嗣圣元(yuan)年(684年),唐(tang)中宗李(li)顯被廢,貶(bian)黜至均州,后遷至房(fang)陵(ling)(今(jin)湖北省房(fang)縣)。因韋氏動(dong)了胎氣(qi),早(zao)產生下一個女兒(er)(er),就是安樂公主,她(ta)出生時,李(li)顯脫下自己的(de)衣服來包住她(ta),故命(ming)其名為裹兒(er)(er),李(li)裹兒(er)(er)十三(san)歲時,出落成美女,姿色美艷,聰明伶俐,李(li)顯與韋氏對她(ta)十分寵愛,自幼聽(ting)其所欲,無不允(yun)許,李(li)裹兒(er)(er)從小就養(yang)成了驕(jiao)傲任(ren)性、蠻橫霸道(dao)的(de)脾氣(qi)。
在長安(an)(an)年(nian)間(jian)(701年(nian)至704年(nian)),她以安(an)(an)樂郡主的身(shen)份(fen)嫁(jia)給武崇訓;在嫁(jia)給武崇訓之(zhi)前(qian),李裹(guo)(guo)兒(er)就(jiu)已和武崇訓發生關系,后(hou)來(lai)又(you)因未婚懷孕不(bu)得不(bu)下(xia)嫁(jia),臨(lin)嫁(jia)時貴戚顯宦(huan),無不(bu)往賀。宰(zai)相李嶠、蘇味道,及郎官沈佺期、宋之(zhi)問等都獻入詩文稱(cheng)頌(song)。婚后(hou)不(bu)到(dao)六個月(yue),李裹(guo)(guo)兒(er)便產下(xia)一(yi)個男嬰。
神龍元年(705年),張柬之(zhi)、李多(duo)祚等發(fa)動(dong)神龍政變,迫使武(wu)則天傳(chuan)位(wei)給(gei)李顯(xian)。恢復帝位(wei)之(zhi)后(hou),安(an)(an)樂公(gong)主(zhu)(zhu)恃其(qi)寵愛權(quan)傾天下,侯(hou)王權(quan)臣多(duo)出其(qi)門(men)。曾(ceng)自(zi)做(zuo)詔(zhao)書,蒙住前面的(de)內容,請中宗(zong)畫(hua)押,李顯(xian)笑著(zhu)答應其(qi)請。還奏(zou)請立為皇(huang)太女(nv),左仆(pu)射魏元忠勸(quan)諫不(bu)可如此行事,安(an)(an)樂公(gong)主(zhu)(zhu)說:“元忠是山東愚頑倔強(qiang)之(zhi)人,怎(zen)能與(yu)他商議國事?阿武(wu)尚且當上皇(huang)帝,我本是皇(huang)帝的(de)女(nv)兒,有何不(bu)可呢?”與(yu)太平等七公(gong)主(zhu)(zhu)全(quan)都開(kai)置府署,而安(an)(an)樂公(gong)主(zhu)(zhu)府屬官(guan)員(yuan)尤為浮濫,盡都出自(zi)屠販之(zhi)家,因是捐納資財買(mai)得官(guan)職,批降墨敕(chi)斜封授職,以(yi)故被稱(cheng)之(zhi)為“斜封官(guan)”。
安樂(le)公主營建居室及(ji)安樂(le)佛廬,全都模擬宮禁,而工巧(qiao)還要超出一頭(tou)。她(ta)曾奏(zou)請將昆(kun)明池(chi)賜給她(ta)作(zuo)為私(si)家(jia)池(chi)沼,李顯說(shuo)“:先帝從未(wei)將它給過別(bie)人。”安樂(le)公主不(bu)高興,便自己動手開鑿定昆(kun)池(chi),綿(mian)延數里之(zhi)地。“定”的意(yi)思是可(ke)與之(zhi)相抗衡的意(yi)思。司農卿趙履石(shi)為她(ta)家(jia)繕治,累砌石(shi)頭(tou)以模仿華山(shan),石(shi)階(jie)石(shi)橋,縱橫交(jiao)錯,溪水九折回旋,并造(zao)(zao)石(shi)泉噴水。還鑄造(zao)(zao)寶(bao)爐(lu),鏤(lou)刻怪獸(shou)神鳥(niao)于其(qi)上,其(qi)間鑲嵌硨磲珊瑚不(bu)計(ji)其(qi)數。
武崇訓(xun)經常(chang)唆使安(an)樂(le)公主凌(ling)辱太(tai)子李重俊,以不是韋后所生而呼為(wei)奴。并數次(ci)勸安(an)樂(le)公主請求李顯將(jiang)李重俊廢為(wei)王,而立安(an)樂(le)公主為(wei)皇太(tai)女,致(zhi)使李重俊氣憤(fen)不已。
