出身豪族
東(dong)漢末年,宦官專(zhuan)權,橫征(zheng)暴斂,豪族大地(di)(di)主瘋狂兼并土地(di)(di),農民(min)(min)(min)(min)大量逃亡,成為流民(min)(min)(min)(min)。在這民(min)(min)(min)(min)不聊(liao)生(sheng)的情況下,中(zhong)平元年(184年)爆發(fa)了(le)黃巾起(qi)義,東(dong)漢王(wang)朝受到(dao)毀滅性的打擊。東(dong)漢王(wang)朝在鎮壓農民(min)(min)(min)(min)起(qi)義的過程中(zhong),各地(di)(di)封建割據勢力不斷擴大,群雄四起(qi),天下大亂。此(ci)時的魯肅不僅(jin)不治家事,相反大量施舍錢財,賣出土地(di)(di),以周濟(ji)窮困(kun),結交賢者。為此(ci),深受鄉民(min)(min)(min)(min)擁戴。
當時(shi)周瑜任(ren)居巢(chao)長,聞魯(lu)肅之(zhi)名,帶(dai)數百人(ren)來拜訪,請他(ta)資(zi)助一些糧(liang)食。當時(shi),魯(lu)肅家里有(you)兩個圓(yuan)形大(da)糧(liang)倉,每(mei)倉裝有(you)三千(qian)斛米,周瑜剛說出(chu)借糧(liang)之(zhi)意,魯(lu)肅毫不猶豫,立(li)即手指其中一倉,贈給了他(ta)。經此一事,周瑜確(que)信魯(lu)肅是與眾(zhong)不同的人(ren)物,主動與他(ta)相交,兩人(ren)建(jian)立(li)了如(ru)同春秋時(shi)公孫僑和季(ji)札(zha)那樣(yang)牢不可破的朋友關系。
當(dang)群雄相互爭奪的(de)混(hun)戰將(jiang)要擴展到(dao)(dao)魯(lu)(lu)(lu)肅(su)家鄉時(shi),為(wei)了(le)避害,魯(lu)(lu)(lu)肅(su)舉家遷居東城(cheng)(cheng)。當(dang)時(shi)的(de)東城(cheng)(cheng),為(wei)袁術的(de)轄地。袁術聞其名,請他(ta)出任(ren)東城(cheng)(cheng)長(chang)。但魯(lu)(lu)(lu)肅(su)發現袁術部下法度廢弛,不(bu)(bu)足(zu)與成大事,率(lv)百余人(ren)南(nan)遷到(dao)(dao)居巢(chao)投奔(ben)周瑜。南(nan)遷時(shi),他(ta)讓(rang)老弱之(zhi)人(ren)在(zai)前,自率(lv)敏(min)捷強(qiang)悍的(de)青年在(zai)后(hou)。袁術得(de)知魯(lu)(lu)(lu)肅(su)遷居,急速趕(gan)來(lai)阻攔。魯(lu)(lu)(lu)肅(su)排開(kai)精壯人(ren)等,張弓搭(da)箭(jian)(jian),對追兵說:“諸位(wei)男兒,應(ying)該(gai)明(ming)白大勢(shi)。方今天下紛紛離亂,有功,得(de)不(bu)(bu)到(dao)(dao)賞賜,無功,也受不(bu)(bu)到(dao)(dao)責(ze)罰,為(wei)何要逼迫我呢?”說著,命人(ren)將(jiang)盾(dun)牌立在(zai)地上,遠(yuan)遠(yuan)開(kai)弓射去,箭(jian)(jian)把(ba)盾(dun)牌都射穿了(le)。追兵一(yi)方面(mian)覺得(de)魯(lu)(lu)(lu)肅(su)的(de)話(hua)有道理,一(yi)方面(mian)估計憑自己(ji)的(de)力量也奈何不(bu)(bu)得(de)他(ta),只好退回。魯(lu)(lu)(lu)肅(su)順利到(dao)(dao)達居巢(chao)。
建安三年(nian)(198年(nian)),周瑜東(dong)渡長江,投(tou)奔孫(sun)策,魯肅與他同行,把家留(liu)在了(le)曲阿(a)。見到(dao)孫(sun)策后,孫(sun)策很賞識魯肅。后來,魯肅的祖母去世,他回東(dong)城去辦理喪事。
投身孫權
劉子揚是魯肅的(de)好友,寫信給他,信中(zhong)說:“當(dang)今(jin)天下豪(hao)杰蜂起,憑你的(de)資(zi)質才干,尤(you)其適宜于當(dang)今(jin)社會形勢(shi)。你還是趕快(kuai)回去(qu)接走老母親,不可滯(zhi)留東城(cheng)。現今(jin)鄭寶這(zhe)個人,在(zai)巢湖擁有一萬(wan)多兵(bing)眾,占據富饒的(de)地(di)區(qu),廬江郡許(xu)多人都前(qian)往依附他,何況我們(men)這(zhe)些人。看他的(de)趨(qu)勢(shi),還會廣聚(ju)更(geng)多的(de)人眾,機(ji)不可失,你應該速去(qu)那兒。”
