《花為媒(mei)》改編自古典名著《聊齋志(zhi)異(yi)》中《王(wang)桂(gui)庵》及(ji)所附(fu)《子寄生(sheng)》篇(pian),是評(ping)劇(ju)(ju)(ju)經典劇(ju)(ju)(ju)目,喜劇(ju)(ju)(ju)。最初由(you)(you)評(ping)劇(ju)(ju)(ju)創始人成(cheng)兆(zhao)才改編為舞(wu)臺劇(ju)(ju)(ju),后由(you)(you)著名劇(ju)(ju)(ju)作(zuo)家吳(wu)祖光改編,1963年拍攝為戲(xi)曲電影。由(you)(you)方熒執導,吳(wu)祖光編劇(ju)(ju)(ju),新鳳霞、李憶蘭、趙麗蓉等主(zhu)演。
該片講述了一(yi)段愛(ai)情故事。
新鳳霞 飾(shi) 張五可
趙麗蓉 飾 阮(ruan)媽
愛麗(li)君(jun) 飾 二大娘
李(li)憶蘭 飾 李(li)月娥
花硯茹 飾 王氏(shi)
趙連喜 飾 李茂林(lin)
杜洪(hong)塋 飾 王(wang)少安
王(wang)素文(wen) 飾 張氏
杜寶宇 飾 王俊卿
張德福 飾 賈俊(jun)英(ying)
王(wang)少(shao)安壽誕之日,其子王(wang)俊卿(qing)在酒席宴前與表姐李(li)月娥相(xiang)見,互訴衷情,并贈羅帕定終身(shen)。李(li)月娥走后,王(wang)母托媒人阮媽(ma)為俊卿(qing)說親。
阮(ruan)媽(ma)來到(dao)張家(jia),張家(jia)有(you)女名叫五可,才貌雙全,一說便妥,但王(wang)俊卿心(xin)愛表姐月(yue)娥,不(bu)允張家(jia)親事,并(bing)憂慮成疾。王(wang)母(mu)又托阮(ruan)媽(ma)到(dao)李家(jia)說親,月(yue)娥與李母(mu)喜出望外(wai),惟其父李茂(mao)林則(ze)說王(wang)俊卿輕狂(kuang),不(bu)懂禮教,頑固拒婚。
王俊(jun)卿(qing)聞知與(yu)李月娥的婚事(shi)不(bu)成,病情更重,王母愛子心(xin)切,心(xin)焦如焚(fen)。阮媽獻(xian)計去張家(jia)花園相親,以為王俊(jun)卿(qing)親眼看見張五可(ke)的才貌后便(bian)會答應(ying),但王俊(jun)卿(qing)病重,不(bu)能前(qian)往,乃(nai)請(qing)其表弟賈俊(jun)英代(dai)為相親。
賈俊(jun)(jun)英(ying)代替王俊(jun)(jun)卿前(qian)去張家花園相(xiang)親(qin)。張五可恨(hen)王俊(jun)(jun)卿拒婚之(zhi)(zhi)情(qing),但見賈俊(jun)(jun)英(ying)英(ying)俊(jun)(jun)文雅,心(xin)中(zhong)之(zhi)(zhi)恨(hen),頓時雪化冰消(xiao),并贈紅玫瑰,私訂(ding)終身(shen)。
賈俊(jun)英將張(zhang)(zhang)五可私贈(zeng)的(de)紅玫瑰轉送表(biao)兄,倍加贊美張(zhang)(zhang)五可的(de)才貌(mao),但王(wang)(wang)俊(jun)卿(qing)拒不接受,并將紅玫瑰扔(reng)在(zai)地上。阮媽又向王(wang)(wang)母獻(xian)策,先將張(zhang)(zhang)家小姐娶(qu)來,待王(wang)(wang)俊(jun)卿(qing)看(kan)到如花(hua)似玉的(de)張(zhang)(zhang)五可,病必好。王(wang)(wang)母只好應允,于(yu)是(shi)婚事商定,定期迎(ying)娶(qu)。
李(li)月娥得知,痛苦萬分。李(li)母溺(ni)愛(ai)其女,乘李(li)父不在家中(zhong),采納(na)了(le)二大娘(niang)冒名送女之計(ji),搶先(xian)將(jiang)李(li)月娥送到王(wang)家與王(wang)俊卿拜(bai)堂(tang)成親。王(wang)俊卿以(yi)為新(xin)娘(niang)是張五(wu)可(ke),拒(ju)不拜(bai)堂(tang)。