景龍元年(707年)七月,李重俊與左(zuo)羽(yu)林大將軍李多祚等(deng),矯詔(zhao)發羽(yu)林軍三百余人,殺武三思(si)、武崇(chong)訓于其府第,并誅其親黨十余人,又引兵從肅章門(men)(men)斬關而(er)入,叩擊閣門(men)(men)而(er)搜捕上官婉兒。
上官婉兒急(ji)忙(mang)逃(tao)至李(li)(li)顯和(he)韋(wei)(wei)皇后(hou)處,并揚言(yan)說:“觀太子之意,是(shi)先殺上官婉兒,然(ran)后(hou)再依次捕弒皇后(hou)和(he)陛下。”李(li)(li)顯和(he)韋(wei)(wei)后(hou)一時大怒,遂帶(dai)著上官婉兒和(he)安樂公(gong)主登上玄武門躲避兵鋒(feng),令右(you)羽林將軍劉仁景率飛(fei)騎二千余(yu)人(ren),屯太極殿(dian)前,閉門自(zi)守。李(li)(li)重俊兵敗(bai)被(bei)殺。
武(wu)崇訓死后,安樂(le)公(gong)(gong)主(zhu)因(yin)素與武(wu)延秀私(si)通,便隨即嫁給他。出嫁這天,借用(yong)皇后車駕,自宮中送至(zhi)其家,李顯(xian)與韋后為(wei)之(zhi)出臨安福門觀覽,并下詔(zhao)雍(yong)州長史竇懷貞為(wei)禮會(hui)(hui)使、弘文館學士作為(wei)儐相,相王為(wei)之(zhi)障車,捐賜金(jin)帛不計其數。第二天,大(da)會(hui)(hui)群臣于太極殿,安樂(le)公(gong)(gong)主(zhu)披服翠衣以(yi)出,向天子叩(kou)頭兩(liang)次,又南面拜見公(gong)(gong)卿(qing),公(gong)(gong)卿(qing)大(da)夫全都伏(fu)地叩(kou)頭。武(wu)攸(you)暨與太平(ping)公(gong)(gong)主(zhu)雙舞于前(qian)為(wei)帝拜壽。
賜予(yu)群臣絹帛數十萬(wan)。李顯臨(lin)御承天(tian)門,大赦天(tian)下,賞賜民眾宴(yan)飲三(san)天(tian),內外官(guan)員普(pu)賜勛(xun)爵(jue),緣禮(li)官(guan)屬兼賜官(guan)階與爵(jue)號。奪(duo)取臨(lin)川(chuan)長公(gong)主(zhu)的舊宅(zhai)作為(wei)府第,廣拆民房(fang),怨聲(sheng)載(zai)道。宅(zhai)第建成之(zhi)后,禁中(zhong)財物為(wei)之(zhi)一(yi)空,還借用萬(wan)騎儀仗、內府音樂(le)護送公(gong)主(zhu)還家,李顯親出臨(lin)幸,宴(yan)饗近臣。武崇(chong)訓之(zhi)子(zi)年僅(jin)數歲,就授(shou)職(zhi)太(tai)常(chang)卿,封(feng)為(wei)鎬國公(gong),享(xiang)受實(shi)封(feng)五百戶。安樂(le)公(gong)主(zhu)生子(zi)滿月,李顯與韋后再臨(lin)其家,并大赦天(tian)下。
當時(shi)安樂(le)公(gong)主(zhu)(zhu)與(yu)長(chang)寧公(gong)主(zhu)(zhu)、定安公(gong)主(zhu)(zhu)三家(jia)家(jia)丁掠取平(ping)民(min)(min)子女作為奴(nu)婢,左(zuo)臺侍(shi)御史袁從一(yi)縛(fu)送下獄,安樂(le)公(gong)主(zhu)(zhu)入朝申(shen)訴(su),李(li)顯為她下手詔,命(ming)令從一(yi)釋放(fang)。從一(yi)說“:陛下接受(shou)公(gong)主(zhu)(zhu)的(de)申(shen)訴(su),縱容奴(nu)仆掠取平(ping)民(min)(min),憑什么治理天下?臣知道釋放(fang)其奴(nu)就可(ke)免(mian)禍,劾(he)治其奴(nu)就會得罪公(gong)主(zhu)(zhu),但不忍虧屈陛下之(zhi)法,以茍且(qie)偷生。”李(li)顯對他(ta)的(de)奏請不予接受(shou)。