魯肅同意(yi)了(le)劉子(zi)揚(yang)的(de)意(yi)見,安葬完祖母(mu),返回(hui)曲(qu)阿,當即整頓行裝,欲投奔鄭寶。正巧周瑜已經把魯肅的(de)母(mu)親接(jie)到了(le)吳郡(jun),魯肅去(qu)見他(ta),把劉子(zi)揚(yang)的(de)建(jian)議和自己的(de)打算(suan)都(dou)對他(ta)說了(le)。
建安(an)五年(200年),孫策已經去(qu)世,孫權仍住在吳郡。周(zhou)瑜勸魯肅留下來,他說:“過去(qu)馬援答復光武帝(di)說過,‘當今(jin)時(shi)勢,不僅君(jun)主(zhu)可(ke)以選臣(chen)下,臣(chen)下也(ye)可(ke)以選擇(ze)君(jun)主(zhu)’。如今(jin)孫權親信賢人智(zhi)士(shi),接納奇才異能,況且我聽(ting)說古代(dai)哲人的神(shen)秘論證,接承(cheng)天(tian)命(ming)替代(dai)劉(liu)氏者,必(bi)定起于(yu)東(dong)南,推(tui)算歷(li)數觀(guan)察形勢,最終會造建起帝(di)王基業,與天(tian)命(ming)相符合,也(ye)正(zheng)在東(dong)南。現在正(zheng)是有識有志之(zhi)士(shi)歸附(fu)英杰(jie)的時(shi)代(dai)。我正(zheng)領悟到(dao)這個道(dao)理(li),你(ni)不必(bi)把劉(liu)子揚(yang)的話當作一回事(shi)。”
輔佐孫權
魯(lu)(lu)肅從其言。周(zhou)瑜馬上向孫權(quan)推薦魯(lu)(lu)肅,說他(ta)有才干,可為輔(fu)佐之臣。并且建議孫權(quan)應該多方搜羅(luo)魯(lu)(lu)肅這樣的人才,以成(cheng)就大(da)業,不能讓他(ta)們(men)流散外地(di)。
即(ji)(ji)約見魯肅,與其交談,非(fei)常高(gao)興。等在場(chang)賓(bin)客起身退出時(shi),魯肅也告辭(ci)而(er)(er)出。但不(bu)(bu)一會(hui)(hui)兒,魯肅又被孫權悄悄領了回(hui)來,合榻(ta)對飲。孫權對魯肅說(shuo):“當(dang)今(jin)漢室(shi)(shi)如(ru)大廈(sha)即(ji)(ji)傾,四方(fang)紛亂不(bu)(bu)已,我繼(ji)承(cheng)父兄創立的基業(ye)(ye),企(qi)望建成(cheng)(cheng)齊桓、晉文那樣(yang)的功(gong)業(ye)(ye)。既然您惠顧(gu)于(yu)我,請問有何良策助(zhu)我成(cheng)(cheng)功(gong)?”魯肅回(hui)答說(shuo):“過(guo)(guo)去漢高(gao)祖(zu)耿(geng)耿(geng)忠心想尊崇(chong)義帝而(er)(er)最后無成(cheng)(cheng),這是因為(wei)(wei)項羽加(jia)害義帝。如(ru)今(jin)曹(cao)操,猶如(ru)過(guo)(guo)去項羽,將軍您怎么(me)可能成(cheng)(cheng)為(wei)(wei)齊桓公、晉文公呢(ni)?以魯肅私見,漢朝廷(ting)已不(bu)(bu)可復興,曹(cao)操也不(bu)(bu)可一下(xia)子就能除(chu)掉。為(wei)(wei)將軍考慮,只(zhi)有鼎(ding)足江東(dong),以觀天(tian)(tian)下(xia)變(bian)幻(huan)形勢。天(tian)(tian)下(xia)局勢如(ru)此,據(ju)有一方(fang)自(zi)然也不(bu)(bu)會(hui)(hui)招來嫌(xian)猜忌恨。為(wei)(wei)什么(me)呢(ni)?因為(wei)(wei)北(bei)方(fang)正是多事之秋。您正好(hao)趁這種變(bian)局,剿(jiao)除(chu)黃(huang)祖(zu),進伐(fa)劉表,盡(jin)力占有長(chang)江以南全(quan)部地方(fang),然后稱帝建號以便進而(er)(er)奪取(qu)天(tian)(tian)下(xia),這有同漢高(gao)祖(zu)建立大業(ye)(ye)啊!”孫權又說(shuo):“我如(ru)今(jin)盡(jin)一方(fang)之力,只(zhi)是希(xi)望輔(fu)佐漢室(shi)(shi)而(er)(er)已,你所說(shuo)的非(fei)我所能及。”
張昭(zhao)認為(wei)魯(lu)肅(su)(su)不(bu)(bu)夠(gou)謙虛,多次非議(yi)、詆毀他(ta),說他(ta)年(nian)少粗疏(shu),不(bu)(bu)可重(zhong)用(yong)。孫權卻對魯(lu)肅(su)(su)另眼相看(kan),非常器重(zhong)。他(ta)厚賜魯(lu)肅(su)(su),使魯(lu)家的富有程度達到了舊時的水(shui)平。
