株高(gao)約1米(mi);根莖圓柱形(xing),肉質,具樟腦般香味,淡黃色或白色;根細長或末端膨大成塊根。葉直立,橢圓狀(zhuang)長圓形(xing)至長圓狀(zhuang)披針形(xing),長25-35(60)厘(li)米(mi),寬10-15厘(li)米(mi),中部常有(you)紫斑,無毛;葉柄較(jiao)葉片為(wei)長。
花(hua)葶由根莖單獨發(fa)出(chu),常先葉(xie)而(er)生,長(chang)(chang)(chang)(chang)10-20厘(li)(li)米(mi)(mi),被疏松、細長(chang)(chang)(chang)(chang)的(de)鱗片(pian)狀鞘數(shu)枚;穗狀花(hua)序闊橢圓(yuan)形,長(chang)(chang)(chang)(chang)10-18厘(li)(li)米(mi)(mi),寬(kuan)5-8厘(li)(li)米(mi)(mi);苞片(pian)卵(luan)形至倒(dao)卵(luan)形,稍開展,頂(ding)端鈍,下部的(de)綠色,頂(ding)端紅色,上部的(de)較長(chang)(chang)(chang)(chang)而(er)紫色;花(hua)萼長(chang)(chang)(chang)(chang)1-1.2厘(li)(li)米(mi)(mi),白色,頂(ding)端3裂;花(hua)冠管長(chang)(chang)(chang)(chang)2-2.5厘(li)(li)米(mi)(mi),裂片(pian)長(chang)(chang)(chang)(chang)圓(yuan)形,黃(huang)色,不相等,后(hou)方的(de)1片(pian)較大,長(chang)(chang)(chang)(chang)1.5-2厘(li)(li)米(mi)(mi),頂(ding)端具小尖頭(tou);側生退化(hua)雄蕊比唇(chun)(chun)瓣小;唇(chun)(chun)瓣黃(huang)色,近(jin)倒(dao)卵(luan)形,長(chang)(chang)(chang)(chang)約(yue)(yue)2厘(li)(li)米(mi)(mi),寬(kuan)1.2-1.5厘(li)(li)米(mi)(mi),頂(ding)端微缺;花(hua)藥長(chang)(chang)(chang)(chang)約(yue)(yue)4毫米(mi)(mi),藥隔(ge)基部具叉開的(de)距;子房(fang)無毛。花(hua)期:4-6月。
栽培于野生林蔭(yin)下。
產中國(guo)臺灣(wan)、福(fu)建(jian)、江西(xi)、廣(guang)東(dong)、廣(guang)西(xi)、四(si)川(chuan)、云南、安徽等(deng)省區;印度至(zhi)馬來西(xi)亞亦有分布(bu)。 ?
根莖稱(cheng)(cheng)“莪(e)術”,供藥用,主治“氣(qi)(qi)血凝滯,心腹脹痛,癥瘕,積聚,宿食不消,婦女(nv)血瘀經閉,跌打(da)損傷作(zuo)痛。”塊(kuai)根稱(cheng)(cheng)“綠絲(si)郁(yu)(yu)金(jin)”,有行氣(qi)(qi)解郁(yu)(yu),破(po)瘀,止痛的(de)功用。
根莖的選擇(ze):冬季收獲時選擇(ze)健壯飽(bao)滿的當(dang)年(nian)新生(sheng)根莖貯藏做種(zhong)。栽植前將種(zhong)栽取出曬1~2天,除去須根,大(da)小分(fen)開(kai)。大(da)的縱切(qie)數塊(kuai),每塊(kuai)有芽1~2個,切(qie)后稍(shao)晾使(shi)傷口(kou)愈合,或用草(cao)木灰(hui)涂抹傷口(kou)。
栽種期:栽植時期因品種和地(di)區不同而(er)異(yi)。溫郁金(溫莪術)為(wei)4月(yue)上、中(zhong)旬(xun),莪術于5~6月(yue)中(zhong)下旬(xun)為(wei)宜。
栽種(zhong)(zhong)(zhong)方法(fa):在(zai)(zai)(zai)整好的(de)(de)畦(qi)(qi)內按行(xing)株(zhu)(zhu)距(ju)(ju)(ju)30厘(li)(li)(li)(li)(li)米(mi)(mi)(mi)×20~25厘(li)(li)(li)(li)(li)米(mi)(mi)(mi)挖穴,穴深6~9厘(li)(li)(li)(li)(li)米(mi)(mi)(mi),每穴內大(da)(da)根莖(jing)(jing)(jing)(jing)放(fang)1塊(kuai),小(xiao)(xiao)(xiao)根莖(jing)(jing)(jing)(jing)放(fang)2塊(kuai),芽(ya)頭(tou)(tou)(tou)(tou)向上(shang)(shang)(shang)(shang)栽入穴內。栽后覆土6厘(li)(li)(li)(li)(li)米(mi)(mi)(mi)并稍加鎮(zhen)壓,每畝(mu)用(yong)種(zhong)(zhong)(zhong)根莖(jing)(jing)(jing)(jing)100千克左右(you)。另外,為提高土地效益,主產區多采(cai)用(yong)與玉米(mi)(mi)(mi)、大(da)(da)豆等間(jian)套作(zuo)的(de)(de)方式。