當(dang)他(ta)聽說新娘是表姐李月娥,頓(dun)時心花(hua)(hua)怒(nu)放(fang),疾病痊(quan)愈。待張五(wu)可的花(hua)(hua)轎前來(lai),他(ta)們(men)早已拜完花(hua)(hua)堂。張五(wu)可聞知(zhi)此事,心中大怒(nu),立即闖進洞房,質問王俊卿。
阮(ruan)媽見狀,無(wu)地自容,不知如(ru)何是(shi)好。正當此際,突然發現賈(jia)俊英(ying),隨(sui)即將他拖入(ru)洞房,于是(shi)真相大(da)白,兩對有情人各遂(sui)心愿。
《報花名》
《菱花自嘆》
《鬧洞房》
原著 成兆才
導演 方熒
編劇 陳懷萍(ping)、呂子(zi)英、吳祖光
攝影 舒笑言
配(pei)樂 徐(xu)文華、張禹田
美術設計(ji) 張堯、李俊杰
改編出處
《王桂庵》
王樨字桂(gui)庵,大名世家子(zi)。適南游。泊舟(zhou)江岸。臨舟(zhou)有榜(bang)人(ren)女(nv)繡(xiu)履其中,風姿韶絕(jue)。王窺既久,女(nv)若不覺。王朗吟(yin)“洛陽女(nv)兒對門(men)居(ju)”,故(gu)使女(nv)聞。女(nv)似解其為己者(zhe),略舉首(shou)一斜(xie)瞬之,俯首(shou)繡(xiu)如故(gu)。王神(shen)志益(yi)馳,以金一錠投之,墮女(nv)襟(jin)上;女(nv)拾(shi)棄之,金落岸邊(bian)。王拾(shi)歸,益(yi)怪之,又以金釧擲之,墮足(zu)下(xia);女(nv)操業(ye)不顧。無何榜(bang)人(ren)自(zi)他(ta)歸,王恐(kong)其見釧研詰(jie),心急甚;女(nv)從容(rong)以雙鉤(gou)覆蔽(bi)之。榜(bang)人(ren)解纜徑去。
王心情(qing)喪惘,癡坐凝思(si)。時(shi)王方喪偶,悔不(bu)(bu)(bu)即媒定之(zhi)(zhi)。乃詢舟(zhou)人,皆(jie)不(bu)(bu)(bu)識其何姓。返舟(zhou)急追之(zhi)(zhi),杳不(bu)(bu)(bu)知其所往。不(bu)(bu)(bu)得已返舟(zhou)而(er)(er)南(nan)。務畢北(bei)旋,又沿江(jiang)細(xi)訪,并無音耗。抵家,寢(qin)食(shi)皆(jie)縈念之(zhi)(zhi)。逾年復南(nan),買舟(zhou)江(jiang)際(ji)若家焉(yan)。日(ri)日(ri)細(xi)數(shu)(shu)行(xing)舟(zhou),往來者帆楫皆(jie)熟,而(er)(er)曩舟(zhou)殊杳。居半年資罄而(er)(er)歸(gui)(gui)。行(xing)思(si)坐想(xiang),不(bu)(bu)(bu)能少置。一夜夢至江(jiang)村(cun),過數(shu)(shu)門,見(jian)一家柴扉南(nan)向(xiang),門內疏竹為籬,意是(shi)亭(ting)園,徑入(ru)。有夜合一株,紅絲(si)滿(man)樹。隱念:詩中“門前一樹馬纓花”,此(ci)其是(shi)矣(yi)。過數(shu)(shu)武(wu),葦笆光潔。又入(ru)之(zhi)(zhi),見(jian)北(bei)舍(she)三楹,雙扉闔(he)焉(yan)。南(nan)有小舍(she),紅蕉(jiao)蔽窗。探身一窺,則(ze)椸架當門,椸畫裙其上,知為女子(zi)閨闥,愕然卻退(tui);而(er)(er)內亦覺(jue)之(zhi)(zhi),有奔出瞰客(ke)者,粉黛微呈,則(ze)舟(zhou)中人也。喜出望(wang)外,曰:“亦有相逢之(zhi)(zhi)期乎!”方將狎就(jiu),女父適歸(gui)(gui),倏然驚覺(jue),始知是(shi)夢。景物(wu)歷(li)歷(li),如在目前。秘之(zhi)(zhi),恐與(yu)人言(yan),破此(ci)佳夢。