魯(lu)肅盡力輔佐孫(sun)權(quan),每遇大(da)事,他都參贊謀(mou)劃,且思深(shen)慮遠(yuan),有過人之(zhi)明(ming)。
聯劉抗曹
建安十三年(nian)(208年(nian)),孫權命周(zhou)瑜西(xi)攻江夏,斬太守(shou)黃(huang)祖(zu),進而準備奪取荊州(zhou)。曹操本無暇南(nan)顧,如今見孫權攻取江夏,唯恐其(qi)攻取荊州(zhou),養成羽翼。于是在七月份開始南(nan)征,集(ji)結大軍于南(nan)陽(yang)。
同年(nian)八月(yue),劉(liu)表病死。魯(lu)肅(su)向(xiang)孫權進言:“荊楚之地與(yu)我們江(jiang)東鄰接,順(shun)水而往可達北方,外連江(jiang)、漢,內(nei)隔山陵,有如(ru)金城堅固,沃野(ye)萬里(li),士民富(fu)足,如(ru)果占有這塊地盤,就是(shi)打(da)下了(le)建(jian)立帝王之業的(de)(de)(de)基礎(chu)。如(ru)今劉(liu)表剛剛去世,兩個兒子素來(lai)不(bu)(bu)和,軍中(zhong)的(de)(de)(de)將(jiang)領也由此(ci)分為(wei)兩派。加之劉(liu)備是(shi)天下梟雄,與(yu)曹(cao)(cao)操存在矛盾(dun),寄身在劉(liu)表那里(li),劉(liu)表嫉妒他(ta)(ta)的(de)(de)(de)才能而不(bu)(bu)敢重用(yong)。如(ru)果劉(liu)備與(yu)劉(liu)表的(de)(de)(de)兒子們協力同心(xin),上下合力,我們則應該安(an)撫他(ta)(ta)們,與(yu)他(ta)(ta)們結盟(meng)友好;如(ru)果他(ta)(ta)們之間離心(xin)離德(de),我們就應另作打(da)算(suan),以成就自己(ji)的(de)(de)(de)大事(shi)(shi)。我請(qing)求奉(feng)命(ming)前往荊州向(xiang)劉(liu)表的(de)(de)(de)兒子們吊(diao)唁,并慰勞他(ta)(ta)們軍隊中(zhong)的(de)(de)(de)將(jiang)領,以及勸說(shuo)劉(liu)備安(an)撫劉(liu)表的(de)(de)(de)部下,同心(xin)一(yi)意,共同對付(fu)曹(cao)(cao)操,劉(liu)備一(yi)定樂于從命(ming)。如(ru)果這件事(shi)(shi)處理得好,則天下就可以平(ping)定了(le)。現在如(ru)不(bu)(bu)速去荊州,恐(kong)怕讓曹(cao)(cao)操趕(gan)做(zuo)在前面了(le)。”說(shuo)完,魯(lu)肅(su)提出代表孫權去荊州吊(diao)喪,了(le)解情況。孫權批準了(le)他(ta)(ta)的(de)(de)(de)請(qing)求。
魯(lu)(lu)肅(su)(su)剛到夏(xia)口(kou)(kou),聞(wen)曹操已向荊州進(jin)兵。魯(lu)(lu)肅(su)(su)日(ri)夜兼程,等他到了南(nan)郡,劉(liu)(liu)(liu)表的兒子劉(liu)(liu)(liu)琮已經獻出荊州降曹,劉(liu)(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)準(zhun)備(bei)(bei)(bei)南(nan)撤渡江。魯(lu)(lu)肅(su)(su)當機立斷(duan),去找劉(liu)(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)。在當陽(yang)長阪(今湖(hu)北當陽(yang)境內(nei)),魯(lu)(lu)肅(su)(su)與(yu)劉(liu)(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)相遇。魯(lu)(lu)肅(su)(su)說(shuo)(shuo)(shuo)明了孫權派(pai)自己來的使命,然后和劉(liu)(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)共(gong)論天下形勢,并問劉(liu)(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)準(zhun)備(bei)(bei)(bei)到哪(na)里去。劉(liu)(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)說(shuo)(shuo)(shuo)想去投奔蒼梧(wu)太守吳(wu)(wu)巨。魯(lu)(lu)肅(su)(su)說(shuo)(shuo)(shuo)吳(wu)(wu)巨是(shi)個沒(mei)有作為(wei)的庸人(ren),勸劉(liu)(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)不要去依靠他。