景龍四年(710年)六(liu)月,李顯駕崩,韋(wei)(wei)后(hou)將(jiang)臺閣政職、內外兵馬大(da)權以及中央禁軍(jun)等全(quan)部安(an)排了(le)自己(ji)的黨羽(yu)和族人(ren),朝政大(da)權盡落韋(wei)(wei)氏(shi)之(zhi)手。上官婉兒與太(tai)平(ping)公主起草了(le)一份(fen)遺詔(zhao),立李重茂為皇太(tai)子(zi),李旦輔政,韋(wei)(wei)后(hou)為皇太(tai)后(hou)攝政,以平(ping)衡各方(fang)勢力,然而宰相(xiang)宗楚(chu)客、韋(wei)(wei)溫(wen)更改詔(zhao)書,勸韋(wei)(wei)后(hou)效仿武則天。
得到消息(xi)的臨淄王李隆(long)基與太平(ping)公主商議(yi),決定先下(xia)手為(wei)強,7月(yue)21日李隆(long)基發動唐(tang)隆(long)之變,以(yi)禁軍官兵攻(gong)入宮(gong)中,當(dang)時安樂(le)公主正在攬鏡畫眉(mei),聞知亂起(qi),逃至右延(yan)明門,追兵趕到,斬其(qi)首級,終年(nian)二(er)十五,追貶為(wei)“悖(bei)逆庶(shu)人”。李旦即位(wei)之后(hou),下(xia)詔按二(er)品官的禮節予以(yi)安葬。
安樂公主(zhu)集天(tian)下(xia)巧匠(jiang),在(zai)洛州昭成(cheng)寺中,造了(le)一(yi)座(zuo)百寶(bao)香(xiang)爐(lu)。爐(lu)高三尺,開有(you)四門(men),架四座(zuo)小橋(qiao),雕刻著花草、飛禽、諸天(tian)、伎樂、麒麟、鸞鳳、白鶴等(deng),爐(lu)身嵌著珍珠、瑪瑙、珊(shan)瑚(hu)、寶(bao)石、車磲(qu)、琬琰,用(yong)錢三萬,府(fu)庫(ku)歷年儲藏(zang)為之一(yi)盡。
安(an)樂公(gong)主(zhu)擁有兩件百(bai)鳥(niao)(niao)裙(qun),為(wei)(wei)曠世珍品。百(bai)鳥(niao)(niao)裙(qun)是由(you)負責備(bei)辦(ban)宮(gong)中(zhong)衣物的(de)機構尚方制(zhi)作的(de),采百(bai)鳥(niao)(niao)羽(yu)毛織成。此裙(qun)的(de)顏色(se)(se)鮮艷(yan)無比(bi),令人眼花(hua)繚亂,不知(zhi)其本色(se)(se),從正面看是一種(zhong)(zhong)顏色(se)(se),從旁看是另一種(zhong)(zhong),在(zai)陽光(guang)下(xia)呈一種(zhong)(zhong)顏色(se)(se),在(zai)陰影中(zhong)又是另一種(zhong)(zhong),裙(qun)上閃爍著(zhu)百(bai)鳥(niao)(niao)圖案。后(hou)來益州(zhou)獻(xian)單絲碧羅籠裙(qun),縷金為(wei)(wei)花(hua)鳥(niao)(niao),細如(ru)絲發(fa),大如(ru)黍米,眼鼻(bi)口甲皆備(bei),神奇而不可思議。《新唐書(shu)·五行志》記載:“日(ri)中(zhong)影中(zhong),各為(wei)(wei)一色(se)(se),百(bai)鳥(niao)(niao)之狀”,在(zai)當(dang)時(shi)貴族女(nv)性中(zhong)廣為(wei)(wei)流行,安(an)樂公(gong)主(zhu)把其中(zhong)一件百(bai)鳥(niao)(niao)裙(qun)獻(xian)給母(mu)親韋皇后(hou),頗受皇后(hou)喜愛。《朝(chao)野(ye)僉載》稱,安(an)樂公(gong)主(zhu)造(zao)百(bai)鳥(niao)(niao)毛裙(qun)以后(hou),百(bai)官、百(bai)姓之家效之,“山(shan)林奇禽(qin)異(yi)獸,搜(sou)山(shan)蕩谷,掃地無遺(yi)。”
燕欽(qin)融:皇后淫亂,干預國政,宗(zong)族強盛;安樂公主、武延秀(xiu)、宗(zong)楚客圖(tu)危(wei)宗(zong)社。
《新唐書(shu)》:光艷(yan)動天下,侯(hou)王柄臣多出其門。
《唐語林》:上(shang)(唐宣宗(zong))常誨曰:‘無(wu)輕待(dai)夫,無(wu)干預時事(shi)。’又降御(yu)札(zha)勖勵(li),其末曰:‘茍違吾戒,當(dang)有太平、安樂之禍(huo)。汝(ru)其勉之!’
