《八月(yue)(yue)十五夜贈張(zhang)功曹(cao)》是(shi)唐代文學家韓愈的(de)詩(shi)作。此詩(shi)表達的(de)是(shi)詩(shi)人(ren)(ren)對人(ren)(ren)生的(de)感(gan)慨,以一(yi)種無(wu)可奈(nai)何的(de)心情,用“人(ren)(ren)生由命(ming)(ming)”的(de)宿命(ming)(ming)觀慰藉友人(ren)(ren),并自我解嘲。開(kai)(kai)首四句,恰似序(xu)文,鋪(pu)敘環境:清風明月(yue)(yue),萬籟俱寂(ji);接著寫(xie)張(zhang)署所歌(ge)內容:敘述(shu)(shu)謫遷之苦,宦途(tu)險(xian)惡,令人(ren)(ren)落淚;最(zui)后寫(xie)“我歌(ge)”,卻只寫(xie)月(yue)(yue)色,人(ren)(ren)生有命(ming)(ming),應借月(yue)(yue)色開(kai)(kai)懷(huai)痛(tong)飲等等,故作曠達。明寫(xie)張(zhang)功曹(cao)謫遷赦回經歷(li)艱難(nan),實則自述(shu)(shu)同病相憐之困苦。筆(bi)調近似散文,語言古(gu)樸,直陳其事。詩(shi)中(zhong)寫(xie)“君歌(ge)”“我歌(ge)”和衷共訴,盡致淋(lin)漓(li)。全詩(shi)抑揚開(kai)(kai)闔,波瀾(lan)曲折,音節多變,韻腳靈活(huo),既雄渾恣肆,又宛轉流暢,極好地表達了詩(shi)人(ren)(ren)感(gan)情的(de)變化。
八月十五夜贈張功曹
纖(xian)云四卷天(tian)無(wu)河⑴,清(qing)風(feng)吹空月舒波(bo)⑵。
沙平水息聲影絕,一杯相屬君當(dang)歌(ge)⑶。
君歌聲酸辭且(qie)苦,不能聽終(zhong)淚如雨。
洞庭(ting)連天九疑高⑷,蛟龍出沒猩鼯號⑸。
十生九死(si)到(dao)官(guan)所,幽居默(mo)默(mo)如(ru)藏逃⑹。
下床畏蛇食畏藥(yao)⑺,海氣濕蟄熏腥臊⑻。
昨(zuo)者州前槌大鼓,嗣皇繼(ji)圣登夔皋⑼。
赦書一日行(xing)萬里(li)⑽,罪從大辟(pi)皆(jie)除死(si)⑾。
遷者(zhe)追回流者(zhe)還⑿,滌瑕蕩垢清朝班⒀。
州(zhou)家(jia)申名使家(jia)抑⒁,坎(kan)軻只得移荊(jing)蠻⒂。
判司卑官不堪(kan)說(shuo)⒃,未免捶(chui)楚塵埃間⒄。
同時輩流多上道(dao)⒅,天路幽(you)險難追攀⒆。
君(jun)歌且休聽我歌;我歌今與君(jun)殊科⒇。
一(yi)年明月今宵(xiao)多,人生(sheng)由命(ming)非由他,
有酒不飲奈明何?