接著,詳(xiang)細(xi)述說(shuo)(shuo)(shuo)孫權的情況和江東的實力,勸劉(liu)(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)與(yu)孫權聯合,共(gong)拒曹操。劉(liu)(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)聽了魯(lu)(lu)肅(su)(su)的分析,決定(ding)并力抗曹。這時(shi)諸(zhu)葛亮正跟隨著劉(liu)(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei),魯(lu)(lu)肅(su)(su)對諸(zhu)葛亮說(shuo)(shuo)(shuo)“我是(shi)你哥哥的朋友”,兩(liang)人(ren)當即結下交情。劉(liu)(liu)(liu)備(bei)(bei)(bei)率部進(jin)駐夏(xia)口(kou)(kou)(今湖(hu)北漢口(kou)(kou)),派(pai)諸(zhu)葛亮隨魯(lu)(lu)肅(su)(su)去柴桑(今江西(xi)九江西(xi)南(nan))會見孫權。
孫(sun)權得知曹操準備渡(du)江東侵(qin),召(zhao)集眾位將領商(shang)議,將領們(men)都勸(quan)孫(sun)權降曹。唯魯肅不(bu)發(fa)一言。
孫權起身入廁,魯肅(su)跟(gen)到(dao)屋(wu)檐(yan)之下。孫權知他(ta)要(yao)單獨表述意見(jian),就拉著他(ta)的(de)(de)手(shou)說(shuo):“你(ni)想(xiang)說(shuo)什么?”魯肅(su)回(hui)(hui)答說(shuo):“剛才觀察眾人(ren)議論,都(dou)是想(xiang)讓您失誤,不足以與他(ta)們共(gong)謀大(da)事。當(dang)今我(wo)(wo)(wo)魯肅(su)可以迎接(jie)曹操,對于將軍(jun)來說(shuo)卻不能(neng)。為什么這么講?如今我(wo)(wo)(wo)迎降曹操,曹操理當(dang)送我(wo)(wo)(wo)回(hui)(hui)到(dao)故(gu)鄉,品評我(wo)(wo)(wo)的(de)(de)聲(sheng)名地位(wei),總(zong)還(huan)能(neng)做(zuo)(zuo)個小官(guan),乘(cheng)牛車,有隨(sui)從,交游(you)士大(da)夫(fu),慢慢升遷上去,也少不了做(zuo)(zuo)個州郡(jun)長官(guan)。而將軍(jun)您迎降曹操,將把您作如何安置呢?希望您早定大(da)計,再莫聽(ting)取(qu)眾人(ren)的(de)(de)議論。”孫權聽(ting)完,嘆息道:“這些人(ren)的(de)(de)主(zhu)張,深深讓我(wo)(wo)(wo)失望,現在你(ni)闡明長遠大(da)計,正與我(wo)(wo)(wo)的(de)(de)想(xiang)法一致(zhi),這是上天將你(ni)賜(si)給我(wo)(wo)(wo)啊(a)!”
此時周瑜正(zheng)在(zai)外(wai)地(di),魯(lu)肅(su)(su)勸孫(sun)權將(jiang)他(ta)召回。周瑜歸來,更(geng)堅定了(le)孫(sun)權的抗曹決心。孫(sun)權授權周瑜,讓他(ta)主(zhu)持戰事,任(ren)命(ming)魯(lu)肅(su)(su)為(wei)贊軍校尉,幫(bang)助(zhu)周瑜運謀劃策。終于在(zai)赤壁(bi)大敗曹軍。
主持軍政
赤壁戰后(hou),孫權(quan)(quan)(quan)愈加(jia)倚(yi)重魯(lu)(lu)肅,把他稱作(zuo)自(zi)己的鄧(deng)禹。后(hou)劉備(bei)派人謁見孫權(quan)(quan)(quan),請求借(jie)(jie)荊(jing)州(zhou)。呂(lv)范等將領勸(quan)孫權(quan)(quan)(quan)扣留劉備(bei),周(zhou)瑜在外(wai)地,也上疏陳說此意(yi)。唯(wei)魯(lu)(lu)肅從全局考(kao)慮,勸(quan)孫權(quan)(quan)(quan)把荊(jing)州(zhou)借(jie)(jie)給(gei)(gei)劉備(bei),以(yi)孫劉聯合,共(gong)同抗(kang)曹(cao)(cao)。魯(lu)(lu)肅說:“您(孫權(quan)(quan)(quan))固(gu)然神武蓋世,但(dan)曹(cao)(cao)操(cao)的勢力太(tai)大了。我們(men)剛剛占有荊(jing)州(zhou),恩德信義尚(shang)未(wei)廣行于民眾。如(ru)果把荊(jing)州(zhou)借(jie)(jie)給(gei)(gei)劉備(bei),讓他去安撫百姓,實是上策。因(yin)為這樣一來,曹(cao)(cao)操(cao)多(duo)了一個敵人,我們(men)多(duo)了一個朋友。”孫權(quan)(quan)(quan)同意(yi)了魯(lu)(lu)肅的主(zhu)張。曹(cao)(cao)操(cao)聞孫權(quan)(quan)(quan)借(jie)(jie)荊(jing)州(zhou)給(gei)(gei)劉備(bei)的消息(xi)時,正(zheng)在寫信,震驚(jing)之下(xia),落(luo)筆于地。
