宸妃(fei)海蘭(lan)珠(zhu),科(ke)爾(er)沁博爾(er)濟吉(ji)特氏,漢譯海蘭(lan)珠(zhu),生于(yu)約(yue)萬歷(li)37年(1609年),她是孝(xiao)(xiao)莊(zhuang)的(de)親姐姐,比(bi)孝(xiao)(xiao)莊(zhuang)大4歲。海蘭(lan)珠(zhu)嫁給(gei)皇太(tai)極的(de)時候已經26歲,比(bi)孝(xiao)(xiao)莊(zhuang)晚嫁皇太(tai)極9年。歷(li)史記(ji)載中,宸妃(fei)海蘭(lan)珠(zhu)可謂寵冠后宮,但是所有(you)史料均(jun)無記(ji)載此(ci)人26歲之前的(de)任何資(zi)料。
《清入關前(qian)內(nei)國史(shi)院滿(man)文檔案(an)》記(ji)載:“天(tian)聰(cong)八年(nian)(1634年(nian))十月十六日。科爾沁部烏克善洪(hong)臺吉率諸臣送妹(mei)至。汗(han)偕諸福(fu)(fu)晉(jin)迎(ying)至,設大宴納之(zhi)為福(fu)(fu)晉(jin)。” 這(zhe)就是海蘭珠(zhu)最早出現的相(xiang)關記(ji)錄了,民(min)國時期修撰(zhuan)的《清史(shi)稿》里也有提到(dao)。
天聰八(ba)年(1634年),其(qi)兄吳克善親送(song)海蘭珠(zhu)到盛京,與皇太極成婚。當時(shi)海蘭珠(zhu)已(yi)26歲,雖(sui)然已(yi)過妙齡(ling),然而更加豐滿成熟,嬌(jiao)艷動人(ren),因而倍受皇太極的寵愛,以賢淑文靜著稱。
崇(chong)德元年,皇太(tai)極以(yi)古代名妃(fei)常(chang)用的(de)(de)(de)封號,封海蘭(lan)珠為“宸妃(fei)”。以(yi)《詩(shi)經》中像征愛(ai)情的(de)(de)(de)詩(shi)句:“關關睢鳩,在(zai)河(he)之洲,窈(yao)窕淑女,君子(zi)好逑”,將宸妃(fei)居住的(de)(de)(de)寢宮命名為“關睢宮”。宸妃(fei)的(de)(de)(de)地位(wei)在(zai)五(wu)宮中位(wei)居第二。僅次(ci)于其(qi)姑(gu)母孝端皇后。
崇(chong)德(de)二年,宸(chen)妃(fei)(fei)生(sheng)(sheng)(sheng)下皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)八子(zi)(zi),皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)太極欣喜若狂,很快就決定(ding)(ding)(ding)立(li)這個嬰兒為(wei)皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)位(wei)繼(ji)承(cheng)人,大(da)宴群臣,還頒(ban)發(fa)(fa)了大(da)清朝(chao)第(di)一道(dao)大(da)赦(she)(she)(she)(she)令。大(da)赦(she)(she)(she)(she)令中規定(ding)(ding)(ding),除犯上、焚毀宗廟、陵寢、宮殿,叛逃殺人,毒藥,巫蠱,偷盜(dao)祭(ji)天(tian)(tian)(tian)(tian)及(ji)(ji)御(yu)用器物,毆(ou)祖父母、父母,賣兄弟、妻誣告(gao)夫(fu)、內(nei)(nei)亂、糾黨白晝劫(jie)人等十(shi)罪(zui)不赦(she)(she)(she)(she)外,一切監禁之(zhi)人全(quan)部免罪(zui)。(此道(dao)頒(ban)發(fa)(fa)令如下記(ji)載。八天(tian)(tian)(tian)(tian)后他(ta)在盛京皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)宮舉行重大(da)慶典(dian)的(de)大(da)政殿,為(wei)皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)八子(zi)(zi)的(de)誕(dan)生(sheng)(sheng)(sheng)頒(ban)發(fa)(fa)了有清以(yi)來(lai)(lai)的(de)第(di)一道(dao)大(da)赦(she)(she)(she)(she)令。詔令中寫道(dao):“自古以(yi)來(lai)(lai),人君有誕(dan)子(zi)(zi)之(zhi)慶,必頒(ban)詔大(da)赦(she)(she)(she)(she)于國中,此古帝王之(zhi)隆(long)規。今(jin)蒙天(tian)(tian)(tian)(tian)眷,關(guan)雎(ju)宮宸(chen)妃(fei)(fei)誕(dan)育皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)嗣(si),朕稽典(dian)禮,欲使遐邇內(nei)(nei)外政教所及(ji)(ji)之(zhi)地,咸(xian)(xian)被恩澤……”。詔令中規定(ding)(ding)(ding)了除十(shi)惡之(zhi)罪(zui)不赦(she)(she)(she)(she)外,其余等罪(zui),“咸(xian)(xian)赦(she)(she)(she)(she)除之(zhi)”。)皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)太極還封宸(chen)妃(fei)(fei)的(de)母親為(wei)和(he)碩賢妃(fei)(fei),賞賜儀仗。誰知天(tian)(tian)(tian)(tian)公不作(zuo)美,這個孩子(zi)(zi)出生(sheng)(sheng)(sheng)才(cai)半年,還沒有來(lai)(lai)得(de)及(ji)(ji)命名就夭折了。皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)太極為(wei)之(zhi)傷心不已。宸(chen)妃(fei)(fei)本人當然更傷痛,但(dan),皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)太極對她的(de)鐘愛(ai)并未(wei)(wei)因此而稍減,前7個皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)子(zi)(zi)誕(dan)生(sheng)(sheng)(sheng)時,并未(wei)(wei)舉行什么大(da)型慶典(dian)活動,也(ye)未(wei)(wei)大(da)赦(she)(she)(she)(she)。之(zhi)后,莊妃(fei)(fei)生(sheng)(sheng)(sheng)第(di)9子(zi)(zi),麟趾(zhi)宮貴妃(fei)(fei)又生(sheng)(sheng)(sheng)下第(di)11子(zi)(zi),亦未(wei)(wei)如此隆(long)重地辦(ban)理。由(you)此可見,皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)太極是(shi)將宸(chen)妃(fei)(fei)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)八子(zi)(zi)作(zuo)為(wei)“儲君”來(lai)(lai)對待(dai)的(de)。因寵愛(ai)宸(chen)妃(fei)(fei)而寵皇(huang)(huang)(huang)(huang)(huang)八子(zi)(zi),也(ye)算是(shi)“愛(ai)屋及(ji)(ji)烏”吧。