《太平廣(guang)記》:唐景龍年,安樂公主(zhu)于洛州道光坊造安樂寺,用錢數百萬。童謠曰(yue):‘可憐安樂寺,了(le)了(le)樹頭懸(xuan)(xuan)。’后誅逆韋,并殺(sha)安樂,斬首懸(xuan)(xuan)于竿上,改為悖逆庶(shu)人。
丁耀(yao)亢:古未(wei)有唐室(shi)公主之亂也。乘女主專朝之亂焰,散為群陰,政出私(si)門,與人主爭權。至履溫褫服挽車,士風(feng)斯下矣。侈過(guo)災生,不亦宜哉!
祖(zu)父:唐高宗李治
祖母:武則天
父親:唐(tang)中宗李顯(xian)
母親:韋皇后
兄弟:懿德太(tai)子(zi)李(li)重(zhong)潤、譙王李(li)重(zhong)福、節愍太(tai)子(zi)李(li)重(zhong)俊、唐殤帝李(li)重(zhong)茂
姐妹:新都公(gong)主(zhu)、宜城公(gong)主(zhu)、定(ding)安公(gong)主(zhu)、長寧公(gong)主(zhu)、永壽公(gong)主(zhu)、永泰公(gong)主(zhu)、成安公(gong)主(zhu)
丈夫(fu):武(wu)崇訓(前)、武(wu)延秀(后)
按照兩(liang)《唐書》和(he)《資治通鑒》的(de)(de)記載,唐中宗(zong)李顯(xian)是(shi)被毒死。按照這(zhe)個說法,韋后(hou)的(de)(de)兩(liang)個情(qing)人(ren)楊均和(he)馬秦客害怕和(he)皇(huang)后(hou)私通的(de)(de)事情(qing)敗露,韋后(hou)想當皇(huang)帝,而安樂公主想當皇(huang)太女,幾(ji)方勢力都(dou)覺(jue)得(de)中宗(zong)礙手(shou)礙腳。于是(shi),大家(jia)聯合搞出了(le)一碗毒湯餅。
為了增強(qiang)這個(ge)說法(fa)的合理性,《資治通鑒》在景龍四年的五月,也(ye)就是唐中宗(zong)去世的前一個(ge)月還特意加上(shang)一筆:“五月,丁(ding)卯,許(xu)州司兵參軍偃師(shi)燕欽融復上(shang)言:‘皇(huang)后淫亂(luan),干預國(guo)政,宗(zong)族強(qiang)盛(sheng);安樂(le)公主(zhu)、武延秀、宗(zong)楚客(ke)圖(tu)危(wei)宗(zong)社。’“
中宗應該不(bu)是被毒死的。有以下幾個理由(you):
第一(yi)個理由是(shi)在現存史(shi)書中,第一(yi)次提到(dao)唐中宗(zong)李顯被韋后謀殺(sha),是(shi)在此(ci)后半個多(duo)月的(de)一(yi)場針對(dui)韋后的(de)政變(bian)中,帶有明顯的(de)軍(jun)事動員色彩。就(jiu)在中宗(zong)去世十八天(tian)后,太平(ping)公主和李隆基聯合發動了(le)政變(bian)。當時一(yi)個政變(bian)的(de)將(jiang)軍(jun)對(dui)士兵(bing)說(shuo):“韋后毒(du)死(si)先帝,我(wo)們今天(tian)要殺(sha)死(si)韋后,為先帝報(bao)仇!”顯然,說(shuo)韋后毒(du)死(si)中宗(zong)只是(shi)給政變(bian)找個充分(fen)的(de)理由,不足以作為了(le)解事實的(de)依據。