又(you)年(nian)余再(zai)適(shi)鎮江(jiang)。郡南有徐太(tai)(tai)(tai)仆(pu)(pu),與(yu)有世(shi)(shi)誼,招飲。信馬而(er)去,誤(wu)入小村,道途(tu)景象(xiang),仿(fang)佛平生(sheng)所(suo)(suo)歷。一(yi)(yi)門(men)內(nei)馬纓一(yi)(yi)樹,夢(meng)境宛然。駭極,投鞭而(er)入。種種物色,與(yu)夢(meng)無別(bie)(bie)。再(zai)入,則房舍(she)一(yi)(yi)如其數。夢(meng)既驗(yan),不(bu)(bu)(bu)(bu)復疑(yi)(yi)慮,直(zhi)趨南舍(she),舟(zhou)中(zhong)人果在(zai)其中(zhong)。遙見王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang),驚起,以(yi)(yi)扉自(zi)幛,叱問(wen)(wen):“何(he)處(chu)男子(zi)?”王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)逡巡間,猶疑(yi)(yi)是夢(meng)。女(nv)(nv)見步趨甚近,閛然扃戶。王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)曰(yue):“卿不(bu)(bu)(bu)(bu)憶擲釧者耶?”備(bei)述相思之(zhi)苦,且(qie)言(yan)夢(meng)征。女(nv)(nv)隔(ge)窗審(shen)其家(jia)世(shi)(shi),王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)具道之(zhi)。女(nv)(nv)曰(yue):“既屬宦裔,中(zhong)饋必(bi)有佳人,焉用妾?”王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)曰(yue):“非(fei)(fei)以(yi)(yi)卿故(gu),婚娶(qu)固已(yi)久矣!”女(nv)(nv)曰(yue):“果如所(suo)(suo)云,足知君心。妾此情(qing)(qing)難告(gao)(gao)父(fu)母(mu),然亦方命(ming)而(er)絕數家(jia)。金釧猶在(zai),料(liao)鍾情(qing)(qing)者必(bi)有耗問(wen)(wen)耳(er)。父(fu)母(mu)偶適(shi)外戚,行且(qie)至。君姑退,倩冰(bing)委禽,計無不(bu)(bu)(bu)(bu)遂(sui);若望以(yi)(yi)非(fei)(fei)禮(li)成(cheng)耦,則用心左矣。”王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)倉卒欲出(chu)。女(nv)(nv)遙呼王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)郎(lang)曰(yue):“妾蕓娘,姓孟氏。父(fu)字江(jiang)蘺。”王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)記而(er)出(chu)。罷筵(yan)早返(fan),謁江(jiang)蘺。江(jiang)迎(ying)入,設坐籬下。王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)自(zi)道家(jia)閥(fa),即致來意,兼納百金為(wei)聘。翁(weng)曰(yue):“息女(nv)(nv)已(yi)字矣。”王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)曰(yue):“訊之(zhi)甚確,固待聘耳(er),何(he)見絕之(zhi)深?”翁(weng)曰(yue):“適(shi)間所(suo)(suo)說,不(bu)(bu)(bu)(bu)敢為(wei)誑。”王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)神情(qing)(qing)俱失,拱別(bie)(bie)而(er)返(fan)。當夜輾轉,無人可媒。