皇八子誕生之慶(qing)典(dian),蒙古各部落的首領均來供奉(feng)大(da)量(liang)賀禮(li),一時(shi)間,盛(sheng)京(jing)(今(jin)沈陽)城內熱鬧無比。此時(shi)的皇太極(ji)(ji),開疆拓土(tu),稱雄于東(dong)北,加之嬌妻產子,諸事順遂(sui),可謂(wei)得意之極(ji)(ji)。可是真應了“好景不長”這句(ju)俗語,倍受嬌寵的皇八子只活(huo)了不到一歲,尚未(wei)來得及(ji)命名(ming)就夭(yao)亡了。
清(qing)崇德六年(nian)(1641年(nian))九月,皇(huang)太(tai)(tai)極率領八旗勁旅(lv)和漠(mo)南蒙古科(ke)爾沁等部鐵騎,與明朝(chao)軍隊洪承(cheng)疇部進行松山錦州(zhou)決戰。正當(dang)雙(shuang)(shuang)方數十萬(wan)大軍刀光劍影(ying)生死搏殺如火如荼之際,十二日(ri)盛(sheng)京(jing)(jing)使(shi)節惶惶來報(bao)“關(guan)雎宮(gong)宸(chen)妃有疾(ji)”。既愛江山也(ye)愛美人的(de)皇(huang)太(tai)(tai)極,聞(wen)知海(hai)(hai)蘭(lan)珠(zhu)生病,立(li)即召集諸將令他(ta)們(men)留(liu)下(xia)固守,自己(ji)于(yu)次(ci)日(ri)凌晨即啟駕返還(huan)盛(sheng)京(jing)(jing)。一(yi)(yi)路行色匆(cong)(cong)匆(cong)(cong),至(zhi)十七日(ri)夜(ye)駐蹕舊邊,剛過一(yi)(yi)更時,盛(sheng)京(jing)(jing)使(shi)節又報(bao)“宸(chen)妃病篤”。得知海(hai)(hai)蘭(lan)珠(zhu)病勢沉重,皇(huang)太(tai)(tai)極連夜(ye)拔營,催動(dong)戰馬,恨不得插(cha)上雙(shuang)(shuang)翼飛回自己(ji)的(de)愛妃身(shen)邊。十八日(ri)凌晨,告(gao)之海(hai)(hai)蘭(lan)珠(zhu)已氣絕身(shen)亡的(de)第三(san)次(ci)奏報(bao)“宸(chen)妃已薨”,對于(yu)途中的(de)皇(huang)太(tai)(tai)極真如五(wu)雷轟頂,他(ta)飛馬入盛(sheng)京(jing)(jing),沖進大清(qing)門,直撲關(guan)雎宮(gong),但(dan)的(de)確是晚了(le)(le)一(yi)(yi)步,關(guan)雎宮(gong)里(li)香(xiang)消玉(yu)隕,時年(nian)三(san)十三(san)歲的(de)海(hai)(hai)蘭(lan)珠(zhu),已經永遠閉上了(le)(le)眼睛。這里(li),只剩下(xia)皇(huang)太(tai)(tai)極撫尸哀痛的(de)身(shen)影(ying)和悲悼慟涕的(de)哭聲(sheng)。
美人(ren)氣已絕,英雄心欲碎。皇(huang)太極怎么也(ye)難以(yi)接受海(hai)蘭珠病逝這個(ge)殘酷的(de)(de)現(xian)實。他(ta)(ta)曾幾次(ci)因悲痛過(guo)度(du)而(er)昏迷過(guo)去(qu),這令(ling)皇(huang)后宮妃(fei)和(he)諸王大(da)臣(chen)惶(huang)惶(huang)不(bu)安,紛(fen)紛(fen)勸告他(ta)(ta)“自保圣躬,勿為情牽(qian),珍重(zhong)自愛”。皇(huang)太極也(ye)自責說:“太祖崩時(shi),未嘗有(you)此,天之生朕,豈(qi)為一婦人(ren)哉”。但海(hai)蘭珠的(de)(de)音容笑貌仍令(ling)他(ta)(ta)時(shi)時(shi)難以(yi)忘懷。紅顏知己永(yong)別而(er)去(qu),皇(huang)太極即使貴為天子,也(ye)別無(wu)他(ta)(ta)法,所能做的(de)(de),只(zhi)有(you)寄托哀思。他(ta)(ta)為自己的(de)(de)愛妃(fei)舉辦了隆重(zhong)的(de)(de)葬禮,并頻繁(fan)地舉行各種祭奠。九月(yue)廿九初祭之日,他(ta)(ta)親率文(wen)武百官及其夫人(ren)們前往。奠酒行禮后,宣(xuan)讀的(de)(de)祭文(wen)飽含深情,“皇(huang)帝(di)諭:
“皇帝(di)致祭(ji)于(yu)(yu)關雎宮宸妃。爾(er)生(sheng)于(yu)(yu)乙酉(you)年(nian)。享壽三(san)十有三(san)。薨于(yu)(yu)辛巳年(nian)九月十八(ba)日。朕自遇爾(er)。厚加眷愛(ai)。正(zheng)欲同享富貴。不意(yi)天奪之(zhi)速。中(zhong)道仳(pi)離。朕念生(sheng)前眷愛(ai)。雖沒(mei)不忘。追思(si)感(gan)嘆。是以備陳祭(ji)物。以表衷悃(kun)。仍命喇(la)嘛僧道諷誦經文,愿爾(er)早生(sheng)福地(di)。”最后,皇太極在海(hai)蘭珠的墓前親自奠(dian)酒(jiu)三(san)爵(jue),諸王(wang)大臣和外藩屬國使節祭(ji)奠(dian)禮。
在(zai)此后(hou)的(de)(de)歲月里,月祭(ji)(ji)(ji)、大(da)(da)祭(ji)(ji)(ji)、冬至祭(ji)(ji)(ji)、去(qu)世周年(nian)祭(ji)(ji)(ji)……,次(ci)(ci)次(ci)(ci)儀典(dian)隆(long)重肅穆的(de)(de)祭(ji)(ji)(ji)禮,都(dou)飽含著無(wu)限的(de)(de)悲思(si);篇篇文詞典(dian)雅莊重的(de)(de)祭(ji)(ji)(ji)文,都(dou)表達著無(wu)盡的(de)(de)哀(ai)(ai)意。甚至在(zai)當年(nian)歲暮大(da)(da)祭(ji)(ji)(ji)列祖列宗之時(shi),皇(huang)(huang)太(tai)極也與皇(huang)(huang)后(hou)率百官及其夫人們前去(qu)祭(ji)(ji)(ji)奠海(hai)蘭珠(zhu),讓愛妃(fei)去(qu)世后(hou)還盡享哀(ai)(ai)榮;當次(ci)(ci)年(nian)正月元旦大(da)(da)賀(he)之際,他(ta)竟傳諭(yu)“以敏惠恭和(he)元妃(fei)喪,免朝(chao)賀(he),停止筵宴樂舞”,因愛妃(fei)之逝而停辦了朝(chao)中重大(da)(da)典(dian)禮。群臣們見皇(huang)(huang)帝(di)平(ping)日在(zai)宮中時(shi)常睹物思(si)人,每當想起海(hai)蘭珠(zhu)即傷(shang)心落(luo)淚,就(jiu)多次(ci)(ci)陪他(ta)出京射(she)獵(lie)消遣。但海(hai)蘭珠(zhu)就(jiu)安葬在(zai)盛(sheng)京地載門外五里之處,皇(huang)(huang)太(tai)極幾乎(hu)每次(ci)(ci)射(she)獵(lie)時(shi),都(dou)要有(you)意無(wu)意地經過她的(de)(de)墓地。眼見心中的(de)(de)愛妃(fei)已撒手人寰、尸(shi)埋墳冢、不(bu)能復生,皇(huang)(huang)太(tai)極每次(ci)(ci)都(dou)要悲痛欲絕、淚如雨下地哭祭(ji)(ji)(ji)一(yi)番(fan)。
