遺址位于(yu)四川省阿(a)壩藏(zang)族(zu)羌(qiang)族(zu)自治(zhi)州茂縣(xian)、汶川縣(xian)。營盤山(shan)在茂縣(xian)北較場鄉,下臨岷江(jiang),漢為(wei)縣(xian)治(zhi),名蠶陵,唐筑疊溪城,明(ming)初復筑。
營盤山(shan)(shan),又名紅(hong)旗山(shan)(shan),也稱(cheng)為(wei)云頂山(shan)(shan)。位于(yu)茂縣鳳(feng)儀鎮南2.5公里,系(xi)(xi)岷山(shan)(shan)山(shan)(shan)脈(mo)老人(ren)山(shan)(shan)在西(xi)南麓向河(he)谷延伸部(bu)分,為(wei)岷江(jiang)(jiang)東(dong)岸(an)的(de)(de)(de)三級(ji)緩坡臺(tai)地(di)。臺(tai)地(di)南北(bei)走向,南窄北(bei)寬,形(xing)(xing)似馬蹄,總面(mian)積(ji)近十萬平方(fang)米(mi),岷江(jiang)(jiang)從三面(mian)呈幾字形(xing)(xing)將其(qi)環抱。發(fa)現于(yu)2000年,3年來營盤山(shan)(shan)遺(yi)址的(de)(de)(de)調查(cha)、勘探及(ji)(ji)試(shi)掘(jue)工作獲(huo)得(de)了豐富的(de)(de)(de)實物資料,發(fa)現的(de)(de)(de)新石器時(shi)代遺(yi)址包括房屋(wu)(wu)基址9座(zuo)、墓葬及(ji)(ji)人(ren)殉(xun)(xun)坑(keng)5座(zuo)、灰坑(keng)80余(yu)個(ge)、灰溝4條、窯址及(ji)(ji)灶坑(keng)等(deng),還在遺(yi)址中西(xi)部(bu)發(fa)現一處類似大(da)型(xing)廣場(chang)的(de)(de)(de)遺(yi)跡。灰坑(keng)的(de)(de)(de)平面(mian)形(xing)(xing)狀有(you)不規則(ze)形(xing)(xing)、圓形(xing)(xing)、橢圓形(xing)(xing)、長方(fang)形(xing)(xing)、扇形(xing)(xing)等(deng)種類小型(xing)房屋(wu)(wu)基址的(de)(de)(de)面(mian)積(ji)不大(da),多系(xi)(xi)單個(ge)建(jian)筑,平面(mian)多為(wei)長方(fang)形(xing)(xing),中型(xing)房址內有(you)隔墻。房址有(you)疊壓、打破(po)關系(xi)(xi),包括柱洞、基槽、灶坑(keng)及(ji)(ji)貯火罐(guan)等(deng)。房內還出土大(da)量的(de)(de)(de)紅(hong)燒土塊,其(qi)上可見明顯(xian)的(de)(de)(de)棍棒插抹痕跡及(ji)(ji)拌草遺(yi)存,推測這(zhe)些房屋(wu)(wu)的(de)(de)(de)建(jian)筑結構采用了本骨泥(ni)墻的(de)(de)(de)形(xing)(xing)式。大(da)型(xing)廣場(chang)遺(yi)跡的(de)(de)(de)硬土面(mian)之下(xia)發(fa)現有(you)多座(zuo)奠基性質的(de)(de)(de)殉(xun)(xun)人(ren)坑(keng),表明該遺(yi)跡在遺(yi)址的(de)(de)(de)平面(mian)布局中占有(you)非常重要的(de)(de)(de)地(di)位,這(zhe)里應是舉行祭祖(zu)活動的(de)(de)(de)場(chang)所(suo)。 ?
