張德勝(sheng)(1331年—1360年),字(zi)仁輔(一字(zi)仁甫(fu)),合(he)肥(今安徽合(he)肥)人,元(yuan)末起義軍將領、朱元(yuan)璋麾下早期部將、明朝(chao)開國功臣,蔡國公。
出身(shen)巢湖水軍(jun)。至(zhi)正(zheng)十五(wu)年(1355年)五(wu)月(yue),隨廖(liao)永(yong)安等人投奔朱元璋,此(ci)后主(zhu)要參與了對陳(chen)友諒的(de)戰(zhan)爭。至(zhi)正(zheng)十九年(1359年)三(san)月(yue),大(da)敗趙普勝,三(san)戰(zhan)三(san)捷(jie),立下(xia)平生最大(da)戰(zhan)績(ji)。至(zhi)正(zheng)二十年(1360年)五(wu)月(yue),于(yu)龍灣之戰(zhan)中總領水軍(jun),追擊(ji)敗軍(jun)至(zhi)采石(shi),戰(zhan)死。
至正二十三(san)年(nian)(1363年(nian))十月,追贈(zeng)張德勝為(wei)光祿大夫、江淮(huai)等處(chu)行中書省平章政事,追封蔡國公(gong)。洪武(wu)三(san)年(nian)(1370年(nian)),贈(zeng)開國輔運(yun)推誠宣(xuan)力武(wu)臣、光祿大夫、柱國、同知大都督府。洪武(wu)六年(nian)(1373年(nian)),追謚為(wei)忠(zhong)毅。
至正十二年(nian)(1352年(nian)),天下大亂,江淮兵起(qi),張德勝和俞(yu)通海、廖永安(an)等人聚集在巢(chao)湖,是為(wei)巢(chao)湖水(shui)軍。此時,左君弼占據廬州,與黃(huang)墩守(shou)將趙普勝互(hu)為(wei)犄角,與巢(chao)湖水(shui)軍不和。
至正十五年(1355年)五月,張德勝(sheng)隨同俞通海、廖永安等率(lv)巢湖水軍(jun)投(tou)靠駐扎在和(he)州的朱元(yuan)璋,大破蠻子海牙水寨(zhai),又(you)破鐵長官水寨(zhai)、新生沙寨(zhai),俘獲諸多軍(jun)馬(ma),授予萬戶。和(he)桑世杰揭發趙(zhao)普勝(sheng)陰謀,趙(zhao)普勝(sheng)逃走。
六月,隨(sui)朱元(yuan)璋南渡(du)長江(jiang),驚走牛(niu)渚守(shou)軍(jun),攻(gong)克采石、太平(ping)府。元(yuan)朝(chao)義軍(jun)元(yuan)帥陳野先率軍(jun)攻(gong)打太平(ping),張德勝和湯(tang)和攻(gong)擊(ji)(ji)其水軍(jun),徐達和鄧(deng)愈等人攻(gong)擊(ji)(ji)其步(bu)軍(jun),大敗敵軍(jun),擒獲(huo)陳野先,被授予太平(ping)興(xing)國(guo)翼總管(guan),攻(gong)克溧水。
至正十六年(1356年)二月(yue),隨廖永安攻(gong)(gong)(gong)破蠻子海牙水(shui)寨。三(san)月(yue),進(jin)攻(gong)(gong)(gong)集慶,大破方山營,生擒陳兆(zhao)先,攻(gong)(gong)(gong)克集慶府(今江(jiang)蘇南京)、鎮(zhen)江(jiang),授予秦(qin)淮翼元(yuan)帥。四(si)月(yue),攻(gong)(gong)(gong)克金壇。八月(yue),隨徐達包圍(wei)常州。
至正十七(qi)年(1357年)三(san)月(yue),攻(gong)(gong)克常州,升任樞密院判。四月(yue),隨軍攻(gong)(gong)克寧國、宣(xuan)州,收編(bian)長槍軍。五月(yue),隨俞通海攻(gong)(gong)略太湖,招降張士誠(cheng)部(bu)將王貴(gui),又攻(gong)(gong)略馬跡(ji)山(shan)。八月(yue),攻(gong)(gong)打馬馱沙(sha)。
至正(zheng)十(shi)八(ba)年(nian)(1358年(nian))元(yuan)月,隨桑(sang)世杰等攻(gong)打石牌(pai),守將(jiang)欒瑞投降,升任僉樞密院(yuan)事。四月,趙普勝攻(gong)打池(chi)州,張德勝率軍(jun)(jun)前往(wang)支援,未到(dao),池(chi)州城(cheng)陷,遂還軍(jun)(jun)。十(shi)月,跟隨徐達攻(gong)克(ke)宜(yi)興。
至(zhi)正十(shi)九年(nian)(1359年(nian))三(san)月,趙普(pu)勝(sheng)進攻陵陽(yang)、石埭等縣,張德勝(sheng)率(lv)軍(jun)(jun)(jun)于柵江口與戰,破(po)其軍(jun)(jun)(jun),趙普(pu)勝(sheng)率(lv)軍(jun)(jun)(jun)逃(tao)跑。四(si)月,隨俞通海擊敗(bai)趙普(pu)勝(sheng),收復池州。九月,和(he)徐達率(lv)領軍(jun)(jun)(jun)隊在無為登陸,率(lv)軍(jun)(jun)(jun)夜襲浮山(shan)(shan)寨,擊敗(bai)守(shou)將胡總管(guan),胡總管(guan)率(lv)軍(jun)(jun)(jun)逃(tao)跑,張德勝(sheng)率(lv)軍(jun)(jun)(jun)追擊,又在青山(shan)(shan)復敗(bai)其軍(jun)(jun)(jun),再追至(zhi)潛山(shan)(shan),陳友諒部將郭(guo)泰渡河(he)迎戰,張德勝(sheng)大破(po)其軍(jun)(jun)(jun),斬殺郭(guo)泰,俘獲牲畜、軍(jun)(jun)(jun)資無數,趁勢(shi)攻克潛山(shan)(shan)縣,命令(ling)詹元帥(shuai)留守(shou)。