清崇德(de)七年(1642年)二月(yue),松山錦州大(da)戰告(gao)捷,清軍取得(de)了(le)決定性勝利,明(ming)朝率軍將(jiang)領洪承疇、祖(zu)大(da)壽被(bei)俘(fu)后降清。當(dang)年四(si)月(yue),皇(huang)太(tai)極在盛京皇(huang)宮的(de)(de)(de)(de)(de)大(da)政殿為此二人賜(si)宴慶賀,但(dan)在這(zhe)盛宴之(zhi)上(shang)卻沒有他這(zhe)位東道主的(de)(de)(de)(de)(de)身影(ying)。對(dui)洪、祖(zu)二人的(de)(de)(de)(de)(de)解釋是(shi)“朕(zhen)未服視朝衣冠,又不(bu)躬親賜(si)宴,非有所慢于爾(er)等也(ye)。蓋(gai)因(yin)關(guan)雎宮敏(min)惠恭和元妃之(zhi)喪(sang)未過期(qi),故(gu)爾(er)”。原來,他為了(le)表(biao)示對(dui)海(hai)蘭珠(zhu)忠貞不(bu)渝(yu)的(de)(de)(de)(de)(de)愛情和無限的(de)(de)(de)(de)(de)哀悼,沒有參加這(zhe)歡慶的(de)(de)(de)(de)(de)喜宴。皇(huang)帝都停止了(le)宴樂,但(dan)卻還有不(bu)識相的(de)(de)(de)(de)(de)王公貴族(zu)不(bu)遵制(zhi)默(mo)哀,硬(ying)往槍口上(shang)撞(zhuang)。據(ju)史(shi)料(liao)記載,在海(hai)蘭珠(zhu)的(de)(de)(de)(de)(de)喪(sang)期(qi)內有不(bu)從禁令私(si)自作樂的(de)(de)(de)(de)(de),后經查出,遭受處罰(fa)者(zhe)達(da)數十人之(zhi)多。其(qi)中郡(jun)王阿(a)達(da)禮和輔國公扎(zha)哈納的(de)(de)(de)(de)(de)王公桂冠都險些因(yin)此而(er)被(bei)削掉;其(qi)余人均(jun)遭到沒收家產(chan)、罰(fa)銀、鞭笞、貫耳鼻(bi)等處罰(fa)。
《清史稿·后妃(fei)列傳》
敏慧恭和元(yuan)妃(fei)(fei)。博爾濟吉(ji)特(te)氏,孝莊皇后姊(zi)也(ye),天聰八年來(lai)歸,崇德元(yuan)年,封(feng)關雎宮(gong)宸妃(fei)(fei),妃(fei)(fei)有寵(chong)于太宗,生(sheng)子(zi),為(wei)大赦,子(zi)二歲殤,未(wei)命名(ming)。六年九(jiu)月,太宗方伐明,聞妃(fei)(fei)病而還,未(wei)至,妃(fei)(fei)已薨,上(shang)慟甚,一日忽迷惘(wang),自午(wu)酉始瘥,乃悔(hui)曰“天生(sheng)朕為(wei)撫世安(an)民,豈為(wei)一婦人(ren)哉(zai)?朕不能自持,天地(di)祖宗特(te)示遣也(ye)。”上(shang)仍悲悼不已。諸王大臣(chen)請出獵,遂獵蒲河(he)。還過妃(fei)(fei)墓(mu),復大慟。妃(fei)(fei)母和碩妃(fei)(fei)來(lai)弗,上(shang)命內大臣(chen)掖輿臨(lin)妃(fei)(fei)墓(mu),郡王阿達禮,輔國公扎哈(ha)納當妃(fei)(fei)喪作樂(le),皆(jie)坐奪爵。
《清列朝后妃傳稿(gao)》
宸(chen)(chen)妃(fei)(fei)博爾濟吉特氏,孝(xiao)莊(zhuang)皇后(hou)姊也(ye),父寨桑科爾沁貝勒。天(tian)聰八(ba)年(nian)(nian)來歸,太宗迎之。崇德初封(feng)(feng)關雎宮宸(chen)(chen)妃(fei)(fei),妃(fei)(fei)有(you)寵(chong)于太宗,生(sheng)皇八(ba)子(zi),帝為(wei)之大赦(she)。皇子(zi)殤,無(wu)封(feng)(feng)。封(feng)(feng)妃(fei)(fei)母科爾沁小妃(fei)(fei)為(wei)和碩賢妃(fei)(fei),賜儀仗。六年(nian)(nian)九月妃(fei)(fei)薨,年(nian)(nian)三十有(you)三,太宗方攻松興山(shan),聞妃(fei)(fei)病而旋。比薨,慟甚(shen)。昏迷伏地(di),繼而悔曰:“太祖崩時,未(wei)嘗(chang)有(you)此,天(tian)之生(sheng)朕,豈為(wei)一(yi)婦(fu)人哉(zai)”。然(ran)燕閑游矚輒(zhe)思慕不自已(yi),督察員(yuan)參政祖可法張存(cun)仁等諫以為(wei)天(tian)佑我國錦州垂克,宜以理抑(yi)情,帝不聽。輔國公(gong)輔國公(gong)扎哈(ha)納承政曹(cao)海(hai)因妃(fei)(fei)喪作樂,帝怒,解(jie)曹(cao)海(hai)任,奪扎哈(ha)納爵(jue),禁(jin)錮。其眷逮不衰如是。始薨及葬,外藩朝鮮(xian)蒙古皆遣使(shi)來吊祀。是年(nian)(nian)十月冊謚敏惠恭(gong)和元妃(fei)(fei)。
清太宗文皇帝實(shi)錄
崇德二年七月初八(ba)
○戌(xu),亥刻,漏下(xia)二鼓,皇(huang)第八子生,關雎宮宸妃出也。
○乙亥。丑刻(ke)。漏下四鼓。上夢(meng)在(zai)太祖前、與和碩禮親王代善(shan)、同處一室。向北坐。仰觀見天(tian)。諦視之(zhi)(zhi)。祥云(yun)絢爛(lan)、稠(chou)疊三層(ceng)。云(yun)之(zhi)(zhi)上復見青天(tian)。上思天(tian)甚高(gao)遠、何以見之(zhi)(zhi)如(ru)此分(fen)明代善(shan)奏(zou)曰:“奇哉。麟趾宮貴妃養女淑濟告(gao)我(wo)曰,有火自天(tian)降入宮中。殊(shu)為羙觀。我(wo)等幼穉初見驚訝(ya)。后亦無恐奏(zou)未竟、而上寤。”翼旦。召文臣至、以夢(meng)告(gao)之(zhi)(zhi)。對曰:“天(tian)位乎上、云(yun)物從之(zhi)(zhi)、此非常之(zhi)(zhi)貴徵也(ye)。“
崇德二年七月十(shi)六日(ri)
○壬(ren)午。以關雎(ju)宮(gong)宸妃(fei)、誕(dan)生(sheng)皇(huang)子。集(ji)文武(wu)群臣於篤恭殿、頒詔(zhao)大(da)赦(she)(she)。制(zhi)曰:自古以來、人(ren)君有(you)誕(dan)子之慶、必頒大(da)赦(she)(she)于國(guo)中(zhong)。此古帝(di)王之隆規。今蒙天眷。關雎(ju)宮(gong)宸妃(fei)、誕(dan)育皇(huang)嗣(si)。朕稽典(dian)禮。欲使遐(xia)爾內外政教所及之地、咸被恩(en)澤(ze)。除(chu)犯上、焚毀(hui)宗廟陵寢宮(gong)殿、叛逃、殺(sha)人(ren)、毒藥巫蠱、盜祭天及御用器(qi)物(wu)、敺祖父(fu)母父(fu)母、兄賣弟、妻誣(wu)告(gao)夫(fu)、內亂、糾(jiu)黨白晝劫人(ren)財物(wu)、此十罪俱(ju)不赦(she)(she)外。其余(yu)逃亡、遺失(shi)物(wu)件、被人(ren)認出(chu)者(zhe)(zhe)、令還(huan)原主。免其罪。互相借貨者(zhe)(zhe)、照(zhao)舊償還(huan)。見在羈禁之人(ren)、及一(yi)切詿誤小(xiao)過,竊_盜隱匿等罪、咸赦(she)(she)除(chu)之。有(you)以赦(she)(she)前事告(gao)者(zhe)(zhe)、毋聽仍以所告(gao)之罪罪之。已(yi)結案定罪、贖鍰未完者(zhe)(zhe)、照(zhao)常追取(qu)。雖經議(yi)罪、而(er)未定案者(zhe)(zhe)、赦(she)(she)免。赦(she)(she)后有(you)犯者(zhe)(zhe)、依(yi)律(lv)治罪。