向欲以(yi)(yi)情(qing)(qing)告(gao)(gao)太(tai)(tai)(tai)仆(pu)(pu),恐(kong)娶(qu)榜人女(nv)(nv)為(wei)先(xian)生(sheng)笑;今情(qing)(qing)急無可為(wei)媒,質(zhi)明(ming)詣(yi)太(tai)(tai)(tai)仆(pu)(pu),實告(gao)(gao)之(zhi)。太(tai)(tai)(tai)仆(pu)(pu)曰(yue):“此翁(weng)與(yu)有瓜(gua)葛,是祖母(mu)嫡孫,何(he)不(bu)(bu)(bu)(bu)早言(yan)?”王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)始(shi)吐(tu)隱(yin)情(qing)(qing)。太(tai)(tai)(tai)仆(pu)(pu)疑(yi)(yi)曰(yue):“江(jiang)蘺固貧,素不(bu)(bu)(bu)(bu)以(yi)(yi)操舟(zhou)為(wei)業,得毋誤(wu)乎?”乃遣(qian)子(zi)大(da)郎(lang)詣(yi)孟,孟曰(yue):“仆(pu)(pu)雖空匱(kui),非(fei)(fei)賣婚者。曩公子(zi)以(yi)(yi)金自(zi)媒,諒仆(pu)(pu)必(bi)為(wei)利動(dong),故(gu)不(bu)(bu)(bu)(bu)敢附為(wei)婚姻。既承先(xian)生(sheng)命(ming),必(bi)無錯謬(miu)。但(dan)頑女(nv)(nv)頗(po)恃(shi)嬌愛,好門(men)戶輒便拗卻(que),不(bu)(bu)(bu)(bu)得不(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)商榷,免(mian)他日怨婚也。”遂(sui)起,少入而(er)返(fan),拱手一(yi)(yi)如尊命(ming),約(yue)期乃別(bie)(bie)。大(da)郎(lang)復命(ming),王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)乃盛備(bei)禽妝,納采(cai)于孟,假館(guan)太(tai)(tai)(tai)仆(pu)(pu)之(zhi)家(jia),親(qin)迎(ying)成(cheng)禮(li)。
居三日(ri),辭岳北(bei)歸(gui)。夜(ye)宿舟(zhou)中(zhong),問蕓(yun)娘(niang)(niang)曰:“向于(yu)此處遇卿,固(gu)疑不類舟(zhou)人子。當日(ri)泛(fan)舟(zhou)何之(zhi)(zhi)?”答(da)云(yun):“妾(qie)叔家江北(bei),偶借扁舟(zhou)一省(sheng)視(shi)(shi)耳。妾(qie)家僅可自給,然(ran)(ran)儻來物頗不貴視(shi)(shi)之(zhi)(zhi)。笑(xiao)君(jun)雙瞳如(ru)豆,屢以(yi)金資(zi)動人。初(chu)聞吟聲,知為風雅士,又(you)疑為儇薄(bo)子作(zuo)蕩婦挑之(zhi)(zhi)也。使父見金釧,君(jun)死(si)無(wu)地矣(yi)。妾(qie)憐(lian)才心切(qie)否(fou)?”王笑(xiao)曰:“卿固(gu)黠甚,然(ran)(ran)亦(yi)(yi)墮吾術矣(yi)!”女問:“何事?”王止而(er)不言。又(you)固(gu)詰(jie)之(zhi)(zhi),乃曰:“家門日(ri)近(jin),此亦(yi)(yi)不能終秘。實告卿:我(wo)家中(zhong)固(gu)有妻在,吳尚書女也。”蕓(yun)娘(niang)(niang)不信,王故壯其(qi)詞以(yi)實之(zhi)(zhi)。蕓(yun)娘(niang)(niang)色變,默移時,遽起,奔出;王?履(lv)追之(zhi)(zhi),則已投江中(zhong)矣(yi)。王大(da)呼,諸船(chuan)驚(jing)鬧(nao),夜(ye)色昏蒙,惟有滿江星點(dian)而(er)已。王悼痛終夜(ye),沿江而(er)下,以(yi)重價覓其(qi)骸骨(gu),亦(yi)(yi)無(wu)見者。悒悒而(er)歸(gui),憂痛交集。又(you)恐(kong)翁來視(shi)(shi)女,無(wu)詞可對。有姊(zi)丈官河南,遂命(ming)駕造之(zhi)(zhi),年(nian)余(yu)始歸(gui)。