至正(zheng)二十年(nian)(1360年(nian))五(wu)月,陳友(you)諒和(he)張(zhang)(zhang)(zhang)士(shi)誠(cheng)相(xiang)約進攻建康,朱(zhu)元璋設伏于龍灣,命張(zhang)(zhang)(zhang)德(de)(de)勝(sheng)和(he)朱(zhu)虎(hu)率領(ling)水(shui)軍(jun)(jun)(jun)埋伏于龍江(jiang)關外(wai)。雙方交(jiao)戰(zhan),張(zhang)(zhang)(zhang)德(de)(de)勝(sheng)總領(ling)水(shui)軍(jun)(jun)(jun),奮(fen)勇(yong)殺(sha)(sha)敵(di)(di),斬(zhan)殺(sha)(sha)無數,雙方勢均力敵(di)(di),戰(zhan)事膠著,張(zhang)(zhang)(zhang)德(de)(de)勝(sheng)乃大(da)呼(hu)一聲,率領(ling)諸將奮(fen)勇(yong)沖擊,陳友(you)諒軍(jun)(jun)(jun)遂大(da)敗。朱(zhu)元璋遂命張(zhang)(zhang)(zhang)德(de)(de)勝(sheng)和(he)諸將追擊其(qi)軍(jun)(jun)(jun)至慈(ci)湖,放火燒了陳友(you)諒的船(chuan)。又追擊到采石,雙方拼(pin)死(si)一戰(zhan),張(zhang)(zhang)(zhang)德(de)(de)勝(sheng)戰(zhan)死(si)陣中,時年(nian)三十三。
至正二十三年(nian)(1363年(nian))十月,追贈(zeng)張德勝為(wei)光(guang)祿大夫(fu)、江淮等處行中(zhong)書省平章(zhang)政事,追封(feng)蔡(cai)國公。
洪武(wu)二年(1369年),肖像功臣(chen)廟,享太(tai)廟。
洪武(wu)三年(nian)(nian)(1370年(nian)(nian)),贈開(kai)國輔運推(tui)誠宣力武(wu)臣、光祿大(da)夫、柱國、同知大(da)都督(du)府。
洪武六(liu)年(1373年),追謚為忠毅(yi)(yi)(危身(shen)奉上(shang)曰(yue)忠、致果殺身(shen)曰(yue)毅(yi)(yi))
張德勝(sheng)巢湖(hu)水軍(jun)出身(shen),投(tou)奔朱元璋以來,主要(yao)于(yu)水戰(zhan)(zhan)中立功(gong),從軍(jun)南渡長江,屢克諸城,為朱元璋統一江南作(zuo)(zuo)出了貢(gong)獻,其中于(yu)至正十九年(nian)(nian)(1359年(nian)(nian))三月(yue),大(da)破趙普勝(sheng)軍(jun),又隨徐達夜襲浮山寨,親自率軍(jun)追(zhui)擊,連戰(zhan)(zhan)連捷,斬殺大(da)將(jiang)郭泰(tai),俘(fu)獲牲畜(chu)、軍(jun)資無數。至正二(er)十年(nian)(nian)(1360年(nian)(nian)),參與龍灣(wan)之(zhi)戰(zhan)(zhan),立下大(da)功(gong),為朱元璋平(ping)定陳友諒(liang)作(zuo)(zuo)出了貢(gong)獻。
朱元(yuan)璋:①爰自初興,委(wei)身事朕,從渡(du)江(jiang)左,多著奇勛。②張德勝性資沉毅,屢建勛勞(lao),力戰(zhan)樓(lou)船(chuan),遂殞(yun)于敵,命雖不永,功則猶存。
《明史》:計不旋踵,效命疆場,雖(sui)勛業(ye)未竟(jing),然褒崇廟祀,竹帛(bo)爛然。以(yi)視功成(cheng)命爵(jue)、終罹黨籍者,其猶幸也(ye)夫(fu)。
明朝(chao)禮(li)部:有元(yuan)失馭,四海糜沸。英杰之(zhi)士,或(huo)起義旅,或(huo)保一方,泯泯棼(fen)棼(fen),莫知所屬。真人(ren)奮興,不期而至(zhi),龍行而云,虎嘯(xiao)而風(feng)。若楚國公(gong)臣(chen)永安(an)等,皆熊羆之(zhi)士,膂(lv)力之(zhi)才(cai),非陷堅(jian)沒陣,即罹變捐軀,義與忠俱,名耀天壤。
子:張宣,洪武三(san)年襲職,曾任中軍都(dou)督府僉事(shi),坐累降祔策衛指揮同知(zhi)。
孫:張翚(hui),有戰功,世襲廬州(zhou)衛指揮同知。
曾孫:張(zhang)昂、張(zhang)旻、張(zhang)習,世襲(xi)廬(lu)州衛指揮同知。
玄孫:張淮、張源,世襲廬州(zhou)衛(wei)指(zhi)揮同知。
養(yang)子:張同,原名汪興祖(zu),張德勝戰死(si)時,張宣年幼,乃由張同襲職。
《明(ming)史·卷(juan)一百三十三·列傳第二(er)十一》、《明(ming)太祖實錄》、《名(ming)山(shan)藏·卷(juan)五十五》、《國朝獻征錄·卷(juan)六(liu)》。