第(di)二個理由(you),完全(quan)把安樂(le)公主(zhu)作(zuo)為反面教材(cai)來對待的《舊唐書》提到(dao)了她(ta)想當(dang)皇太女、修定昆池等作(zuo)威作(zuo)福的許多細節(jie),但是卻根本沒提到(dao)她(ta)還給中宗下過毒。顯(xian)然,這樣的重大(da)遺漏,絕(jue)不是因為《舊唐書》的作(zuo)者袒護安樂(le)公主(zhu),只能說(shuo)在當(dang)時(shi)人們還不認可安樂(le)公主(zhu)投毒這件事(shi)。
第三個(ge)理由(you),韋后(hou)(hou)(hou)和安樂公主在死后(hou)(hou)(hou)都以(yi)禮改(gai)葬(zang)(zang)。在唐中(zhong)(zhong)宗(zong)死后(hou)(hou)(hou)半個(ge)多月,韋后(hou)(hou)(hou)和安樂公主也死于(yu)政變(bian)。雖(sui)然政變(bian)打出(chu)的(de)旗號是(shi)她們兩個(ge)人毒死中(zhong)(zhong)宗(zong)罪該(gai)萬(wan)死,但(dan)是(shi)在政變(bian)結束后(hou)(hou)(hou)不久,她們倆卻還(huan)是(shi)被以(yi)禮改(gai)葬(zang)(zang)了(le)(le)。如(ru)果她們真毒死了(le)(le)中(zhong)(zhong)宗(zong),怎么還(huan)能(neng)認可她們的(de)身份、以(yi)禮改(gai)葬(zang)(zang)。
第四個理(li)由,韋(wei)后和安樂(le)公主當(dang)(dang)時(shi)并沒(mei)有毒(du)死(si)中宗(zong)的(de)(de)(de)現(xian)實需要。她們當(dang)(dang)時(shi)的(de)(de)(de)準備還非常不充分,如果唐中宗(zong)在,她們還可以背靠大(da)樹(shu),在他的(de)(de)(de)保護下進一(yi)步發展勢力。這樣看(kan)來(lai),說韋(wei)后母女狗(gou)急(ji)跳墻,毒(du)死(si)皇帝的(de)(de)(de)記載并不可信(xin),屬于(yu)當(dang)(dang)時(shi)勝利者的(de)(de)(de)謊言。
唐(tang)中宗(zong)(zong)的(de)(de)死(si)因還有以(yi)下幾種可能。眾所周知,李(li)唐(tang)家(jia)族(zu)有心(xin)腦血管(guan)的(de)(de)遺傳病史,唐(tang)高(gao)祖、唐(tang)太宗(zong)(zong)、長孫皇后(hou)、唐(tang)高(gao)宗(zong)(zong)統統患有“氣疾(ji)”、“風疾(ji)”,這在古(gu)代都指心(xin)腦血管(guan)類疾(ji)病。正因為(wei)如此,李(li)唐(tang)王(wang)朝的(de)(de)皇帝們并不長壽,李(li)顯五十五歲死(si)亡尚屬正常。
另外(wai),有的心腦血管(guan)(guan)疾病(bing)是以(yi)發病(bing)急、死(si)亡率高為特征的,李顯在事先沒有表現(xian)出什么癥狀(zhuang)的情況下暴卒(zu),也符合心腦血管(guan)(guan)疾病(bing)的一(yi)般(ban)規律。這樣看來,說韋后母女毒死(si)中宗是一(yi)個千古冤案。當然,這只是一(yi)個推測。
年份 影視類型 劇(ju)名 飾演(yan)者
1886 電視劇 《一代公(gong)主(zhu)》 鄭亞(ya)云
1990 電視劇(ju) 《唐(tang)明(ming)皇》 孫倩(qian)倩(qian)
1990 電視(shi)劇 《大明宮詞》 陳晞恩 李(li)冰冰
2012 電視劇 《太平公主秘史》 余心恬
2013 電(dian)視劇 《唐宮燕》 劉(liu)娜萍