途(tu)中遇(yu)雨(yu),休裝民舍,見房廊清潔(jie),有(you)(you)老嫗弄(nong)兒(er)(er)廈間。兒(er)(er)見王(wang)入,即(ji)撲(pu)求抱,王(wang)怪(guai)之(zhi)(zhi)(zhi)。又(you)視(shi)兒(er)(er)秀(xiu)婉可愛(ai),攬(lan)置膝頭,嫗喚(huan)之(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)去。少(shao)頃雨(yu)霽,王(wang)舉兒(er)(er)付嫗,下堂趣裝。兒(er)(er)啼曰:“阿爹去矣!”嫗恥(chi)之(zhi)(zhi)(zhi),呵之(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)止,強抱而去。王(wang)坐(zuo)(zuo)待(dai)治(zhi)任,忽(hu)有(you)(you)麗者自(zi)屏后抱兒(er)(er)出(chu),則蕓(yun)(yun)娘也。方詫異間,蕓(yun)(yun)娘罵曰:“負心(xin)郎!遺(yi)此(ci)一塊肉,焉置之(zhi)(zhi)(zhi)?”王(wang)乃知為己(ji)子。酸來刺心(xin),不(bu)暇問其往跡,先以前言之(zhi)(zhi)(zhi)戲,矢日自(zi)白。蕓(yun)(yun)娘始(shi)反怒為悲。相向涕零(ling)。先是,第主(zhu)莫翁(weng),六旬無(wu)子,攜(xie)(xie)媼往朝(chao)南海。歸途(tu)泊江際,蕓(yun)(yun)娘隨波下,適觸翁(weng)舟。翁(weng)命從人拯出(chu)之(zhi)(zhi)(zhi),療(liao)控終夜始(shi)漸蘇。翁(weng)媼視(shi)之(zhi)(zhi)(zhi),是好女(nv)(nv)子,甚喜,以為己(ji)女(nv)(nv),攜(xie)(xie)歸。居(ju)數(shu)月,欲為擇(ze)婿(xu),女(nv)(nv)不(bu)可。逾十(shi)月,生一子,名曰寄生。王(wang)避雨(yu)其家,寄生方周歲(sui)也。王(wang)于是解裝,入拜翁(weng)媼,遂為岳(yue)婿(xu)。居(ju)數(shu)日,始(shi)舉家歸。至,則孟翁(weng)坐(zuo)(zuo)待(dai)已(yi)兩月矣。翁(weng)初至,見仆輩情詞恍惚,心(xin)頗(po)疑怪(guai);既見始(shi)共歡慰(wei)。歷述所遭,乃知其枝(zhi)梧者有(you)(you)由也。
《子寄生》
寄(ji)生字(zi)王孫(sun),郡(jun)中名士(shi)。父母(mu)以其(qi)襁(qiang)褓認父,謂有夙(su)惠,鍾愛之(zhi)(zhi)(zhi)。長(chang)益秀美,八九(jiu)歲能(neng)文,十四入(ru)郡(jun)庠。每自擇偶。父桂(gui)庵(an)有妹二娘,適鄭(zheng)(zheng)秀才子僑,生女閨(gui)秀,慧(hui)艷(yan)絕倫。王孫(sun)見之(zhi)(zhi)(zhi),心切愛慕(mu),積久寢食(shi)俱廢。父母(mu)大(da)憂,苦研(yan)詰(jie)之(zhi)(zhi)(zhi),遂以實告。父遣冰于(yu)鄭(zheng)(zheng);鄭(zheng)(zheng)性方謹,以中表為(wei)嫌卻之(zhi)(zhi)(zhi)。王孫(sun)愈(yu)病,母(mu)計無所(suo)出(chu),陰(yin)婉致二娘,但求閨(gui)秀一臨存之(zhi)(zhi)(zhi)。鄭(zheng)(zheng)聞(wen)益怒,出(chu)惡聲(sheng)焉。父母(mu)既絕望,聽之(zhi)(zhi)(zhi)而(er)已。