⑴纖云:微云。河:銀河。
⑵月(yue)舒(shu)波:月(yue)光四射。
⑶屬(shu)(zhǔ):勸酒。
⑷洞庭:洞庭湖。九疑:又名(ming)蒼梧山,在今湖南(nan)寧遠縣境(jing)。
⑸猩:猩猩。鼯(wu)(wú):鼠類的一種。
⑹如(ru)藏逃:有如(ru)躲藏的逃犯。
⑺藥:指蠱毒(du)。南方(fang)人喜(xi)將多種毒(du)蟲放在一起飼養,使(shi)之互相(xiang)吞噬,最后剩下的毒(du)蟲叫做蠱,制成藥后可殺人。
⑻海氣:卑濕的空氣。蟄:潛伏。
⑼嗣皇:接著做皇帝的(de)人,指憲忠。登:進用。夔皋(gao):夔和皋(gao)陶,傳(chuan)說是(shi)舜的(de)兩位賢臣。
⑽赦(she)書:皇帝(di)發布的大(da)赦(she)令(ling)。
⑾大辟:死刑(xing)。除死:免去死刑(xing)。
⑿遷者(zhe):貶謫的(de)官吏。流者(zhe):流放在外的(de)人。
⒀瑕:玉石的(de)雜質。班(ban):臣子上朝(chao)時排的(de)行列(lie)。
⒁州(zhou)家:刺史。申名(ming)(ming):上報名(ming)(ming)字。使家:觀察使。抑(yi):壓制(zhi)。
⒂坎軻:這(zhe)里指命(ming)運不好。荊(jing)蠻(man):今湖北江陵。
⒃判司:唐時對(dui)州(zhou)郡(jun)諸曹參軍(jun)的(de)總稱。
⒄捶楚(chu):棒杖一類(lei)的刑(xing)具。
⒅上(shang)(shang)道:上(shang)(shang)路回(hui)京。
⒆天路:指進身于朝(chao)廷的道路。幽險(xian):幽昧(mei)險(xian)礙。
⒇殊科:不一(yi)樣,不同(tong)類。
薄云(yun)四處飄散還不(bu)見(jian)銀河,清風吹開云(yun)霧月光放(fang)清波。
沙灘里(li)水平波息聲影消失,斟杯(bei)美酒相(xiang)勸請(qing)你唱支歌。
你的歌聲酸楚歌辭(ci)也悲苦,沒有(you)聽(ting)完熱淚(lei)就紛(fen)紛(fen)下落。
洞庭(ting)湖水連(lian)天九疑山高峻,湖中的蛟龍出沒猩鼯(wu)哀號。
九死一生到達這被貶(bian)官所(suo),默(mo)(mo)默(mo)(mo)地(di)幽居遠地(di)好像(xiang)潛逃(tao)。
下床怕(pa)蛇咬(yao)吃飯又怕(pa)毒藥,潮氣(qi)與毒氣(qi)相雜(za)到(dao)處腥臊。
昨(zuo)日州衙前忽然擂動大鼓,新皇繼位要舉用夔和皋陶。
大赦文書一(yi)日(ri)萬里傳(chuan)四方,犯有死罪(zui)的一(yi)概(gai)免除死刑。
被(bei)貶謫的(de)召回(hui)放逐的(de)回(hui)朝,革除弊政(zheng)要剪除朝中奸佞。
刺(ci)史提名赦免觀察使扣(kou)壓(ya),命運(yun)坎坷(ke)只能夠遷調荒漠。
判司原本是小(xiao)官不堪一提(ti),未免跪地挨打(da)有苦(ku)向誰說。
一起被(bei)貶(bian)謫的大都已回京,進身(shen)朝廷之(zhi)路(lu)比(bi)登天難攀(pan)。
你的歌聲暫(zan)且(qie)停止聽我唱,我的歌聲和你絕不是同科。
一年的(de)明月今夜月色最好(hao),人生(sheng)由命又何必歸(gui)怨其他,
有酒不飲怎對得天(tian)上(shang)明月?
