正知見人,心不住相,不著(zhu)聲聞緣(yuan)覺境界,雖現塵勞,心恒清(qing)凈,示有諸過,贊嘆梵行,不令眾生入不律儀,求如是人,即得(de)成就阿耨多羅三藐三菩提。
末世眾生見如是(shi)人,應(ying)當供養不惜(xi)身命,彼(bi)善知識(shi)四威儀中,常現(xian)清凈(jing),乃至(zhi)示現(xian)種(zhong)種(zhong)過患,心無(wu)驕慢,況復摶財妻子眷(juan)屬,
若(ruo)善男子,于(yu)彼善友(you)不(bu)起惡念(nian),即能究竟成就正覺,心華發(fa)明,照(zhao)十方剎。
善男子,彼善知識(shi)所證妙法,應離四病。
云(yun)何四病(bing),一者作病(bing),若(ruo)復有人作如是言,我于(yu)本(ben)心(xin)作種(zhong)種(zhong)行,欲求圓覺,彼圓覺性非作得故,說名為病(bing);
二者任病(bing),若復有人(ren)作(zuo)如(ru)是(shi)言,我等(deng)今者不(bu)斷(duan)生(sheng)死,不(bu)求(qiu)涅(nie)槃(pan),涅(nie)槃(pan)生(sheng)死無起滅念,任彼一切隨諸法性,欲求(qiu)圓覺,彼圓覺性非(fei)任有故,說(shuo)名為病(bing);
三(san)者止病,若復有(you)人(ren)作如是言,我今(jin)自心永息諸念(nian),得一切性(xing)寂然平(ping)等(deng),欲求圓覺(jue),彼圓覺(jue)性(xing)非(fei)止合故,說名為病,
四(si)者滅病,若(ruo)復(fu)有(you)人作如是言,我今永(yong)斷(duan)一(yi)(yi)切(qie)煩惱,身心畢(bi)竟(jing)空無所(suo)有(you),何況根塵虛妄境界,一(yi)(yi)切(qie)永(yong)寂,欲求圓覺(jue),彼圓覺(jue)性非寂相故,說名為病。
離四病者(zhe),則(ze)知清凈,作是觀(guan)者(zhe),名(ming)為(wei)正(zheng)觀(guan),若他(ta)觀(guan)者(zhe),名(ming)為(wei)邪觀(guan)。
善男子,末(mo)世眾生欲(yu)修行(xing)者,應當盡命供(gong)養(yang)善友,事(shi)善知識,彼善知識欲(yu)來親近,應斷驕慢,若復遠離,應斷嗔恨,現逆順境(jing),猶如虛(xu)空,了(le)知身心(xin)畢竟(jing)平(ping)等,與(yu)諸眾生同(tong)體無異(yi),如是修行(xing),方入圓覺(jue)。
善男子,末世眾生不得(de)成道,由有(you)無始自他憎愛(ai)(ai),一切(qie)種子,故未解脫,若復有(you)人(ren)觀彼怨家,如(ru)己父母,心無有(you)二,即除諸病,于諸法中自他憎愛(ai)(ai),亦復如(ru)是(shi)。
善(shan)男子,末世眾生(sheng)欲求圓(yuan)覺(jue),應當(dang)發心作如是(shi)(shi)言,盡于虛空一切眾生(sheng),我(wo)(wo)皆(jie)令入究(jiu)竟圓(yuan)覺(jue),于圓(yuan)覺(jue)中無取覺(jue)者,除彼(bi)我(wo)(wo)人一切諸(zhu)相,如是(shi)(shi)發心,不墮邪(xie)見。
爾時世尊欲(yu)重宣此義,而說偈言:
普覺(jue)汝當知,末世諸眾生(sheng)。
欲求(qiu)善(shan)知識(shi),應(ying)當求(qiu)正見。
心(xin)遠二乘者,法中除四病。
謂作止任滅,親(qin)近無驕(jiao)慢(man)。
遠離無嗔恨,見(jian)種(zhong)種(zhong)境界。
心當生希有,還(huan)如佛出世。
不犯非律儀,戒(jie)根永清凈。
度一(yi)切眾生,究竟入圓覺。
無彼我(wo)人相,當依正智慧。
便得超(chao)邪見,證覺般涅(nie)槃。
圓覺菩薩(sa)章