崇(chong)德二年八月初五(wu)日
○庚子。外藩蒙古諸貝(bei)勒、以誕(dan)生(sheng)皇子。上(shang)表(biao)稱賀(he)。上(shang)御崇(chong)政殿。巴(ba)(ba)林部(bu)落(luo)(luo)阿(a)(a)玉石(shi)、衛(wei)寨桑、毛祁(qi)他特、扎(zha)魯特部(bu)落(luo)(luo)內齊、喇(la)巴(ba)(ba)泰、臺吉塞(sai)冷、戴(dai)青(qing)達爾(er)漢、沙里、達爾(er)馬等(deng)(deng)、行慶賀(he)禮(li)。表(biao)文(wen)曰。巴(ba)(ba)林部(bu)落(luo)(luo)阿(a)(a)玉石(shi)等(deng)(deng)、誠惶誠恐跪奏。恭遇寬(kuan)溫仁(ren)圣皇帝(di)。誕(dan)生(sheng)皇子臣等(deng)(deng)聞之(zhi)喜(xi)不(bu)(bu)自勝。謹赍慶賀(he)禮(li)物進(jin)獻(xian)。次阿(a)(a)壩(ba)垓(gai)部(bu)落(luo)(luo)臺吉塞(sai)爾(er)扎(zha)爾(er)得爾(er)格爾(er)烏朱穆秦(qin)部(bu)落(luo)(luo)臺吉宜思哈布(bu)(bu)等(deng)(deng)行禮(li)。表(biao)文(wen)曰。阿(a)(a)霸垓(gai)部(bu)落(luo)(luo)臺吉塞(sai)爾(er)扎(zha)爾(er)等(deng)(deng)。誠惶誠恐跪奏寬(kuan)溫仁(ren)圣皇帝(di)。恩德溥及(ji)外藩。臣等(deng)(deng)頂戴(dai)洪慈。不(bu)(bu)勝喜(xi)悅謹具禮(li)物進(jin)獻(xian)。次土(tu)默特部(bu)落(luo)(luo)俄木布(bu)(bu)楚虎(hu)爾(er)行禮(li)。
崇德二年(nian)八(ba)月十一日
○丙(bing)午。崇(chong)德二年八月(yue)十一日。是日、科爾沁國(guo)土謝圖親王巴達禮、固倫額(e)駙班第、扎薩克(ke)圖郡王布塔齊等(deng)。以(yi)關雎宮宸妃、誕(dan)生皇(huang)子(zi)。遣(qian)官進獻貂(diao)裘、牛、馬、貂(diao)皮等(deng)物。
崇(chong)德二年八月十八日(ri)
○癸丑。是日(ri)、上(shang)(shang)率和(he)(he)碩親(qin)王(wang)、多(duo)(duo)(duo)(duo)羅(luo)郡王(wang)、多(duo)(duo)(duo)(duo)羅(luo)貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)勒(le)(le)、固山(shan)貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)子(zi)(zi)、于辰(chen)刻。出懷遠門、至(zhi)演武(wu)場較(jiao)射(she)。上(shang)(shang)御黃幄。適外藩蒙古四子(zi)(zi)部(bu)落達爾(er)(er)漢卓禮(li)克圖(tu)(tu)俄(e)木布(bu)、巴林部(bu)落滿(man)珠(zhu)習(xi)禮(li)等、關雎宮(gong)宸妃(fei)、誕生皇子(zi)(zi)。遣使進獻(xian)馱馬上(shang)(shang)表慶(qing)賀。上(shang)(shang)命樹的。與(yu)馬哈撒嘛諦塞臣(chen)汗(han)、及謝(xie)圖(tu)(tu)汗(han)下諸(zhu)(zhu)臣(chen)較(jiao)射(she)。選善射(she)者(zhe)、每(mei)旗各十(shi)人。分左(zuo)右翼。令(ling)(ling)(ling)之(zhi)(zhi)(zhi)角勝。負者(zhe)罰牛羊。和(he)(he)碩親(qin)王(wang)、多(duo)(duo)(duo)(duo)羅(luo)郡王(wang)、多(duo)(duo)(duo)(duo)羅(luo)貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)勒(le)(le)、固山(shan)貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)子(zi)(zi)等。親(qin)率較(jiao)射(she)。右翼諸(zhu)(zhu)王(wang)貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)勒(le)(le)貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)子(zi)(zi)等、射(she)中獨多(duo)(duo)(duo)(duo)。得(de)牛二、羊二十(shi)。又(you)(you)(you)令(ling)(ling)(ling)左(zuo)右各出力士。令(ling)(ling)(ling)之(zhi)(zhi)(zhi)角觝。右翼諸(zhu)(zhu)王(wang)貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)勒(le)(le)貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)子(zi)(zi)等負。還所得(de)左(zuo)翼牛一(yi)。羊二。於是令(ling)(ling)(ling)左(zuo)翼和(he)(he)碩睿親(qin)王(wang)多(duo)(duo)(duo)(duo)爾(er)(er)袞、和(he)(he)碩豫親(qin)王(wang)多(duo)(duo)(duo)(duo)鐸、多(duo)(duo)(duo)(duo)羅(luo)貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)勒(le)(le)豪格、多(duo)(duo)(duo)(duo)羅(luo)饒(rao)余貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)勒(le)(le)阿巴泰等射(she)。負者(zhe)俱立、宴(yan)右翼諸(zhu)(zhu)王(wang)貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)勒(le)(le)之(zhi)(zhi)(zhi)射(she)勝者(zhe)。宴(yan)畢。并命外藩朝貢貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)勒(le)(le)及諸(zhu)(zhu)臣(chen)、依次(ci)列坐。設宴(yan)宴(yan)之(zhi)(zhi)(zhi)。申刻。上(shang)(shang)還宮(gong)。酌納達爾(er)(er)漢卓禮(li)克圖(tu)(tu)俄(e)木布(bu)、滿(man)珠(zhu)習(xi)禮(li)等。