周(zhou)瑜(yu)病危,寫信給孫權,推(tui)薦(jian)魯(lu)(lu)肅(su)(su)代替(ti)自己。信中說:“當(dang)(dang)今天(tian)下(xia),正值混(hun)亂多事,這正是我日夜憂(you)心(xin)的(de)事,愿陛下(xia)預(yu)先考(kao)慮(lv)尚未發(fa)生的(de)事,然后(hou)(hou)才想(xiang)到安(an)逸享(xiang)受。現(xian)在(zai)(zai)既然與(yu)曹(cao)操作對(dui),劉備近在(zai)(zai)公安(an),邊(bian)境附近的(de)百姓尚未歸附,應當(dang)(dang)用良將(jiang)前往駐(zhu)守鎮(zhen)撫。魯(lu)(lu)肅(su)(su)的(de)智謀(mou)才略(lve)足以勝任,請求(qiu)起用他(ta)來接替(ti)我。我死之日,也就沒有牽掛的(de)事了。”孫權采納(na)了周(zhou)瑜(yu)的(de)建議(yi),當(dang)(dang)即任命魯(lu)(lu)肅(su)(su)為(wei)奮武校尉,接替(ti)周(zhou)瑜(yu)統領部隊。周(zhou)瑜(yu)私屬部隊四千多人(ren),以及(ji)原來的(de)奉邑四縣,全都轉(zhuan)歸魯(lu)(lu)肅(su)(su)所(suo)有。魯(lu)(lu)肅(su)(su)開始(shi)時(shi)駐(zhu)守江陵(ling),后(hou)(hou)移兵下(xia)駐(zhu)陸口。威望恩義,大(da)行于(yu)眾,部屬增加萬余人(ren),被任命為(wei)漢昌太守、偏(pian)將(jiang)軍。
建安十九年(214年),隨孫權攻破皖城,改任(ren)橫江將軍。
在此之前(qian),益州(zhou)牧劉璋法(fa)度(du)綱紀頹敗(bai)廢弛,周瑜、甘(gan)寧等人曾(ceng)勸孫權(quan)借機攻(gong)取蜀地。孫權(quan)就(jiu)此事征詢劉備(bei)的意(yi)見,劉備(bei)心中有(you)自己的打算,假(jia)意(yi)對(dui)孫權(quan)說(shuo):“我與劉璋托名為(wei)皇(huang)族(zu)后(hou)(hou)裔,希望借助(zhu)先人英靈(ling),以(yi)匡(kuang)救漢室。如今劉璋得罪了大家(jia),我獨自心內(nei)驚懼不安,不敢(gan)聽說(shuo)攻(gong)取蜀地的話語,希望您對(dui)他實行寬(kuan)恕。如果這個(ge)請(qing)求(qiu)(qiu)沒有(you)得到答(da)復,我當披散(san)頭發歸隱山(shan)林(lin)。”孫權(quan)答(da)應了劉備(bei)的請(qing)求(qiu)(qiu)。然(ran)(ran)而,后(hou)(hou)來劉備(bei)卻向西(xi)進軍,圖謀吞(tun)并劉璋,留(liu)關羽鎮(zhen)守荊(jing)州(zhou)。孫權(quan)明白劉備(bei)的意(yi)圖后(hou)(hou),勃然(ran)(ran)大怒,罵道:““狡猾的東西(xi)竟(jing)敢(gan)耍弄詐術!”對(dui)劉備(bei)深為(wei)不滿。
周旋荊州
這時魯肅(su)與關羽(yu)鄰界統兵,疆(jiang)土犬牙交錯,多次(ci)發生摩擦。魯肅(su)顧全(quan)大局,總是(shi)以友好的(de)姿態安撫(fu)雙(shuang)方。劉(liu)備平定益(yi)州,孫權(quan)請劉(liu)備歸還荊州中的(de)長沙、零陵、桂(gui)陽(yang)三郡。劉(liu)備不肯。孫權(quan)派(pai)呂(lv)蒙率軍進(jin)取,長沙、桂(gui)陽(yang)二郡望風歸附(fu),唯有零陵太守郝普(pu)堅守不降。劉(liu)備得知,親(qin)自(zi)引(yin)兵五萬從成都趕(gan)回(hui)公安坐鎮,派(pai)關羽(yu)率軍三萬爭奪三郡。孫權(quan)也從秣(mo)陵進(jin)駐(zhu)陸口,派(pai)魯肅(su)率領一萬人屯守益(yi)陽(yang),和關羽(yu)對(dui)抗。