玉米(mi)(mi)(mi)和大(da)(da)豆可于(yu)3月(yue)(yue)末(mo)、4月(yue)(yue)初穴播于(yu)畦(qi)(qi)溝內或畦(qi)(qi)上(shang)(shang)(shang)(shang),行(xing)株(zhu)(zhu)距(ju)(ju)(ju)應(ying)適(shi)當(dang)加大(da)(da),6月(yue)(yue)中下旬將莪術間(jian)套種(zhong)(zhong)(zhong)于(yu)玉米(mi)(mi)(mi)行(xing)間(jian)和株(zhu)(zhu)間(jian),行(xing)距(ju)(ju)(ju)33厘(li)(li)(li)(li)(li)米(mi)(mi)(mi),挖7厘(li)(li)(li)(li)(li)米(mi)(mi)(mi)深穴,呈三(san)角形排列,每穴放(fang)種(zhong)(zhong)(zhong)5塊(kuai),四角及中央各(ge)1塊(kuai),芽(ya)頭(tou)(tou)(tou)(tou)向上(shang)(shang)(shang)(shang),上(shang)(shang)(shang)(shang)面(mian)用(yong)細(xi)土或堆肥覆蓋,每畝(mu)需種(zhong)(zhong)(zhong)根莖(jing)(jing)(jing)(jing)150千克左右(you),將溫(wen)郁金(溫(wen)莪術)根莖(jing)(jing)(jing)(jing)分成老(lao)頭(tou)(tou)(tou)(tou)、大(da)(da)頭(tou)(tou)(tou)(tou)、二(er)(er)(er)頭(tou)(tou)(tou)(tou)、三(san)頭(tou)(tou)(tou)(tou)、奶(nai)頭(tou)(tou)(tou)(tou)、小(xiao)(xiao)(xiao)奶(nai)頭(tou)(tou)(tou)(tou)等六類。老(lao)頭(tou)(tou)(tou)(tou)即是母種(zhong)(zhong)(zhong)第一次(ci)生出來的(de)(de)根莖(jing)(jing)(jing)(jing);大(da)(da)頭(tou)(tou)(tou)(tou)是生在(zai)(zai)(zai)老(lao)頭(tou)(tou)(tou)(tou)上(shang)(shang)(shang)(shang)的(de)(de)根莖(jing)(jing)(jing)(jing);二(er)(er)(er)頭(tou)(tou)(tou)(tou)是生在(zai)(zai)(zai)大(da)(da)頭(tou)(tou)(tou)(tou)上(shang)(shang)(shang)(shang)的(de)(de)根莖(jing)(jing)(jing)(jing);三(san)頭(tou)(tou)(tou)(tou)是生在(zai)(zai)(zai)二(er)(er)(er)頭(tou)(tou)(tou)(tou)上(shang)(shang)(shang)(shang)的(de)(de)根莖(jing)(jing)(jing)(jing);奶(nai)頭(tou)(tou)(tou)(tou)、小(xiao)(xiao)(xiao)奶(nai)頭(tou)(tou)(tou)(tou)依次(ci)類推。除老(lao)頭(tou)(tou)(tou)(tou)不能作(zuo)種(zhong)(zhong)(zhong)外,其(qi)余均可采(cai)用(yong)。但(dan)大(da)(da)頭(tou)(tou)(tou)(tou)作(zuo)種(zhong)(zhong)(zhong),用(yong)量大(da)(da),成本高;小(xiao)(xiao)(xiao)奶(nai)頭(tou)(tou)(tou)(tou)個小(xiao)(xiao)(xiao),生長弱。故(gu)這兩(liang)類在(zai)(zai)(zai)生產中不作(zuo)種(zhong)(zhong)(zhong)用(yong)。一般應(ying)選(xuan)健壯,芽(ya)飽滿,形粗(cu)短(duan)的(de)(de)二(er)(er)(er)頭(tou)(tou)(tou)(tou)、三(san)頭(tou)(tou)(tou)(tou)作(zuo)種(zhong)(zhong)(zhong),作(zuo)種(zhong)(zhong)(zhong)用(yong)的(de)(de)根莖(jing)(jing)(jing)(jing)愈短(duan)愈好。于(yu)清明前(qian)后下種(zhong)(zhong)(zhong)。狹畦(qi)(qi)株(zhu)(zhu)距(ju)(ju)(ju)33厘(li)(li)(li)(li)(li)米(mi)(mi)(mi),種(zhong)(zhong)(zhong)一單行(xing);闊畦(qi)(qi)按株(zhu)(zhu)行(xing)距(ju)(ju)(ju)各(ge)50厘(li)(li)(li)(li)(li)米(mi)(mi)(mi),以三(san)角形開穴種(zhong)(zhong)(zhong)二(er)(er)(er)行(xing)。穴大(da)(da)17~20厘(li)(li)(li)(li)(li)米(mi)(mi)(mi),深約(yue)7~10厘(li)(li)(li)(li)(li)米(mi)(mi)(mi),穴底(di)要平,切忌(ji)過深而(er)底(di)尖,過深塊(kuai)根分散,采(cai)收(shou)費工而(er)不易收(shou)凈。每穴傾斜放(fang)根芽(ya)一個,芽(ya)向上(shang)(shang)(shang)(shang)。覆土3~7厘(li)(li)(li)(li)(li)米(mi)(mi)(mi)。每畝(mu)用(yong)根莖(jing)(jing)(jing)(jing)125~150千克。