2006年(nian)5月25日 中(zhong)華人民(min)共(gong)和國(guo)公(gong)布(bu)第六批(pi)全國(guo)重點文物保護單位。
營盤(pan)山(shan)遺(yi)址出土(tu)的(de)陶(tao)(tao)(tao)(tao)器(qi)(qi)(qi)(qi)、玉器(qi)(qi)(qi)(qi)、石(shi)(shi)器(qi)(qi)(qi)(qi)、細石(shi)(shi)器(qi)(qi)(qi)(qi)、骨(gu)器(qi)(qi)(qi)(qi)、蚌(bang)器(qi)(qi)(qi)(qi)等類遺(yi)物總(zong)數近萬件。陶(tao)(tao)(tao)(tao)片以(yi)手制(zhi)(zhi)為(wei)(wei)主。從陶(tao)(tao)(tao)(tao)質陶(tao)(tao)(tao)(tao)色(se)來看(kan),以(yi)夾砂(sha)(sha)褐陶(tao)(tao)(tao)(tao)、泥質褐陶(tao)(tao)(tao)(tao)、夾砂(sha)(sha)灰(hui)陶(tao)(tao)(tao)(tao)、泥質紅陶(tao)(tao)(tao)(tao)、泥質次陶(tao)(tao)(tao)(tao)、泥質黑(hei)皮陶(tao)(tao)(tao)(tao)為(wei)(wei)主。陶(tao)(tao)(tao)(tao)器(qi)(qi)(qi)(qi)以(yi)平底(di)器(qi)(qi)(qi)(qi)和小平底(di)器(qi)(qi)(qi)(qi)為(wei)(wei)主,有少(shao)(shao)量(liang)矮(ai)圈足器(qi)(qi)(qi)(qi),器(qi)(qi)(qi)(qi)型包(bao)括(kuo)(kuo)侈罐、深腹罐、碗(wan)、缽、高領罐、盆(pen)、甕(weng)、帶(dai)嘴鍋、缸(gang)、寬折沿器(qi)(qi)(qi)(qi)、瓶、紡輪、陶(tao)(tao)(tao)(tao)球、穿(chuan)孔器(qi)(qi)(qi)(qi)等。石(shi)(shi)器(qi)(qi)(qi)(qi)可分為(wei)(wei)打(da)制(zhi)(zhi)石(shi)(shi)器(qi)(qi)(qi)(qi)和磨(mo)制(zhi)(zhi)石(shi)(shi)器(qi)(qi)(qi)(qi)兩種,打(da)制(zhi)(zhi)石(shi)(shi)器(qi)(qi)(qi)(qi)包(bao)括(kuo)(kuo)由大型剝離(li)石(shi)(shi)片稍作加工(gong)而成的(de)切割器(qi)(qi)(qi)(qi)、砍砸器(qi)(qi)(qi)(qi)、檸(ning)、石(shi)(shi)球(彈丸)、網墜等。還(huan)有少(shao)(shao)量(liang)個體甚小的(de)陵石(shi)(shi)片磨(mo)制(zhi)(zhi)石(shi)(shi)器(qi)(qi)(qi)(qi),包(bao)括(kuo)(kuo)斧、鏡、長方形(xing)穿(chuan)孔石(shi)(shi)刀、鑿(zao)、項(xiang)石(shi)(shi)等。玉器(qi)(qi)(qi)(qi)包(bao)括(kuo)(kuo)環鋼(gang)形(xing)器(qi)(qi)(qi)(qi)等裝飾品,以(yi)及壁形(xing)器(qi)(qi)(qi)(qi)、估工(gong)具及武器(qi)(qi)(qi)(qi)類的(de)斧、缽、鑿(zao)、穿(chuan)孔刀、箭(jian)鏈等。細石(shi)(shi)器(qi)(qi)(qi)(qi)包(bao)括(kuo)(kuo)大量(liang)的(de)石(shi)(shi)葉、石(shi)(shi)核,質地以(yi)渡石(shi)(shi)及水晶為(wei)(wei)主。骨(gu)器(qi)(qi)(qi)(qi)包(bao)括(kuo)(kuo)管(guan)、錐、針、削、箭(jian)游等。此處還(huan)有少(shao)(shao)量(liang)的(de)蚌(bang)殼。
姜維(wei)(wei)城遺(yi)(yi)址(zhi)是(shi)岷江上游一(yi)處具代表(biao)性的(de)(de)重要(yao)遺(yi)(yi)址(zhi),位于(yu)汶川(chuan)縣威州鎮的(de)(de)今汶川(chuan)中(zhong)學后山上。姜維(wei)(wei)城遺(yi)(yi)址(zhi)包含了(le)新石(shi)器、漢代和(he)宋(song)代等時期(qi)的(de)(de)遺(yi)(yi)存,有(you)著豐富的(de)(de)文化(hua)內涵。2003年度遺(yi)(yi)址(zhi)發(fa)掘的(de)(de)宋(song)代遺(yi)(yi)存中(zhong)發(fa)現的(de)(de)遺(yi)(yi)跡(ji)和(he)遺(yi)(yi)物(wu)為了(le)解當時這一(yi)地(di)區各民族(zu)文化(hua)、經濟(ji)交流和(he)中(zhong)央政府的(de)(de)管理(li)提供了(le)重要(yao)的(de)(de)實物(wu)資料。