郡有大姓張(zhang)氏,五女皆美;幼(you)者名五可(ke),尤冠諸姊(zi),擇婿未(wei)字。一日上墓,途遇王(wang)孫(sun),自(zi)輿中窺見(jian),歸(gui)以(yi)(yi)白(bai)母。母沈(shen)知(zhi)(zhi)其(qi)(qi)意(yi)(yi),見(jian)媒媼于氏,微示之(zhi)(zhi)。媼遂詣王(wang)所。時王(wang)孫(sun)方病,訊知(zhi)(zhi)笑曰(yue):“此病老(lao)身能(neng)醫之(zhi)(zhi)。”蕓娘問(wen)故(gu)。媼述張(zhang)氏意(yi)(yi),極道(dao)五可(ke)之(zhi)(zhi)美。蕓娘喜,使媼往候王(wang)孫(sun)。媼入(ru),撫王(wang)孫(sun)而告之(zhi)(zhi)。王(wang)孫(sun)搖首曰(yue):“醫不對癥,奈何!”媼笑曰(yue):“但(dan)問(wen)醫良否耳(er):其(qi)(qi)良也(ye)(ye),召(zhao)和(he)而緩至,可(ke)矣(yi);執其(qi)(qi)人(ren)以(yi)(yi)求之(zhi)(zhi),守死(si)而待之(zhi)(zhi),不亦癡乎?”王(wang)孫(sun)欷歔(xu)曰(yue):“但(dan)天下之(zhi)(zhi)醫無愈和(he)者。”媼曰(yue):“何見(jian)之(zhi)(zhi)不廣也(ye)(ye)?”遂以(yi)(yi)五可(ke)之(zhi)(zhi)容顏發膚,神情態度,口(kou)寫而手狀之(zhi)(zhi)。王(wang)孫(sun)又搖首曰(yue):“媼休矣(yi)!此余愿所不及也(ye)(ye)。”反身向壁,不復(fu)聽矣(yi)。媼見(jian)其(qi)(qi)志不移,遂去。
一(yi)日王(wang)(wang)孫沉(chen)痼(gu)中,忽一(yi)婢入曰:“所思之(zhi)人(ren)至矣!”喜極,躍然而起。急出舍,則(ze)麗人(ren)已在(zai)庭中。細認之(zhi),卻非閨秀,著松花色(se)細褶繡裙,雙鉤微露,神仙不啻也。拜問姓名,答曰:“妾,五(wu)可也。君深于(yu)情者(zhe),而獨鍾閨秀,使人(ren)不平。”王(wang)(wang)孫謝曰:“生平未見(jian)顏色(se),故目中止(zhi)一(yi)閨秀。今知罪(zui)矣!”遂與(yu)要(yao)誓(shi)。方握手殷殷,適母來撫摩,遽然而覺,則(ze)一(yi)夢也。回(hui)思聲容笑貌,宛在(zai)目中。陰念:五(wu)可果如所夢,何必(bi)求所難(nan)遘(gou),因而以夢告母。母喜其(qi)念少(shao)奪(duo),急欲媒(mei)之(zhi)。
王孫(sun)恐(kong)(kong)夢見不(bu)的,托鄰嫗(yu)素(su)識(shi)張氏者(zhe),偽以(yi)他故詣(yi)之(zhi),囑其潛相五(wu)(wu)可。嫗(yu)至(zhi)其家,五(wu)(wu)可方(fang)病,靠枕支頤,婀娜之(zhi)態,傾絕一(yi)世。近問:“何恙?”女默然(ran)弄(nong)帶(dai),不(bu)作(zuo)一(yi)語。母(mu)代(dai)答(da)曰:“非病也。連日(ri)與爹娘負(fu)氣耳!”嫗(yu)問故。曰:“諸(zhu)家問名,皆不(bu)愿,必(bi)如王家寄(ji)生(sheng)者(zhe)方(fang)嫁。是(shi)為(wei)母(mu)者(zhe)勸(quan)之(zhi)急,遂(sui)作(zuo)意不(bu)食數(shu)日(ri)矣(yi)。”嫗(yu)笑(xiao)曰:“娘子(zi)若配王郎,真是(shi)玉人成雙也。渠若見五(wu)(wu)娘,恐(kong)(kong)又(you)憔悴死矣(yi)!我歸(gui)即令倩(qian)冰,如何?”五(wu)(wu)可止之(zhi)曰:“姥勿爾!恐(kong)(kong)其不(bu)諧,益增笑(xiao)耳!”嫗(yu)銳然(ran)以(yi)必(bi)成自(zi)任,五(wu)(wu)可方(fang)微笑(xiao)。嫗(yu)歸(gui)復命(ming),一(yi)如媒媼言(yan)。王孫(sun)詳問衣履,亦與夢合,大(da)悅(yue)。意雖稍舒,然(ran)終(zhong)不(bu)以(yi)人言(yan)為(wei)信。過數(shu)日(ri)漸瘳,秘招于媼來,謀以(yi)親見