這(zhe)篇七古,唐永貞(zhen)元年(nian)(805年(nian))中秋寫于郴(chen)州(zhou),題中的張(zhang)功曹,即(ji)張(zhang)署。貞(zhen)元十九年(nian)(803年(nian)),韓(han)愈與張(zhang)署皆任監察御史,曾(ceng)因(yin)天(tian)旱向唐德宗(zong)進(jin)言,極論(lun)宮(gong)市之弊,韓(han)被(bei)貶(bian)為(wei)陽(yang)山(shan)(廣東(dong)陽(yang)山(shan))縣(xian)令,張(zhang)被(bei)貶(bian)為(wei)臨(lin)武(wu)(湖南(nan)臨(lin)武(wu))縣(xian)令。貞(zhen)元廿一(yi)年(nian)(805年(nian))正月(yue),順宗(zong)即(ji)位,二月(yue)甲子大(da)(da)赦。八月(yue)憲宗(zong)又(you)即(ji)位,又(you)大(da)(da)赦天(tian)下。兩次(ci)大(da)(da)赦由(you)于有人從中作梗,他們(men)均未能調回(hui)京都,只改官江(jiang)陵。知道改官的消息后,韓(han)愈便借中秋月(yue)圓之夜,寫下這(zhe)首(shou)詩,并贈給(gei)遭遇相同的張(zhang)署。
韓愈(768~824),唐代文學家(jia)、哲學家(jia)。字退之,河南南陽(今河南孟州)人(ren)。因其常據郡望自稱昌(chang)黎(li)(li)韓愈,故后世稱之為韓昌(chang)黎(li)(li);卒謚“文”,世稱韓文公。貞元(yuan)八年(nian)(792年(nian))進士及第(di),先(xian)后為節度(du)使推官、監(jian)察御史(shi),德宗(zong)末(mo)因上疏時(shi)政(zheng)之弊而被(bei)貶。唐憲宗(zong)時(shi)曾(ceng)任國(guo)子博士、史(shi)館修撰、中書舍人(ren)等職。元(yuan)和十四(si)年(nian)(819年(nian))因諫阻憲宗(zong)奉迎佛骨被(bei)貶為潮(chao)州刺史(shi)。穆宗(zong)時(shi)歷任國(guo)子祭酒(jiu)、兵部(bu)侍郎、吏(li)部(bu)侍郎、京兆尹兼御史(shi)大(da)夫(fu)。在政(zheng)治(zhi)上反對藩(fan)鎮割(ge)據,在文學上主張文以(yi)載(zai)道,其散文位居唐宋八大(da)家(jia)之首,與柳宗(zong)元(yuan)同(tong)為唐代古文運動的倡導者,并(bing)稱“韓柳”。詩與孟郊并(bing)稱“韓孟”。其詩力求新(xin)奇(qi),有(you)時(shi)流于險怪,對宋詩影響頗大(da)。有(you)《昌(chang)黎(li)(li)先(xian)生集(ji)》。
這首詩以近散文化的筆法,古樸的語(yu)言,直(zhi)陳其(qi)事(shi),主客互相吟誦詩句,一唱一和(he),我中有(you)你(ni),你(ni)中有(you)我,衷情互訴,灑脫疏放(fang),別具一格。
詩(shi)里寫(xie)了(le)張署的“君歌”和作(zuo)者(zhe)的“我歌”。題(ti)為(wei)“贈張功曹”,卻沒有以“我歌”作(zuo)為(wei)描(miao)寫(xie)的重點(dian),而(er)是反客為(wei)主(zhu),把“君歌”作(zuo)為(wei)主(zhu)要內容,借張署之口,澆詩(shi)人胸中之塊(kuai)壘。