魯(lu)肅(su)(su)為了大局,邀請關羽(yu)相見(jian),提出(chu)(chu)各(ge)(ge)自將兵馬(ma)布置在百(bai)步以外(wai),只有將軍們各(ge)(ge)帶(dai)單刀赴會。魯(lu)肅(su)(su)做出(chu)(chu)決定后,他(ta)部下(xia)將領怕出(chu)(chu)變故,勸魯(lu)肅(su)(su)不(bu)要輕蹈險(xian)地。魯(lu)肅(su)(su)毫無畏(wei)懼,他(ta)說:“事到(dao)今日(ri),應該把話說清(qing)。劉備辜(gu)負(fu)國(guo)家,是非尚未論定。關羽(yu)又能怎么(me)樣呢?”毅然赴會。
會上,魯(lu)肅數次(ci)指責關羽:“我們(men)江東(dong)真心誠(cheng)意(yi)(yi)將土地借(jie)給你們(men),是因為你們(men)兵敗(bai)遠(yuan)方(fang)而來,無有(you)(you)立足之地。現在已經得到益州(zhou),既然(ran)沒(mei)有(you)(you)奉(feng)還(huan)荊州(zhou)意(yi)(yi)思,那(nei)么就只(zhi)要求你們(men)歸還(huan)三(san)郡,而你們(men)還(huan)不從命。”魯(lu)肅話音(yin)未落,荊州(zhou)方(fang)面的一將說:“說到土地,只(zhi)有(you)(you)仁(ren)德之人(ren)(ren)才(cai)能(neng)占有(you)(you),哪來一家(jia)永遠(yuan)占住不放的道(dao)理!”魯(lu)肅當(dang)即(ji)大(da)聲(sheng)喝(he)叱(chi),辭色嚴厲。關羽此時也操刀而起,對(dui)那(nei)人(ren)(ren)說道(dao):“這些自然(ran)是國家(jia)大(da)事,他知道(dao)什么!”用眼(yan)光示意(yi)(yi)那(nei)人(ren)(ren)離去。
單刀會沒(mei)有(you)結(jie)果,雙(shuang)方僵持不下,戰(zhan)爭一觸即發。時曹操進攻漢中(zhong),劉備害(hai)怕(pa)失(shi)去益州(zhou),派人跟(gen)孫(sun)權(quan)講(jiang)和。雙(shuang)方議定,以湘水為界,平分(fen)荊州(zhou)。江夏、長沙、桂陽(yang)三郡屬孫(sun)權(quan),南郡、武陵、零陵三郡屬劉備。孫(sun)、劉休兵罷戰(zhan)。
因病去世
建安二十(shi)二年(nian)(217年(nian)),魯(lu)肅病逝(shi),享年(nian)四十(shi)六歲。孫權親為(wei)舉辦喪(sang)事,并(bing)參加(jia)了他(ta)的葬禮。諸葛(ge)亮也為(wei)他(ta)舉哀。
孫權始終不忘(wang)魯(lu)肅在(zai)東吳政權創立過程中所起的重要作用(yong)。黃(huang)龍(long)元年(229年),在(zai)他稱(cheng)帝登壇祭(ji)天時,他對公(gong)卿(qing)們(men)說:“過去(qu)魯(lu)子敬曾(ceng)經說道此處,可(ke)謂明于事(shi)勢矣。”
當大帝(di)(di)遷都建業時,與(yu)將相文(wen)武(wu)大會,跟嚴(yan)畯(jun)說:“我(wo)過(guo)去(qu)把魯子敬比(bi)作鄧禹,當時你(ni)們爭論沒(mei)有(you)停止過(guo),現在又(you)覺得如何(he)呢?”嚴(yan)畯(jun)退(tui)席(xi)說:“我(wo)不明白這個意思(si),覺得夸贊魯肅太過(guo)了吧。”大帝(di)(di)說:“過(guo)去(qu)鄧仲華見(jian)到光武(wu)帝(di)(di),當時光武(wu)帝(di)(di)在更始帝(di)(di)手下(xia),撫河北,行大司馬事,光武(wu)帝(di)(di)最初(chu)并沒(mei)有(you)帝(di)(di)王的志向,是(shi)鄧禹勸說他(ta)光復漢(han)業,追索源頭(tou),開端是(shi)鄧禹之議啊。子敬為人豪爽(shuang)有(you)奇略,與(yu)我(wo)最初(chu)相談(tan),便涉及帝(di)(di)王基業。這點(dian)與(yu)鄧禹相似(si),我(wo)才(cai)這么比(bi)較。這是(shi)有(you)原因(yin)的,不是(shi)我(wo)偏愛(ai)他(ta)。”嚴(yan)畯(jun)于是(shi)佩服(fu)。
魯(lu)肅遺腹子魯(lu)淑長大(da)后,歷任昭武將軍、都亭侯、武昌(chang)督、假節、夏(xia)口(kou)督,他治軍嚴(yan)整(zheng),有才干,于(yu)274年病(bing)逝,由(you)其(qi)子魯(lu)睦承襲爵位并統領兵馬(ma)。
總評