五(wu)(wu)可(ke)(ke)。媼難之(zhi),姑應而(er)(er)去(qu)(qu)。久之(zhi)不至。方欲覓問(wen),媼忽(hu)忻然來曰:“機幸可(ke)(ke)圖。五(wu)(wu)娘向有小恙,因令(ling)婢輩將扶(fu),移過(guo)對院。公子往(wang)(wang)伏伺之(zhi),五(wu)(wu)娘行緩澀,委曲可(ke)(ke)以(yi)盡睹矣。”王孫(sun)喜,明(ming)日(ri),命(ming)駕早往(wang)(wang),媼先在焉。即令(ling)縶馬(ma)村(cun)樹。引入臨路舍,設座(zuo)掩扉而(er)(er)去(qu)(qu)。少間五(wu)(wu)可(ke)(ke)果扶(fu)婢出,王孫(sun)自(zi)門隙(xi)目注(zhu)之(zhi)。女從門外過(guo),媼故(gu)指(zhi)揮云樹以(yi)遲纖步,王孫(sun)窺覘盡悉,意顫(zhan)不能自(zi)持。未幾媼至,曰:“可(ke)(ke)以(yi)代閨秀(xiu)否?”王孫(sun)申謝(xie)而(er)(er)返(fan),始告父母,遣媒要盟。及(ji)媒往(wang)(wang),則五(wu)(wu)可(ke)(ke)已別字(zi)矣。
王孫失意,悔(hui)悶欲死,即刻復(fu)病(bing)。父母憂甚(shen),責其自誤。王孫無(wu)(wu)詞,惟日(ri)飲米汁一合。積數日(ri),雞骨支(zhi)床,較前尤(you)甚(shen)。媼(ao)(ao)忽至,驚曰(yue):“何憊(bei)之甚(shen)?”王孫涕下,以情告。媼(ao)(ao)笑曰(yue):“癡公子!前日(ri)人趁(chen)汝(ru)來,而(er)故卻(que)之;今日(ri)汝(ru)求人,而(er)能必遂耶(ye)?雖然,尚(shang)可(ke)為力(li)。早與老身謀,即許京都皇子,能奪還也。”王孫大悅(yue),求策。媼(ao)(ao)命函啟遣伻,約次日(ri)候于張所。桂庵恐以唐(tang)突(tu)見拒,媼(ao)(ao)曰(yue):“前與張公業有成言,延(yan)數日(ri)而(er)遽悔(hui)之;且彼字他家,尚(shang)無(wu)(wu)函信。諺云:‘先(xian)炊者先(xian)餐。’何疑也!”桂庵從(cong)之。次日(ri)二仆往,并無(wu)(wu)異詞,厚犒而(er)歸。王孫病(bing)頓起(qi)。由此閨秀之想遂絕。
初,鄭(zheng)(zheng)子僑卻聘,閨(gui)秀(xiu)頗不(bu)(bu)懌;及(ji)聞張氏婚(hun)成,心愈抑(yi)郁,遂病(bing),日就(jiu)支離。父母詰之不(bu)(bu)肯言。婢窺其(qi)意,隱(yin)以(yi)(yi)(yi)告母。鄭(zheng)(zheng)聞之,怒不(bu)(bu)醫,以(yi)(yi)(yi)聽其(qi)死。二娘(niang)懟(dui)曰:“吾侄亦殊(shu)不(bu)(bu)惡,何守頭(tou)巾戒,殺吾嬌女(nv)(nv)!”鄭(zheng)(zheng)恚曰:“若所生(sheng)女(nv)(nv),不(bu)(bu)如早亡,免(mian)貽(yi)笑柄(bing)!”以(yi)(yi)(yi)此夫(fu)妻(qi)反目。二娘(niang)故與女(nv)(nv)言,將使(shi)(shi)仍(reng)歸王(wang)孫若為媵(ying)。女(nv)(nv)俯首不(bu)(bu)言,意若甚愿。二娘(niang)商鄭(zheng)(zheng),鄭(zheng)(zheng)更(geng)怒,一付二娘(niang),置女(nv)(nv)度(du)外,不(bu)(bu)復預聞。二娘(niang)愛女(nv)(nv)切(qie),欲實其(qi)言。女(nv)(nv)乃喜,病(bing)漸瘥。竊探王(wang)孫,親(qin)迎(ying)有(you)日矣。及(ji)期以(yi)(yi)(yi)侄完婚(hun),偽(wei)欲歸寧,昧旦,使(shi)(shi)人求仆(pu)(pu)輿于(yu)兄。