詩(shi)的(de)前四句描寫八(ba)月(yue)(yue)十(shi)五日夜主(zhu)客對飲的(de)環境,如(ru)文的(de)小(xiao)序(xu):碧空無云,清風(feng)明月(yue)(yue),萬(wan)籟俱寂。在(zai)這樣的(de)境界中,兩(liang)個遭遇相同的(de)朋友不禁舉杯痛飲,慷(kang)慨悲(bei)歌(ge)。韓愈(yu)是(shi)一個很有抱負(fu)的(de)人,在(zai)三十(shi)二歲(sui)的(de)時(shi)候,曾表示過“報國心皎潔,念(nian)時(shi)涕汍瀾(lan)”。他不僅有憂時(shi)報國之心,而且有改革政治(zhi)的(de)才干。公元(yuan)803年(貞元(yuan)十(shi)九年)天旱(han)民饑,當時(shi)任監察御(yu)史的(de)韓愈(yu)和張署(shu)(shu),直(zhi)言(yan)勸諫唐德(de)宗減免關中徭賦,觸怒權貴(gui),兩(liang)人同時(shi)被貶往南(nan)方,韓愈(yu)任陽山(今(jin)屬廣(guang)東)令(ling),張署(shu)(shu)任臨(lin)武(今(jin)屬湖(hu)南(nan))令(ling)。直(zhi)至唐憲宗大(da)赦天下時(shi),他們仍不能(neng)回到中央任職。韓愈(yu)改官(guan)江陵(ling)府(今(jin)湖(hu)北江陵(ling))法(fa)曹參(can)(can)軍(jun)(jun),張署(shu)(shu)改官(guan)江陵(ling)府功曹參(can)(can)軍(jun)(jun)。得(de)到改官(guan)的(de)消息(xi),韓愈(yu)心情很復(fu)雜,于是(shi)借(jie)中秋之夜,對飲賦詩(shi)抒懷,并贈給(gei)同病相憐的(de)張署(shu)(shu)。
詩的(de)開頭在描寫(xie)月(yue)夜環境之后(hou),用“一杯相屬君當(dang)歌(ge)”一轉,引出了(le)張署的(de)悲歌(ge),是(shi)全(quan)詩的(de)主(zhu)要部分。詩人先寫(xie)自己對張署“歌(ge)”的(de)感受(shou):說(shuo)它(ta)聲(sheng)音酸楚,言辭悲苦,因(yin)而“不能聽終淚如雨”,和盤托出二人心境相同,感動(dong)極深。
張(zhang)署(shu)的(de)歌,首先敘述了(le)被貶(bian)南遷時經受的(de)苦難,山高水(shui)闊,路途漫(man)長,蛟(jiao)龍(long)出沒,野獸(shou)悲號(hao),地域荒僻,風波險惡。好不容易“十生九死到(dao)官所”,而到(dao)達貶(bian)所更(geng)是“幽居默默如藏逃”。接著又寫(xie)南方偏遠之(zhi)地多毒蛇,“下(xia)床”都可畏,出門行走(zou)就更(geng)不敢了(le);且有一種蠱(gu)藥之(zhi)毒,隨(sui)時可以制人(ren)死命(ming),飲(yin)食要非常小(xiao)心(xin),還有那濕蟄腥臊的(de)“海(hai)氣”,也令人(ren)受不了(le)。這一大段對自然環境的(de)夸張(zhang)描寫(xie),也是詩人(ren)當(dang)時政治境遇的(de)真實寫(xie)照。
上面(mian)對(dui)貶謫生(sheng)活的(de)(de)(de)(de)(de)(de)描述,情(qing)調是(shi)(shi)(shi)感(gan)傷而(er)(er)低沉的(de)(de)(de)(de)(de)(de),下面(mian)一轉,而(er)(er)以歡欣鼓(gu)(gu)舞的(de)(de)(de)(de)(de)(de)激情(qing),歌頌(song)大赦(she)(she)令(ling)(ling)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)頒行(xing),文勢波瀾(lan)起伏。唐憲宗即位,大赦(she)(she)天(tian)下。詩中寫(xie)那宣(xuan)布(bu)赦(she)(she)書(shu)時(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)隆隆鼓(gu)(gu)聲(sheng),那傳送赦(she)(she)書(shu)時(shi)日行(xing)萬里的(de)(de)(de)(de)(de)(de)情(qing)景,場面(mian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)熱烈。