簡介
發掘(jue)單位:山東省文物考古研究所
發掘領隊:鄭同修
時代:西晉
2003年5月初,山(shan)(shan)東省(sheng)臨(lin)沂(yi)市(shi)在市(shi)區王羲之故居公園擴建工程施(shi)工中,發(fa)現兩座較大的(de)磚室墓葬。隨(sui)即(ji),山(shan)(shan)東省(sheng)文(wen)物(wu)考古(gu)研究(jiu)所和臨(lin)沂(yi)市(shi)文(wen)化局聯合組成(cheng)考古(gu)隊進行了(le)搶救(jiu)發(fa)掘,取得了(le)重要成(cheng)果。
墓葬位于臨沂(yi)市市區洗硯池街北側、王羲之故居公園(yuan)東北部。兩座(zuo)墓葬東西相距30余米,除墓門為(wei)(wei)石(shi)制之外,其余均為(wei)(wei)磚筑。其中(zhong)(zhong)1號(hao)墓為(wei)(wei)雙室(shi)墓葬,為(wei)(wei)山東已發(fa)掘漢晉大中(zhong)(zhong)型磚室(shi)墓中(zhong)(zhong)保(bao)存(cun)最完整的一(yi)座(zuo),也是山東已發(fa)掘大中(zhong)(zhong)型磚室(shi)墓葬中(zhong)(zhong)惟一(yi)一(yi)座(zuo)未被盜掘的墓葬,出土(tu)了豐(feng)富精美的隨葬品。
出土文物
墓葬(zang)(zang)出土(tu)隨(sui)葬(zang)(zang)品十分(fen)豐富,有(you)(you)銅(tong)(tong)器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)、瓷器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)、陶器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)、漆(qi)器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)、鐵器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)、金器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)及其(qi)它質料的(de)(de)(de)(de)隨(sui)葬(zang)(zang)品250余(yu)件(套)。其(qi)中瓷器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)主要(yao)為南方(fang)風(feng)格的(de)(de)(de)(de)青(qing)瓷,器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)形(xing)有(you)(you)盤口(kou)壺(hu)、雞首壺(hu)、罐、缽、水注、燭(zhu)(zhu)臺(tai)等(deng)。陶器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)有(you)(you)盤、釉陶瓶等(deng)器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)類(lei),其(qi)中盤多為漆(qi)衣(yi)陶。銅(tong)(tong)器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)有(you)(you)熏(xun)爐、鼎、魁、斗、熨斗、燈、碗、弩(nu)機、帶鉤(gou)等(deng)。金器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)主要(yao)為裝(zhuang)飾品,有(you)(you)手鐲、釵、簪(zan)、鈴(ling)、串(chuan)珠、牌飾、指環等(deng)。鐵器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)有(you)(you)刀、燈、鏡諸(zhu)類(lei)。墓葬(zang)(zang)隨(sui)葬(zang)(zang)漆(qi)器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)數量也(ye)很多,但多腐朽(xiu)嚴重,可(ke)辨器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)形(xing)有(you)(you)奩、壺(hu)、耳杯、盤、勺等(deng)類(lei)。在出土(tu)隨(sui)葬(zang)(zang)品當(dang)中,尤以青(qing)瓷胡(hu)人騎獸(shou)燭(zhu)(zhu)臺(tai)、青(qing)銅(tong)(tong)人物騎獸(shou)燭(zhu)(zhu)臺(tai)、鳳鳥形(xing)銅(tong)(tong)熏(xun)爐等(deng)器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)物造(zao)型優美,保存十分(fen)完整;銅(tong)(tong)弩(nu)機上刻有(you)(you)"正始二年五月十日左尚方(fang)造(zao)..."等(deng)30余(yu)字(zi)銘文;部分(fen)漆(qi)器(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)的(de)(de)(de)(de)底(di)部有(you)(you)清晰的(de)(de)(de)(de)朱書文字(zi),記載明(ming)確的(de)(de)(de)(de)年號(hao),內容有(you)(you)"太(tai)康七年"、"太(tai)康八年"和"十年"三個年號(hao)以及"王女(nv)"、"李平"、"李次"、"官"等(deng)文字(zi)。