于是圓(yuan)覺菩薩在大眾(zhong)中,即從座起,頂禮佛足,右繞三匝,長跪(gui)叉手,而白佛言:
大(da)悲世尊,為我等輩,廣(guang)說凈覺種種方(fang)便,令末世眾(zhong)生有大(da)增益(yi)。
世(shi)(shi)尊,我(wo)等今者(zhe)已得(de)開(kai)悟,若佛滅后(hou),末世(shi)(shi)眾(zhong)生未得(de)悟者(zhe),云何安居,修此圓覺(jue)清凈境(jing)界(jie),此圓覺(jue)中三(san)種凈觀,以何為首,唯愿(yuan)大悲,為諸大眾(zhong)及末世(shi)(shi)眾(zhong)生施大饒益。作是(shi)語已,五體投地(di),如是(shi)三(san)請(qing),終而復(fu)始(shi)。
爾時世尊告圓(yuan)覺菩(pu)薩言:善哉善哉,善男子,汝(ru)(ru)等乃能(neng)問于如來如是方便(bian),以大饒益(yi)施(shi)諸眾生,汝(ru)(ru)今諦(di)聽,當為汝(ru)(ru)說。時圓(yuan)覺菩(pu)薩奉教歡喜,及諸大眾默然而(er)聽。
善男子,一切眾生,若(ruo)佛(fo)住(zhu)世(shi),若(ruo)佛(fo)滅后,若(ruo)法(fa)末時,有諸眾生具大(da)乘性(xing),信佛(fo)秘密大(da)圓(yuan)覺(jue)心(xin)(xin),欲(yu)修行(xing)者,若(ruo)在伽藍(lan)安(an)處徒眾,有緣事(shi)故隨(sui)分(fen)思(si)察,如我(wo)已說,若(ruo)復無有他事(shi)因緣,即建道場,當(dang)立期(qi)限,若(ruo)立長期(qi),百(bai)二十(shi)(shi)日(ri)(ri)(ri),中期(qi)百(bai)日(ri)(ri)(ri),下期(qi)八十(shi)(shi)日(ri)(ri)(ri),安(an)置凈居,若(ruo)佛(fo)現在,當(dang)正思(si)惟,若(ruo)佛(fo)滅后,施設形像(xiang),心(xin)(xin)存目(mu)想,生正憶念,還同如來常住(zhu)之(zhi)日(ri)(ri)(ri),懸諸幡華(hua),經(jing)三七(qi)日(ri)(ri)(ri),稽(ji)首十(shi)(shi)方諸佛(fo)名(ming)字,求哀懺悔(hui),遇善境(jing)界,得心(xin)(xin)輕安(an),過三七(qi)日(ri)(ri)(ri),一向攝念。
若(ruo)經夏(xia)首(shou)三月安(an)居,當為清凈(jing)菩薩止住,心離聲聞,不假徒眾。
至安居日,即于佛前作(zuo)如(ru)是言:我比丘比丘尼,優(you)(you)婆塞(sai)優(you)(you)婆夷某甲(jia),踞菩薩(sa)乘(cheng),修(xiu)寂滅行(xing),同入(ru)清凈實(shi)相住持,以大圓覺為我伽藍,身心安居平等性智,涅槃自(zi)性無(wu)系屬(shu)故,今我敬(jing)請,不依聲(sheng)聞(wen),當與十方(fang)如(ru)來(lai),及(ji)大菩薩(sa),三月安居,為修(xiu)菩薩(sa)無(wu)上妙覺大因(yin)緣(yuan)故,不系徒眾(zhong)。
善男子,此名菩(pu)薩示現(xian)安居,過三期(qi)日(ri),隨往(wang)無礙。
善男子,若彼末世(shi)修行(xing)眾生,求(qiu)菩薩(sa)道(dao)入三期(qi)者(zhe),非(fei)彼所聞一(yi)切(qie)境界,終不可取。
善(shan)男子,若諸眾生修奢摩他,先(xian)取至靜,不起思念,靜極便(bian)覺,如(ru)是(shi)初(chu)靜,從于一身至一世(shi)界(jie),覺亦如(ru)是(shi)。
善男子,若(ruo)覺遍滿一(yi)世界(jie)(jie)者(zhe),一(yi)世界(jie)(jie)中(zhong)有(you)一(yi)眾生起一(yi)念(nian)者(zhe),皆悉能(neng)知,百千世界(jie)(jie)亦復如是(shi),非彼(bi)所聞一(yi)切境(jing)界(jie)(jie),終不可取。
