姚淶(1488-1538),字(zi)維東,號(hao)明山,浙江(jiang)承宣布政(zheng)使(shi)司寧波府慈(ci)溪縣(今浙江(jiang)省寧波市(shi)慈(ci)溪市(shi))人,左(zuo)都(dou)御史姚鏌之(zhi)子。 正德十一年(nian)(1516)中舉人,后多次會試(shi)均落第。嘉靖二年(nian)(1523)狀元(yuan)及第,授翰林修撰。嘉靖三年(nian)(1524),因“大(da)禮議(yi)”之(zhi)爭失(shi)勢(shi),受廷杖、下詔獄。復官后,充經筵講官,遷左(zuo)諭(yu)德,累官至侍讀(du)學士(shi)。嘉靖十年(nian)(1531),上《論元(yuan)世祖不當(dang)與(yu)古帝王同祀疏》。
姚淶曾主(zhu)持北冀鄉試(shi),取士甚多,所取試(shi)文一時為(wei)天下范式。嘉靖(jing)十六(liu)年(1537年),父(fu)喪,辭官回鄉。同年卒。
姚(yao)淶(lai)生性至孝,六歲喪母(mu),執禮如成人,對繼母(mu)也(ye)很孝順。朝廷曾(ceng)以(yi)尚書例蔭,姚(yao)淶(lai)卻將之(zhi)讓與異母(mu)之(zhi)弟姚(yao)汲(ji)。姚(yao)淶(lai)明達魁岸,長(chang)于(yu)史(shi)學,讀書務(wu)為(wei)經濟(ji),畫不拘文辭。他曾(ceng)說:“三代而后漢與外戚共天(tian)下(xia);唐(tang)與女后宦官共天(tian)下(xia);魏晉經下(xia)與膏粱子弟共天(tian)下(xia);元與族(zu)類共天(tian)下(xia);我(wo)朝皆無之(zhi),可謂盛矣。但(dan)邊防、海(hai)運最為(wei)今日急務(wu)。”遂作,《諸邊圖(tu)》,凡道路,往來關隘險阻盡在(zai)掌(zhang)握之(zhi)中,曾(ceng)說:“海(hai)運當(dang)講于(yu)平居時。”
姚淶在當(dang)時有“翰林三絕”之稱(cheng),即(ji)經學(xue)(xue)(xue)、詩學(xue)(xue)(xue)、史學(xue)(xue)(xue)。他論(lun)兵,認為:“創業之兵強,守業之兵弱。蓋草昧(mei)法簡而嚴,中世法繁而寬,簡而嚴故用命,繁而寬,故多敗。”姚淶論(lun)學(xue)(xue)(xue)曾學(xue)(xue)(xue)說:“大(da)凡(fan)學(xue)(xue)(xue)不可立(li)黨,立(li)黨則必多爭。昔朱(zhu)、陸(lu)之辨,虛心求是(shi);今辨朱(zhu)、陸(lu)者(zhe),乃私心求勝(sheng)也。”等(deng)等(deng)諸多言論(lun),對于今天仍(reng)然具有積(ji)極的(de)科學(xue)(xue)(xue)的(de)現(xian)實意(yi)義。
姚淶(lai)著作豐富,僅(jin)存有(you)《明(ming)山集(ji)》。
(姚鏌)子(zi)淶,字維東。嘉靖二年殿試第一。授翰(han)林修撰。爭(zheng)“大(da)禮”,廷杖(zhang)。又議郊祀合祀,不當輕(qing)易。召修《明倫大(da)典(dian)》,懇辭(ci)不與。累(lei)官侍讀學(xue)士。
(姚鏌)子淶(lai),字維東。嘉靖二年殿試第一。授翰林修撰(zhuan)。爭(zheng)“大(da)(da)禮(li)”,廷杖。又議(yi)郊祀(si)合祀(si),不(bu)當輕(qing)易。召(zhao)修《明(ming)倫大(da)(da)典》,懇辭不(bu)與(yu)。累官(guan)侍讀學士。