節奏的(de)(de)(de)(de)(de)(de)歡快(kuai),都體現出詩人心(xin)情(qing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)歡愉。特別是(shi)(shi)(shi)大赦(she)(she)令(ling)(ling)宣(xuan)布(bu):“罪從大辟皆除(chu)死”,“遷者(zhe)追回(hui)流者(zhe)還(huan)(huan)”,這(zhe)當然(ran)使(shi)韓(han)、張二人感(gan)到回(hui)京有(you)望(wang)。然(ran)而(er)(er),事情(qing)并非如此簡單。寫(xie)到這(zhe)里,詩情(qing)又一轉折(zhe),盡(jin)管(guan)大赦(she)(she)令(ling)(ling)寫(xie)得(de)(de)明(ming)明(ming)白白,但由于(yu)“使(shi)家”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)阻撓,他們仍然(ran)不(bu)能回(hui)朝(chao)廷任職(zhi)(zhi)。“坎軻只(zhi)得(de)(de)移(yi)荊(jing)蠻(man)(man)”,“只(zhi)得(de)(de)”二字(zi),把那種既心(xin)有(you)不(bu)滿又無可奈何的(de)(de)(de)(de)(de)(de)心(xin)情(qing),淋漓盡(jin)致地表現出來了(le)。地是(shi)(shi)(shi)“荊(jing)蠻(man)(man)”之地,職(zhi)(zhi)又是(shi)(shi)(shi)“判司”一類的(de)(de)(de)(de)(de)(de)小(xiao)官,卑小(xiao)到要常受長官“捶楚”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)地步。面(mian)對(dui)這(zhe)種境況,他們發出了(le)深深的(de)(de)(de)(de)(de)(de)慨嘆(tan):“同時(shi)輩流多上道(dao),天(tian)路幽(you)險難追攀”。“天(tian)路幽(you)險”,政治形勢還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)相(xiang)當險惡的(de)(de)(de)(de)(de)(de)。
以上(shang)(shang)(shang)詩(shi)(shi)人(ren)(ren)通(tong)過張署之(zhi)歌(ge)(ge),傾吐了(le)自(zi)己(ji)的(de)(de)(de)(de)坎坷不(bu)平,心(xin)(xin)中的(de)(de)(de)(de)郁職,寫(xie)得(de)形象具體(ti),筆(bi)墨酣暢。詩(shi)(shi)人(ren)(ren)既已借(jie)別人(ren)(ren)的(de)(de)(de)(de)酒杯(bei)澆(jiao)了(le)自(zi)己(ji)的(de)(de)(de)(de)塊壘(lei),不(bu)用(yong)再浪費筆(bi)墨直(zhi)接(jie)出面(mian)抒發自(zi)己(ji)的(de)(de)(de)(de)感(gan)(gan)(gan)慨了(le),所以用(yong)“君(jun)歌(ge)(ge)且休聽我歌(ge)(ge),我歌(ge)(ge)今與君(jun)殊科(ke)”,一(yi)(yi)接(jie)一(yi)(yi)轉(zhuan)(zhuan),寫(xie)出了(le)自(zi)己(ji)的(de)(de)(de)(de)議論。僅寫(xie)了(le)三(san)句:一(yi)(yi)是寫(xie)此(ci)夜月色(se)最(zui)(zui)好,照應題目的(de)(de)(de)(de)“八月十(shi)五(wu)”;二是寫(xie)命(ming)運在天;三(san)是寫(xie)面(mian)對如(ru)此(ci)良夜應當開(kai)懷痛飲(yin)。