善男(nan)子(zi),若諸(zhu)眾(zhong)生修三(san)摩(mo)缽提,先當憶想十(shi)方如來十(shi)方世界一切菩薩,依(yi)種(zhong)種(zhong)門,漸次修行勤苦三(san)昧,廣發大愿,自薰成種(zhong),非彼所聞(wen)一切境界,終不(bu)可取。
善男子(zi),若諸眾生修于禪那,先取數門,心中(zhong)了知生住滅念(nian),分齊頭數,如是周遍四(si)威儀中(zhong),分別(bie)念(nian)數無不了知,漸(jian)次(ci)增進,乃至得知百千世界一滴之雨,猶如目睹(du)所受用物,非彼所聞一切境界,終不可(ke)取,是名三(san)觀初首方便。
若(ruo)諸眾生遍修(xiu)三種,勤(qin)行(xing)精(jing)進,即名如(ru)來出現于世(shi),若(ruo)后末世(shi)鈍根眾生,心(xin)(xin)欲求(qiu)道不(bu)得成就,由昔業障,當勤(qin)懺悔(hui),常起希望,先斷憎愛嫉妒諂曲,求(qiu)勝上心(xin)(xin),三種凈觀隨學一事,此觀不(bu)得,復習彼(bi)觀,心(xin)(xin)不(bu)放舍(she),漸次求(qiu)證。
爾(er)時世尊欲重宣此義,而說(shuo)偈言:
圓覺汝(ru)當(dang)知,一(yi)切諸眾生,
欲求無上道,先當(dang)結三期。
懺悔無始業,經于三七日。
然后正思(si)惟,非彼(bi)所(suo)聞境(jing)。
畢竟不可取(qu),奢摩他至靜。
三摩(mo)正憶持,禪那明數門。
是名(ming)三凈觀,若能勤修習。
是名(ming)佛(fo)出世(shi),鈍根未成者。
常當勤心懺,無始一(yi)切罪。
諸障若消滅,佛境便現(xian)前(qian)。
賢(xian)善首菩薩章(zhang)
于是賢善首菩(pu)薩在大眾中,即從座起,頂禮(li)佛足,右繞三匝(za),長跪叉手,而白(bai)佛言(yan):大悲世尊,廣(guang)為我等及末世眾生,開悟如是不思議事(shi)。
世(shi)尊,此大(da)乘教(jiao),名(ming)字何(he)(he)(he)等,云(yun)何(he)(he)(he)奉持(chi),眾生修(xiu)習得何(he)(he)(he)功德,云(yun)何(he)(he)(he)使(shi)我護持(chi)經人,流布此教(jiao)至于(yu)何(he)(he)(he)地。作是(shi)語已,五(wu)體投地,如是(shi)三請,終而(er)復始。
爾(er)時(shi),世(shi)尊告賢善(shan)首菩薩(sa)言:善(shan)哉善(shan)哉,善(shan)男子,汝等乃(nai)能為諸(zhu)菩薩(sa)及末世(shi)眾生,問于如(ru)來如(ru)是經(jing)教(jiao),功(gong)德名字,汝今諦聽(ting),當為汝說。時(shi)賢善(shan)首菩薩(sa)奉教(jiao)歡喜,及諸(zhu)大眾默然而(er)聽(ting)。
善男(nan)子,是(shi)經(jing)百千萬億恒河沙諸佛(fo)所(suo)說,三世(shi)如來(lai)之所(suo)守(shou)護,十方菩(pu)薩(sa)之所(suo)皈依,十二部經(jing)清凈眼目(mu),是(shi)經(jing)名大方廣圓(yuan)覺陀羅尼(ni),亦名修多羅了(le)義,亦名秘密(mi)王(wang)三昧,亦名如來(lai)決定境界,亦名如來(lai)藏自(zi)性差別,汝當奉(feng)持。
善男子,是經唯(wei)顯如來(lai)(lai)境(jing)界,唯(wei)佛(fo)如來(lai)(lai)能(neng)盡(jin)宣說,若諸(zhu)菩薩及末世眾生(sheng),依此(ci)修行,漸次(ci)增進,至于佛(fo)地。