所獻(xian)馱馬。科(ke)爾(er)(er)沁國(guo)土謝(xie)圖(tu)(tu)親(qin)王(wang)巴達禮(li)、札薩克圖(tu)(tu)郡王(wang)布(bu)塔齊、彩緞、布(bu)疋等物(wu)。時上(shang)(shang)命兩(liang)翼較(jiao)射(she)。岳(yue)托(tuo)奏曰。臣(chen)不(bu)能執弓。上(shang)(shang)曰。爾(er)(er)徐引射(she)之(zhi)(zhi)(zhi)。爾(er)(er)不(bu)射(she)、恐他翼諸(zhu)(zhu)王(wang)貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)勒(le)(le)貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)子(zi)(zi)等不(bu)從。諭之(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)三。岳(yue)托(tuo)始起射(she)。及引弓、墮地五次(ci)。岳(yue)托(tuo)遂以(yi)所執弓、向諸(zhu)(zhu)蒙古擲之(zhi)(zhi)(zhi)。於是諸(zhu)(zhu)王(wang)、貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)勒(le)(le)、貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)子(zi)(zi)、固山(shan)額(e)真(zhen)、議(yi)政大臣(chen)、刑部(bu)承政、會審(shen)。以(yi)岳(yue)托(tuo)素(su)志驕傲。妄自(zi)尊大。今(jin)敗露于眾人之(zhi)(zhi)(zhi)前。如(ru)此罪惡。難以(yi)姑容。應論(lun)死。奏聞。上(shang)(shang)不(bu)聽(ting)。又(you)(you)(you)議(yi)幽禁別室。籍沒家產。上(shang)(shang)仍不(bu)聽(ting)。又(you)(you)(you)議(yi)奪所屬人員(yuan)。罰銀(yin)五千兩(liang)。解(jie)兵(bing)部(bu)任(ren)。削貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)勒(le)(le)爵。上(shang)(shang)命免(mian)奪所屬人員(yuan)。解(jie)兵(bing)部(bu)任(ren)。降貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)勒(le)(le)為貝(bei)(bei)(bei)(bei)(bei)子(zi)(zi)。罰銀(yin)五千兩(liang)。暫令(ling)(ling)(ling)不(bu)得(de)出門。
崇德三年正月初一日
○其上皇(huang)(huang)太(tai)子箋(jian)(jian)文曰。朝鮮國王臣(chen)(chen)李倧(zong)、恭逄(pang)崇德三年正月初一日(ri)元旦節。謹奉箋(jian)(jian)稱賀(he)(he)(he)者(zhe)。臣(chen)(chen)倧(zong)誠懽誠忭稽首(shou)頓首(shou)上言。伏(fu)以三微啟序。回(hui)協氣(qi)於紫宮。二極承乾(qian)。譪祥云(yun)於青殿(dian)。鴻庥川至。燕賀(he)(he)(he)雷騰。恭惟皇(huang)(huang)太(tai)子殿(dian)下。德量淵沖。英姿(zi)玉裕。夙播仁聞。允孚遠近(jin)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)望。密贊神(shen)功(gong)。方(fang)開亨(heng)泰之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)運。茲當端月之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)會。益增前星(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)輝。伏(fu)念臣(chen)(chen)叨(tao)續先基。實荷皇(huang)(huang)眷(juan)。蹄(ti)涔跡滯。縱(zong)阻呼嵩之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)班。鶴(he)禁心懸。敢愆(qian)事(shi)大之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)禮。臣(chen)(chen)無任激切(qie)屏(ping)營之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至。謹奉箋(jian)(jian)稱賀(he)(he)(he)。獻皇(huang)(huang)太(tai)子禮品(pin)數目如(ru)下:細(xi)白(bai)娟(juan)十五匹,白(bai)□□十匹。皂青葛布十匹和(he),黃(huang)色花席十張(zhang)(zhang),花席十張(zhang)(zhang),清(qing)花方(fang)序十張(zhang)(zhang),各式(shi)純(chun)花序十張(zhang)(zhang),豹皮(pi)六張(zhang)(zhang),白(bai)紙五百刀。
崇德三(san)年正月二(er)十(shi)八日(ri)
○關雎宮(gong)宸妃生一男孩(hai),于(yu)生后(hou)第(di)七個月(yue)患病,正月(yue)二(er)十八日薨。
○朝鮮(xian)國(guo)王因(yin)給敕諭受封遣議(yi)政(zheng)府右議(yi)政(zheng)申京禎,漢城(cheng)府判尹(yin)李行遠前(qian)來(lai)拜謝。又因(yin)所(suo)頒敕諭交(jiao)議(yi)政(zheng)府左議(yi)政(zheng)崔鳴吉而前(qian)來(lai)拜謝,所(suo)獻禮品如下(xia)。獻于(yu)皇太子之(zhi)禮品如下(xia):白(bai)色(se)高麗夏布(bu)二十(shi)(shi)(shi)匹(pi),黃(huang)綿(mian)綢(chou)二十(shi)(shi)(shi)匹(pi),紫色(se)棉綢(chou)二十(shi)(shi)(shi)匹(pi),白(bai)色(se)綿(mian)綢(chou)二十(shi)(shi)(shi)匹(pi),金黃(huang)色(se)細葛(ge)布(bu)二十(shi)(shi)(shi)匹(pi),純龍涼席二張,黃(huang)色(se)花(hua)(hua)席十(shi)(shi)(shi)五(wu)(wu)(wu)張,純花(hua)(hua)席十(shi)(shi)(shi)五(wu)(wu)(wu)張,彩(cai)花(hua)(hua)席十(shi)(shi)(shi)五(wu)(wu)(wu)張,豹皮五(wu)(wu)(wu)張,白(bai)紙(zhi)三千刀。獻于(yu)皇太子之(zhi)禮品如下(xia):白(bai)色(se)高麗夏布(bu)二十(shi)(shi)(shi)匹(pi),金黃(huang)色(se)細葛(ge)布(bu)二十(shi)(shi)(shi)匹(pi),純花(hua)(hua)席十(shi)(shi)(shi)張,彩(cai)花(hua)(hua)席十(shi)(shi)(shi)張,白(bai)紙(zhi)五(wu)(wu)(wu)百刀,騷鼠尾(wei)毛制作之(zhi)毛筆五(wu)(wu)(wu)十(shi)(shi)(shi)只,墨五(wu)(wu)(wu)十(shi)(shi)(shi)塊(kuai)。