兄最友愛,又以(yi)(yi)(yi)居村鄰近,遂以(yi)(yi)(yi)所備(bei)親(qin)迎(ying)車馬,先迎(ying)二娘(niang)。既(ji)至,則(ze)妝女(nv)(nv)入車,使(shi)(shi)兩(liang)仆(pu)(pu)兩(liang)媼護(hu)送之。到(dao)門,以(yi)(yi)(yi)氈貼地而入。時鼓樂已集,從仆(pu)(pu)叱令(ling)吹擂,一時人聲(sheng)沸聒。王(wang)孫奔視,則(ze)女(nv)(nv)子以(yi)(yi)(yi)紅(hong)帕蒙首,駭極欲奔;鄭(zheng)(zheng)仆(pu)(pu)夾扶,便(bian)令(ling)交拜。王(wang)孫不(bu)(bu)知何由,即便(bian)拜訖(qi)。二媼扶女(nv)(nv),徑坐青廬,始知其(qi)閨(gui)秀(xiu)也。舉家皇亂,莫知所為。
時漸瀕暮,王孫不(bu)復敢(gan)行親(qin)迎(ying)之(zhi)禮。桂(gui)庵(an)遣(qian)仆(pu)以情告張(zhang)(zhang);張(zhang)(zhang)怒,遂(sui)欲斷(duan)絕。五可(ke)不(bu)肯,曰:“彼雖(sui)先至,未受雁采(cai);不(bu)如仍使(shi)(shi)親(qin)迎(ying)。”父納(na)其言,以對來使(shi)(shi)。使(shi)(shi)歸,桂(gui)庵(an)終(zhong)不(bu)敢(gan)從(cong)。相對籌思,喜怒俱無所施。張(zhang)(zhang)待之(zhi)既久,知其不(bu)行,遂(sui)亦以輿馬(ma)送五可(ke)至,因另設青帳于(yu)別室。
王(wang)孫周旋兩間,蹀踱無以自(zi)處。母(mu)乃(nai)調(diao)停于中(zhong),使序行(xing)以齒,二(er)女皆諾(nuo)。及(ji)五可聞閨(gui)秀差長(chang),稱“姊(zi)”有難(nan)色。母(mu)甚慮之。比三朝公會,五可見閨(gui)秀風致宜人,不(bu)覺右之,自(zi)是始定。然父母(mu)恐其積久(jiu)不(bu)相能,而(er)二(er)女卻無間言,衣履(lv)易著,相愛(ai)如姊(zi)妹焉。
王(wang)(wang)孫始問(wen)五(wu)可(ke)卻(que)媒之故,笑(xiao)曰(yue):“無他,聊報君(jun)之卻(que)于(yu)媼耳(er)。尚未(wei)見(jian)妾(qie)(qie)(qie),意中止有閨秀;即見(jian)妾(qie)(qie)(qie),亦(yi)略靳之,以(yi)覘君(jun)之視妾(qie)(qie)(qie),較閨秀何如(ru)也(ye)(ye)。使君(jun)為(wei)伊病(bing)(bing),而不(bu)為(wei)妾(qie)(qie)(qie)病(bing)(bing),則亦(yi)不(bu)必強求容矣(yi)。”王(wang)(wang)孫笑(xiao)曰(yue):“報亦(yi)慘(can)矣(yi)!然非于(yu)媼,何得一覲芳容。”五(wu)可(ke)曰(yue):“是(shi)妾(qie)(qie)(qie)自(zi)欲(yu)見(jian)君(jun),媼何能為(wei)。過(guo)舍門時,豈(qi)不(bu)知眈眈者(zhe)在(zai)內耶(ye)。夢中業相要(yao),何尚未(wei)知信耶(ye)?”王(wang)(wang)孫驚問(wen):“何知?”曰(yue):“妾(qie)(qie)(qie)病(bing)(bing)中夢至君(jun)家,以(yi)為(wei)妄(wang);后聞君(jun)亦(yi)夢,妾(qie)(qie)(qie)乃(nai)知魂魄真到此也(ye)(ye)。”王(wang)(wang)孫異之,遂述所(suo)夢,時日悉符。父(fu)子之良(liang)緣,皆以(yi)夢成(cheng),亦(yi)奇情也(ye)(ye)。故并志之。
異史氏曰:“父癡于情,子(zi)遂幾為(wei)情死。所謂(wei)情種,其王(wang)孫之謂(wei)歟?不有(you)善夢之父,何生離情之子(zi)哉!”