善男子,是經名為頓教大(da)(da)乘,頓機眾生從此開悟,亦攝漸修,一(yi)切群品,譬如大(da)(da)海,不讓(rang)小流,乃至蚊虻及阿修羅,飲其水者,皆(jie)得充(chong)滿。
善男(nan)子,假(jia)使有(you)人(ren),純以(yi)七寶積滿三千大千世界以(yi)用布施,不如有(you)人(ren),聞此經名及一句義。
善男子(zi),假使有人(ren),教百千(qian)恒河沙眾生(sheng)得(de)阿(a)羅漢果,不(bu)如有人(ren),宣說此(ci)經分(fen)別半偈。
善(shan)男子,若復有人(ren),聞此經(jing)名信心不(bu)惑,當知是(shi)(shi)人(ren),非(fei)于一(yi)佛二佛種諸(zhu)福慧,如是(shi)(shi)乃至盡恒河沙一(yi)切佛所,種諸(zhu)善(shan)根,聞此經(jing)教,汝善(shan)男子,當護末世是(shi)(shi)修行(xing)者,無令(ling)惡魔及諸(zhu)外道惱(nao)其身(shen)心,令(ling)生退(tui)屈。
爾時會中有(you)(you)火首(shou)金(jin)(jin)(jin)(jin)剛(gang),摧碎金(jin)(jin)(jin)(jin)剛(gang),尼藍婆金(jin)(jin)(jin)(jin)剛(gang)等,八(ba)萬(wan)金(jin)(jin)(jin)(jin)剛(gang),并(bing)其眷(juan)屬,即(ji)從座(zuo)起,頂(ding)禮佛(fo)足,右繞三匝,而白佛(fo)言:世尊,若后(hou)末世一切眾生,有(you)(you)能持此決定大(da)乘,我當守護如護眼目,乃(nai)至(zhi)道場所修行處,我等金(jin)(jin)(jin)(jin)剛(gang)自(zi)領徒(tu)眾,晨夕守護,令不(bu)退轉(zhuan),其家(jia)乃(nai)至(zhi)永無(wu)災障,疫病銷滅,財寶豐足,常不(bu)乏少。
爾時(shi)大(da)梵天王,二十八天王,并須彌山(shan)王,護國天王等(deng),即從座起,頂禮佛足,右繞(rao)三匝,而白佛言(yan):世尊,我亦(yi)守護是持經者(zhe),常(chang)令安隱,心不(bu)退(tui)轉。
爾時有(you)大力(li)鬼(gui)王(wang),名吉槃荼,與(yu)十萬鬼(gui)王(wang),即從座起(qi),頂禮佛足,右繞(rao)三匝,而白佛言:世尊,我(wo)亦守護(hu)是持經人,朝夕侍衛(wei),令不(bu)退屈(qu),其(qi)人所居一由旬(xun)內,若有(you)鬼(gui)神侵(qin)其(qi)境界,我(wo)當使其(qi)碎如微塵(chen)。
佛(fo)說(shuo)此經已,一切菩薩天龍鬼神八部眷屬,及諸天王梵王等,一切大眾,聞佛(fo)所(suo)說(shuo),皆大歡喜(xi),信受奉行。
圓覺經一般分作序、正、流通三分。共有十二章,主要內容是釋迦牟(mou)尼佛(fo)回答文殊菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)、普賢(xian)菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)、普眼菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)、金剛(gang)藏菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)、彌勒菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)、清(qing)凈(jing)慧菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)、威德自在菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)、辯音菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