赤壁(bi)之戰,孫(sun)(sun)劉兩家以(yi)(yi)弱勝強,打敗了(le)曹(cao)(cao)操(cao),這在(zai)很大程度(du)上歸功于魯(lu)肅(su)和諸葛亮的精(jing)心謀劃。赤壁(bi)戰后,曹(cao)(cao)操(cao)的實力(li)仍然比劉備、孫(sun)(sun)權(quan)強大。作為(wei)一(yi)個高瞻遠矚(zhu)的政治家,魯(lu)肅(su)對(dui)此非(fei)常清楚。他認為(wei),無論是(shi)東吳孫(sun)(sun)權(quan)還(huan)是(shi)占據荊州的劉備,都不足以(yi)(yi)與(yu)曹(cao)(cao)操(cao)抗(kang)衡。擺在(zai)兩家面前的有三(san)(san)條路(lu):一(yi)是(shi)聯合抗(kang)曹(cao)(cao);二是(shi)各自為(wei)戰;三(san)(san)是(shi)不戰而降,歸附曹(cao)(cao)操(cao)。只有走(zou)聯合抗(kang)曹(cao)(cao)的道路(lu),才是(shi)正確(que)的選(xuan)擇。所(suo)以(yi)(yi),他終生(sheng)不渝地堅持這一(yi)戰略方(fang)針(zhen),并為(wei)之竭盡全力(li)。
公(gong)元(yuan)215年,劉(liu)備(bei)(bei)取益(yi)州(zhou),孫(sun)(sun)權令諸(zhu)葛瑾找劉(liu)備(bei)(bei)索要(yao)荊州(zhou)。劉(liu)備(bei)(bei)不答應,孫(sun)(sun)權極(ji)為惱(nao)恨,便派呂蒙率軍(jun)取長沙、零(ling)陵(ling)、桂(gui)陽(yang)三郡。長沙、桂(gui)陽(yang)蜀將(jiang)當即投降。劉(liu)備(bei)(bei)得知后(hou),親自從成都趕到公(gong)安(今湖北公(gong)安),派大將(jiang)軍(jun)關羽(yu)(yu)爭(zheng)奪三郡。孫(sun)(sun)權也隨即進(jin)駐(zhu)陸口,派魯肅(su)屯兵(bing)益(yi)陽(yang),抵擋關羽(yu)(yu)。雙(shuang)方(fang)劍拔弩張(zhang)(zhang),孫(sun)(sun)劉(liu)聯(lian)盟面臨(lin)破(po)裂,在這緊(jin)要(yao)關頭,魯肅(su)為了維(wei)護孫(sun)(sun)劉(liu)聯(lian)盟,不給曹操可乘之(zhi)機(ji),決定當面和(he)關羽(yu)(yu)商談(tan)。“肅(su)邀羽(yu)(yu)相貝,各駐(zhu)兵(bing)馬百步(bu)上,但諸(zhu)將(jiang)軍(jun)單刀(dao)俱會”。雙(shuang)方(fang)經過會談(tan),緩和(he)了緊(jin)張(zhang)(zhang)局勢。隨后(hou),孫(sun)(sun)權與劉(liu)備(bei)(bei)商定平分荊州(zhou),“割(ge)湘(xiang)水為界,于是(shi)罷軍(jun)”,孫(sun)(sun)劉(liu)聯(lian)盟因此(ci)能繼續維(wei)持。
歷代評價
孫權(quan):①此(ci)(ci)諸人持議,甚失孤(gu)(gu)望(wang);今卿廓(kuo)開大計(ji)(ji),正與(yu)(yu)孤(gu)(gu)同,此(ci)(ci)天以卿賜(si)我也(ye)。②昔魯子(zi)敬(jing)嘗(chang)道此(ci)(ci),可(ke)謂(wei)明於事勢矣。③后孟德因獲劉琮之勢,張言(yan)(yan)方率數十(shi)萬眾水步俱下。孤(gu)(gu)普請諸將,咨問所(suo)宜,無(wu)適先對,至子(zi)布、文表,俱言(yan)(yan)宜遣使脩檄迎之,子(zi)敬(jing)即駁言(yan)(yan)不(bu)可(ke),勸孤(gu)(gu)急(ji)呼公瑾,付任以眾,逆而擊之,此(ci)(ci)二(er)快也(ye)。且其(qi)(qi)(qi)決計(ji)(ji)策,意出(chu)張蘇遠矣;后雖勸吾借玄德地,是(shi)其(qi)(qi)(qi)一(yi)短(duan),不(bu)足(zu)以損其(qi)(qi)(qi)二(er)長也(ye)。周公不(bu)求備于一(yi)人,故孤(gu)(gu)忘其(qi)(qi)(qi)短(duan)而貴其(qi)(qi)(qi)長,常(chang)以比(bi)方鄧禹也(ye)。子(zi)敬(jing)答(da)孤(gu)(gu)書云:‘帝王之起,皆有驅除,羽不(bu)足(zu)忌。’此(ci)(ci)子(zi)敬(jing)內不(bu)能(neng)辦,外為大言(yan)(yan)耳,恕之,不(bu)茍責也(ye)。然其(qi)(qi)(qi)作軍(jun),屯(tun)營不(bu)失,令行禁止,部界無(wu)廢負(fu),路無(wu)拾遺,其(qi)(qi)(qi)法亦美也(ye)。④孤(gu)(gu)亦子(zi)敬(jing)英爽有殊(shu)略,孤(gu)(gu)始與(yu)(yu)一(yi)語,便及大計(ji)(ji),與(yu)(yu)禹相似,故比(bi)之。
