早期經歷
王(wang)平(ping)是巴(ba)西宕(dang)渠人,因為小(xiao)時候養在外祖父(fu)何氏(shi)家,所以又叫何平(ping),后來(lai)姓回(hui)本來(lai)的王(wang)姓。
建(jian)安二十年(公元215年)九月,巴西(xi)郡(jun)七姓(xing)夷王樸胡(hu)、賨(cong)(cong)邑侯杜(du)濩(huo)(huo)舉(ju)巴夷、賨(cong)(cong)(cóng)民依附曹操,王平隨杜(du)濩(huo)(huo)、樸胡(hu)等(deng)被(bei)遷往洛陽(因此王平或(huo)為(wei)漢化賨(cong)(cong)人),被(bei)任命為(wei)一名代理校尉。
建安二十四年(公(gong)元219年),劉備(bei)手下黃忠于定軍山斬殺曹(cao)軍大(da)(da)將夏侯淵,王平(ping)隨(sui)曹(cao)操率領大(da)(da)軍來爭漢中,卻被(bei)劉備(bei)擊敗(bai),王平(ping)得以投降劉備(bei),被(bei)劉備(bei)任(ren)命為牙門(men)將、裨將軍。
隨軍北伐
建(jian)興(xing)六年(nian)(公元228年(nian)),王(wang)平(ping)(ping)隨(sui)諸(zhu)(zhu)葛亮北伐,諸(zhu)(zhu)葛亮派遣(qian)馬(ma)(ma)謖(su)守(shou)街亭,王(wang)平(ping)(ping)時為馬(ma)(ma)謖(su)軍(jun)(jun)先鋒,馬(ma)(ma)謖(su)舍水上山,舉動失宜,王(wang)平(ping)(ping)連連規(gui)勸(quan)馬(ma)(ma)謖(su),馬(ma)(ma)謖(su)不聽,被(bei)魏將(jiang)張(zhang)郃斷了水源,隨(sui)后馬(ma)(ma)謖(su)軍(jun)(jun)慘遭(zao)大(da)敗(bai),士卒離散。唯有王(wang)平(ping)(ping)所領的(de)千余人士兵(bing)(bing)鳴鼓自持,張(zhang)郃懷疑(yi)王(wang)平(ping)(ping)有伏(fu)兵(bing)(bing),不敢進(jin)攻。于是王(wang)平(ping)(ping)將(jiang)諸(zhu)(zhu)營軍(jun)(jun)士統(tong)(tong)一起來,率領他們平(ping)(ping)安歸還(huan)。諸(zhu)(zhu)葛亮將(jiang)馬(ma)(ma)謖(su)及將(jiang)軍(jun)(jun)張(zhang)休(xiu)、李盛等誅殺,奪將(jiang)軍(jun)(jun)黃(huang)襲等人的(de)兵(bing)(bing)權,王(wang)平(ping)(ping)因為表(biao)現突出(chu),被(bei)諸(zhu)(zhu)葛亮拜為參軍(jun)(jun),統(tong)(tong)領無當飛軍(jun)(jun),進(jin)位討寇將(jiang)軍(jun)(jun),封亭侯(hou)。
建興九年(nian)(公元(yuan)231年(nian)),諸(zhu)葛亮圍(wei)(wei)祁山(shan),別遣(qian)王平(ping)駐守南圍(wei)(wei)。司馬懿率領大軍攻(gong)(gong)諸(zhu)葛亮,遣(qian)張郃進攻(gong)(gong)王平(ping),王平(ping)堅守不(bu)動,張郃不(bu)能勝。
建興十二年(nian)(公元(yuan)234年(nian)),諸(zhu)葛亮再次(ci)出(chu)兵(bing)伐魏(wei),8月,諸(zhu)葛亮病死五丈原,大(da)軍(jun)退還,魏(wei)延(yan)(yan)(yan)因(yin)與長史楊儀不合,于軍(jun)中作亂,王平率兵(bing)進攻魏(wei)延(yan)(yan)(yan),魏(wei)延(yan)(yan)(yan)引兵(bing)來(lai)戰,手下士兵(bing)卻(que)被(bei)王平遣散(san),魏(wei)延(yan)(yan)(yan)兵(bing)敗,后(hou)被(bei)馬岱所斬。
鎮守漢中
建興十二年(nian)(公元234年(nian)),王平升任(ren)(ren)后典軍、安漢(han)將軍,輔助車騎將軍吳懿(yi)駐(zhu)守漢(han)中(zhong),兼任(ren)(ren)漢(han)中(zhong)太(tai)守。
建興十五年(公元237年),進封安漢(han)侯,代替吳懿督(du)漢(han)中。
延(yan)熙(xi)元年(公元238年),大(da)將(jiang)軍蔣琬(wan)駐沔陽(yang),王(wang)平被(bei)召(zhao)到大(da)司馬府,蔣琬(wan)任(ren)命王(wang)平為任(ren)前護軍。