)、凈(jing)諸業(ye)障菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)、普覺菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)、圓覺菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)和賢(xian)善首(shou)菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)就有關修(xiu)行菩(pu)(pu)(pu)(pu)薩(sa)(sa)道所提出的問題(ti),以長行和偈頌形式宣說如來圓覺的妙理和方法。此(ci)經在《開元釋(shi)教錄》中被列于大乘(cheng)“修(xiu)多羅(luo)藏”,后收入(ru)華嚴部。
讀誦圓覺經可(ke)以(yi)(yi)感(gan)應(ying)到(dao)功德,可(ke)以(yi)(yi)減少煩惱,可(ke)以(yi)(yi)獲得(de)許(xu)多的(de)福報,得(de)到(dao)的(de)福報越(yue)(yue)多,業障就會越(yue)(yue)少,痛(tong)苦也會減少,生活也會變的(de)越(yue)(yue)來(lai)越(yue)(yue)美好。
1、觀(guan)想法會圣眾
誦圓覺(jue)經,要把(ba)誦經的地方(fang)當成是(shi)佛陀(tuo)講法的地方(fang),可以將(jiang)諸佛菩薩都觀想出來,再(zai)觀想自己也在(zai)其中,這樣就能(neng)夠更加用心(xin)去(qu)持誦,也能(neng)明白圓覺(jue)經中的道理。
2、修供養
當我們把(ba)諸佛圣賢(xian)都(dou)觀想(xiang)出來后,就要開始觀想(xiang)自己(ji)在意幻中(zhong),用(yong)七(qi)寶等供(gong)養諸佛菩薩、阿羅(luo)漢等。
3、修歸依
觀想自(zi)己與一切眾生(sheng),在三寶前頂(ding)禮皈(gui)依,在心中默(mo)默(mo)念(nian)誦皈(gui)依偈頌。
4、發菩提心
我(wo)(wo)國(guo)的佛(fo)學一般都是大(da)乘(cheng)(cheng)(cheng)佛(fo)學,佛(fo)法是大(da)乘(cheng)(cheng)(cheng)佛(fo)法,圓覺經是大(da)乘(cheng)(cheng)(cheng)佛(fo)學的經典,我(wo)(wo)們(men)在念誦(song)大(da)乘(cheng)(cheng)(cheng)佛(fo)學的佛(fo)經時,就必須(xu)有菩提心,就是要發心,可(ke)以發愿,發愿之后觀想佛(fo)陀(tuo)歡喜地朝(chao)我(wo)(wo)們(men)走來,將清(qing)凈寶光(guang)灌入(ru)我(wo)(wo)們(men)的頭頂,給予我(wo)(wo)們(men)加持(chi)。
5、安住
誦(song)經(jing)的(de)時(shi)候,要(yao)心無旁騖,將所有(you)的(de)雜念都放下(xia),不(bu)要(yao)去想一些(xie)別的(de)事(shi)情,誦(song)經(jing)要(yao)保證誦(song)的(de)每個字都是(shi)正(zheng)確的(de),速度(du)不(bu)重要(yao)。
6、回向
誦(song)經之(zhi)后(hou)要(yao)回向,回向是(shi)積累(lei)功(gong)(gong)德(de)的一(yi)種(zhong),可以選擇將誦(song)經的功(gong)(gong)德(de)回向給世(shi)界眾生(sheng),希望一(yi)切(qie)眾生(sheng)都能(neng)離苦得(de)樂,獲得(de)無上(shang)智慧,這樣我們自己獲得(de)的功(gong)(gong)德(de)是(shi)很多的。