崇德(de)四年正月二(er)十八(ba)日
○丙戌,冊(ce)封科爾沁(qin)國(guo)卓(zhuo)禮(li)克圖(tu)親王吳克善(shan)、巴圖(tu)魯郡(jun)王滿珠(zhu)(zhu)習禮(li)母(mu)次妃(fei)為和碩(shuo)賢妃(fei),冊(ce)文曰:“朕惟樹儀型于內(nei)閘懿德聿彰。腐(fu)褒予于章。榮光特貴賁。今朕登大寶。爰仿古圣之制。以(yi)定蕃妃(fei)之封,茲爾科爾沁(qin)國(guo)次妃(fei)博禮(li)、乃(nai)卓(zhuo)禮(li)克圖(tu)親王吳克善(shan)、巴圖(tu)魯郡(jun)王滿珠(zhu)(zhu)習禮(li)之母(mu)也(ye)。爾能(neng)訓(xun)理諸子(zi)佐理國(guo)家,故特冊(ce)封為和碩(shuo)賢妃(fei)。爾其益勵厥(jue)心,敬承勿替,以(yi)婦道自持(chi),以(yi)義方訓(xun)子(zi),則名(ming)顯(xian)當時,德揚后世,而富貴永昌(chang)矣。欽哉,勿負(fu)朕命。丁(ding)亥,關雎宮(gong)宸妃(fei)母(mu),小妃(fei)以(yi)封和碩(shuo)賢妃(fei),賜儀仗(zhang)。偕和碩(shuo)福妃(fei)入清寧宮(gong)謝恩。上(shang)降座答禮(li),賜宴賢妃(fei),復(fu)獻(xian)甲胄,鞍馬酌納(na)之。
崇(chong)德五年十月十五日
○壬午,察哈(ha)爾固倫公主(zhu)、同和碩親(qin)王(wang)額(e)(e)(e)駙額(e)(e)(e)哲至。關(guan)雎宮宸妃率諸王(wang)貝勒福金(jin),迎宴(yan)之。公主(zhu)及(ji)額(e)(e)(e)駙額(e)(e)(e)哲,亦于清寧宮,具筵進上。
崇德六(liu)年九月(yue)十(shi)二日(ri)
○乙酉(you),滿篤里、穆成格(ge),自盛京(jing)至(zhi)。奏(zou)言,關雎(ju)宮宸妃有疾。上召(zhao)集諸王(wang)貝勒貝子公(gong)固(gu)山(shan)額(e)真等(deng)。命多(duo)(duo)羅安平貝勒杜度、多(duo)(duo)羅饒(rao)馀貝勒阿巴泰、固(gu)山(shan)額(e)真譚泰、阿山(shan)、葉克(ke)書、準塔(ta)巴圖魯(lu)、何洛(luo)會(hui)、馬喇希、巴特馬等(deng)圍守(shou)錦州。。多(duo)(duo)羅貝勒多(duo)(duo)鐸、多(duo)(duo)羅郡(jun)王(wang)阿達禮(li)(li)、多(duo)(duo)羅貝勒羅洛(luo)宏、固(gu)山(shan)額(e)真宗室拜伊(yi)圖、宗室公(gong)艾度禮(li)(li)。多(duo)(duo)羅額(e)駙英俄(e)爾岱、庫魯(lu)克(ke)達爾漢阿賴、恩(en)格(ge)圖、、伊(yi)拜等(deng),圍守(shou)松山(shan)。多(duo)(duo)羅武英郡(jun)王(wang)阿濟格(ge)、外藩科爾沁國卓禮(li)(li)克(ke)圖親王(wang)吳克(ke)善、巴圖魯(lu)郡(jun)王(wang)滿珠習禮(li)(li)等(deng),圍守(shou)杏(xing)山(shan)高橋。
崇(chong)德(de)六年九月十三日
○丙(bing)戌,卯刻(ke),車駕(jia)啟行。
崇德(de)六年九月(yue)十(shi)七日
○庚寅(yin),至(zhi)舊邊駐(zhu)口。是夜一鼓,盛(sheng)(sheng)京(jing)(jing)史臣(chen)至(zhi)。奏宸妃(fei)疾篤,上(shang)(shang)即起營。遣(qian)大學士希福、剛林、梅(mei)勒章(zhang)京(jing)(jing)冷(leng)(leng)僧(seng)機、啟僧(seng)心郎索(suo)尼(ni)等,先馳(chi)往候問。來報(bao),希福等以(yi)五(wu)更(geng)至(zhi)京(jing)(jing)。冷(leng)(leng)僧(seng)機、索(suo)尼(ni)方至(zhi)內門,聞(wen)宸妃(fei)已薨(hong)。冷(leng)(leng)僧(seng)機、索(suo)尼(ni)復馳(chi)行,于途間奏上(shang)(shang)。上(shang)(shang)聞(wen)妃(fei)薨(hong),慟悼。卯(mao)刻,駕抵盛(sheng)(sheng)京(jing)(jing),入關(guan)雎宮。至(zhi)宸妃(fei)柩前,悲涕不止。諸(zhu)王及內大臣(chen)勸上(shang)(shang)節(jie)哀。時王以(yi)下、牛錄章(zhang)京(jing)(jing)以(yi)上(shang)(shang)、固倫公(gong)主、和(he)碩(shuo)(shuo)福金(jin)、和(he)碩(shuo)(shuo)公(gong)主、多羅(luo)(luo)福金(jin)、多羅(luo)(luo)格格以(yi)下、梅(mei)勒章(zhang)京(jing)(jing)命(ming)婦以(yi)上(shang)(shang)、俱齊集。一切喪(sang)殮(lian)之(zhi)禮,悉(xi)從厚。陳設(she)儀(yi)仗,由東側門,出(chu)盛(sheng)(sheng)京(jing)(jing)地載(zai)門五(wu)里暫殯。上(shang)(shang)率(lv)諸(zhu)王以(yi)下、牛錄章(zhang)京(jing)(jing)以(yi)上(shang)(shang)、固倫公(gong)主、和(he)碩(shuo)(shuo)福金(jin)、和(he)碩(shuo)(shuo)公(gong)主、多羅(luo)(luo)福金(jin)、多羅(luo)(luo)格格以(yi)下、梅(mei)勒章(zhang)京(jing)(jing)命(ming)婦以(yi)上(shang)(shang),親(qin)送(song)。上(shang)(shang)奠(dian)酒三(san)爵而還,妃(fei)年(nian)三(san)十有三(san)。
崇德六(liu)年九月二十日
○癸巳,都察院參政祖可(ke)法(fa)、張(zhang)存仁,理事官馬國柱、雷興等(deng)。奏言:伏念(nian)皇上(shang)以(yi)萬乘(cheng)之尊為(wei)中(zhong)外所(suo)仰懶,臣民之所(suo)歸依。今者皇上(shang)過于悲痛,大(da)小臣工(gong)不能自(zi)安,切思(si)夫婦(fu)人倫大(da)道(dao)。皇上(shang)眷愛情(qing)固(gu)難已,但以(yi)臣等(deng)愚見,皇上(shang)于情(qing)宜哀,于理未免太過矣(yi)。況天(tian)佑皇上(shang)底定天(tian)下,撫育兆民,皇上(shang)一身關系重(zhong)大(da),天(tian)威所(suo)臨,功(gong)成大(da)捷(jie)。松山錦州克(ke)取在指,顧間(jian)此正我國興隆明國敗壞之時也。上(shang)宜仰體(ti)天(tian)意,自(zi)保圣(sheng)躬。可(ke)為(wei)情(qing)牽而不自(zi)愛乎?