表(biao)面(mian)看來這三(san)句詩(shi)(shi)很平淡,實(shi)際上(shang)(shang)(shang)卻是詩(shi)(shi)中最(zui)(zui)著力最(zui)(zui)精彩之(zhi)筆(bi)。韓愈從切身(shen)遭遇中,深深感(gan)(gan)(gan)到宦(huan)海浮(fu)沉(chen),禍福無常,自(zi)己(ji)很難掌(zhang)握自(zi)己(ji)的(de)(de)(de)(de)命(ming)運。“人(ren)(ren)生(sheng)由(you)命(ming)非由(you)他(ta)”,寄寓(yu)深沉(chen)的(de)(de)(de)(de)感(gan)(gan)(gan)慨,表(biao)面(mian)上(shang)(shang)(shang)歸之(zhi)于命(ming),實(shi)際有(you)許多(duo)難言的(de)(de)(de)(de)苦衷。八月十(shi)五(wu)的(de)(de)(de)(de)夜晚(wan),明月如(ru)鏡,懸在碧空(kong)藍天,不(bu)開(kai)懷痛飲(yin),就(jiu)是辜負這美(mei)好的(de)(de)(de)(de)月色(se)。再說(shuo)(shuo),借(jie)酒澆(jiao)愁,還可以暫時忘卻心(xin)(xin)頭(tou)的(de)(de)(de)(de)煩惱。于是情(qing)緒由(you)悲傷轉(zhuan)(zhuan)向曠達。然(ran)而這不(bu)過是故作曠達而已。寥(liao)寥(liao)數語,似淡實(shi)濃,言近旨遠,在欲說(shuo)(shuo)還休的(de)(de)(de)(de)背后(hou),別有(you)一(yi)(yi)種耐人(ren)(ren)尋味的(de)(de)(de)(de)深意(yi)。從感(gan)(gan)(gan)情(qing)上(shang)(shang)(shang)說(shuo)(shuo),由(you)貶(bian)謫的(de)(de)(de)(de)悲傷到大赦的(de)(de)(de)(de)喜(xi)悅(yue),又由(you)喜(xi)悅(yue)墜(zhui)入遷移“荊蠻”的(de)(de)(de)(de)怨憤,最(zui)(zui)后(hou)在無可奈何中故做曠達。抑(yi)揚(yang)開(kai)闔,轉(zhuan)(zhuan)折(zhe)變化,章法波瀾曲折(zhe),有(you)一(yi)(yi)唱三(san)嘆(tan)之(zhi)妙。全詩(shi)(shi)換韻(yun)很多(duo),韻(yun)腳靈(ling)活,音節起伏變化,很好地表(biao)現了(le)感(gan)(gan)(gan)情(qing)的(de)(de)(de)(de)發展變化,使詩(shi)(shi)歌(ge)(ge)既雄渾恣(zi)肆(si)又宛轉(zhuan)(zhuan)流暢。從結構上(shang)(shang)(shang)說(shuo)(shuo),首(shou)與尾用(yong)灑和明月先(xian)后(hou)照應,輕靈(ling)簡(jian)煉,使結構完整,也加(jia)深了(le)意(yi)境的(de)(de)(de)(de)蒼涼(liang)。
《苕(tiao)溪漁隱(yin)叢(cong)話后集(ji)(ji)》:《昌黎集(ji)(ji)》中(zhong),酬贈(zeng)張十(shi)一(yi)功曹署詩(shi)頗多,而署詩(shi)絕不見,惟《韓子年譜(pu)》載(zai)其一(yi)篇,云(yun):“九疑峰畔二江前,戀闕(que)思鄉日抵(di)年。簡趨朝曾并(bing)命,蒼梧(wu)左(zuo)宦亦(yi)聯翩。鮫人遠(yuan)泛漁舟火,鵬鳥閑飛霧里天。渙汗幾時(shi)流率土,扁(bian)舟西下共歸(gui)田。”署與退之同(tong)為御史,又(you)同(tong)遷滴(di),故詩(shi)中(zhong)皆言之。