2號墓(mu)(mu)葬為單磚(zhuan)室(shi)(shi)墓(mu)(mu),主墓(mu)(mu)室(shi)(shi)前有(you)寬大的甬道,是山東已發掘(jue)磚(zhuan)室(shi)(shi)墓(mu)(mu)中規(gui)模最(zui)大的單室(shi)(shi)墓(mu)(mu)葬,雖然經(jing)過兩次(ci)盜掘(jue),但(dan)墓(mu)(mu)室(shi)(shi)結(jie)構保存依(yi)然完整,殘存各類文物(wu)20余件。
墓葬結構
從(cong)兩座墓(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)(zang)(zang)(zang)的(de)(de)形(xing)制(zhi)結(jie)構(gou)(gou)、隨葬(zang)(zang)(zang)(zang)(zang)品的(de)(de)器物(wu)組(zu)合特點(dian)和紀年資料初步判斷,墓(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)(zang)(zang)(zang)的(de)(de)年代(dai)應(ying)(ying)屬西晉(jin)時(shi)(shi)期。1號(hao)墓(mu)(mu)(mu)完整(zheng)地反映(ying)了當時(shi)(shi)的(de)(de)葬(zang)(zang)(zang)(zang)(zang)制(zhi)葬(zang)(zang)(zang)(zang)(zang)俗。同一墓(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)(zang)(zang)(zang)埋葬(zang)(zang)(zang)(zang)(zang)3個(ge)未成年人,是(shi)考古發掘中(zhong)極為罕見的(de)(de)現(xian)象。出(chu)土隨葬(zang)(zang)(zang)(zang)(zang)品豐富(fu)而精美,為山東晉(jin)代(dai)墓(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)(zang)(zang)(zang)中(zhong)所僅見。2號(hao)墓(mu)(mu)(mu)雖然被盜,但(dan)規(gui)模(mo)更大,墓(mu)(mu)(mu)室結(jie)構(gou)(gou)完整(zheng),與(yu)(yu)1號(hao)墓(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)(zang)(zang)(zang)相距不遠,時(shi)(shi)代(dai)相近。兩座墓(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)(zang)(zang)(zang)規(gui)模(mo)較大、構(gou)(gou)筑(zhu)方式考究、出(chu)土文物(wu)豐富(fu)精美,墓(mu)(mu)(mu)主應(ying)(ying)具有較強(qiang)的(de)(de)經濟實力或一定的(de)(de)政治勢力,應(ying)(ying)與(yu)(yu)當時(shi)(shi)的(de)(de)名門望族或達(da)官貴族有一定關系。
對研究當時葬制葬俗有重要意義
臨沂洗硯池二號晉墓規模宏大(da)
《光明日報(bao)》消息:本報(bao)6月(yue)6日報(bao)道(dao)(dao)(dao)(dao)的(de)(de)臨沂洗(xi)硯池晉墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)挖(wa)掘(jue),得(de)到社會的(de)(de)廣泛關注,經過考古(gu)工作者的(de)(de)努力,日前又發掘(jue)出(chu)(chu)(chu)二號墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)。一(yi)、二號墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)出(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)文(wen)物(wu)近(jin)日在臨沂展(zhan)出(chu)(chu)(chu)。 二號墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)東距一(yi)號墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)36米(mi)(mi),墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)頂距現地(di)表1米(mi)(mi)左(zuo)右,封土(tu)(tu)夯筑(zhu)。門(men)(men)南(nan)向(xiang),墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)門(men)(men)前有(you)(you)(you)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)道(dao)(dao)(dao)(dao),上口寬(kuan)5.56米(mi)(mi)、殘(can)深4.1米(mi)(mi)、底寬(kuan)3米(mi)(mi)。墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)門(men)(men)近(jin)處的(de)(de)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)道(dao)(dao)(dao)(dao)上口有(you)(you)(you)一(yi)磚(zhuan)鋪平面(mian)遺跡。墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室結構(gou)為(wei)(wei)磚(zhuan)券單室墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu),雙層券頂由甬道(dao)(dao)(dao)(dao)和主室兩(liang)(liang)部(bu)(bu)分(fen)構(gou)成,甬道(dao)(dao)(dao)(dao)門(men)(men)前兩(liang)(liang)側有(you)(you)(you)門(men)(men)垛。