清太宗祭宸妃(fei)祝文
崇(chong)德六年。歲次辛(xin)巳九(jiu)月甲戌(xu)朔。約二十(shi)七(qi)日戊子(zi)。皇帝(di)致祭于(yu)關雎(ju)宮(gong)宸妃。爾(er)(er)生于(yu)乙酉(you)年。享壽三十(shi)有三。薨于(yu)辛(xin)巳年九(jiu)月十(shi)八(ba)日。朕自遇爾(er)(er)。厚加(jia)眷愛(ai)。正欲同(tong)享富貴。不(bu)意(yi)天奪之速。中道仳離。朕念生前眷愛(ai)。雖(sui)沒不(bu)忘。追思感嘆(tan)。是以備陳祭物。以表(biao)衷(zhong)悃。仍命喇嘛(ma)僧道諷誦經文,愿爾(er)(er)早生福地。
皇帝諭祭關雎宮宸妃(fei)。爾副位椒(jiao)庭。助宣壺(hu)教。自居宮掖(ye)。禮遇有加(jia)。方期克享遐齡(ling)。不(bu)意中道奄逝。朕(zhen)懷憫惻。念(nian)芳型之不(bu)遠。憶淑德(de)而增悲。是用備陳(chen)祭物。以(yi)薦馨(xin)香。仍命喇嘛僧道。禮佛諷經。靈其不(bu)昧。尚(shang)克祗承。祭畢(bi)。
海蘭珠(zhu):滿文hairanju,海蘭珠(zhu)在滿語里的意思是珍愛之女,舍不得(de)的女孩。哈日珠(zhu)拉系小(xiao)說(shuo)《獨步(bu)天下》作(zuo)者為其(qi)小(xiao)說(shuo)編(bian)纂(zuan)的人名。在正史中未見有關宸妃叫(jiao)哈日珠(zhu)拉的相關記(ji)載。
烏(wu)尤(you)黛:蒙(meng)文oyoodai,烏(wu)尤(you)黛在蒙(meng)語里(li)的(de)意思(si)是(shi)美(mei)玉,碧玉。從蒙(meng)古人為出發(fa)點(dian)寫的(de)文章(zhang),都提到皇太極這(zhe)個(ge)(ge)宸(chen)妃,名字是(shi)叫「烏(wu)尤(you)塔(ta)」,現今(jin)的(de)話是(shi)念「烏(wu)尤(you)黛oyoodai」;「烏(wu)尤(you)塔(ta)」也(ye)(ye)(ye)好(hao)、「烏(wu)尤(you)黛」也(ye)(ye)(ye)罷,在蒙(meng)古語里(li)是(shi)「玉」的(de)意思(si)。「烏(wu)尤(you)黛」也(ye)(ye)(ye)是(shi)一(yi)首民歌,恰恰也(ye)(ye)(ye)是(shi)流傳於科爾(er)沁(qin)一(yi)帶,描述的(de)是(shi)在科爾(er)沁(qin)草原上,有(you)一(yi)位美(mei)麗動(dong)人的(de)姑娘名叫烏(wu)尤(you)黛,草原上遠近的(de)小(xiao)伙子都追求她,包括(kuo)一(yi)個(ge)(ge)喇(la)嘛(ma)。可是(shi),后來烏(wu)尤(you)黛遵父母之命,出嫁到遠方,一(yi)去(qu)不返。這(zhe)位喇(la)嘛(ma)日夜思(si)念烏(wu)尤(you)黛,創作了(le)這(zhe)首曲(qu)子。至(zhi)于科爾(er)沁(qin)流傳的(de)烏(wu)尤(you)黛的(de)故事是(shi)否與海蘭珠有(you)關,還有(you)待考(kao)證。
宸(chen):室之(zhi)奧者,後人(ren)稱(cheng)帝居(ju)(ju)曰宸(chen)。帝居(ju)(ju)北(bei)宸(chen)宮,故從宀從辰。亦曰楓宸(chen)。帝居(ju)(ju)高廣,惟(wei)楓修大可構也(ye)。按宸(chen)取北(bei)辰義,今人(ren)言宸(chen)極(ji),與泛言屋(wu)梠別,宸(chen)桭(zhen)合為(wei)一,消(xiao)雰埃于中(zhong)宸(chen),天地(di)交會之(zhi)處。北(bei)辰(北(bei)極(ji)星)所居(ju)(ju),即(ji)紫微垣。
北極(ji)星(xing)(北辰)的所(suo)在(zai)、星(xing)天(tian)之(zhi)樞。后借指(zhi)帝(di)王(wang)所(suo)居(ju),又引申為王(wang)位、帝(di)王(wang)的代稱;也指(zhi)代天(tian)宮,天(tian)帝(di)所(suo)居(ju)。《論語.為政篇》:為政以德(de)壁(bi)如(ru)北宸(chen),居(ju)其(qi)所(suo),而眾星(xing)拱(gong)之(zhi)。簡單講就是(shi)北宸(chen)往這(zhe)兒一擱,其(qi)它的星(xing)星(xing)都得(de)羅列在(zai)周圍(wei),拱(gong)衛(wei)著(zhu)它。所(suo)以常常被比喻為帝(di)王(wang)
”敏“:應事有功(gong)曰(yue)(yue)敏;明作有功(gong)曰(yue)(yue)敏;英斷如神(shen)曰(yue)(yue)敏;明達(da)不(bu)滯曰(yue)(yue)敏;聞(wen)義必徙曰(yue)(yue)敏;才猷不(bu)滯曰(yue)(yue)敏;好古不(bu)怠曰(yue)(yue)敏 。
”惠“:寬裕不苛曰惠;
”恭“:尊賢(xian)讓善(shan)曰恭 :
”和“:不剛不柔(rou)曰和 :
謚(shi)號 可以反應(ying)一個人的(de)品質和性格,謚(shi)號中(zhong)越在前(qian)面(mian)的(de)字越重要(yao),敏惠恭和 最重要(yao)的(de)就是 敏。海蘭珠應(ying)該就是聰明(ming)機(ji)靈(ling),對人寬(kuan)容。恭敬有禮 的(de)人、不剛不柔的(de)女人吧。