退之答署詩(shi)云(yun):“山凈(jing)江空水見沙(sha),哀猿啼(ti)處兩(liang)三(san)家。筼筜(dang)競長纖(xian)纖(xian)筍(sun),躑躅(zhu)初開艷艷花。未報恩波知死(si)所,莫令炎瘴送生涯。吟君詩(shi)罷(ba)看雙鬢(bin),斗覺霜毛一(yi)半加。”又(you)有祭署文云(yun):“我落陽(yang)山,君飄臨武。君止于(yu)縣,我又(you)南(nan)逾。”臨武屬郴州,在(zai)陽(yang)山之北(bei)。二詩(shi)皆此時(shi)作(zuo)也。
《韓文考異》:言張之歌同酸苦,而己直歸之于命,蓋反《騷》之意,而其詞氣抑(yi)揚(yang)頓挫,正一篇轉換用力(li)處也(“我(wo)歌今與”句下)。
《黃(huang)氏日鈔》:《八月(yue)十五夜贈張功(gong)曹》,感慨多興。
《竹莊(zhuang)詩話》:《集(ji)注》云:公與(yu)張(zhang)曙(shu)以貞元二(er)十一年二(er)月赦自南方,俱徙掾江(jiang)陵。至是俟命于郴,而(er)作是詩,怨而(er)不(bu)亂,有《小雅》之風(feng)。
《唐詩鏡(jing)》:每讀昌黎(li)七(qi)言古(gu)詩,覺有飛(fei)舞翔翥之(zhi)勢(shi)。
《批韓詩》:朱彝尊曰:寫景語凈(“沙平水息(xi)”句下(xia))。借張(zhang)作賓(bin)主,又借歌分悲樂,總是(shi)抑人揚己(“我(wo)歌今與(yu)”句下(xia))。汪琬曰:虛者實(shi)之,實(shi)者虛之,得反客為主之法。觀起結(jie)自知(zhi)。
《初白庵詩評》:用意在起(qi)結(jie),中間不過述遷(qian)滴最(zui)移之苦耳。
《韓柳(liu)詩選》:起結清(qing)曠超脫,是太白風(feng)度,然亦從楚《騷》變來(lai)。
《聲(sheng)調譜拾遺》:純(chun)用(yong)古調,無一聯是律(lv)者,轉韻(yun)亦(yi)極變化。
《古詩(shi)選批(pi)》:韓詩(shi)七古之最有停蓄頓(dun)折(zhe)者。
《昭昧(mei)詹言》:一篇古文章法(fa)。前敘(xu),中(zhong)間以(yi)正(zheng)意苦語重語作賓,避實(shi)(shi)法(fa)也(ye)。一線言中(zhong)秋(qiu),中(zhong)間以(yi)實(shi)(shi)為虛,亦一法(fa)也(ye)。收應起(qi),筆力轉(zhuan)換。
《求闕(que)齋讀書錄》:自“洞(dong)庭連(lian)天”至“難追攀”句,皆張署之歌詞。末(mo)五句,韓(han)公之歌詞。
《十八家詩鈔》:顧(gu)俠君曰:起即嵇叔夜“微風清扇,云氣四除(chu),皎皎亮月(yue),麗(li)于高隅”意,而興象尤清曠。
《增(zeng)評韓(han)蘇詩鈔》:三溪曰:聲(sheng)清句穩,無一點塵(chen)滓氣(qi),可謂不食人(ren)間煙(yan)火矣。
《評注韓昌黎詩集》:用韻殊變化,首(shou)尾極輕(qing)清之致,是以圓(yuan)巧勝皆,集中亦不多見(jian)。
《韓詩(shi)臆說》:此詩(shi)料峭(qiao)悲涼,源出(chu)楚(chu)《騷(sao)》。入后換調,正所謂一唱三嘆有(you)遺音者矣。
《唐(tang)宋詩舉要(yao)》:吳北(bei)江曰(yue):寫哀(ai)之(zhi)詞(ci),納入(ru)客語(yu),運實(shi)于虛(“海氣濕蟄(zhe)”句(ju)下)。一句(ju)中頓挫(cuo)(“州家申名”句(ju)下)。此轉尤勝(“天路幽險”句(ju)下)。高步瀛曰(yue):以上(shang)代張(zhang)署歌辭。貶(bian)謫(zhe)之(zhi)苦,判司(si)之(zhi)移,皆于張(zhang)歌同出之(zhi),所(suo)謂避實(shi)法也(“天路幽險”句(ju)下)。以上(shang)韓(han)公歌辭。高朗雄秀,情韻兼美(mei)(末句(ju)下)。