延熙六(liu)年(公(gong)元243年),蔣(jiang)琬病重,回軍(jun)駐扎(zha)在涪縣(xian)。任王平為(wei)前監軍(jun)、鎮(zhen)北大將軍(jun),統領漢中。
延熙七年(公元244年),魏(wei)帝命曹爽率領步(bu)騎十余萬進攻(gong)漢(han)中(zhong),前(qian)(qian)鋒已在駱谷,時漢(han)中(zhong)守兵(bing)不(bu)滿三(san)萬,諸(zhu)將(jiang)大驚,有(you)人說:“我們(men)的(de)(de)兵(bing)力不(bu)足以(yi)阻擋魏(wei)軍(jun),應(ying)該放(fang)棄關(guan)隘(ai)固守漢(han)、樂(le)二城,魏(wei)軍(jun)進入漢(han)中(zhong)以(yi)后(hou),涪(fu)城的(de)(de)援軍(jun)一(yi)到(dao)(dao),就(jiu)可(ke)以(yi)將(jiang)陽平關(guan)搶回來(lai)。”王平卻說:“不(bu)行(xing),漢(han)中(zhong)去涪(fu)城有(you)一(yi)千余里,魏(wei)軍(jun)若是(shi)(shi)得了陽平關(guan)就(jiu)會成為禍患,應(ying)該遣劉護軍(jun)、杜(du)參(can)軍(jun)據興勢(shi),我為后(hou)拒,若是(shi)(shi)魏(wei)軍(jun)分兵(bing)進攻(gong)黃金城,我親自(zi)率兵(bing)前(qian)(qian)往(wang)救(jiu)援,到(dao)(dao)時候涪(fu)城的(de)(de)救(jiu)兵(bing)就(jiu)剛好(hao)到(dao)(dao)來(lai),這才(cai)是(shi)(shi)上策。”唯有(you)護軍(jun)劉敏贊成王平的(de)(de)意見(jian),于是(shi)(shi)就(jiu)按(an)王平的(de)(de)計策行(xing)事(shi),涪(fu)城諸(zhu)軍(jun)以(yi)及大將(jiang)軍(jun)費祎自(zi)成都相繼而至,魏(wei)軍(jun)被擊退,如同王平當初料想的(de)(de)一(yi)樣。
當時馬(ma)忠(zhong)在(zai)(zai)南中,防(fang)備南蠻(man);鄧芝駐守永安(an),防(fang)備東吳;王平(ping)在(zai)(zai)漢中,防(fang)備曹魏;三人各守一方,保障蜀漢變(bian)土的平(ping)安(an),平(ping)安(an)三侯威名始于此時。
去世
王平(ping)(ping)在(zai)軍旅中長大(da),不(bu)會寫字,認識的(de)(de)字不(bu)超過十個(ge),但是(shi)他能(neng)(neng)口述(shu)讓(rang)(rang)別人代寫書籍,都(dou)有(you)意(yi)理(li)。王平(ping)(ping)讓(rang)(rang)人讀史(shi)、漢一(yi)(yi)系(xi)列的(de)(de)書籍傳記,自己在(zai)一(yi)(yi)旁聽(ting),能(neng)(neng)知其大(da)義,論說的(de)(de)時候(hou)不(bu)會失其主旨。王平(ping)(ping)遵(zun)守并履行(xing)法(fa)度,與人交(jiao)談從不(bu)開(kai)玩笑(xiao),從早到晚,都(dou)能(neng)(neng)端正(zheng)坐姿。然而不(bu)足(zu)的(de)(de)是(shi),王平(ping)(ping)性(xing)狹(xia)侵疑,為人自輕(qing)。延熙十一(yi)(yi)年(公元248年),王平(ping)(ping)去(qu)世(shi),其子王訓繼承了爵位。
《三國(guo)志-卷四十(shi)三·蜀書(shu)十(shi)三·黃李呂馬(ma)王張傳》有傳。
陳壽:是時,王平在(zai)北,馬忠在(zai)南,鄧(deng)芝在(zai)東,咸著威績。王平忠勇(yong)而嚴(yan)整。生長于戎旅,手(shou)不能書,所識(shi)不過十字,而口(kou)授作書,皆(jie)有(you)意理,使(shi)人讀(du)史漢諸紀傳,聽之(zhi)備知其大義,往往論說不失其指,遵履法度,言不戲謔。然性狹侵疑,為人自輕,以此(ci)為損焉(yan)。
常(chang)璩:果壯(zhuang),警朗有思理。
時人云(yun):前有王(平(ping))、句(扶),后有張(翼)、廖(化)。
郝經:王(wang)平(ping)樸(pu)魯,有大將之略。虎(hu)臥(wo)北境,鍵(jian)閉劍門。