南(nan)北通長13米(mi)(mi)、東西寬(kuan)7米(mi)(mi)、高(gao)4.42米(mi)(mi)。主室內(nei)長6.64米(mi)(mi)、內(nei)寬(kuan)4.1米(mi)(mi)、內(nei)高(gao)2.78米(mi)(mi),甬道(dao)(dao)(dao)(dao)內(nei)長2.94米(mi)(mi)、內(nei)寬(kuan)2.9米(mi)(mi)、內(nei)高(gao)2.8米(mi)(mi),門(men)(men)垛南(nan)北長1.2米(mi)(mi),高(gao)3.3米(mi)(mi)。主室與(yu)甬道(dao)(dao)(dao)(dao)均有(you)(you)(you)石(shi)框雙扇石(shi)門(men)(men),可自由開(kai)合,石(shi)門(men)(men)西扇鑿有(you)(you)(you)條狀(zhuang)把(ba)手。石(shi)門(men)(men)兩(liang)(liang)側各(ge)有(you)(you)(you)一(yi)掖門(men)(men),以平磚(zhuan)封堵。甬道(dao)(dao)(dao)(dao)門(men)(men)外砌(qi)封門(men)(men)磚(zhuan)。墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)內(nei)地(di)面(mian)鋪雙層磚(zhuan),亦呈弧面(mian)隆起(qi)。有(you)(you)(you)兩(liang)(liang)處盜(dao)洞(dong)分(fen)別(bie)(bie)從甬道(dao)(dao)(dao)(dao)門(men)(men)與(yu)東南(nan)角進入室內(nei)。 二號墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室建筑(zhu)規(gui)模(mo)宏大,保(bao)存(cun)完(wan)整(zheng),是山東省漢晉磚(zhuan)砌(qi)單室墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)中所(suo)罕見。根據墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室結構(gou)與(yu)出(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)文(wen)物(wu)的(de)(de)特點等埋(mai)葬情況綜合分(fen)析,考古(gu)專家認為(wei)(wei),該墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)當為(wei)(wei)晉代夫妻合葬墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu),與(yu)一(yi)號墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)主應屬同一(yi)家族(zu),對(dui)于研究當時的(de)(de)葬制葬俗有(you)(you)(you)著重要意義。二號墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)因先后兩(liang)(liang)次被(bei)盜(dao),墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室內(nei)已被(bei)嚴(yan)重擾亂,隨葬品所(suo)剩無幾。甬道(dao)(dao)(dao)(dao)內(nei)僅見一(yi)件(jian)陶燈,主室內(nei)有(you)(you)(you)兩(liang)(liang)具棺(guan)木殘(can)跡,周圍散(san)落有(you)(you)(you)鐵棺(guan)釘。兩(liang)(liang)具成人骨骼分(fen)別(bie)(bie)散(san)落于墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室西部(bu)(bu)。隨葬品僅見青(qing)銅器虎子、殘(can)熨斗各(ge)1件(jian),鐵器殘(can)鼎1件(jian)、鏡3件(jian),青(qing)瓷燈、罐(guan)、碗殘(can)器各(ge)1件(jian),串飾(shi)(shi)瑪瑙珠3枚、小珍珠一(yi)宗,另有(you)(you)(you)棺(guan)飾(shi)(shi)小金釘24枚及小銀(yin)釘等。
洗硯池
洗(xi)(xi)硯池(chi)(chi)(chi)位于長(chang)葛老城(cheng)鎮(zhen)內福泉井之旁,池(chi)(chi)(chi)呈長(chang)方形,長(chang)80米,寬30米,水(shui)深1-3米。池(chi)(chi)(chi)水(shui)呈墨青色,久旱不涸,池(chi)(chi)(chi)邊有一(yi)高臺為(wei)鐘繇學書臺,池(chi)(chi)(chi)前(qian)立(li)有1920年《重修(xiu)洗(xi)(xi)硯池(chi)(chi)(chi)碑記》碑,高0.91米,寬0.4米, 碑文(wen)記述了鐘繇的(de)書法成就及其(qi)學字(zi)精神(shen),對(dui)重修(xiu)后(hou)的(de)洗(xi)(xi)硯池(chi)(chi)(chi)景觀(guan)也作了描繪。據傳(chuan)三國時期大書法家(jia)鐘繇常邀胡昭字(zi)臺上練字(zi),窮究先師(shi)技(ji)法,久而久之寫禿的(de)筆(bi)堆集(ji)如山,寫過的(de)紙(zhi)帛(bo)棄之成垛(duo)。由(you)于洗(xi)(xi)筆(bi)洗(xi)(xi)硯,把滿池(chi)(chi)(chi)的(de)水(shui)都(dou)洗(xi)(xi)成黑色了。解放后(hou),人民(min)政府(fu)曾對(dui)此進行了修(xiu)復、保護。