《吳(wu)書(shu)》:肅(su)為人(ren)方(fang)嚴,寡于(yu)玩飾,內(nei)外節儉,不(bu)務俗(su)好(hao)。治軍整(zheng)頓(dun),禁(jin)令(ling)必行,雖在(zai)軍陳,手不(bu)釋卷。又善(shan)談論(lun),能屬文辭,思度弘(hong)遠,有過人(ren)之明。周瑜之后(hou),肅(su)為之冠(guan)。
周瑜(yu):①魯肅智(zhi)略足任,乞以代(dai)瑜(yu)。②魯肅忠烈,臨事不茍(gou),可以代(dai)瑜(yu)。
陳壽:①少(shao)有壯節,好為奇(qi)計(ji)。家富于(yu)財(cai),性好施與。②曹公乘(cheng)漢相(xiang)之(zhi)資,挾(xie)天子而掃群桀,新蕩荊城,仗威東夏(xia),于(yu)時議者莫不(bu)疑貳。魯肅建獨斷之(zhi)明,出(chu)眾人之(zhi)表,實(shi)奇(qi)才也(ye)。
陸機:周(zhou)瑜、陸公(gong)、魯肅、呂(lv)蒙之(zhi)疇入(ru)為腹心,出作股(gu)肱。
袁(yuan)宏:昂昂子敬,拔(ba)跡(ji)草萊(lai)。荷(he)檐吐奇,乃構(gou)云臺。
嚴從:周瑜、魯肅,咸(xian)起諸生(sheng),鶚(e)視烏林,鷹揚赤壁。然肅為布衣,當襄(xiang)漢之際,標(biao)賣田(tian)宅,分財(cai)結士,以求(qiu)人(ren)杰:此其志不小(xiao)也(ye)。公瑾推第於孫策,子敬輟粟於周郎:咸(xian)有異於人(ren)者也(ye)。
孫元(yuan)晏:斫(zhuo)案興言(yan)斷眾(zhong)疑(yi),鼎(ding)分從此定雄雌。若(ruo)無子(zi)敬心相似,爭得烏林(lin)破魏(wei)師。
周曇:輕財重義見(jian)英奇,圣主賢臣是所依。公瑾窘(jiong)饑求(qiu)子敬,一言(yan)才起數船歸。
章(zhang)如(ru)愚(yu):至于三國,各(ge)自(zi)據(ju)其土而(er)成鼎峙之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)勢,亦諸人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)力也。故在(zai)魏,則荀(xun)攸、賈詡之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)算無遺策(ce),郭嘉、劉曄之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才(cai)策(ce)謀畧,管寧之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)淵雅(ya)高尚,毛玠(jie)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)典選清正;在(zai)吳,則周瑜、魯(lu)肅之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)儔入為(wei)腹(fu)心,出為(wei)股肱,甘(gan)寧、凌統(tong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)徒奮其威,黃蓋、蔣欽之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)屬宣其力;在(zai)蜀,則諸葛孔明之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)長于治國,費(fei)祎、董允之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)志(zhi)慮忠純(chun),向寵之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)性行均(jun)淑,皆(jie)一時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)杰(jie)也。
洪邁:孫吳奄(yan)有江左(zuo),亢衡中州,固(gu)本于策、權之雄略,然一(yi)時(shi)英杰,如周瑜、魯肅、呂蒙、陸(lu)遜四人者(zhe),真所謂社稷(ji)心(xin)膂,與國為(wei)存(cun)亡之臣也。
陳亮:又二百(bai)余年,遂為三國交據(ju)之地,諸葛亮由此起輔先(xian)主,荊(jing)楚之士(shi)從之如云,而(er)漢氏賴以(yi)(yi)復(fu)存于蜀(shu);周瑜(yu)、魯(lu)肅、呂(lv)蒙、陸遜、陸抗、鄧艾、羊祜皆(jie)以(yi)(yi)其地顯名。