1嫡(di)妻(qi),滿族稱為大(da)福(fu)晉。努爾哈(ha)赤、皇太(tai)極未稱汗、帝以前,他們的(de)嫡(di)妻(qi)也無后(hou)來(lai)之(zhi)“后(hou)”的(de)稱謂,漢(han)文稱作“妃(fei)”。最早(zao)的(de)嫡(di)妻(qi)稱為“元妃(fei)”,元妃(fei)死后(hou)而繼(ji)之(zhi)者即(ji)“繼(ji)室(shi),稱“繼(ji)妃(fei)””
2首(shou)先,上古時期的(de)三皇(huang)五帝(di)的(de)妻稱為“元(yuan)妃”,即“原(yuan)配”、“最初的(de)妻”。元(yuan),就是開始的(de)意思,比如咱(zan)們熟悉的(de)“元(yuan)旦”。
需要(yao)強調的(de)是(shi),上古時(shi)候(hou)的(de)“元妃”是(shi)“妻(qi)”的(de)概(gai)念,而(er)且是(shi)帝之妻(qi)!既不是(shi)后(hou)來封建社會(hui)里皇(huang)帝妃嬪的(de)概(gai)念,也不是(shi)和碩親王(wang)之嫡福晉、親王(wang)嫡妃的(de)概(gai)念。且“元妃”的(de)稱呼歷史(shi)要(yao)比后(hou)來出現的(de)、類似意(yi)思的(de)“皇(huang)后(hou)”要(yao)出現得早(zao)的(de)多的(de)多。
因為是三皇五(wu)帝之(zhi)妻,實(shi)際上“元妃”就是后(hou)世意義上的“皇后(hou)”了。
其(qi)次,清太祖(后金(jin)(jin))努爾哈赤時(shi)期,他因為(wei)還沒有(you)改國號也(ye)沒稱帝且沒有(you)引(yin)入漢人后宮制度,他自認(ren)為(wei)大(da)汗(han)(在(zai)當時(shi)實際上就(jiu)是后金(jin)(jin)的皇帝了(le))的同時(shi),就(jiu)封自己的原配妻為(wei)“大(da)福金(jin)(jin)”,由(you)于(yu)清早期的史(shi)料記錄有(you)點錯亂不統一,時(shi)而也(ye)會寫(xie)成“大(da)妃(fei)”或者“元妃(fei)。”
后來清(qing)太宗皇太極登基,改國號(hao)為“清(qing)”,稱帝。于崇德(de)元(yuan)年(nian),把(ba)原本的(de)(de)大妃哲哲立為皇后的(de)(de)同時,也封(feng)(feng)了另外(wai)四妃。他極其寵愛的(de)(de)關雎(ju)宮宸妃死后,皇太極破格追封(feng)(feng)為“敏(min)惠(hui)恭和(he)元(yuan)妃”。
值得一提的是(shi),在那(nei)(nei)個(ge)后(hou)金習(xi)俗和漢(han)人(ren)后(hou)宮(gong)(gong)制(zhi)度期,如果(guo)(guo)以漢(han)人(ren)(明朝)后(hou)宮(gong)(gong)制(zhi)度來看,明面上海蘭珠還是(shi)個(ge)妃(fei),頂多是(shi)個(ge)地位最(zui)尊貴的妃(fei),但(dan)如果(guo)(guo)退回后(hou)金的后(hou)宮(gong)(gong)概念,那(nei)(nei)么她實際就是(shi)皇太(tai)極心中的大妃(fei),元妃(fei),也就是(shi)皇后(hou)了。
祖父:貝勒日固齊(qi)(斷事官)莽古思,被皇太極追封為和(he)碩福親王(wang)
祖母:貝勒札日(ri)固(gu)齊(斷事官(guan))莽(mang)(mang)古(gu)思之妻(qi)(莽(mang)(mang)古(gu)思去世后復嫁莽(mang)(mang)古(gu)思之第三子臺吉索諾木),清人稱其為科(ke)爾沁大(da)妃,被皇太極冊封為 和碩福妃。
父親(qin):貝勒寨桑-布和(he),后被順(shun)治(zhi)帝(di)追封為 和(he)碩忠(zhong)親(qin)王(wang)。
母(mu)親:貝勒(le)寨桑(sang)-布和之妻,名博禮,清(qing)人稱其(qi)為科爾沁次妃(fei),被皇太極冊(ce)封為 和碩賢妃(fei)。
丈(zhang)夫:愛新覺(jue)羅·皇太極(ji)(清太宗)
兒子:皇八子(被皇太極稱為(wei)“皇嗣”)
姑姑:孝端文皇(huang)后(hou)
妹妹:孝莊文皇后
兄長:吳克善
獨步天(tian)下李歆/著
那(nei)海蘭(lan)珠拉費比尤(you)/著
大清后宮西(xi)嶺雪/著
竟夕起相思(si) 萱雪/著
沈陽之戀 王冬芳、季(ji)明明/著(zhu)
關雎蘭華 橋(qiao)夕/著(zhu)
海月(yue)明(ming)珠 夜惠美/著
許你一世(shi)柔情 步搖佳人/著
海蘭珠(zhu)的(de)內心(xin)獨白 瀟(xiao)瀟(xiao)/著
清(qing)穿之猗蘭(lan)小筑 皎月初斜/著(zhu)
箏歌 枼青衫/著(zhu)
清宮之(zhi)生死戀 戀慧儀/著
宮檐 阿瑣/著
年份 影視類型 影視名稱 扮演者
1987 電視劇 《滿清十三皇朝》 轅依玲
1992 電視劇 《一代(dai)皇后大(da)玉兒》 鮑正(zheng)芳(fang)
2003 電視劇 《孝莊秘史》 何賽飛
2006 電視劇(ju) 《大清風云》 陳劍月
2012 電視劇 《美(mei)人無(wu)淚》 張檬
2015 電視劇 《大玉(yu)兒傳(chuan)奇》 何花
2017 電視(shi)劇 《獨步天下》 唐(tang)藝(yi)昕