傳(chuan)說蜀漢(han)(han)大將軍(jun)曾在(zai)汶(wen)川(chuan)(chuan)(chuan)一帶駐(zhu)防,現存有(you)古(gu)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)墻,有(you)人為之(zhi)命名為姜(jiang)(jiang)(jiang)維城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)。威(wei)州鎮是汶(wen)川(chuan)(chuan)(chuan)縣政(zheng)治、經濟、文化、交通中心(xin)(xin),是阿壩州的(de)(de)門戶。這里(li)古(gu)屬冉毿部,綿池鎮為郡、縣舊(jiu)址。姜(jiang)(jiang)(jiang)維城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)在(zai)今威(wei)州鎮。自漢(han)(han)代(dai)以來(lai)所(suo)設汶(wen)江(jiang)(jiang)、綿池、汶(wen)山(shan)(shan)、汶(wen)川(chuan)(chuan)(chuan)等建(jian)置皆以境內岷(min)(min)江(jiang)(jiang)得名(古(gu)“汶(wen)”、“岷(min)(min)”通用(yong)(yong)),歷(li)代(dai)治所(suo)有(you)所(suo)變(bian)遷。現為汶(wen)川(chuan)(chuan)(chuan)羌族(zu)自治縣。縣城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)威(wei)州四面環山(shan)(shan),堡子(zi)關雄踞雜谷(gu)腦河(he)與岷(min)(min)江(jiang)(jiang)之(zhi)間(jian),有(you)“三(san)(san)山(shan)(shan)雄秀(xiu),二水爭流(liu)”之(zhi)譽。汶(wen)川(chuan)(chuan)(chuan)境內的(de)(de)藏羌歷(li)史(shi)上是善戰的(de)(de)民族(zu),羌碉尤其是居(ju)住和軍(jun)事兩用(yong)(yong)的(de)(de)建(jian)筑。姜(jiang)(jiang)(jiang)維城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)的(de)(de)存在(zai)也(ye)恰好(hao)說明(ming)這里(li)曾是蜀漢(han)(han)和少(shao)數(shu)民族(zu)發生戰爭的(de)(de)地方。古(gu)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)墻全用(yong)(yong)泥土夯筑,盡(jin)管(guan)經過2000多(duo)年歲月的(de)(de)打(da)磨,垛口卻(que)依然清晰(xi),滄桑不改偉(wei)岸。古(gu)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)的(de)(de)風骨(gu)、古(gu)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)的(de)(de)氣節、古(gu)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)的(de)(de)靈(ling)魂和精(jing)髓,需要人們用(yong)(yong)心(xin)(xin)靈(ling)的(de)(de)觸覺去(qu)領悟、用(yong)(yong)精(jing)神的(de)(de)煉爐去(qu)融匯、用(yong)(yong)生命的(de)(de)真誠去(qu)注(zhu)釋。從它斑(ban)駁破碎(sui)的(de)(de)光影中,我看(kan)見了古(gu)代(dai)先(xian)賢、三(san)(san)國蜀漢(han)(han)名將姜(jiang)(jiang)(jiang)維叱咤風云的(de)(de)一生,甚至看(kan)見他為抵御魏將鐘會大軍(jun),點燃的(de)(de)烽火(huo)……